جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش حاضر به بررسی جنبه های مختلف پیدایی و سیر اندیش? مهدویت در تصوف بارویکرد، به علل وتأثیرات پیدایش اندیش? ناجی گرایانه در تصوف، در مسیر گذار از شکل اندیش? مهدویت در تصوف ودر نهایت پیوند تشیع و تصوف با تکیه بر عنصر ولایت می پردازد.در واقع، بررسی و تبیین تعامل تصوف و تشیع، با تکیه بر اندیشه مهدویت، بررسی و رسوخ اندیشه های ناجی گرایانه در تصوف، مقایسه و تبیین شباهت ها و ارتباطات اندیشه های مهدویت در تصوف و تشیع، وبررسی وجوه افتراقات و اشتراکات اندیش? ولایت در تصوف و تشیع از اهداف این پژوهش به شمار می آید.فراز و فرود تصوف و رشد اندیش? مهدوی؛ ریشه های پیدایی متمهدین، با تکیه بر اندیشه های صوفیانه، پیش از هر موضوعی برای محقق، شرایط مذهبی، سیاسی، اجتماعی این دوران را متبلور می سازد.اما در این دوران چه عواملی بررشداندیش? مهدویت در تصوف نقش به سزایی داشتند؟تحقیق حاضر که با تأکید بر اندیش?مهدویت در تصوف صورت پذیرفته، نشان می دهد که:عوامل بساری در گسترش اندیش? مهدویت در تصوف نقش داشتند که مهم ترین آنها، عبارتند از پیدایی فرق ورشد طریقت هادر تصوف، انتساب مشایخ صوفیه به سمت شیخ الشیوخی، 2- شکل گیر ی انشعابات در فرق شیعی پس از شهادت امامان معصوم شیعه3- حملات مغول، تضعیف روحیه ملی ایرانیان، حمایت سلاجقه ازتصوف، 5 رشد فلسفه در تصوف، و تأثیرات آموزه های مکتب وحدت وجودی ابن عربی و کوشش علمای امامیه در آمیختن آموزه های بنیادین تصوف و تشیع، ودر نهایت وجوه اشتراکات بین تصوف و تشیع در باب اندیش? مهدویت (ولایت )، که همین عنصر پلی برای ارتباط ودر نهایت پیوند تشیع، با تصوف با تکیه بر اندیش? مهدویت شد. ودر نهایت جنبش صوفیانه – شیعیانه طریقت اردبیل، که تمامی حلقه های تکمیل دو عنصر تصوف وتشیع در آن به کمال رسیدند.برای حصول به اهداف پژوهش، تحقیق به روش توصیفی تحلیلی با تکیه بر تحقیق کتابخانه ای، واستفاده از منابع اصیل تصوف صورت گرفته است، تطبیق و تحلیل منابع اصلی، جمع آوری اطلاعات، و سازماندهی آنها و تجزیه و تحلیل و سرانجام استنتاج آنها، روش تحقیق در این پژوهش بوده است.واژگان کلیدی: طریقت، تصوف، تشیع، مهدویت، پیوند.

شیعه از زمان پیدایش تا دوران حیات امام موسی کاظم (ع) از نوسانات زیادی برخوردار بوده در این میان نقش امام در تثبیت و شکوفایی تشیع بی بدیل می باشد. به طوری که هم در تربیت شاگردان و مبارزه با خلفای بنی عباس که به دنبال تضعیف تعالیم و سنت پیامبر(ص) برآمده بودند و همچنین سیره ی نظری و عملی امام به عنوان الگویی برای افراد هم عصر خود از اهمیت زیادی برخوردار است.تحقیق حاضر، با تکیه به روش تاریخی و اسنادی درصدد آن است تا با توجه به منابع اصیل و متقن با این فرض که امام (ع) نقش مهمی در تثبیت تشیع داشته است این دوران را به تصویر بکشد.در این میان مهم ترین نتیجه ی تحقیق، الگوبرداری از شخصیت ایشان در ارائه ی مدلی صحیح در پیروی از تشیع راستین می باشد.

