جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
هیوم, دیوید (David Hume، فیلسوف اسکاتلندی، مکتب تجربهگرایی، نویسنده منکر وجود خدا), 1711 1776
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
تعداد رکورد ها : 350
عنوان :
رابطۀ تجربۀ زیباییشناختی با تجربۀ دینی به روایت آلفرد مارتین و شلایرماخر
نویسنده:
محمد علی دیباجی، هانیه رجبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران : پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تقدس
,
زیبا
,
ذوق
,
تجربه زیبایی شناختی
,
برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی)
,
هرمنوتیک دینی
,
فلسفه دین
,
حس زیبایی
,
تجربه دینی (فلسفه دین)
کلیدواژههای فرعی :
حقیقت دین ,
احساس وابستگی مطلق ,
خداشناسی پویشی (مسائل جدید کلامی) ,
تجربه گرایی هیومی ,
تجربه خداوند ,
فلسفه هنر ,
ادیان غیر الهی (در مقابل ادیان الهی) ,
شکاکیت هیوم ,
تجربه (اصطلاح وابسته) ,
امر متعالی ,
احساس امر قدسی ,
انتقال اندیشه در هنر ,
فلسفه موسیقی ,
چکیده :
جیمز آلفرد مارتین، فیلسوف و اندیشمند معاصر دین، با نگاهی به تجربیات دینی و زیباییشناختی دورههای تاریخی و طرح نظریات مختلف به دنبال نشان دادن ارتباط تجربیات دینی و زیباییشناختی در قرون مختلف است. این ارتباط در یک ساحت گفتمانی مورد بحث قرار می گیرد. این گفتمان علاوه بر پرداختن به مفهوم چیستی هنر و دین به این مساله می پردازد که تا چه اندازه دین میتواند در تعیین معیارهای زیبایی و همچنین آفرینش آثار هنری نقش اساسی داشته باشد و همچنین هنر چه نقش تعیینکنندهای در تجربیات دینی بشری داشته است. این پژوهش همچنین کوشیده تا با نگاهی به سیر تاریخی بحث به تئوریهای مطرح شده از جمله اندیشههای فیلسوف آلمانی، شلایرماخر، پرداخته و تعاریف متفاوت او از چیستی دین، تجربه دینی و هنر و گفتمان میان این مفاهیم را بررسی کند. در مقاله، در پاسخ به سوال ذکرشده، این مطلب مورد بحث واقع شده است که به نظر جیمز آلفرد مارتین، این گفتمان در نهایت به هدفی واحد میانجامد که همانا درکی از واقعیت حقیقی و راستین است. زیرا به همان میزانی که تجارب دینی بشری دارای بنیانهای عمیق حسی است، تجارب زیباییشناختی نیز منبعث از ادراک حسی ـ مشارکتی مفهوم زیبایی بین مخاطب و اثر هنری است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 45 تا 65
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
امکان یا امتناع معجزه از نگاه سوئین برن و مورگان لاک
نویسنده:
معصومه موسوی، مرتضی فتحی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
امکان معجزه
,
برهان معجزه(کلام جدید)
,
رابطه علم و دین نزد کانت
,
تعارض علم و دین
,
علم و معجزه
,
فلسفه دین
,
امکان نقض قوانین طبیعت
,
ضرورت قوانین طبیعت
کلیدواژههای فرعی :
قوانین طبیعت ,
معجزه و علیت ,
افعال خارق العاده ,
اعتقاد به خدا ,
قاعده مندی طبیعت ,
عقلانیت اعتقادات دینی ,
فلسفه علم ,
احتمال گرایی ,
مثال نقض تکرار پذیر ,
توجیه رویداد تاریخی ,
برهان باور قبل ,
چکیده :
