جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نیچه، هایدگر، گادامر، اشتراوس و دریدا را می‌توان پنج فیلسوف مهم پست‌مدرن دانست که کوشیدند محدودیت‌های عقل‌گرایی مدرن را آشکار کنند و راهی برای نقد آن بگشایند. اما طرح فکری این پنج متفکر با پیروی از الگویی مشابه شکل گرفته است؛ همۀ آن‌ها، برای گذر از آخرین مرحلۀ سنت فلسفی غربی و کشف معنای اصیل فلسفه‌ورزی، به سرآغاز فلسفۀ غربی یعنی افلاطون رجوع کردند. کاترین زاکرت در این کتاب می‌کوشد ابتدا اندیشۀ این متفکران و مواجهه‌شان با افلاطون را به نحوی دقیق و موشکافانه تبیین کند و توضیح دهد که پست‌مدرن‌بـــودن آن‌هـــا دقیقا چه معنایــــی دارد. سپـــس فلسفــــۀ این متفکران را به عرصۀ عملی پیوند می‌دهد و تبعات سیاسی و اجتماعی آن‌ را می‌کـــاود. حاصـــل کار او کتـابـــی اســـت کــــه هـــــم طرحـــی یکپارچــــه و به‌هم‌پیوسته از تفکر فلسفی غربی برای خواننده مهیا می‌کند و هم نشان می‌دهد که چگونه این پنج فیلسوف، برای عبور از بحران‌های سیاسی و اجتماعی معاصرشان، سنت خود را بازخوانی و نقد کردند.

«ابتذال هایدگر» نوشته ژان لوک نانسی، نقدی قابل‌تأمل است که معمای پیرامون یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفان قرن بیستم، مارتین هایدگر، را آشکار می کند. این کتاب، فراتر از سطح میراث فلسفی هایدگر می‌رود و با هدف ابهام‌زدایی از این مرد و ایده‌هایش، پیچیدگی‌هایی را آشکار می‌کند که ادراکات متعارف را به چالش می‌کشد. این کتاب در اصل به ماهیت متناقض مشارکت‌های فلسفی هایدگر می‌پردازد. هایدگری که به خاطر تأملات عمیقش در مورد هستی تحسین شده است، با نانسی به دلیل همکاری‌اش با رژیم نازی در طول جنگ جهانی دوم مواجه می‌شود. نانسی به طرز ماهرانه‌ای در شبکه‌ی پیچیده دستاوردهای فکری و نارسایی‌های اخلاقی هایدگر حرکت می‌کند و خوانندگان را دعوت می‌کند تا با پارادوکس بین درخشش فلسفی و کاستی‌های اخلاقی مارتین هایدگر دست‌وپنجه نرم کنند. وجه‌تمایز کتاب در توانایی نانسی در کالبدشکافی ایده‌های هایدگر و در عین‌ حال پرداختن به پیامدهای اخلاقی و سیاسی او نهفته است. نانسی، نه دستاوردهای فکری هایدگر را کاملا نادیده می‌گیرد و نه او را از موضع‌گیری‌های سیاسی مشکل آفرینش مبرا می‌کند. این کتاب به عنوان یک راهپیمای روشن‌فکر عمل می‌کند و خوانندگان را به رویارویی با تلاقی غم‌انگیز فلسفه و اخلاق دعوت می‌کند. نثر نانسی رقصی زیبا بین وضوح و پیچیدگی است که پیچیدگی‌های فلسفی هایدگر را با نگاهی دقیق به جزئیات آشکار می‌کند. او با تحلیلی دقیق، متون هایدگر را کالبدشکافی کرده و جنبه‌های پیش‌پاافتاده اندیشه او را - نه به معنای سادگی، بلکه به معنای عادی و روزمره - آشکار می‌کند. این کتاب خوانندگان را به چالش می‌کشد تا پایه‌ای که بنای ایده‌های هایدگر بر روی آن قرار گرفته‌است را زیر سوال ببرند و از آن‌ها می‌خواهد تا پیش‌پاافتادگی‌ای را که ممکن است در زیر سطح نبوغ فلسفی نهفته است، در نظر بگیرند. نانسی از افشای حقایق ناخوشایند انتخاب‌های سیاسی هایدگر در مورد همکاری‌اش با رژیم نازی ابایی نداشته و این رویارویی با شکست‌های اخلاقی هایدگر تنشی ایجاد می‌کند که روایت را جلو می‌برد. بنابراین کتاب به یک درام فکری جذاب تبدیل می‌شود، جایی که درخشش ذهن یک فیلسوف با واقعیت تلخ اعمال او در تضاد است.

هایدگر معتقد است انسان موجودی منحصر به فرد است که وجودش دارای خصلت گشودگی نسبت به هستی است. اما انسانها از طرف دیگر ممکن است از هستی فاصله بگیرند، خویشتن واقعی شان را فراموش کنند و در نتیجه انسانیت خود را از خود سلب نمایند. به نظر هایدگر این وضعیت انسانهای معاصر است که پرسشگری اصیل راجع به وجودشان را با پاسخ های از پیش آماده ای که ایدئولوژی ها، رسانه های جمعی و فرهنگ تکنولوژیک مدرن برای آنها میسازند جایگزین کرده اند. در نتیجه هایدگر تلاش میکند تا برای مردان و زنان امروزی دوباره هستی را تبدیل به یک مسئله کند. او با واگشایی سنت نیهیلیستی فلسفه غرب که در آن هستی به محاق رفته است، درصدد گشودن افقی برای فهم هستی است. هایدگر با نگاهی به سرآغاز پیشاسقراطی تفکر غربی، خواستار آن است تا در پرتو تجربه اولیه یونانی از هستی راهی به سوی آن بگشاید. وی از این طریق در اندیشه عبور از نیهیلیسم و تدارک آغازی نو است.

«غائله هایدگر» گلچینی از متون است که توسط ریچارد ولین ویرایش شده است. این متون در صدد است تا به رابطه‌ی پیچیده و اغلب بحث‌ برانگیز بین آثار فلسفی مارتین هایدگر و وابستگی هایش به نازیسم بپردازد. این مجلد به گونه‌ای تنظیم شده است که مروری جامع از مناقشات پیرامون نطریات و اعمال هایدگر در این باره ارائه دهد. بدین جهت کتاب شامل مجموعه‌ای از اسناد، مقالات و نامه‌های خود هایدگر به معاصرانش است که گزارش‌های دست اولی از زندگی، زمانه و رابطه‌ی او با نازیسم ارائه می‌دهد. همچنین این منابع اولیه با ارزیابی‌های تفسیری طرفداران و منتقدان هایدگر، به‌ویژه در فرانسه و آلمان، جایی که تأثیرات او برجسته‌ترین و میراث او بیشتر مورد مناقشه بوده است، تکمیل می‌شود. البته باید خاطر نشان شد که مطالب کتاب به وابستگی‌های سیاسی هایدگر محدود نمی‌شود، بلکه همچنین با اندیشه‌های فلسفی او مانند مفاهیم دازاین، هستی و حقیقت نیز درگیر است. این مفاهیم هم در اندیشه‌ی فلسفی هایدگر نقش محوری دارند و هم تأثیر عمیقی بر مکتب‌های اگزیستانسیالیسم، هرمنوتیک و پساساختارگرایی و سایر زمینه‌ها داشته‌اند. این مجموعه متون جمع آوری شده به بررسی چگونگی تلاقی این ایده‌ها با اقدامات سیاسی هایدگر، به ویژه در دوران ریاست وی در دانشگاه فرایبورگ می‌پردازد، جایی که او به طور علنی از رژیم ناسیونال سوسیالیست آلمان حمایت می‌کرد. متون این مجموعه شامل نوشته‌های شخصیت‌های برجسته‌ای مانند ارنست یونگر، کارل لویت و هربرت مارکوزه هستند که هر کدام دیدگاه‌های خود را در مورد فلسفه و سیاست هایدگر ارائه می‌دهند. این مقالات به طوری گلچین شده‌اند که جنبه‌های مختلف اندیشه‌ی هایدگر را بررسی می‌کنند، از تفسیر او از نیچه تا درک او از تکنولوژی و مدرنیته. اما نقش خود ولین در انتخاب گلچین نیز قابل‌توجه است. تخصص او به عنوان استاد تاریخ روشنفکری مدرن اروپا و علوم انسانی، چهارچوبی انتقادی و جامع برای درک جریان‌های فرهنگی و فکری‌ای که آثار هایدگر را شکل دادند، فراهم می‌کند. با همه این اوصاف کتاب «غائله هایدگر» یک منبع ارزشمند برای هر کسی به حساب می‌آید که در صدد است تا طی یک بررسی بی‌طرفانه و انتقادی از یکی از تأثیرگذارترین و بحث‌برانگیزترین فیلسوفان قرن بیستم و رابطه‌اش با حزب ناسیونال سوسیالیست آلمان اطلاعاتی جامع و دست اول به چنگ آورد.

