جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
تاج واردی, زرین (دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 15
بررسی مؤلفه‌های حماسی در رسالۀ عقل سرخ سهروردی
نویسنده:
عسکر سیادت ، سودابه کشاورزی ، زرین تاج واردی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
کلیدواژه‌های اصلی :
فلسفه اشراقی , ادبیات عرفانی
چکیده :
علاوه بر حماسۀ ملی، تاریخی و دینی، حماسۀ عرفانی نیز در بین آثار صوفیان و عارفان فارسی یافت ¬شده است که روح سالکان مانند قهرمانان حماسه با شیطان پنهان درون یا نفس امّاره خود، پی‌درپی در ستیز و جدال است. سهروردی نیز در رسالۀ عقل سرخ با زبانی رمزی به وصف چگونگی گرفتار‎شدن روح در بند جسم می‌پردازد و از زبان پیر نورانی، پیچ‌و‌خم‌ها و عقبه‌های مسیر بازگشت به اصل روحانی را بیان می¬کند. پژوهش پیش‌رو با روش تحلیلی ـ توصیفی به بررسی مؤلفه‌های حماسی در رسالۀ عقل سرخ سهروردی پرداخته و هدف از آن یافتن مؤلفه¬های حماسی عرفانی است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مؤلفه¬ها و نمادهای حماسی چون جدال نیکی و بدی، سفر، هفت‌خان، لزوم همراهی پیر یا راهنما در هفت‌خان، کوه قاف، سیمرغ، پهلوانان حماسی، جام گیتی¬نما، جنگ‌افزارها و چشمۀ زندگانی به رسالۀ عقل سرخ رنگ و بوی حماسۀ عرفانی بخشیده است.
صفحات :
از صفحه 77 تا 104
مشخصات اثر
سیر تحول و کارکرد عرفانی - ادبی عنصر نور
نویسنده:
واردی زرین تاج, داناییان نجمه
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
حکمت اشراق , نور , عرفان اسلامى
چکیده :
از دیرزمان، عنصر نور در اسطوره، تاریخ و فلسفه جهان ‌شناسی اقوام گوناگون حضور داشته است. بنابر کارکردهای متنوع نور (مثل مفاهیم قدسی، عقلانی، هستی ‌شناختی، هدایتگری و زیباشناسی)، این سیر تاریخی از مصر باستان و با آیین هرمس آغاز می ‌شود و در اندیشه زردشت، تنوع و گستردگی می‌ یابد. دین یهود، مکتب گنوس، آیین صابئین مندایی و دین عیسای ناصری (ع) با تاثیرپذیری از یکدیگر در انتقال اندیشه اشراقی نقش داشته ‌اند. اوج حضور مفاهیم نورانی با شاکله عقلانی، در دین مبین اسلام مشاهده می ‌شود. با توجه به اینکه محور این نوشتار بررسی متون ادبی و عرفانی است، مشاهده می ‌شود که در سه اثر: الطواسین از حلاج، عبهرالعاشقین از روزبهان بقلی و آواز پر جبرئیل از سهروردی، نور در وصف وحدانیت خداوند و قداست وجود نبی اکرم، جمال الهی و انسانی، مراتب وجود و فرشته ‌شناسی نقش موثری ایفا می ‌کند. در حقیقت، وسعت مشرب عرفان و ادب ایرانی، با تکیه بر مبانی اسلامی، کلیتی از اندیشه خردورزان کهن را منعکس می‌ کند.
صفحات :
از صفحه 159 تا 195
مشخصات اثر
تحلیل درون‌مایه‌های عرفانی و اخلاقی در داستانی از بیدل دهلوی
نویسنده:
سودابه بخشایی ، زرّین تاج واردی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
مثنوی «عرفان» یکی از مهم­ترین آثار منظوم بیدل دهلوی است که برمبنای عشق و با تبیین رابطة خداوند و انسان آغازمی­شود و به شرح حقایق کائنات و نکات عرفانی- فلسفی و مسائل جهان­شناسی، انسان­شناسی و معرفت­شناسی می­پردازد. بیدل در این مثنوی - چنانکه رسم عرفاست - مطالب خویش را با داستان­پردازی­های خاصّ همراه­می­سازد. یکی از تأثیرگذارترین حکایات این مثنوی، داستان «کامدی و مَدَن» است؛ بیدل با طرح مفاهیم اخلاقی و عرفانی در این داستانِ عاشقانه، طالبِ حقیقی را برای حصول به معرفت و کمال، به مکاشفة درونی دعوت­می­کند و تنها راه وصول به معشوق حقیقی را فانی­شدن در دریای عشق می­داند. پژوهش حاضر ضمن معرّفی این داستان، به تحلیل و تبیین درون­مایه­های آن پرداخته­است. براساس یافته­ها، پیکرۀ اصلی این داستان برپایۀ عشق، عرفان و اخلاق بنا­شده­است؛ از نگاه بیدل، عشقِ حقیقی با هستی عاشق سرشته­شده و عاشق را تا سرحدّ مرگ و جنون می­کشاند، امّا با امید، سعی و همّت و صبر و توکّل می­توان به وصالِ جاودانگی نائل­آمد.