معجزه از دیرباز به نحو مستقل یا انباشتی از مؤیداتی شناخته شده است که ادیان برای اثبات حقانیت و الهی بودن دعاوی خویش عرضه کرده اند. اما ارزش معرفت شناختی و تاریخی و میزان حجیت آن برای ایمان آوردن به دعوی پیامبران بویژه دعوی بنیادین وجود خدا همواره یکی از موضوعات مورد مناقشه میان علم و دین و خداباوران و ناخداباوران بوده است. آنچه برای ما اهمیت دارد و در این مقاله می کوشیم بر آن پرتو افکنیم این است که آیا علم می تواند تبیینی کافی از معجزاتی به دست دهد که آنها را نقضِ قانون طبیعت می داند و آیا مدعای ادیان در الهی دانستن معجزات و در نتیجه توجیه ارزش قرینه ای و معرفت شناختی آنها پذیرفتنی است؟ در این مقاله برآنیم تا پاسخ های مثبت و منفی به این پرسش را به ترتیب با تمرکز بر آرای سوئین برن و مورگان لاک بررسی کنیم و با بیان برخی دشواری های پیش روی هر دو رویکرد موافق و مخالف به این نتیجه دست یابیم که معجزات به نحو انباشتی ارزش قرینه ای قابل قبولی برای دفاع از معقولیت باورها و مدعیات دینی فراهم می آورند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 19
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ایمان گرایی رازوارِ هیوم؛ با ابتنا به تفسیری متفاوت از دیدگاه او در باب مسئله شر
نویسنده:
سیامک عبدالهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق(ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ایمان گرایی (مسائل جدید کلامی)
,
فلسفه دین
,
مسأله شر(فلسفه دین)
,
ایمان گرایی دیوید هیوم
,
ایمان گرایی رازوار
,
امکان اثبات عقلانی خداوند
,
فلسفه دین هیوم
کلیدواژههای فرعی :
برهان نظم ,
خداشناسی پویشی (مسائل جدید کلامی) ,
شرور و علم مطلق خدا ,
الهیات طبیعی ,
عقلانیت اعتقادات دینی ,
برهان نظم ,
کفر ,
مسئلة منطقی شرّ ,
صفات خداوند(فلسفه دین) ,
وجود خداوند(فلسفه دین) ,
علم مطلق خداوند (فلسفه دین) ,
برهان نظم (فلسفه دین) ,
قدرت مطلق خداوند(فلسفه دین) ,
خدای متناهی ,
چکیده :
با تدقیق در آثار دیوید هیوم، مشخص میشود هدف او از تبیین مسئلۀ شر همان هدفی است که در سراسر فلسفۀ دینش دنبال میکند، یعنی حمله به الهیات طبیعی و معرفی کردن آن به عنوان امری فاقد وجاهت معرفتی و غیرنظاممند. بنابراین، خلاف آنچه در بیشتر تقریرها بیان شده، دایر بر این که هیوم با بیان مسئلۀ شر قصد دارد استدلالی علیه وجود خدا بیاورد، هدف هیوم حمله به این ادعای الهیات طبیعی است که گزارههای دینی عقلاً غیرقابل اثباتاند، نه آن که این گزارهها کلاً مردود باشند؛ یعنی به لحاظ معرفتشناختی آنها را بیرون از محدودۀ شناسایی انسان میداند، نه آن که به لحاظ وجودشناختی فاقد هستی باشند. بر همین اساس، در این جستار با پژوهشی کتابخانهای، به دنبال آن هستیم که با نشان دادن دو گونه شاهد، که یکی اذعان صریح به امکان وجود علتی برای نظم موجود در جهان در متن آثار هیوم (پایان هر دو کتاب تاریخ طبیعی و گفتگوها) است، و دیگری راهحلهایی است که هیوم برای مسئلۀ شر ارائه میدهد، مشخص گردد تقریر مشهور از مسئلۀ شر او، که استدلالی علیه وجود خدا قلمداد میگردد، با در نظر گرفتن متن آثار وی چندان صحیح نیست. بنابراین لباس الحاد را از تن هیوم درمیآوریم و او را به نوع خاصی از ایمانگراییِ قریب به رازوارگی ملبس میکنیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 109 تا 121
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
الهیات طبیعی و رابطه علم و دین از منظر پلانتینگا
نویسنده:
مرتضی فقیهی فاضل
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق(ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