نیچه، هایدگر، گادامر، اشتراوس و دریدا را می‌توان پنج فیلسوف مهم پست‌مدرن دانست که کوشیدند محدودیت‌های عقل‌گرایی مدرن را آشکار کنند و راهی برای نقد آن بگشایند. اما طرح فکری این پنج متفکر با پیروی از الگویی مشابه شکل گرفته است؛ همۀ آن‌ها، برای گذر از آخرین مرحلۀ سنت فلسفی غربی و کشف معنای اصیل فلسفه‌ورزی، به سرآغاز فلسفۀ غربی یعنی افلاطون رجوع کردند. کاترین زاکرت در این کتاب می‌کوشد ابتدا اندیشۀ این متفکران و مواجهه‌شان با افلاطون را به نحوی دقیق و موشکافانه تبیین کند و توضیح دهد که پست‌مدرن‌بـــودن آن‌هـــا دقیقا چه معنایــــی دارد. سپـــس فلسفــــۀ این متفکران را به عرصۀ عملی پیوند می‌دهد و تبعات سیاسی و اجتماعی آن‌ را می‌کـــاود. حاصـــل کار او کتـابـــی اســـت کــــه هـــــم طرحـــی یکپارچــــه و به‌هم‌پیوسته از تفکر فلسفی غربی برای خواننده مهیا می‌کند و هم نشان می‌دهد که چگونه این پنج فیلسوف، برای عبور از بحران‌های سیاسی و اجتماعی معاصرشان، سنت خود را بازخوانی و نقد کردند.

کتاب هایدگر برای معماران توسط آدام شار نوشته شده است و مرتضی نیک فطرت آن را به فارسی ترجمه کرده است و انتشارات فکر نو آن را به چاپ رسانده است. می توانید این کتاب را از سایت انتشارات کلهر خریداری کنید. کتاب حاضر به معرفی برخی از ایده های هایدگر می پردازد. رویکرد هایدگر را به هنر و معماری، نمیتوان به دوره ای خاص نسبت داد، ولی در کل میتوان گفت که اندیشه های او دربرگیرندة معماری مدرن متاخر و آغاز پست مدرن است و حتی می توان گفت کل نیمة دوم قرن بیستم به نوعی تحت تاثیر اندیشه های او بوده است. از یک سو، هایدگر را می توان در زمرة اندیشمندانی قرار داد که به سنت های معماری مدرن روی آورده است و از دیگر سو، می توان او را منادی تقوا و روحانیت در جامعة مادی گرای غرب دانست. او به بیان این که تمدن و پیشرفت های تکنولوژی حاصل از آن، هرگز نمی تواند پاسخگوی نیازهای روحی و روانی انسان ها باشد، به تقوای روحانی و مذهبی رنگی دوباره بخشیده است. همچنین در بخش پایانی کتاب بدین مساله پرداخته است که چگونه برخی از معماران و یا منتقدان معماری تفکرات هایدگر را حول یک عنصر خاص سازماندهی می کنند.

والتر کافمن در این جلد دوم از سه‌گانه‌ای که سهم برجسته‌ای را در فلسفه، روان‌شناسی و تاریخ روشنفکری نشان می‌دهد، سه شخصیت اصلی دوره مدرن را انتخاب کرده است که درک ما را از چیستی انسان بودن تغییر داده‌اند. تفاسیر او از نیچه، هایدگر و بوبر زنده، قابل دسترس و نافذ است و در بهترین سنت علمی دیدگاه های پذیرفته شده را به چالش می کشد و تجدید نظر می کند. کافمن در مورد جنون و سرکوب استدلال می کند که نیچه اولین روانشناس عمیق بود و نشان می دهد که چگونه درک خود انسان را متحول کرد. روان‌شناسی نیچه، از جمله روان‌شناسی جذاب نقاب‌ها، به‌طور کامل و ماهرانه مورد بحث قرار می‌گیرد. نسخه هایدگر از اگزیستانسیالیسم در اینجا مورد حمله ویرانگر قرار می‌گیرد. پس از نقد آن، کافمن نشان می دهد که چگونه همین ذهنیت در فلسفه هایدگر و در نوشته های او که اکنون بدنام طرفدار نازی هاست، تجلی پیدا می کند. در اینجا، مانند پرتره هایش از دیگر متفکران اصلی، دغدغه نویسنده این است که نشان دهد موضوعاتش یکپارچه هستند. مجلد دوم از مجموعة «کشف ذهن» به آراء، عقاید و افکار نیچه، هایدگر و بوبر اختصاص دارد. از این سه تن، مشهورترین، نیچه و نافذترین فرد هایدگر می‌باشد، ولی بوبر اندکی غریب‌تر به نظر می‌آید. بی‌شک باید هایدگر را بزرگ‌ترین فیلسوف قرن بیستم دانست، به این سبب که تاثیری شگرف بر همگان داشت. سخن اصلی نگارنده در کتاب این است که فلسفه را با ادبیات و روان‌شناسی همبستگی است؛ اگر نگوییم وابستگی است و در عین حال مخالف سرسپردگی نیز هست. بنابراین کتاب او گزارش فلسفی است و نه کتاب فلسفه از جنس نقد عقل محض. نویسنده در کتاب در ضمن بررسی اندیشه‌های بوبر، حوزة دینی فعالیت وی را ارج می‌نهد. خرده‌گیری‌های او دربارة بوبر آن‌جاست که به فلسفه پرداخته است. از مباحث کتاب می‌توان به این موارد اشاره کرد. کی‌یرکه‌گور و شوپنهاور؛ نیچه: آگاهی به مثابة سطح و ارادة معطوف به قدرت؛ انسان‌شناسی جزمی هایدگر؛ و مارتین بوبر: در جست‌وجوی «تو».

