جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

جهت تبیین نسبت میان علم و عمل، لازم است قبل از هرچیزی منشأ و خاستگاه این دو امر یعنی نفس ناطقه انسان از منظر عرفان اسلامی مورد مطالعه قرار گیرد. از دیدگاه عارفان مسلمان، ‌انسان مظهر جامع اسماء الهی و نسخه عالم تکوین است. کمال و سعادت واقعی انسان نیز در نیل به «قرب» الهی است و این یعنی ارتقاء نفس ناطقه از نازل‌ترین مرتبه (ناسوت) به عوالم و نشئات بالاتر یعنی ملکوت، جبروت و لاهوت. آدمی برای حرکت در این مسیر، زاد و توشه‌ای جز علم و عمل ندارد. علم یک حقیقت وجودی مشکک است که به دو قسم حصولی و حضوری تقسیم می‌شود. علم حصولی یا علم دراست مقدمه عمل جوارحی و جوانحی است و این دو قسم عمل، خود شرط تحقق علم حضوری یا علم وراثت می‌باشند. البته علم حضوری نیز به نوبه خود سطح کیفی عمل جوارحی و جوانحی را ارتقاء‌ می‌بخشد. پس علم و عمل دو مقوله درهم تنیده و ممزوج با یکدیگرند و اساساً نمی‌توان آنها را جدای از همدیگر تلقی کرد.

شریعت،طریقت و حقیقت در حرکت انسان به سوی کمال از آغاز مورد توجّه سالکان و پویندگان طریق الی الله بوده است.اهل الله به تفصیل در مباحث نظری عرفان به این مهم پرداخته اند؛ که روایت شریف «الشریعه اقوالی و الطریقه افعالی والحقیقه احوالی» سنگ بنای این ساختمان رفیع است. در این میان سیدحیدر آملی(ره) و امام خمینی(س) در این باره دارای نظرات منحصر به فردی می باشند. شریعت، طریقت و حقیقت را می توان از جمله ارکان اندیشه سیدحیدرآملی(ره) دانست. وی در تبیین رابطه شریعت، طریقت و حقیقت از برهان و استدلال بهره می گیرد و در تأیید یافته های عرفانی خویش در این باره به آیات و روایات استناد می کند. اعتقاد به جمع شریعت، طریقت و حقیقت از شاخصه های اندیشه عرفانی امام خمینی(س) است. ایشان توجه به روح و باطن شریعت را آغاز وادی طریقت می دانند. و با طرح مسأله ولایت، حقیقت را رسیدن به این مقام برمی شمارند. از دیدگاه امام خمینی(س) و سیدحیدرآملی(ره)مراتب شریعت، طریقت و حقیقت در وجود انسان او را به مقام انسان کامل نائل می کند و این مقام که با فناء حاصل می گردد همان مقام ولایت است. واژگان کلیدی: شریعت، طریقت، حقیقت، سالک، انسان کامل، ولایت

چکیده:انسان ها همواره برای پاسخ‌گویی به غریزه‌ی کنجکاوی خود در راستای شناخت خدا، راه‌های مختلفی طی کرده‌اند. به عبارتی، از دغدغه‌های مهم بشر همواره دنبال نمودن راه‌های معرفت و شناخت پروردگار خویش بوده است. یکی از رویکردهای الهیاتی حایز اهمیت در الهیات جدید «الهیات سلبی» است که با دقت و موشکافانه به دنبال راهی برای این منظور می گردد.موضوع پژوهش حاضر بررسی الهیات سلبی از دیدگاه امام خمینی (ره) است و در طی آن کوشش می شود امکان دسترسی، شناخت و تعریف خداوند در عین تعالی وی، و هم‌چنین چگونگی ارتباط نفس با این وجود متعالی در آراء و اندیشه های امام خمینی (ره) پیگیری شود. امام خمینی (ره) با تفکیک ساحت ذات از سایر مراتب، تعالی خداوند را مربوط به این مرتبه دانسته و اکتناه ذات مقدس یا امکان احاطه بر آن ذات محیط در علم حضوری و مشاهده‌ی عینی روحانی را غیر ممکن می‌داند. اما از نظر ایشان این امتناع اکتناه ذات به معنای مسدود شدن باب معرفت الهی نیست، بلکه طبق نظر ایشان تفکر درباره‌ی وجود حقیقت حق و صفات وی در سایر مراتب (به استثنای مرتبه‌ی ذات) بهترین پرستش است.واژگان کلیدی: الهیات سلبی، امام خمینی، ذات، تعالی، تنزیه، سلب و ایجاب.

از جمله نقدهای جدی مخالفان عرفان، مستند نبودن مباحث و استفاده از روایات عمدتاً ضعیف برای اثبات مبانی و بیان مباحث عرفانی است؛ ملاک ارزیابی این روایات نیز همان علم الحدیث متعارف است. پاسخ‌هایی به این نقدها داده شده است؛ که از جمله آنها، شهودی بودن عرفان و عدم نیاز آن به نقلیات است. این تحقیق برآن است تا در گام نخست ثابت کند که ابتنای عرفان بر مشاهده و مکاشفه، منجر به بی‌نیازی آن از احادیث نخواهد شد. از آن پس، با نقد سنجه و معیار ارزیابی روایات عرفانی، یعنی علم الحدیث متعارف، زمینه را برای بنیان‌گذاری راهی برای اعتبارسنجی احادیث عرفانی، با استفاده از مبانی معرفتی فراهم آورد و از این طریق موجب کاستن از پاره‌ای سوء تفاهمات موجود شود. در گام آخر، رسالت این تحقیق آن است که با فراهم آوردن زمینه‌های اولیه، مسیری برای پالایش آثار عرفانی از احادیث ضعیف و نیز استفاده از منابع روایی غنی شیعه در جهت مستندسازی مباحث عرفانی ارائه دهد.

نسبت دین و سیاست در اندیشه سیاسی امام خمینی و تحول گفتمانی آن در سه دوره زیستی متفاوت بررسی شده است و تضاد های ساختاری آن ذیل سه گفتار(گفتمان)مشروطه خواهی انقلابی گری و نصلحت جویی برجسته شده است

توبه در اسلام، به لحاظ مفهومی یک سیر تکاملی را پیموده است. بدین معنا که مفهوم توبه در قرآن بیشتر جنبه شعائری و مناسکی دارد ولی در روایات، از این جنبه از مفهوم توبه کاسته می‌شود و جنبه اخلاقی آن تفوق می‌یابد و در متون صوفیه، مفهوم توبه بیش از هر چیز جنبه عرفانی و شهودی به خود می‌گیرد. اما تمایز اصلی موجود در عرفان اسلامی در زمینه توبه، نگاه فرادینی آن به توبه است. این رهیافت فرادینی، منجر به نوعی شمول‌گرایی در مفهوم توبه و نوعی نسبی‌گرایی در تعیین متعلّق توبه گردیده است. بررسی نقش توبه در بهبود زندگی فردی و اجتماعی خواه‌ناخواه ایجاب می‌کند که نگاه به توبه، نگاهی انسانی باشد نه دینیِ صرف؛ هرچند خود این نگاه انسانی هم لزوماً‌ غیردینی نیست. چرا که عرفان اسلامی، تمهیدات و به عبارت دقیق‌تر، مجوز بازخوانی توبه از دیدگاهی انسانی را در اختیار قرار می‌دهد. بازخوانی توبه از منظری انسانی یا فرادینی، منوط به تعریفی عام و کلی از متعلق توبه است و این متعلق، چیزی جز «امر دردزا» نمی‌تواند تعریف شود. سه دانش «فلسفه اخلاق»، «روانشناسی» و «عرفان» نیز هر یک به نوبه خود، موافقت خود را با این تعریف از متعلق توبه اعلام کرده‌اند، هرچند بین تقریرهای هر یک از قاعده «توبه از درد»، تفاوت‌ها و گاه تعارضاتی به چشم می‌خورد. به طور خلاصه، در جمع این سه تقریر می‌توان گفت که مبارزه با امر دردزا مشروط به شروطی، به بهبود زندگی فردی و اجتماعی انسان منجر می‌شود. این شروط عبارتند از: (۱) در جنب مبارزه با دردهای مادی، باید از دردهای معنوی استقبال کرد. (۲) مبارزه با دردهای مادی نباید تبدیل به دغدغه ذهنی انسان شود،‌ ‌به نحوی که باعث سلب آرامش از زندگی فردی یا اجتماعی گردد. (۳) هرجا که دردهای مادی اجتناب‌ناپذیرند، باید با رویی خوش به استقبال آنها رفت.

چکیده ندارد.

چکیده رساله/پایان نامه: در راستای تبیین تعالی نفس انسانی و رسیدن به لقاء الله که وظیفه‌ی هر انسان جویای حقیقت است؛نویسنده‌ی این نوشتار کوشش کرده است با توجه به مبانی حکمی ،بصیرتی امام خمینی«ره» و نیز نقطه نظرات ویژه صدر الدین شیرازی، راه تعالی نفس را دریابد. از نظر ملاصدرا انسان برای رسیدن به تعالی باید در ابتدا به ساختار و ویژگی‌های نفس معرفت یابد ،سپس با نور علم الهی وشریعت تام وتمام محمدی راه را طی کند و به حقیقت صفات جمال و جلال خداوند معرفت یابد و بعد به میان خلق برود و نفس خود را از این طریق صیقل دهد و وظیفه‌ی خود را در میان خلق به پایان برساند که در این سیر هرچه وجود انسانی قوت یابد و شدیدتر شود با علم و ادراکات و ریاضات شرعیه وانوار حب محمدیه به تعالی خود نزدیک‌تر می‌شود؛ واما امام روح‌الله خمینی نیز دو اصل رسیدن به حکمت و حریت را دربستر ولایت محمدیه و علویه به همراه مبارزه و جهاد مداوم وپیوسته و نگاه بصیر و همه جانبه انسان به مسایل‌، کمال تعالی نفس انسانی می‌داند ودر این مسیر هر دو فیلسوف مطرح‌، منازل و مقاماتی را بر می‌شمارند که در مکتب صدرایی منازل متمرکز بر ادراکات و عقل نظری قرار می‌گیرد و در مکتب امام خمینی«ره» منازل بیش‌تر حول محور ایمان وعنایات الهی که در اینجا دو فرق اساسی بین امام و ملاصدرا به صورت مبسوط مطرح می‌شود و آن اینست که‌‌، تعالی نفس ملاصدرا متمرکز بر حکمت نظری است و تعالی نفس امام خمینی«ره» بر محور حکمت عملی می‌چرخد ودر این خصوص هر کدام دلایل ویژه‌ی خود را دارند که دراین نوشتار به آن می‌پردازیم.