جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب حاضر روایتی بدیع دربارة زندگی و اندیشه‌های افلاطون فیلسوف است. افلاطون، بزرگ‌ترین فیلسوف عصرها در تمامی حوزه‌ها از اقتصاد و ریاضیات گرفته تا طبیعت دانش و ذات واقعیت و البته اخلاق و سیاست عقایدی منحصر به فرد داشت. در این کتاب که با تصویرگری «جودی گرووز» همراه است دربارة مسافرت‌های افلاطون، فیلسوف تأثیرگذار بر اندیشه‌های افلاطون، نسبی‌گرایی و شک‌گرایی بیوفیستی، اخلاق بر پایة نظریة قرارداد اجتماعی، انتقادهای مطرح دربارة افلاطون، نظریة ذرّه‌های مثلثی و... توضیح داده شده است.

کتاب حاضر، متشکل از پنج بخش است :در بخش اول که کراتولوس عنوان گرفته، مفاهیمی چون :ذات و صورت، ریشه شناسی کلمات، درستی طبیعی نام‌ها، و زبان ایده آل از منظر افلاطون شرح و تفسیر می‌شود .((پارمیندس)) دومین بخش محاوره‌ای از افلاطون است که آهنگی الهی داشته و اشارات عرفانی در آن دیده می‌شود .((تئاتتوس)) عنوان سومین بخش کتاب است که طی آن از مقوله دانش و دشواری‌های آن سخن به میان آمده است .در بخش چهارم، ذیل عنوان ((سوفسطایی)) ادعای دانش از سوی سوفسطاییان فریبنده خوانده می‌شود .((سیاستمدار)) عنوان آخرین بخش کتاب است که طی آن مباحثی درباره پاسخ دادن به مسئله توصیف حالت ذهنی دانش اصیل مطرح شده است .سیاستمدار که به فیلسوف منتهی می‌شود) .

((جمهوری)) بزرگترین اثر افلاطون است .افلاطون در این محاوره ماهیت عدالت و بی‌عدالتی، و تاثیر آن را بر انسان‌های دادگر و ستم‌پیشه نمایان می‌سازد .توصیف ((شهر آرمانی)) در این کتاب بدین منظور صورت می‌گیرد که سقراط و مخاطبان او، مقوله((عدالت)) و ((ستم)) را در مقیاس بزرگتری مطرح سازند .جمهوری از یک نظر، مجمع تمام آموزه‌هایی است که افلاطون در محاورات پیشین بررسی کرده است . برخی فصول کتاب عبارت‌اند از :منشا و اصول نظم اجتماعی، گزینش پاسداران و آموزش و پرورش جوانان، پاسداران و معاونان(سپاهیان)، اصول حکومت، کشف عدالت : ساختار شخصیت فردی، و زوال جامعه .

رفتار و کنش انسان در هر دوره بطور مستقيم متأثر از نگاه هستي‌شناسانه و مباني فکري و اعتقادي آن دوره ميباشد؛ به طوري كه براي فهم رفتار و کنش انسان و چرايي آن در يک دوره، بايد به شناخت مباني هستي‌شناسي و معرفتي آن دوره پرداخت. يکي از اين مباني هستي‌شناسانه و معرفت‌شناسانه که در فهم رفتار و کنش انسان در هر دوره ضروري مينمايد نوع نگاه به هستي و خداست که بطور مستقيم بر رفتار انسان در جامعه تأثير دارد. با توجه به ضرورت شناخت بين فرهنگي در دوره معاصر و تأثير و رابطه عميقي که بين يونانيان و ايرانيان وجود داشته است، شناخت مباني فکري و رفتاري يونانيان ميتواند در بررسي اين رابطه فرهنگي نقش کليدي داشته باشد. بر اين اساس، نوشتار حاضر در جهت شناخت مباني فکري و رفتاري يونانيان به بررسي نوع نگاه هستي‌شناسانه و مباني فکري آنها و بطور خاص نگاه يونانيان به خدا و نفس و تأثير اين نوع نگاه در رفتار و كنش انسان يوناني پرداخته است و بر اين مبنا سه انديشمند دوره يوناني يعني هومر، سقراط و افلاطون با روش تفسيري مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج تحقيق نشان ميدهد نگاه يونانيان به خدا با تأثير انديشمندان هر دوره متفاوت بوده، بطوري که نگاه هومر، سقراط و افلاطون از جهتي از همديگر قابل تفکيک است. در نگاه اسطوره¬يي هومري، خدايان بسان قهرمانان بشري داراي صفات انساني و در معامله با انسان هستند، اما در نگاه سقراط، خدا موجودي است که بدنبال هدايت و راهنمايي انسانها بوده و از طريق دايمونها با مردم ارتباط دارد. در تفکر افلاطون که تکثر خدايان بسمت وحدت ميگرايد، خدا بعنوان ايده خير، موجودي متعالي است که سرنوشت و مبناي قانون گذاري در زندگي فردي و اجتماعي انسان قرار ميگيرد.

وجودشناسي و مسئله هستي اصيل و غيراصيل از يونان باستان تاکنون همواره مورد بحث و بررسي فلاسفه بوده است. در ميان فلاسفه يونان، هراکليتوس، پارمنيدس و افلاطون بجهت نظريات خاصشان از اهميت خاصي برخوردارند. هراکليتوس معتقد به سيلان و تغيير دائم اشياء بود و منکر ثبات در هستي، اما پارمنيدس برخلاف او، منکر تغيير و معتقد به ثبات و تغييرناپذيري هستي بود. اين دو نظريه متضاد در نظريه مُثُل افلاطون تبلور و ظهور پيدا کرد و او با بهره¬مندي از آن دو نظريه و بکارگيري سيلان دائم هراکليتوس در جهان محسوسات و ثبات هستي پارمنيدس در عالم مُثُل، نظريه اختصاصي خود را سامان داد. نوشتار حاضر مسئله وجود را از منظر اين سه فيلسوف، مورد بررسي تطبيقي قرار داده تا هم¬سويي افلاطون با دو فيلسوف سلف خود را روشن و تبيين سازد. با تطبيق وجودشناسي اين سه فيلسوف يوناني، روشن شد که ميتوان نظريه ثبات پارمنيدس (راه حقيقت) و نظريه وحدت هراکليتوس را با عالم مُثُل افلاطون تطبيق داد و نظريه سيلان هراکليتوس و راه گمان پارمنيدس با جهان محسوسات افلاطون، هم سويي و قرابت دارند.