جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جان دیویی یکی از صاحب‌نظران مهم حوزۀ تعلیم و تربیت دورۀ معاصر است که برخی از آموزه‌های او امروزه به بخشی از بدنۀ نظام‌های آموزشی در سطح جهان بدل شده است. ازآنجاکه تعلیم و تربیت بخشی جدایی‌ناپذیر از ساختار هر جامعه‌ای است، هرگونه ضعف در آن موجب تضعیف فرهنگ آن جامعه خواهد شد. نظام‌های آموزشی گذشته عمدتاً بر ابعاد فکری، اخلاقی و دینی در امر آموزش تأکید داشتند، اما امروزه توجه به ابعاد دیگری ازجمله بُعد زیباشناختی، انتقادی و خلاق به‌عنوان یک ضرورت نگریسته می‌شود. دلیلش این است که نگرش زیباشناختی و هنری در کنار سایر رویکردها می‌تواند جهان و پدیدارهای آن را به نحو متفاوت برای ما بازنمایاند و امکان تجربۀ دیگرگون آن‌ها را برای ما فراهم سازد. لذا در کنار پرورش زمینه‌های فکری و اخلاقی بر «تربیت زیباشناختی» هم تأکید می‌شود. مسئلۀ اصلی در مورد این نوع تربیت این است که برخی تنها آن را بر اساس منظر نبوغ نگریسته‌اند و برخی هم بر اساس منظر ذوق؛ درحالی‌که تربیت زیباشناختی توأمان شامل هر دو منظر می‌شود. درنتیجه، هر نظام آموزشی موفق بایستی هم به پرورش قوۀ تخیل و بُعد خلاق ذهن کودک توجه کند و هم به پرورش قوۀ ذوق جهت ادراک و ارزیابی امور و آثار زیبا اهتمام ورزد. در کتاب «هنر به‌منزلۀ تجربه» اثر دیویی توجه به هر دو منظر دیده می‌شود، بر همین مبنا ما ضمن مرور مباحث مربوط به زیباشناسی و مؤلفه‌های تربیت زیباشناختی، به‌طور خاص به بازخوانی بخشی از اثر مذکور با محوریت تربیت زیباشناختی (بر اساس منظر نبوغ و منظر ذوق) خواهیم پرداخت.

در این مقاله مقصود تبیین دیدگاه جان دیویی (John Dewey) پیرامون پیوند میان دو حوزه نظر و عمل در جامعۀ دموکراتیک است که از نظر او از طریق آموزش (education) محقق می‌شود. دیویی ضمن انتقاد از ثنویت‌های موجود در تاریخ فلسفه، رسالت فلسفه را نه در کشف روابط موجود در جهان و راز جهان بلکه در نحوۀ مهار و اصلاح آن می‌داند. وظیفۀ فلسفه، بررسی تعارض‌های اجتماعی به واسطه تفکر و حل این تعارض‌ها است. او در صدد تنظیم فلسفه‌ای همسو با مفاد زندگی دموکراتیک است و بنا دارد ضمن جمع بین نظر و عمل، شهروندان را برای حضور در جامعۀ دموکراتیک آماده کند. مفهوم دموکراسی از نظر دیویی به عنوان یک پراگماتیست، صرفا مفهومی سیاسی نیست. از نظر یک پراگماتیست،‌ طراحی مجدد شکل (form) کلی جامعه‌ای که افراد مختلف در آن زندگی می‌کنند، از ضروریات جامعۀ دموکراتیک به شمار می‌آید. در این شکل، تعامل فراگیر اعضای جامعه با یکدیگر به نحوی که موجب پیوستگی اجتماعی(social continuity) شود، مورد تاکید قرار می‌گیرد. از نظر دیویی تحقق این معنا از مجرای آموزش میسر می‌شود و در این مسیر، امکان رشد تمامی افراد جامعه فراهم شده و اعضای جامعه به مدد دستیابی به مهارت حل مسئله (problem solving) و روش تفکر انتقادی (critical thinking) به سطح مطلوبی از بلوغ فکری می‌رسند. بنابراین دیویی که از سویی در پی حل مسائل زندگی و ناسازگاری‌های اجتماعی به واسطه فلسفه است و از سویی دیگر دموکراسی را بهترین شیوه زندگی می‌داند؛ در تلاش است با رویکردی پراگماتیستی، جامعۀ دموکراتیک مورد نظر خویش را به نحوی ترسیم کند که عنصر آموزش در فرد فرد جامعه، توانایی حل مسئله را در اعضای جامعه ایجاد کرده و امکان مشارکت ‌آنها را در سازوکار جامعه، حل مشکلات جاری و تعارض‌های اجتماعی فراهم کند.

