جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مارتین هایدگر یکی از شاخص‌ترین متفکران قرن بیستم است که نقدهای بنیادینی را متوجه سوبژکتیویسم مترتب بر جهان مدرن کرده است. هایدگر تاریخ 2500 ساله غرب را به‌مثابه تجلیگاه عقلانیت متافیزیکی به مهمیز نقد می‌کشد و در برابر تفکر محاسبه‌ای دکارتی و کانتی، تفکر ژرفانگر مبتنی بر متافیزیک وصال را مطرح می‌کند. هایدگر بر این باور است که با ظهور و بروز دکارت به‌عنوان مبدع پارادایم مدرنیته، سوبژکتیویسم در جهان سایه می‌گستراند و یکی از نتایج و تبعات گریز‌ناپذیر تفوق سوبژکتیویسم، سیطره عقلانیت تکنولوژیک بر جهان است. از نظر هایدگر، تکنولوژی یک ابزار صرف نیست؛ بلکه نوعی انکشاف و شیوه تفکر خاصی است که منطق متصرفانه و حسابگرانه خود را بر همه‌چیز و همه‌کس تحمیل می‌کند. به‌عبارتی‌دیگر، در پارادایم معرفت بنیاد مدرن، هستی به‌صورت تکنولوژیک آشکار می‌شود که نوع خاصی از عقلانیت را به وجود آورده که تحت عنوان عقلانیت تکنولوژیک از آن یاد می‌شود. مفروض این مقاله بر این نکته استوار است که اگرچه علی شریعتی نیز به‌مثابه متفکری که منتقد جهان مدرن است، علم‌گرایی و ماشینیسم را نقد می‌کند ولی واقعیت این است که نقد شریعتی از تکنولوژی و ماشینیسم، بیشتر سویه و صبغه سیاسی و جامعه‌شناختی دارد و شریعتی هرگز همچون هایدگر قادر به نقد فلسفی، حکمی و هستی‌شناسانه سوبژکتیویسم و عقلانیت تکنولوژیک مترتب بر جهان مدرن نیست.

این مقاله تلاش کرده است تا از طریق ایده هایدگری دانشگاه، نزاعی را بر سر دانشگاه صورت‌بندی کند و به بحث بگذارد که می‌توان آن را نزاع اشپینگلری/ وبری خواند. اشپینگلری که به تعلیم یک ملت و تربیت یک رهبر معنوی، فرا می‌خواند و وبری که دانشگاهیان را از پاسخ‌های پیامبرانه بر حذر می‌دارد و دعوت به اندیشیدن علمی، در یک سنت بی‌اندازه سخت­گیر آکادمیک می‌کند. مقاله تحلیل ایده دانشگاه نزد هایدگر را در بستر تأملات هایدگر بر روی دانشگاه، قبل و بعد از خطابه ریاست، یعنی «حق تنفیذ حکم دانشگاه»، قرار داده است و برای اینکه در پایان نتیجه‌ای فراسوی نزاع اشپینگلری/ وبری بگیرد، به دریدا ارجاع داده و تلاش کرده است ایده سومی را صورت بندی کند که ضمن اینکه «مسئولیت»، نقش کانونی در آن ایفاء کند، ولی این «مسئولیت»، ناظر بر انگاره‌ها و اهداف ایدئولوژیکی خاصی نباشد که منجر به سیطره دیکتاتوری بر دانشگاه و سیاسی شدن علوم می‌شود. مقاله تصریح کرده است که گرچه در مخالفت هایدگر با «آزادی آکادمیک پر قیل و قال دانشگاه‌های آلمانی» تردیدی وجود ندارد، اما مبانی فلسفی این مخالفت، پیچیده، چند سویه و مبهم است.

در این مقاله، سیر پدیدارشناختیِ هایدگر دربارۀ رأی کانت درباب «وجود» مورد مداقه قرار می‌گیرد. هایدگر معتقد است Realität و Dasein در کانت، ریشه در تمایز مشهور ماهیت و وجود (reality and existence) در سنّت فلسفی دارد؛ اما کانت براساس مبنای فلسفی خود و برخلاف خاستگاهشان درنهایت این دو را به‌عنوان مقولات قوۀ شناخت بازتعریف می‌کند؛ بنابراین، در پژوهش حاضر، فروکاست «وجود» به مقوله در کانت به‌تفسیر هایدگر دنبال خواهد شد. وجود از مقولات جهت (modality) است. ضمن بررسی این دسته از مقولات در ادامه اهمیت perception به‌عنوان سازونهاد دریافتِ کثرات شهودِ مکانی و زمانی (مادۀ معرفت) روشن می‌شود. بدین‌ترتیب، در نظرگاه کانت، منِ ادراک نفسانی به‌همراه مقولاتش تألیف‌بخش این کثرات شهود است که حاصل آن وضع (position) شیء خواهد بود. برای کانت مقولات محمولات هستی‌‌شناسانه‌ای هستند که در نسبت با مُتعلَق قرار می‌گیرند و با وحدت‌بخشی به داده‌های اولیه موجب پدیدارشدن هستندگان می‌شوند. درنهایت، این نتیجه حاصل می‌شود که وجود برای کانت ابژ‌گی یا برابرایستایی است. به‌عبارت‌دیگر، هر آن چیزی که اکنون پیش روی ما است، به‌عنوان حاصل وحدت کثرات، یعنی به‌عنوان نتیجۀ تألیف سوژه ثابت می‌شود و موجب می‌شود که شیء یا به‌معنای عام آن یعنی ابژه در مقابل ما بایستد و این همان معنای وضع ابژه توسط سوژه است.

نوشتار حاضر به دنبال بررسی الگوی تدریسِ مارتین هیدگر، به‌عنوان یکی از مؤثرترین فیلسوفان اگزیستانسِ قرن بیستم است. هیدگر، فرآیند تدریس را منادی به «مجالِ یادگیری‌دادن» تعریف می‌کند و آموختنِ چگونگی این مجال‌دهی توسط آموزگار را امری ضروری و در عین حال دشوار می‌داند. از این روی در این نوشتار با تمرکز بر تعریف فوق، پس از بیانِ بایسته‌های امرِ تدریس و ایضاحِ مفهوم یادگیری در اندیشه هیدگر، به تحلیل و واکاوی چگونگی مجال‌دادن و بررسی ابعاد و مراحل آن با توجه به الگوی تدریس هیدگر خواهیم پرداخت. با مطالعه و بررسی آثار مختلف هیدگر به‌ویژه بررسی پدیداری الگوی تدریس وی در این نوشتار مشاهده خواهیم کرد که: اولاً، او در نظام فکری و تعلیمی خود تلاش نموده تا تعریف جدیدی از امر تدریس و یادگیری ارائه دهد که از سنت فکری زمانة او کاملاً جدا و بیگانه و در عین حال هماهنگ با اندیشه خودِ اوست. ثانیاً، او تدریس را دارای ابعاد و مراحلِ پدیداریِ مختلفی می‌داند که غفلت از آن‌ها موجب عقیم گشتن فرآیند تعلیم خواهد شد. از میان این ابعاد و مراحل مختلف، در این پژوهش مباحث ذیل مورد توجه قرار گرفته است: فرآیند تعاملی یادگیری، موضوع مورد اهتمام، مواجهه وجودی، ایجاد اشتیاق، گوش‌سپاری، خروج از قلمرو مأنوس، پرسشگری و جهش.

ترجمه ماشینی: «پیش‌فرض‌های متافیزیکی بودن در جهان» سنت توماس آکویناس و مارتین هایدگر را وارد گفت‌وگو می‌کند و برای ضرورت فلسفه مسیحی استدلال می‌کند. از طریق تقابل اندیشه هایدگری و تومیست، بازاندیشی اصیل و جامعی درباره ماهیت موقتی و خاستگاه های تحقیق متافیزیکی ارائه می دهد. کتاب بررسی دقیق آغاز و زوال پیش‌فرض‌های چهارگانه متافیزیک تومیستی است: غرض‌ورزی، علیت، پایان‌پذیری، آنانکه استنای. تحلیل چهارگانه قبلا هرگز انجام نشده بود و سهم اصلی و اصلی کتاب گیلسون است. چهار ضلعی به مسائل بین رویکرد پدیدارشناختی و بینش متافیزیکی نفوذ می کند تا به تفاوت اصلی و آشتی ناپذیر آنها برسد. تلاش هایدگر برای استفاده از چهارچوب برای بیرون راندن الهیات از هستی‌شناسی، انگیزه تفسیری لازم را برای بازبینی متافیزیک رادیکال و غالباً نادرست سنت توماس، از طریق مسائلی مانند ابدیت، نیستی و تراژدی فراهم می‌کند.

ترجمه ماشینی : فیلسوف مارتین هایدگر استدلال کرد که زندگی صادقانه در معرض خطر گم شدن در فرهنگ تکنولوژیک غرب به نام افزایش کنترل، کارایی و چابکی است. همانطور که خطر بالفعل می شود، جوهر انسانی به عنوان حقیقت ساز پنهان می شود و خود زندگی فقیرتر احساس می شود. این پایان نامه از فلسفه هایدگری برای نشان دادن ضرر در دو سبک غالب مدیریت استراتژیک معاصر استفاده می کند: سبک تصویرسازی جهان و جدیدتر، سبک چابک. برای پرداختن به این ضرر، نظریه‌ای درباره عملکرد استراتژیک پس از چابکی ایجاد می‌کند که من آن را تطبیقی ​​می‌نامم. منطبق با فلسفه هایدگری، من از روش شناسی افشای تحول آفرین و روش مطالعه موردی ادبی و پارادایمیک برای پاسخ به این سؤالات استفاده می کنم: چرا مدیریت استراتژیک چابک اینقدر رضایت بخش نیست؟ محققان هایدگری چگونه این نارضایتی را روشن می کنند؟ هایدگری ها چگونه سبک نوظهور را درک می کنند و چه شیوه های مدیریت استراتژیک را می توانم برای آینده پیشنهاد کنم؟ پس از معرفی مدیریت استراتژیک چابک و فقر زندگی که آن را تقویت می کند، بیان کردم که چگونه فلسفه هایدگر در مورد حقیقت، تفکر و امر قدسی، مشکل را روشن می کند و راه حلی برای آن پیشنهاد می کند. من از نزدیک متون پارادایماتیک سبک های مدیریت استراتژیک تصویرگر جهان و چابک را خواندم تا نشان دهم که چگونه نظریه پردازی استراتژی کسب و کار با ارزیابی فلسفی هایدگر نزدیک است. سپس سه نمونه اولیه هایدگری را برای یک سبک تطبیقی ​​از عملکرد استراتژی تحلیل می‌کنم، و بر یک متن پارادایماتیک تمرکز می‌کنم تا ضعف اصلی آنها را شناسایی کنم: حذف امر مقدس. من موارد پارادایماتیک هر دو سبک چابک و تطبیقی ​​را که از صنعت آبجو استخراج شده است را نشان می‌دهم و با هم مقایسه می‌کنم و از مورد تطبیقی ​​برای ساختن نظریه‌ای از عملکرد استراتژی تطبیقی ​​استفاده می‌کنم که به مشکل از دست دادن حقیقت می‌پردازد و شیوه‌های مدیریت آموزشی و استراتژیک را پیشنهاد می‌کند. من با خلاصه کردن یافته‌ها و مشارکت‌های آن، اشاره به برخی محدودیت‌ها و ارتباطات با مطالعات دیگر و پیشنهاد خطوط تحقیقاتی بیشتر به پایان می‌رسم.

ترجمه ماشینی : این تز بین رشته ای در مورد سکونت است، هم به عنوان روشی در باستان شناسی و هم به عنوان شیوه وجود. پایان نامه من دو هدف اصلی دارد. اولاً، کاوش "چشم انداز مسکن" همانطور که در نظریه باستان شناسی اخیر بیان شده است. این شامل بحث در مورد فلسفه پدیدارشناسی و شخصیت مارتین هایدگر خواهد بود. اصطلاح «سکونت» یک اصطلاح فنی است که ریشه در فلسفه وجودی هایدگر دارد. پدیدارشناسی در نتیجه چرخش تفسیری دهه 1980 به نظریه باستان شناسی نفوذ کرده است. تعهد نظری این پایان نامه این است که پژوهش پدیدارشناسی یک پروژه مفید در تحقیقات باستان شناسی است. تحقیقات باستان شناسی انعکاسی در زمان حال ممکن است ابعاد پدیدارشناختی خاصی از تجربه کنونی را بیان و تأیید کند تا درک ما از گذشته را افزایش دهد. ثانیاً، من مفهوم سکونت به معنای وجودی را به عنوان یک شیوه وجود با عباراتی مورد بحث قرار می دهم که ممکن است به ما اجازه دهد این مفهوم را در باستان شناسی پارینه سنگی، با ارجاع خاص به عمل مرده و «هنر» به کار ببریم. من دو مطالعه موردی را برای بررسی این موضوع پیشنهاد می کنم. در مرحله اول، تمرین مرده و آگاهی وجودی از مرگ با ارجاع به سایت سیما د لوس هوئسوس بررسی خواهد شد. ثانیاً، مفهوم هایدگر از تولید هنری به عنوان یک رویداد جهانگشایی در رابطه با هنر پارینه سنگی فوقانی در غارها بررسی خواهد شد. تمرکز بر تمرین و هنر مرده زنی دلبخواه نیست: هر دو تخته های مرکزی روایت هایدگر از سکونت هستند و هر دو با فضای «هتروتوپیک» به هم مرتبط هستند. هایدگر روایتی بدیع از وجود انسان را با عنوان «دازاین» ارائه کرد. دازاین در جهان بودن است و بودن در جهان توسط چیزی که هایدگر آن را «مراقبت» (Sorge) می نامید متحد می شود. روایت هایدگر از دازاین انسان‌محور باقی می‌ماند: من استدلال می‌کنم که ما باید از دیدگاه انسان‌محور خود هایدگر در مورد بودن در جهان، سکونت یا مراقبت به سمت باستان‌شناسی پدیدارشناختی که «فراتر از انسان» است، فاصله بگیریم. من استدلال می‌کنم که مراقبت یا سکونت توسط سوابق باستان‌شناسی شکل‌گیری انسان و اینکه اجداد ما از مردگان خود مراقبت می‌کردند یا با آنها زندگی می‌کردند، اثبات می‌شود. مراقبت با تصاحب جهان و مراقبت از هموطنان درون جهان نشان داده می شود، و من استدلال می کنم که چنین وضعیت وجودی قبل از ظهور پارینه سنگی بالایی حاصل شده است.

ترجمه ماشینی : این پایان نامه جذابیت زبان معمولی را به عنوان یک ویژگی متمایز روش شناختی در فلسفه متاخر لودویگ ویتگنشتاین و کار جی.ال. آستین بررسی می کند. این جذابیت، زبان و مفاهیم ما را در قالب‌های وسیع‌تری از زندگی که در آن استفاده می‌کنیم، قرار می‌دهد، و به دنبال «محروم کردن» ایده‌آل‌سازی‌هایی است که زبان و مفاهیم ما را از این بافت وسیع‌تر استخراج می‌کنند. یک فلسفه افسون‌زده اشکال زندگی ما را به‌عنوان مظاهر همسویی می‌شناسد: یک زمینه مشترک درک و رفتار که خود نمی‌تواند بیشتر توضیح داده یا توجیه شود. این تز با بررسی پیامدهای این که اشکال زندگی خود را در نهایت بی‌اساس بدانیم، اهمیت اساسی بازی را برای تمرین‌های مشترک مانند زبان روشن می‌کند. دو فصل اول جذابیت زبان معمولی را در آثار آستین و ویتگنشتاین در نظر می‌گیرند. با قرار دادن هر نویسنده به نوبه خود در گفتگو با ژاک دریدا، این پایان نامه اهمیت بی اساس بودن هماهنگی ما و دشواری انجام این کار را آشکار می کند. توسل آستین به یک «زمینه کلی» به نوعی آرمان‌سازی خیانت می‌کند که خود آستین با آن مخالفت می‌کند، در حالی که ویتگنشتاین و دریدا برای اجتناب از همان دام باید مراقب خود-انعکاسی باشند. فصل سوم به بررسی ارتباط بین توسل به زبان معمولی و تحلیل مارتین هایدگر از «روزمرگی متوسط» در هستی و زمان می‌پردازد. هایدگر روزمرگی متوسط ​​را نشانه عدم اصالت می داند. با این حال، با اعتراف به بی‌اساس بودن هماهنگی، توسل به زبان عادی چرخشی شبیه به توسل هایدگر به اصالت را نشان می‌دهد. علاوه بر این، استفاده ویتگنشتاین از «تصاویر» مفهومی به او اجازه می‌دهد تا از برخی سردرگمی‌ها در آثار هایدگر اجتناب کند. فصل چهارم ماهیت همسویی بی‌پایه ما را در نظر می‌گیرد و استدلال می‌کند که ما این هماهنگی را هم از طریق بازی کشف می‌کنیم و هم ایجاد می‌کنیم، که فعالیتی غیرقانونی است که خود نظم را به وجود می‌آورد.

به سبب شرایط و اوضاع و مقتضیات خاص جامعهٔ فکری و فلسفی ما و زمینه و تاریخ نسبتاً بلند کج اندیشی و کج فهمی در تفسیر اندیشه های فیلسوف بزرگ آلمانی، مارتین هیدگر، ابراز هر گونه قول و نظری دربارهٔ نسبت تفکر هیدگر با خدا و دیانت و آموزه‌های وحیانی، در اینجا و اکنون، به ناگزیر به بیراهه‌ها و کژراهه هایی عجیب و غریب منتهی خواهد شد. طرح آراء و اندیشه‌های او در موضوعات و مباحث مذکور در بسیاری از جوامع توسعه نیافته کنونی که از مشکلات روح فرسای اعتقادی، احساسی، اجتماعی و سیاسی رنج می‌برند می‌تواند فریبنده و گمراه کننده و گاه بسیار زیانمند باشد. زیرا نظرگاه و موضع اصلی هیدگر درباره خدا و وحی و دین به غایت مبهم است و سخنان و عبارات او در باب مفاهیم و باورها و ارزش‌های دینی فاقد وضوح و صراحت کافی‌اند. در آن جاها که او از الوهیت، خدایان، خداشناسی / الاهیات (تئولوژی)، «مرگ خدا»ی نیچه و نیهیلیسم و عقاید الهی‌دانان قرون وسطا بحث می‌کند مباحث‌اش بسیار مجمل و موجز و دشوار است. بی تردید، هیدگر جزو اگزیستانسیالیست‌های ملحد نمی‌توانست به شمار آید آنگونه که برخی همچون سارتر انگاشته‌اند اما دیندار نیز نمی‌تواند در نظر گرفته شود بدان سان که اگزیستانسیالیست‌هایی متدین نظیر کی یرکه گور و گابریل مارسل و یاسپرس بودند.

ترجمه ماشینی: مارتین هایدگر در طول کار طولانی و بحث برانگیز خود، سهم قابل توجهی در پدیدارشناسی دین داشت. در پدیدارشناسی دین هایدگر، بنجامین دی. کرو مفاهیم کلیدی و مراحل رشدی را که مشخصه کار هایدگر بودند بررسی می کند. کرو نشان می دهد که گزارش هایدگر از معنا و ساختار زندگی دینی به پروژه بزرگتر او در افشای و نقد مفروضات بنیادی فرهنگ مدرن متاخر تعلق دارد. او با خوانش دقیق دیدگاه‌های او درباره نگرش‌ها و فعالیت‌های دینی، هایدگر را به‌عنوان یک رئالیست آشکار می‌کند. کرو تفاسیر تلاش های اولیه هایدگر در پدیدارشناسی دین و نوشته های بعدی در مورد دین، از جمله بحث در مورد دین یونانی و شعر هولدرلین را به چالش می کشد. این کتاب مطمئناً جرقه بحث و مناظره خواهد شد زیرا کار هایدگر در دین و فلسفه دین برای محققان و فراتر از آن اهمیت فزاینده ای پیدا می کند.