صفحات :
از صفحه 47 تا 70
مشخصات اثر
بررسی بازتاب باورهای آئین میترایی در افسانه‌های لری
نویسنده:
سودابه کشاورزی ، زرین تاج واردی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
مراجع نسخه PDF
چکیده :
میترائیسم یا مهرپرستی یکی از کهن‌ترین آئین‌های جهان است که پرستش آن به دوران ماقبل زرتشت برمی‌گردد. میترا خداوند پیمان و روشنایی است که با بی‌نظمی، خشک‌سالی، نافرمانی و دروغ مخالف است و به جنگاوری مشهور است. به دلیل ویژگی‌های خاص این ایزد، آئین میترایی در مناطق زیادی رواج یافت. با توجّه به اینکه افسانه بازماندۀ روایت‌های مقدّس اسطوره‌ای است که ریشه در برخی از اعتقادات آئینی دارد، در پژوهش حاضر با روش توصیفی‌ ـ تحلیلی، به بررسی بازتاب باورهای آئین میترایی در افسانه‌های لری پرداخته می‌شود. بستر پژوهشی مقاله افسانه‌هایی است که به زبان فارسی در استان‌های لرنشینِ چهار محال و بختیاری، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد گردآوری شده‌اند. هدف از این تحقیق بررسی و تحلیل رد پای باورهای میترایی و کارکردهای آن در افسانه‌های لری است. خواننده با مطالعۀ این مقاله درمی‌یابد که بعضی از باورهای اسطوره‌ای و دینی مربوط به آئین میترایی، با حفظ کارکرد خود و برخی دیگر با دگردیسی‌هایی، در افسانه‌های لری ریشه دوانیده است. باورهای مربوط به چگونگی تولد، جنگاوری و بارورکنندگی ایزد مهر و نیز باورهایی که در این آئین پیرامون پدیده‌های خورشید، خروس، کلاغ، عقاب، سرباز، آتش، عدد هفت و گاو وجود دارد، از این دسته‌اند.
صفحات :
از صفحه 103 تا 129
مشخصات اثر
فرهنگ مصطلحات عرفانی – حکمی ویژه‌ی سید حیدر آملی در جامع‌الاسرار و منبع‌الانوار و مقایسه با مثنوی شریف مولانا
نویسنده:
لیلا نعمتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین جنبه‌های فکری در حوزه‌ی ادبیات ایران و اسلام،آموزه‌های حکمی و مفاهیم عرفانی است که تلفیق این دو موضوع از قرن هفتم هجری به بعد به ویژه با ظهور بزرگانی همچون مولاناجلال‌الدین بلخی و سید حیدر آملی به اوج اعتلاء می‌رسد.سیدحیدر آملی شخصیتی است در ملتقای عقل، نقل و شهود بلکه جامع اندیشه‌ای علمی و قدرتمند و شهودی روشن و قابل اثبات با ابزار عقل و نقل در برابر شخصیتی که از جهت هرم فکری و کمال معنوی با یکدیگر همانندی می‌نمایند، مولانا نیز از عقل، نقل و شهود به کمال برخوردار است، وی در سیر اندیشه‌ی خویش همیشه با استفاده از آیات الهی عقل و شهود خود را تفسیر و توجیه می‌کند.در این پژوهش سعی بر آن بوده تا با تکیه بر دو اثر برجسته‌ی جامع‌الاسرار و منبع الانوار از سید حیدر آملی و مثنوی معنوی مولوی، ضمن استخراج و شرح اصطلاحات عرفانی- حکمی، از راه مقایسه، وجوه اشتراک و امتیاز این دو اثر و نیز افق فکری ودیدگاه معرفتی دو تن از بزرگان عالم بازنمایی شود. همچنین انتظار می‌رود از راه شناخت و تبیین کلید واژه‌های عرفانی این دو کتاب با مطالعات تطبیقی و بینامتنی بتوان به روابط پیچیده‌‌ی تجربه‌ها و تعبیر در حوزه‌ی عرفان و نیز حل عقده‌های معنایی در آثار عرفانی نائل آمد.فصل اول رساله به مقدمه و کلیات بحث همچون اهمیت، پیشینه، اهداف و روش تحقیق اختصاص دارد؛ فصل دوم مروری است کلی بر عرفان و تصوف و بیان ویژگی‌های اجمالی هر یک؛ در فصل سوم و چهارم به ترتیب شرح احوال و آثار و عقاید سیدحیدر آملی و جلال‌الدین محمد مولوی آمده است؛ فصل پنجم قسمت اصلی و بخش اعظم رساله است که در قالب 72 مدخل به طرح و شرح اصطلاحات عرفانی و حکمی اختصاص دارد؛ در فصل ششم که بخش پایانی است هم به نتیجه‌گیری از مباحث و جمع‌بندی مطالب پرداخته شده است.
مشخصات اثر
رابطه خدا و هستی از دیدگاه ابن‌عربی و شمس مغربی
نویسنده:
اعظم حسینی ، زرین واردی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
تجلی , اصطلاحنامه عرفان
چکیده :
یکی از مباحث مهم در عرفان، بیان نسبت و رابطه میان خدا و هستی است؛ این مطلب که در اشعار عرفانی با عبارت‌های گوناگون بیان شده است، با ظهور ابن‌عربی و تثبیت مکتب وحدت وجود، رنگ دیگری به خود می‌گیرد؛ در نگاه ابن‌عربی و پیروانش، عالم(ماسوی‌الله) حق مخلوق و حق متجلی است و این ، نزدیک‌ترین نسبت میان خالق و مخلوق را ترسیم می‌کند. یکی از کسانی که به پیروی از ابن‌عربی، بنیان فکری خود را بر پایه وحدت وجود گذاشت، شمس‌الدین محمد شیرین مغربی، عارف قرن هشتم هجری است؛ او که در جای جای دیوانش هستی را مظهر و مجلای حق می‌داند، در مواردی عین کلام ابن‌عربی را جامه شعر پوشانده است. این مقاله، تأثیرپذیری شمس مغربی از ابن‌عربی را در محورهای وحدت وجود؛ تجلی حق در مظاهر؛ آثار، ویژگی‌ها و علت تجلی و نسبت و رابطه خداوند و آفرینش بررسی می‌کند.
مشخصات اثر
جمال الاهی در اندیشه‌های عرفانی مولانا
نویسنده:
سیدسامره هاشمی تروجنی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده ندارد.
مشخصات اثر
مطالعۀ تطبیقی معراج‌نامۀ علاءالدوله سمنانی و مصیبت‌نامۀ عطار نیشابوری
نویسنده:
زرین تاج واردی , حسین طاهری
نوع منبع :
مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان,
چکیده :
معارج باطنی، یا سفرهای انفسی یکی از موارد معرفت ­شناختی عرفان اسلامی است؛ مطابق با امر عروج، نفس سالک در سیر تکامل تطورش در مراتب دل، سرّ، روح و خفی از قابلیتی برخوردار می‌شود که سالک را قادر می ­کند مظاهر و تکثّرات بیرونی را در درون تجربه ­کند و هریک را بر باطن خویش عرضه­ کند؛ آنچه از سیر و سفر در این سیاحت باطنی برسالک پدیدار می­ شود، بخشی از علم وی نسبت به حقیقت اعیان است؛ معراج علاء الدوله سمنانی چه از نظر محتوا و چه از لحاظ گفتگوپردازی و رجوع شخصیت داستان به مظاهر سفلی و علوی، شباهت­ های بسیاری با منظومۀ مصیبت ­نامۀ عطار دارد؛ بی ­شک مؤلف به دلیل شناخت و مطالعۀ آثار عطار در نوشتن این معراجیه به مصیبت ­نامۀ وی نظر داشته­ است، در مقاله ضمن تطبیق این دو اثر، به معرفی وجوه اختلاف و اشتراک و نیز تأکید بر اهمیت موضوع سفرهای درونی یا تجربۀ شخصی سالک از درکِ بی­ واسطۀ اعیان پرداخته می­ شود. نگارنده با روش تطبیقی مرحله به مرحلۀ عروج قهرمانان داستان، نحوۀ مکالمه و محتوای گفت­گوی ایشان با مظاهر هستی و ذکر نمونه تفاوت­ها، وجوه اشتراک محتوایی این دو اثر را بازنمایی کرده است.