تاریخ شیعه سرشار از افتخارات بسیار و تحولات چشمگیر است ، تحولاتى که به دست عالمان متعهد و فرزانگان اندیشمند پدید آمده است ، در این میان به سده چهارم هجرى بر مى خوریم که فتح الفتوح تاریخ شیعى است ؛ روزگارى که مردى بزرگ و اندیشمندى گرانقدر دایره المعارفى جامع از معارف اسلامى تدوین کرد و قریب 50 سال پرچمدار عرصه هاى علمى ، فکرى و فرهنگى مسلمین گردید و در جبهه های مناظره به گونه ای پیروز میدان می شد که دوست و دشمن زبان به تمجید او گشودند و قلم به تعریف او برگرفتند و او را « مفید » لقب دادند.صحیفه هاى سبز مهدوى (عج) به افتخار او صادر شد و حضرت ولى عصر (ع) وى را برادرى گرامى و استوار خواند.آثار جاویدانی قریب به 200 تألیف که شیخ از خود بجا گذاشته باعث تبیین علوم اسلامی در طول تاریخ گردیده است وی توانسته علاوه بر تألیفات متعدّد و ارزشمند شاگردان مبرّز و نامداری را تربیت نماید ، خدمت ایشان به علم فقه و کلام مثال زدنی است . اهداف این پژوهش که عنوان بررسی ابعاد شخصیتی و آثار فکری « شیخ مفید » در دوران حیات را دارد و به دلیل ماهیت تاریخی ، بر اساس مطالعه اسنادی و کتابخانه ای نوشته شده است عبارتند از : 1- تبیین اوضاع سیاسیاجتماعی ، فرهنگی و مذهبی مردم بغداد در عصر حیات شیخ ؛ یعنی سده چهارم و پنجم 2- بررسی دوران حیات شیخ اصل و نسب ، تولد ، دوران کودکی ، تحصیلات ، مشاغل تدریس و تألیف ، جایگاه علمی و معنوی ، القاب و عناوین3- کارنامه فرهنگی شیخ ؛ اساتید ، شاگردان ، همعصران ، آثار و تألیفات ، تاثیرات شیخ بر فقه و کلام 4- بررسی دیدگاه علمای شیعه و سنّی در مورد شیخو بررسی نظریات وی در خصوص مسائل مختلف 5- توقیعات امام عصر (ع) به ایشان و همچنین گرفتاری های بوجود آمده در دوران حیات .

دوره قاجار به عنوان یکی از مهم ترین ادوار تاریخ ایران می باشد. در این دوره به دلیل تحولات سیاسی ،اقتصادی واجتماعی که همزمان در سطح بین المللی رخ داد تأثیر مهم بر جامعه آن روز ایران نهاد واز مهم ترین مقولاتی که در تاریخ آن روز تأثیر گذار بود،پدیده استعماراست. بخصوص آنکه انگلیسی ها از این جهت بیشترین فعالیت را در این زمینه در ایران داشتند. علما شیعه نیز به عنوان کسانی که در رویدادهای تاریخینقش بسیار بسزایی داشتند پس از فرازو نشیب های بسیار توانسته بودند قدرت خود را در جامعه افزایش بدهند و نوع ارتباط خود را با حاکمان قاجاری ونظام استبدای قاجارها تثبیت کنند.آن ها وظیفه خود می دانستند که برای حفظ دین اسلام باید در برابر مهم ترین خطری که از جانب دشمن یعنی سیاستهای استعمار کشورهای بیگانه که روز به روز افزایشهم می یافت،مقابله کنند.خراسان به عنوان یکی از ایالتهای مهم ایران، در دوره قاجار حوادث سیاسی واجتماعی مهمی را به خود اختصاص داده است خراسان میدان رقابت استعمارگران روس و انگلیس بوده است،و علمای شیعه خراسان در کنار کارکردها ونقش های مهمی که بر عهده داشتند، در زمینه مبارزه با استعمار اقداماتی را انجام دادند.در پایان نامه حاضر نیز تلاش نموده ایم که با شناخت جغرافیای خراسان،و وضعیت سیاسی مذهبی آن، به مهم ترین کارکرد علما شیعه ـ حفظ وپاسداری از شریعت اسلام در مقابل پدیده استعمار،را در این منطقه مورد بررسی قرار دهیم.

تاریخ ایران در سه قرن اخیر خصوصاً در عصر قاجاروپهلوی دارای نوسان، افت و خیز وپیچیدگی پر شتابی بوده است.دراین پژوهش، پژوهشگر در نظر دارد با استفاده از کتب درسی تاریخ و منابع تحقیقاتی با روش تحلیلی و تطبیقی کتابهای درسی تاریخ را از دارالفنون تا پهلوی دوم آسیب‌ شناسی کند. با طرح این فرضیه ها یعنی کتب درسی تاریخ در ناکارآمدی و تحلیل هویت جامعه وهمچنین اهداف و مطالبات در بحرانهاوهرج و مرجها، بهبررسی و پاسخ به این سوالات نیز بپردازد: 1ـ نویسندگان متون کتب درسی تاریخ چه کسانی بودند؟ 2ـ تأثیرگذاران بر متون درسی تاریخ چه هدفی را تعقیب می‌کردند؟ 3-مطالبات تدوین کنندگان کتب درسی تاریخ از فرهنگ و تمدن ایران چه بود ؟این پژوهش درصددروشن سازی اهداف تاثیرگذاران ، مولفین و مطالبات طراحان بیرونی در تشدید و تحدید نوسانات و تحولات تاریخ ایران بوده است.از یافته های این پژوهش چنین به نظر می رسد که طراحان و برنامه‌ریزان نظام آموزشی تاریخ به کمک و پشتیبانی فراماسونری در تلاش بودند تا سکولاریسم، ناسیونالیسم و شکوه و عظمت شاهنشاهی ایران را در قالب قومیت‌ باستان‌گرایی جهت اسلام‌زدایی و عرب‌ستیزی به دانش‌آموزان القاء نمایند.