جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حجت الاسلام و المسلمين دكتر رسول جعفريان، نويسنده و پژوهشگر در سفر حج امسال (۱۳۹۱ش.)، با آيت الله [سید جعفر ] سيدان درباره سيد حسن ابطحي گفت‌وگو كرده است. آيت الله سيدان كه شناخت خوبي از [سید حسن] ابطحي دارد، در اين گفت‌وگو مطالب قابل توجهي را بيان كرده است.

از احکام علیت، سنخیت بین علت و معلول است و باید در علت، خصوصیتی باشد تا شیء خاصی معلول آن باشد. قایلان به سنخیت، آن را بین هر علت و معلولش جاری می­دانند؛ لذا بین خداوند متعال که علت اولی می­باشد و خلق که معالیل حق­اند، قایل به سنخیت هستند. در مقابل، تفکیکیان قایل به بینونت میان خداوند متعال و خلق بوده، ادله سنخیت را نقد می­کنند. در این مقاله ضمن بیان مراد از سنخیت، برخی از مهم‏ترین ادله عقلی سنخیت میان خدا و خلق از جمله تلازم نفی سنخیت با جواز صدور هر چیزی از هر چیزی، فاقد شیء معطی شیء نمی­شود و اطلاق لفظ واحد به یک معنا بر خداوند متعال و خلق مطرح و اشکالات وارده از سوی استاد سیدجعفر سیدان بر این ادله، تحلیل و به صورت انتقادی بررسی شده است. در پایان نتیجه­گیری شده است که قول به سنخیت بین خدا و خلق عقلاً امری گریزناپذیر است.

نسبت خالق و مخلوق، مسأله‌ای است که فهم دقیق آن، هستی‌شناسی انسان را به کلّی دگرگون می‌کند. در پاسخ این مسأله ـ فارغ از اختلافاتی که در تقریر هر نظریّه وجود دارد ـ می‌توان سه نظریّه‌ی تباین، سنخیّت و عینیّت را به عنوان مرجع تمامی پاسخ‌های موجود، برشمرد. پیروان مکتب تفکیک و نیز اکثر متکلّمان، قائل به کثرت وجود و موجود و تباین وجودی کثرات، اغلب فلاسفه و حکماء، قائل به وحدت وجود و کثرت موجود و سنخیّت وجودی کثرات و اغلب صوفیّه و عرفاء، قائل به وحدت وجود و موجود و عینیّت وجودی کثرات هستند. هر گروه، دلایل عقلی و نقلی متعدّدی با دو رویکرد ایجابی و سلبی در راستای اثبات نظریّه‌ی خود و ابطال نظریّات رقیب پیش نهاده است که قبول هر یک، لوازم و نتایج ویژه و کاملاً متفاوتی از دیگری دارد. بنابراین می‌توان اتّخاذ موضع در این زمینه را از پربسامدترین باورها و مؤثّرترین آن‌ها در سلسله‌ی باورهای دیگر محسوب نمود. نوشتار حاضر پس از ارائه‌ی روش‌شناسی مکتب تفکیک و حکمت متعالیه در ابتدای دو فصل نخست، به تبیین پاسخ این مسأله با محوریّت آراء آیه‌اللّه سیّدجعفر سیّدان و آیه‌اللّه عبداللّه جوادی آملی به عنوان دو تن از اندیشمندان شاخص این دو سنّت فکری می‌پردازد و ادلّه و سپس لوازم هر یک را بیان می‌کند. در پایان با توجّه به مقایسه‌ی صورت گرفته، نظریّه‌ی وحدت شخصی وجود، تبیینی موجّه‌تر ارزیابی می‌گردد.

در روزهای پایانی آذرماه 96، مصطفی ملکیان برای سخنرانی در جلسه نقد و بررسی کتاب "سرشت شر" عازم مشهد شد. ملکیان مطابق رسم دیرینش این بار نیز به دیدار آیت الله سیدان رفت. در این بین سردبیر خبرگزاری رضوی نیز که در جلسه حضور داشته، البته از "زاویه دید خود [طرفداری از تفکیک]"، این دیدار را اینگونه روایت کرده؛

این مطلب برگرفته از گفتار چهارم کتاب جریان شناسی فکری ایران معاصر به قلم حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه منتشره در سال ۱۳۸۸ شمسی و به همت موسسه حکمت نوین اسلامی می باشد.

معاد از جمله اصول اعتقادی مسلمانان است و بسیاری از آیات کریمه قرآن به این مبحث اختصاص‌دارد؛ که بیانگر اهمیت معاد در دیدگاه اسلام هستند. با بررسی آیات قرآنی می‌توان به حقیقت جهان آخرت و چگونگی حشر روح انسان‌ها و معاد جسمانی پی‌برد؛ که مظاهر این پدیده در روایات ائمه‌اطهار(ع) نیز کاملا مشهود است. تمامی ادیان الهی در مورد معاد و اعتقاد به آن اتفاق‌نظر دارند اما نگرش متفاوت آنها در«کیفیت معاد و روز رستاخیز» است، لذا نوشتار حاضر با هدف بررسی حقیقت صراط در قیامت و فلسفه معاد جسمانی تألیف‌یافته؛ و نگاهی منتقدانه به بخش‌هایی از کتاب«صراط مستقیم» اثر«محمدحسن وکیلی» و مقاله«معاد جسمانی» دارد. شرح معنای لغوی و اصطلاحی واژه صراط، دیدگاه قرآن در مورد صراط و جایگاه آن در روایات معصومین(ع)، نقد و بررسی نظریات ملاصدرا درباره معاد و صراط مستقیم، حقیقت صراط از منظر علمایی همچون: شیخ صدوق، شیخ مفید و آیت الله سید جعفر سیدان از دیگر مطالب مندرج در کتاب به‌شمارمی‌روند.