جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«فصوص الحکم» کتابی عربی نوشتۀ محی‌الدین ابن عربی و شامل اصول عرفان و تعالیم او در وحدت وجود است. این کتاب حاوی 27 فصل و هر فصل منسوب به یکی از پیامبران الهی است. ابن عربی در هر فصل، داستان پیامبری را مطابق آیات و اخبار ذکر و حکمت رسالت وجود او را بیان می‌کند؛ ضمن آن که با استناد به قرآن، حدیث، کلام، حکمت مشایی و اشراقی به وحدت وجود می‌پردازد. طرز بیان ابن عربی در این اثر تا حد بسیاری دشوار و همواره برای درک و استباط آن نیاز به شرح و تفسیر بوده است. از این اثر ترجمه و تفاسیر فارسی، ترکی و انگلیسی وجود دارد. کتاب حاضر شرح تعلیقۀ امام خمینی (ره) بر این اثر است. در این تعلیقه 19 فصل اول کتاب عرضه شده و مشخص نیست چرا هشت فصل آن باقی مانده است. امام خمینی (ره) گاهی در بخشی از کتاب که نظر ابن عربی و قیصری ـ یکی از تعلیقه‌نویسان ـ را اشتباه می‌دانست، با استناد به حدیث یا دعاهای ائمۀ معصومین (ع)، نظر خود را بیان نموده است. ایشان حتی در حدود چهل تعلیقه نظر استاد خود، شاه‌آبادی، را نیز به چالش کشیده و نظر خویش را بازگو نموده است.

کتاب حاضر دربردارنده‌ی گوشه‌هایی از سیره و رفتار فردی و اجتماعی پیامبر اکرم (ص) است که به مناسبت‌های مختلف در نوشته‌ها و بیانات امام خمینی (ره) به آن‌ها اشاره شده است. در کتاب ابعاد مختلف شخصیت و نبوت پیامبر (ص) در هفت بخش بررسی شده است: انگیزه‌ی بعثت پیامبر اعظم (ص)، عبودیت و بندگی خدا، قانون‌مداری در سیره‌ی نبوی، رحمت و مهرورزی پیامبر (ص)، تواضع و فروتنی پیامبر (ص)، ساده‌زیستی پیامبر (ص)، مساوات اسلامی در سیره‌ی نبوی. نگارنده، موضوعاتی چون تزکیه‌ی نفس، ایجاد وحدت و مبارزه با ظلم و جهالت را جزء مهم‌ترین انگیزه‌های بعثت برشمرده است.

در این کتاب با استناد به آیات قرآن، احادیث و روایات نیز حکایات پندآموز، مباحثی در باب خداشناسی و اصول اخلاقی فراهم آمده است" :زمینه‌سازی برای توبه"، "رحمت بیکران الهی"، "مشارطه، مراقبه و محاسبه"، "عنایات الهی در خواب"، "آداب خورد و خواب "و "آثار و فضایل نماز شب و شب زنده‌داری "عناوین برخی موضوعات کتاب است .

علم روان‌شناسی، وجود قهرمانان را به منزله‌ی نمونه و الگو برای انسان‌ها مهم می‌داند. اگر در راس جنبش‌های اصیل اصلاحی، رهبری شایسته و لایق وجود نداشته باشد، حرکت‌های اجتماعی به نوعی انحراف و هرج و مرج تبدیل می‌شوند. آشنایی با سیره‌ی پیامبر اکرم (ص) در حیطه‌های مختلف زندگی الگو و سرمشقی برای زندگی است. امام خمینی (ره) بحث سیره‌ی نبوی را از تاریخ به اجتماع کشانده و در شناساندن آن به مردم تلاش بسیار کرد. نگارندگان در کتاب حاضر آراء و نظرات امام خمینی (ره) درباره‌ی سیره‌ی نبوی و نیز ویژگی‌های فردی و اجتماعی پیامبر (ص) را بررسی می‌کنند. بر این اساس در کتاب پس از بیان مفهوم سیره و نحوه‌ی الگوبرداری از سیره‌ی دیگران خصوصا پیامبر (ص)، چندین ویژگی‌ حضرت را در زندگی فردی، اجتماعی، سیاسی، نظامی و... بر‌شمرده و در هرمورد به رفتارهایی از امام خمینی (ره) اشاره می‌کند که با الگوبرداری از پیامبر (ص) صورت گرفته است.