ترجمه ماشینی : این پرسش که اندیشه دیویی تا چه اندازه مدیون هگل است، مدت‌ها برای فیلسوفان معمایی بوده است. این کتاب نشان می‌دهد که به دور از انکار هگل، کل فلسفه عمل‌گرایانه دیویی مبتنی بر فلسفه روح است که از پروژه هگل الهام گرفته است. دو مقاله از شوک و گود که از این دیدگاه رادیکال دفاع می کنند با متن قطعی سخنرانی دیویی در سال 1897 در فلسفه روح هگل در دانشگاه شیکاگون ملحق می شوند. این سخنرانی ویرایش شده که قبلاً توسط محققان فقط از نسخه خطی آرشیوی ذکر شده بود، اکنون در دسترس است تا به طور کامل نگرانی اساسی مشترک هگل و دیویی برای رشد کامل و آزاد فرد در زمینه اجتماعی را آشکار کند. فلسفه های دیویی و هگل در مرکز امیدهای فلسفه مدرن برای پیشبرد آزادی انسان قرار دارند.

ترجمه ماشینی : کار بل هوکس در زمینه آموزش، حجم زیادی از مطالب را به صورت بسیار گسترده پوشش می دهد. او بر کار جان دیویی و پائولو فریره تکیه می‌کند و اغلب از انتقادات آن‌ها از مدل‌های آموزشی سنتی استفاده می‌کند تا ارزش‌هایی را که ادعا می‌کند مدل‌های آموزشی فعلی را هدایت می‌کند، نقد کند. وقتی هوکس به صراحت به تفکر انتقادی می پردازد، تفکر انتقادی را به سمت اهداف عملی، به ویژه پیشرفت اجتماعی دموکراتیک، تغییر جهت می دهد. به منظور درک بهتر ارزش بالقوه رویکرد او، و رابطه بین تفکر انتقادی و دموکراسی، سعی می‌کنم تصور او از تفکر انتقادی را به‌عنوان حکمت عملی در پژوهش‌های فلسفی کنونی درباره تفکر انتقادی قرار دهم.

ترجمه ماشینی : تئوری اخلاقی مدرن تجدید علاقه به فضایل را تجربه کرده است. نظریه فضیلت که مدت‌ها به گذشته باستان و قرون وسطی منتقل شده بود، اکنون توسط بسیاری به عنوان جایگزین مناسبی برای نظریه‌های اخلاقی کانتی و فایده‌گرای غالب در نظر گرفته می‌شود. Alasdair MacIntyre یک شخصیت مرکزی در این جنبش است که کارش یک پروژه در حال گسترش و در عین حال سازگار و تأثیرگذار برای پرداختن به مسائل اساسی در نظریه اخلاقی و فرهنگ آمریکایی را تشکیل می دهد. با این حال، بسیاری از ایده‌های او توسط جان دیویی پیش‌بینی شده بود، او همچنین در مورد فضایل در زندگی اخلاقی حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. این کتاب، همانطور که بود، نقدی از مک اینتایر توسط دیویی ارائه می‌کند که به این دو فیلسوف اجازه می‌دهد درباره ماهیت و منشأ فضائل و اهمیت آنها برای داشتن یک زندگی خوب گفتگو کنند. استفان کاردن استدلال می کند که دیویی دیدگاه جامع تری نسبت به فضایل دارد و مقایسه دقیق ایده های آنها چندین ضعف مهم را در موقعیت مک اینتایر نشان می دهد. >

هدف تحقیق بررسی و مقایسه آرائ تربیتی، هستی شناسی، معرفت شناسی، ارزش شناسی، اهداف تربیتی و تفکر با توجه به نقش بنیادی آن در هدایت انسان‌ها و کاربرد آن در تمام لحظه‌های زندگی فردی و اجتماعی از دیدگاه جان دیویی با خواجه نصیر است. روش پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی است. ابزار تحقیق به سبک جمع‌آوری اطلاعات فیش‌برداری از منابع و اسناد مکتوب در تعلیم و تربیت اسلامی و غربی می باشد. تحلیل اطلاعات جمع‌آوری شده نشان داد : 1- در دیدگاه خواجه نصیر اهداف تربیتی در راستای تحقق تعقل و سیر در آفاق و انفس و به عبارتی سیر الی الله است در صورتی که هدف تربیت از دیدگاه جان دیویی کسب تجربه عینی است. 2- در نظر خواجه نصیر انسان‌ دارای روح خدایی و فطرت پاک است ولی از نظر دیویی انسان‌ موجودی مادی است. 3- از نظر خواجه نصیر تفکر در جهت شناخت خدا، طبیعت و انسان به کار می رود ولی در دیدگاه دیویی تفکر در حل مسائل مادی و دنیوی به کار می رود. 4- در دیدگاه خواجه نصیر معرفت محدود به حس و تجربه مکتب پراگماتیسم نبوده و معرفت شهودی و ربانی را بیان می‌کند ولی در نظر دیویی تجربه مادی ملاک معرفت است. 5- از دیدگاه خواجه نصیر ارزش‌ها دارای ابعاد مادی و معنوی است ولی در نظر دیویی ارزش‌ها مادی و تغییر پذیر هستند. 6- از دیدگاه خواجه نصیر هر عملی که در راه خدا باشد قابل تقدیر است ولی از نظر دیویی هر عملی که سود عینی و دنیوی داشته باشد دارای اهمیت است.

ترجمه ماشینی: فناوری بیش از پیش مورد توجه فیلسوفان قرار می گیرد. تأمل فلسفی در مورد فناوری طیف وسیع و گاه گیج کننده ای از رویکردها و شیوه های فکری را به نمایش می گذارد. این جلد توسعه سه مکتب در فلسفه تکنولوژی را آشکار می کند. این جلد بر اساس مقدمه‌ای کامل بر اندیشه‌های کارل مارکس، مارتین هایدگر و جان دیویی در مورد فناوری، شرح عمیقی از روشی ارائه می‌دهد که متفکران مکتب‌های انتقادی، پدیدارشناسی و عمل‌گرا به مسائل و چالش‌های مطرح شده توسط آثار پاسخ می‌دهند. از بنیانگذاران این مدارس فناوری‌ها در تقریباً هر جنبه‌ای از زندگی بشر به طور بالقوه موضوع بررسی فلسفی هستند. برای ارائه یک نمایش متمرکز از استدلال‌ها و بینش‌های کلیدی، ارائه هر مدرسه با مشارکت در بحث‌های فناوری‌های آموزشی به پایان می‌رسد. علاوه بر فیلسوفانی که به دنبال ساختاری ارزشمند و روشن از حوزه‌ای در حال رشد هستند، این حجم برای کسانی که با فلسفه آموزشی و طراحی حساس به ارزش کار می‌کنند مورد توجه است.

ترجمه ماشینی : این پایان‌نامه نسخه‌هایی از نظریه فردگرایی را توسط سه نظریه‌پرداز بزرگ، جان لاک، جان استوارت میل و جان دیویی دنبال می‌کند، زیرا آنها شرایط موجود اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، قانونی و نظامی زمان خود را مورد انتقاد قرار می‌دهند. من استدلال می کنم که هر نظریه پردازی نظریه فردگرایی را اصلاح می کند تا به بهترین وجه با درک خود از ماهیت انسانی مطابقت داشته باشد، آن را در جایی که می تواند تطبیق می دهد و جنبه هایی را که نمی تواند کاملاً حذف می کند. بر اساس تصور هر متفکری از ماهیت انسان، نظریه فردگرایی متناظر آنها با آن طبیعت عدالت می کند. هر متفکری با نگاهی که به فردگرایی دارد، فعالیت های روزگار خود را به دلیل عدم رعایت عدالت نسبت به طبیعت انسان برای بخش عمده ای از بشریت مورد انتقاد قرار می دهد. من شرایط ملموس هر متفکر، نظریه او درباره طبیعت انسانی، نظریه عدالت و نظریه فردگرایی متناظر آنها را بررسی می کنم. در سه فصل اول، ابتدا نظریه لاک، سپس میل و سپس دیویی در مورد طبیعت انسان، عدالت و فردگرایی را بررسی می کنم. در فصل آخرم، من به طور انتقادی نظریه فردگرایی هر متفکری را بررسی می‌کنم و دریافتم که نظریه جان دیویی برای شرایط اجتماعی کنونی ما مناسب‌تر است. فردگرایی لاک انتقادی بود بر حاکمیت مطلق مالکان اشرافی و تلاشی برای تضعیف مبنای مفهومی برای تداوم قدرت آنها. فردگرایی جان استوارت میل انتقادی بود بر فردگرایی جان لاک تا آنجا که اکثریت گرایی در انگلستان ریشه دوانده بود و به «استبداد اکثریت» منجر شد. بنابراین، میل حتی در مخالفت با اکثریت قاطع، برای قداست فرد ارزش بالایی قائل بود. نظریه فردگرایی دیویی عمدتاً انتقادی از فقر گسترده و سوء استفاده از قدرت سیاسی در آمریکا در طول رکود بزرگ بود. اقتصاد لایسز فر، همراه با رقابت شدید و فردگرایی اتمیستی منجر به بی عدالتی فراگیر شده بود و دیویی به جای جدایی ما، به رسمیت شناختن پیوستگی و پیوستگی ما را توصیه کرد. در حالی که من معتقدم نظریه فردگرایی دیویی برای محیط اجتماعی کنونی ما مناسب است، حتی نظریه او نیز از مشکلاتی رنج می‌برد که هنوز کار نشده است. من این مشکلات را در فصل آخر بیان می کنم و با نکاتی در مورد آنچه هنوز باید انجام شود به پایان می رسم.