الهیات طبیعی
,
رابطه علم و دین نزد کانت
,
طبیعت گرایی فلسفی
,
الهیات طبیعی
,
الهیات وحیانی
,
الهیات طبیعی
,
فلسفه دین
,
علم و دین (فلسفه دین)
,
خداباوری
,
وجود خداوند(فلسفه دین)
,
نسبت فیزیک و عقاید دینی
کلیدواژههای فرعی :
فطرت خدا شناسی ,
برهان نظم ,
عقلانیت باور به خدا ,
نظریه مبناگروی ,
نظریه تکامل انواع ,
مبناگرایی کلاسیک ,
شرور طبیعی ,
تعارض نظریه تکامل با باورهای دینی ,
تعارض نظریه تکامل با کتاب مقدس ,
برهان صدیقین ,
برهان نظم (فلسفه دین) ,
شر طبیعی ,
نظریه تنظیم دقیق ثوابت فیزیکی ,
نظریه طراحی هوشمند ,
امتناع استدلال بر وجود خداوند ,
برداشت خداباورانه از اصل تنظیم دقیق ,
نقد مبناگرایی کلاسیک ,
چکیده :
الهیات طبیعی فهمی الهیاتی است که مستقل از حقایق وحیانی و تنها از طریق معارف بشری در پی ارائۀ دلیلی موجّه برای باور به وجود خداوند است. الهیات طبیعی همواره به عنوان حلقۀ ارتباط همدلانه میان علم و دین مورد توجه بوده است. زیرا اگر منظور از دین حقایق وحیانی و منظور از علم مجموعه معارف بشری است، الهیات طبیعی را میتوان همواره تبلور تلاش خداباوران برای برقراری گونهای ارتباط میان دین و معارف بشری دانست. آیا چنین شیوهای اعتبار دارد و در صورت اعتبار آیا ضرورت نیز دارد؟ پلانتینگا در این خصوص دو دیدگاه متفاوت را در حیات فکری خود برگزیده است. او در دیدگاه اول نه تنها الهیات طبیعی را غیرضروری بلکه آن را همچون الحاد طبیعی بیاعتبار میخواند، و در عین حال با تشبیه باور به وجود خدا به باور به دیگر اذهان بر عقلانیت آن تأکید میکند. اما در دیدگاه دوم، علیرغم تأکید بر نفی ضرورت الهیات طبیعی، آن را به لحاظ معرفتی معتبر میداند و کارکردهایی را برای آن برمیشمارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 123 تا 142
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اصل آنتروپیک و نقش آن در برهان تنظیمِ ظریفِ کیهانی بررسی و نقد دیدگاهها
نویسنده:
حامد صفاییپور، سید محمد علی حجتی، ابراهیم آزادگان، لطف الله نبوی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
براهین اثبات وجود خدا
,
اصل آنتروپیک
,
مسایل جدید جهان شناسی
,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری)
,
برهان تنظیم ظریف کیهانی
,
فلسفه آنتروپیک
کلیدواژههای فرعی :
هدفداری عالم ,
مشاهده ,
برهان نظم (اثبات خدا) ,
اصل علیت ,
احتمال (منطق) ,
غایتمندی ,
طبیعت گرایی متافیزیکی ,
علیت ,
برهان نظم ,
کهکشان ,
مشاهده گزینشی ,
استش ,
ردیه معرفت شناختی سوبر ,
چالش آنتروپیک ,
انقلاب کپرنیک ,
جهان پذیرای حیات ,
اصل ارجحیت ,
ذهن الهی ,
اصل ضعیف ,
اصل قوی ,
شاپا (issn):
0
چکیده :
موضوع پژوهش حاضر بررسی نقادانه چالش استاندارد درباره صورتبندی نوینی از برهان نظم است؛ چالشی معرفتشناسانه که با تلقی فلسفی خاصی از اصل آنتروپیک (/ اصل)، به برهان تنظیمِ ظریفِ کیهانی (/ برهان) وارد شده است. بر مبنای این چالش، ابراز شگفتی ما از مشاهده جهانی پذیرای حیات، که احتمال پیشینی آن بیاندازه ناچیز است، بیمورد است، چراکه انسان نمیتواند خود را در جهانی که با شرایط حضورش وفق ندارد، ببیند. بنابراین، برهان متهم به استنتاج نتایجی است که صرفاً «معلول مشاهده گزینشی» است و ارزش دیگری ندارد (چالش آنتروپیک). در مقام دفاع از برهان، دو خطا را مدعی میشویم: 1. خطای معرفتشناختی: نخست، نشان میدهیم این چالش در بُنمایههای انتقادهای هیوم به برهان تمثیلی نظم وجود دارد و آن این است که منشأ انتزاع نظم، وهمی (و نه واقعی) است. آنگاه، از برهان در برابر این چالش دفاع میکنیم. نشان میدهیم اصل امری نه صرفاً نظری، بدیهی و همانگویانه، بلکه تحقیقپذیر، ناظر به واقع، وابسته به استش (/ وضعیت) جهان است. استدلال به سود نظم را بر اساس این مقدمات شکل میدهیم؛ 2. خطای روششناختی: جستزدن از استدلال بر مبنای نظم به استدلال به سود نظم را خطای روششناختی مینامیم و آن را درباره ردیه معرفتشناختی سوبر (Sober) در چالش آنتروپیک وارد میدانیم. در نهایت، از معقولیت برهان در برابر چالش استاندارد دفاع میکنیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 77 تا 109
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
الدين و الميتافيزيقا فى فلسفة هيوم
نویسنده:
محمد عثمان الخشت
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قاهره - مصر: دار قباء للطباعة والنشر والتوزیع,
زبان :
عربی
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اتجاهات العقلانية في الكلام الإسلامي
نویسنده:
مجموعة مولفین؛ اعداد و تقدیم: حیدر حب الله
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر , مجموعه مقالات
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
بیروت - لبنان: دارالهادی - مرکز البحوث المعاصرة,
زبان :
عربی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
جعفر سبحانی
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تبیین نیازمندی عقل عملی به عقل نظری در اعتبار و استقلال در ادراک
نویسنده:
حسن اسماعیل پورنیازی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اعتباریات
,
ضرورت بالقیاس
,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی)
,
عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect)
چکیده :
مسئلۀ منشأ اعتبار گزارههای اخلاقی و حقوقی، که از سنخ مدرکات عقل عملیاند، یکی از مباحث مهم در فلسفۀ اخلاق و حقوق است. تنها راه اعتباربخشی به این گزارهها ارجاع آنها به بدیهیات عقل نظری است. اما آیا این امر امکانپذیر است؟ هیوم و کانت و برخی دیگر از اندیشمندان این ارجاع را غیرموجه دانستهاند. گروهی دیگر اصلِ نیازمندی مدرکات عقل عملی به ارجاع به عقل نظری را انکار کرده و مدرکات عقل عملی را به دو دسته بدیهی و غیربدیهی تقسیم نمودهاند و اعتبار بدیهیات را به دلیل بداهت و اعتبار غیربدیهیات را به دلیل ارجاع آنها به بدیهیاتِ همین عقل دانستهاند. این مقاله، پس از پذیرش ضرورت ارجاع احکام عقل عملی به عقل نظری، یعنی ضرورتِ یافتن ریشهای از «هستها» برای اعتبار «بایدها» و پس از ارائۀ راههای ارجاعِ هستها به بایدها، بر این نکته تأکید میکند که اگرچه عقل عملی در اعتبار خود به عقل نظری محتاج است، در ادراک احکامش مستقل عمل میکند، به این معنا که ما واقعاً دو گونه ادراک داریم که از دو سنخاند، اما در اعتبار معرفتی، یکی به دیگری محتاج است، چنانکه حواس ظاهری پنج حس مستقل در ادراکاند، اما همگی در اعتبارشان به عقل محتاجاند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 155 تا 180