صفحات :
از صفحه 179 تا 202
مشخصات اثر
تحلیل تطبیقی اخلاق و شیوه‌های معلمی با تکیه بر مثنوی معنوی و فیه‌ما‌فیه مولانا، گلستان و بوستان سعدی و منیه‌المرید فی آداب المفید و المستفید شهید ثانی
نویسنده:
محمدجواد خرد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اخلاق و تربیت از امور مهم همه‌ی زمان‌ها و زبان‌هاست. مولانا و سعدی، دو تن از شاعرانِ برجسته‌ی پارسی زبان‌اند که آثار آکنده از معرفت و حکمتِ آنان، پیراینده‌ی اخلاق از هر پلیدی و پرورنده‌ی سیرت ستوده در آدمیان است و در زمینه‌ی تربیت دو معلّمِ موفّق بوده‌اند. شهیدثانی نیز از دیگر معلّمان موفّق است که آداب معلّمی را با الهام از آموزه‌های دینی، در کتاب منیه‌المرید بیان نموده است. بنابراین در این پژوهش کوشیده‌ایم با کاوش در آثار مذکور این بزرگان و برخی متون دینی و هم‌چنین تطبیق و مقایسه‌ی آن‌ها، اخلاق و شیوه‌های نیکویی را که می‌تواند در موفّقیّت یک معلّم یا مربّی موثّر افتد، بیان کنیم. نتیجه‌ی مطالعات و مقایسه‌های مربوط بدین موضوع را در پنج فصل فراهم آورده‌ایم:فصل اول: به کلیّات یا مباحث مقدّماتی پایان‌نامه اختصاص یافته و درباره‌ی موضوع‌هایی از قبیل اهداف پژوهش، روش پژوهش و ... سخن به میان آمده است. فصل دوم: در این فصل به کوتاهی بر تاریخچه‌ی آموزش و پرورشِ جهان پرداخته‌ایم.فصل سوم: در این فصل به تاریخچه‌ی آموزش و پرورش ایران و نظریات تربیتی برخی از بزرگان تعلیم و تربیت ایران نگاهی انداخته‌ایم. فصل چهارم: مهم‌ترین فصل این پایان‌نامه است شامل موضوع‌هایی است که در مورد اخلاق و شیوه‌های نیکوی معلّمی با توجّه به آثار مورد تحقیق می‌باشد که برخی از آن‎ها عبارتند از: نیّت، بازخواست خویشتن، مصاحبت، انگیزه، شادی، تأثیر لقمه، بینش، نقش داستان‌ها و مَثَل‌ها، عکس‌العمل در برابر بدی‌ و راه‌های حذف بدی‌ها.فصل پنجم: در فصل پنجم نتایج حاصل از این پژوهش ارائه شده است.
مشخصات اثر
دیدگاه‌های فلسفی، عرفانی و سبک نگارش آثار فارسی باباافضل کاشانی
نویسنده:
عبدالواحد صابری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
آثار ادبی کهن ما با موضوعاتی چون حکمت، فلسفه، اخلاق، عرفان وکلام، ارتباطی تنگاتنگ دارد که به ‌صورت انواع نثر و گونه‌های مختلف شعری نمود پیدا می‌کند. یکی از حکمای شاعر که علاوه بر فلسفه، در ادب فارسی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد و آثارش هم از جنب? فلسفی و هم از جنب? ادبی شایست? تحقیق و مطالع? دقیق است، حکیم افضل‌الدین محمد مَرَقی کاشانی، فیلسوف قرن ششم و اوایل قرن هفتم است.این پژوهش با هدف استخراج، دسته‌بندی و معرفی دیدگاه‌های فلسفی و عرفانی و تعیین ویژگی‌های ادبی و سبک نویسندگی آثار فارسی باباافضل کاشانی و به شیو? توصیفی- تحلیلی و مطالع? کتابخآن‌ها ی نگاشته شده و در پنج فصل تنظیم گردیده است؛ فصل اول به مقدمه و فصل دوم به احوال و آثار باباافضل اختصاص یافته است. فصل سوم در چهار بخش به معرفی دیدگاه‌های فلسفی و عرفانی او پرداخته است؛ در بخش اول وجودشناسی، در بخش دوم دیدگاه‌های اعتقادی شامل خداشناسی، توحید و وحدتِ وجود، در بخش سوم مباحث مربوط به انسان شامل ساحت‌های وجود انسان، خودشناسی، اخلاق و عرفان، طبقه‌بندی علوم و فلسف? سیاست ودر بخش چهارم طبیعت‌شناسی شامل اجسام، عوالم، جوهر و عرض وصورت و مادّه مطرح می‌شود. فصل چهارم نیز در دو بخشِ نثر و نظم به سبک نویسندگی اختصاص یافته است. و در آخرین فصل نتیج? این مباحث بیان شده است.یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که باباافضل فیلسوفی نواندیش است که فلسفه با او قدم به میدانی تازه می‌گذارد؛ چنان‌که خودشناسی محوریت می‌یابد و درون انسان کانون تأملات فلسفی می‌شود. او در برخی موضوعات، نظری متفاوت با نوافلاطونیان مسلمان دارد که نشان‌گر استقلال فکری اوست. سبک نوبسندگی او ساده و فصیح و دارای اکثر مولفه‌هایی است که نشان از پختگی و کهنگیِ متون قدیم دارد. همچنین باباافضل منشأ اصطلاح‌سازی فلسفی به فارسی و نیز مبدأ حرکتی تلفیقی است که به اتصال جریآن‌ها ی فکری جهان اسلام در صدرالمتألهین منجر شد.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 15