والتر کافمن در این جلد دوم از سه‌گانه‌ای که سهم برجسته‌ای را در فلسفه، روان‌شناسی و تاریخ روشنفکری نشان می‌دهد، سه شخصیت اصلی دوره مدرن را انتخاب کرده است که درک ما را از چیستی انسان بودن تغییر داده‌اند. تفاسیر او از نیچه، هایدگر و بوبر زنده، قابل دسترس و نافذ است و در بهترین سنت علمی دیدگاه های پذیرفته شده را به چالش می کشد و تجدید نظر می کند. کافمن در مورد جنون و سرکوب استدلال می کند که نیچه اولین روانشناس عمیق بود و نشان می دهد که چگونه درک خود انسان را متحول کرد. روان‌شناسی نیچه، از جمله روان‌شناسی جذاب نقاب‌ها، به‌طور کامل و ماهرانه مورد بحث قرار می‌گیرد. نسخه هایدگر از اگزیستانسیالیسم در اینجا مورد حمله ویرانگر قرار می‌گیرد. پس از نقد آن، کافمن نشان می دهد که چگونه همین ذهنیت در فلسفه هایدگر و در نوشته های او که اکنون بدنام طرفدار نازی هاست، تجلی پیدا می کند. در اینجا، مانند پرتره هایش از دیگر متفکران اصلی، دغدغه نویسنده این است که نشان دهد موضوعاتش یکپارچه هستند. مجلد دوم از مجموعة «کشف ذهن» به آراء، عقاید و افکار نیچه، هایدگر و بوبر اختصاص دارد. از این سه تن، مشهورترین، نیچه و نافذترین فرد هایدگر می‌باشد، ولی بوبر اندکی غریب‌تر به نظر می‌آید. بی‌شک باید هایدگر را بزرگ‌ترین فیلسوف قرن بیستم دانست، به این سبب که تاثیری شگرف بر همگان داشت. سخن اصلی نگارنده در کتاب این است که فلسفه را با ادبیات و روان‌شناسی همبستگی است؛ اگر نگوییم وابستگی است و در عین حال مخالف سرسپردگی نیز هست. بنابراین کتاب او گزارش فلسفی است و نه کتاب فلسفه از جنس نقد عقل محض. نویسنده در کتاب در ضمن بررسی اندیشه‌های بوبر، حوزة دینی فعالیت وی را ارج می‌نهد. خرده‌گیری‌های او دربارة بوبر آن‌جاست که به فلسفه پرداخته است. از مباحث کتاب می‌توان به این موارد اشاره کرد. کی‌یرکه‌گور و شوپنهاور؛ نیچه: آگاهی به مثابة سطح و ارادة معطوف به قدرت؛ انسان‌شناسی جزمی هایدگر؛ و مارتین بوبر: در جست‌وجوی «تو».

کتاب حاضر، پژوهشی است که موضوع آن مناسبت دوره معاصر با بشرانگاری ایتالیایی و مسائل آن است. از ابتدای مطالعه و بررسی بشرانگاری در یک قرن پیش، از زمان «بورکهارت» و «ویگت» تا «کاسیرر»، «جنتیله» و «گارین»، محققان ذات بشرانگاری را در کشف مجدد انسان و ارزش های درون ماندگار او دانسته اند. این تفسیر رایج و گسترده، برای مثال دلیلی است بر اینکه چرا «هیدگر» به تکرار با مجادلات و مناقشه هایی علیه بشرانگاری به منزله یک انسان گونه انگاری خام درگیر شد.