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحليل انتقادی ديدگاه ديويد هيوم درباره جوهريت و اينهمانی ذهن
نویسنده:
محمدتقی يوسفی، ميثم شادپور
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ذهن
,
اینهمانی شخصی
,
جوهر
,
احوال ذهنی
چکیده :
هيوم با رويکرد تجربهگرايانهاش تأثير بسزايي بر فلسفه مدرن گذاشت. وي در نخستين و مهمترين کتاب فلسفي خود، رسالهاي درباره طبيعت آدمي، به تبيين جوهريت و اينهماني ذهن و احوال ذهني پرداخت. در اين مقاله با استفاده از روش تحليلي-انتقادي، ديدگاه هيوم نقد و بررسي ميشود. هيوم در موضع سلبي خود، با استناد به برخي مباني مبهم يا مخدوش، جوهريت و اينهماني و بساطت کامل ذهن را بدون انطباع و در نتيجه، بدون ايده و بيمعنا دانست؛ اما در موضع ايجابي خود، از جوهريت و اينهماني ناقص احوال ذهني دفاع کرد؛ ولي در نهايت به سبب تناقضات موجود در موضع ايجابي، به رجحان شکاکيت حکم داد. شکاکيت در فلسفه هيوم، به معناي فقدان شرح متافيزيکال رضايت بخش نسبت به اعتقادات طبيعي(نه فقدان خودِ اعتقادات طبيعي) است. مشکل اساسي تبيين هيوم، غفلت از علم حضوري و کارکرد عقل در تنبّه به آن است. به نظر ميرسد با استناد به علم حضوري ميتوان تبيين قانعکنندهتري از جوهريت نفس و تمايزش با پديدهها و حالتهاي نفساني ارائه داد؛ برايناساس جوهري به نام نفس وجود دارد که حالات نفساني قائم به آن هستند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 67 تا 84
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل علیت نزد هیوم و مقایسة آن با آراء مرتضی مطهری
نویسنده:
اعظم قاسمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه اسلامی
,
علیت
,
تصور بی معنا(هیوم)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
چکیده :
علیت در فلسفة غرب و فلسفة اسلامی در دو حوزة مابعدالطبیعه و طبیعیات مطرح میشود اما در فلسفة اسلامی به تبیین مابعدالطبیعی علیت اهمیت فراوان داده شده است. در غرب با فلسفة تجربی و انتقادات هیوم و در نهایت با فلسفة کانت که معرفت متافیزیکی را امکانناپذیر اعلام کرد، تبیین و تحلیل مابعدالطبیعی علیت بهکنار رفت؛ هر چند بهطور کامل از بین نرفته است. بهتبع این تغییر، اثبات خداوند از طریق اصل علیت نیز خدشهدار میشود. اما در فلسفة اسلامی و بهویژه فلسفة صدرایی این اصل بهاعتبار و قوت خود باقی است. در این مقاله ابتدا به تحلیل مفهوم علیت از نظر استاد مطهری و هیوم، سپس به بررسی تفاوت دیدگاههای ایندو متفکر در اینباره و در پایان به جمعبندی این دیدگاهها و نتیجهگیری پرداختهایم. استاد مطهری بر مبنای اصل رکین اصالت وجود و با عنایت به مباحث متفکران غربی، نگاهی نو به حکمت متعالیه افکنده و به اثبات عقلی اصل ضرورت و سنخیت علّی و معلولی پرداخته است و آن را اصلی واقعی و خارجی میداند؛ اما هیوم با تبیین تجربی اصل علیت تیشه به ریشة اصل ضرورت و سنخیت زده و علیت را امری ذهنی تلقی میکند. در عین حال، به برخی انتقادات هیوم در باب علّیت طبیعی نمیتوان پاسخی درخور داد و این اشکالات همچنان چشم بهراه پاسخهای جدید است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 87 تا 98
مشخصات اثر
ثبت نظر
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
تعداد رکورد ها : 350
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید