جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پایان نامه حاضر در مورد کشف روش معرفتی صحیح و معتبر برای بررسی خلقت عالم هستی , کیفیت و علت به وجود آمدن آن از عدم بحث می کند. این امر مهم از مقایسه بین مبانی و اثار دو روش فکری مختلف که یکی نماینده تفکر عقلی فلسفی و دیگری نماینده تفکر حسی و تجربی است دنبال می شود. هدف از این مقایسه رسیدن به یک شناخت یقینی واقعی است تا بواسطه آن حقیقت ماورائی وجود عالم هستی که در آن زندگی می کنیم ، کشف شود. مسأله ای که در این تحقیق به دنبال آن هستیم اثبات صلاحیت علمی کامل داشتن روش عقلی فلسفی و عدم صلاحیت داشتن روش حسی تجربی در شناخت و بررسی چنین مسائل اعتقادی از حیث اثبات و نفی است. در این تحقیق بر روش تحلیلی عقلی تکیه شده است تا بواسطه آن مسأله مذکور تحلیل و مورد بررسی واقع شود. و همچنین با روش نقلی توصیفی که با مطالعه نوشته های علمی معتبر مربوط به روش حسی تجربی بدست می آید نیز مسأله بررسی می شود. نتیجه ای که در نهایت به آن می رسیم این است که روش برهانی عقلی ملا صدرا در بحث از حقیقت عالم و اثبات یا نفی خالق و مسائل اعتقادی دیگر بر روش حسی تجربی استیفن هوکینگ برتری دارد و این امر بعد از اثبات صلاحیت روش ملاصدرا از جهت منطقی و برهانی بودن و انطباق بر عقل در مقابل روش تجربی استیفن هوکینگ که چنین صلاحیتی ندارد روشن می شود. همچنین روش ملاصدرا از این جهت که عقلی است و مسائل اعتقادی و ما وراءالطبیعه را در برمی گیرد برتری دارد، برخلاف روش حسی تجربی استیفن هوکینگ که به دلیل تجربی بودن و اتکاء به حواس پنج گانه و محدودیت آن ، نمی تواند مسائل ما وراءالطبیعه را شامل شود و آن را درک کند و نهایت چیزی که توسط این روش می توان درک کرد تنها چیز هایی است که حواس پنج گانه می تواند آنها را در برگیرد. همچنین در این تحقیق توانستیم آثار خوب نظریه ملاصدرا و روش او در زمینه تفکر انسانی و روش زندگی بشر و همچنین آثار بد و عواقب وخیم نظریه استیفن هوکینگ در مسأله خلق عالم ، پی ببریم و اینکه چطور نظریه استیفن هوکینگ منجر به انحرافات فکری و گمراهی اعتقادی و در نهایت مصیبتهاى انسانى وعاقبت ناگوارمی شود.

نظريه‌هاي طرح‌شده در کيهان‌شناسي نوين، از‌جمله مسائل مهم در رابطه علم و دين و فلسفه است. برخلاف مدل‌هاي استاندارد مِه‌بانگ که به نظر شماري از انديشمندان توافق قابل‌ملاحظه‌اي با عقايد پايه ديني مانند آفرينش الهي و حدوث زماني جهان دارد، شماري از مدل‌هاي کوانتومي آن دستاويزي براي مخالفت با خداگرايي و آفرينش‌باوري قرار گرفته است. از اين‌گونه است «مدل بي‌مرزي هاوکينگ ـ هارتل» که مي‌کوشد در عين پذيرش تناهي جهان؛ با نفي تكينگي آغازين و زمان صفر مطرح در مدل استاندارد، کرانمندي آن را نفي و به اين وسيله وجود خدا و نقش بي‌بديل او در آفرينش را مردود اعلام کند. مقاله پيش‌رو بر آن است تا به روش کتابخانه‌اي ـ توصيفي نظريه يادشده را معرفي و سپس به روش عقلي ـ تحليلي، به‌ويژه با تکيه بر حکمت متعاليه، آن را مورد سنجش قرار داده، مباني و نتايج فلسفي و الهياتي‌اش را آشکار سازد. ماحصل تحقيق اين است که مدل يادشده فاقد استانداردهاي لازم علمي و پشتوانه‌هاي تجربي و نظري است. افزون بر آن، بر فرض درستي اصل نظريه، بر هيچ‌يک از نتايج فلسفي و الهياتي موردنظر هاوکينگ دلالت نداشته و برداشت‌هاي صورت‌گرفته، همه ناشي از ضعف بن‌مايه‌هاي فلسفي و فاقد استواري لازم است.

استفن هاوکینگ، فیزیک‌دان نظری معاصر، یافتن یک نظریه وحدت‌بخش در فیزیک را بسیار مٶثر می‌دانست. وی با بیان احتمالات سه‌گانه، مدعی وجود نظریه وحدت بزرگ است و آثار و فواید هستی‌شناسی همچون: امکان شناخت و توصیف قوانین حاکم بر کیهان، آگاهی از طرز کار جهان بی‌نهایت ریز در ابتدای آفرینش، پاسخ به پرسش‌ها درباره شروع، علت آفرینش و نقش خدا به عنوان خالق هستی را بر نظریه وحدت مترتب می‌داند. در این مقاله، نتایج و برایندهای متافیزیکی نظریه وحدت استخراج شده و در روشی تطبیقی با نظریه وحدت تشکیکی وجود ملاصدرا بررسی می‌شود. وحدت تشکیکی وجود، تأثیر قابل توجهی در هستی‌شناسی و نیز معرفت‌شناسی فلسفی گذاشته و عاملی برای پیوند علوم با یکدیگر، تبیین ارتباط اجزای عالم با هم، تحلیل اختیار انسان بدون منافات با اراده الهی، تبیین آغاز جهان و پاسخ به ابهامات هستی‌شناسی دیگر است. در این پژوهش نشان داده می‌شود که با نظریۀ وحدت وجود ملاصدرا می‌توان به پرسش‌های فلسفی هاوکینگ پاسخ داد.

"محاضرات في العقيدة ، ألقيت على مجموعة من طلبة الجامعات والمعاهد" کتابی است که از دو سخنرانی و تدریس جناب سید محمد باقر سیستانی توسط خود ایشان تالیف شده و در دو بخش می باشد: 1: بحثی راجع به ایمان و الحاد 2. بحثی راجع به توصیه های اخلاقی.

در این تحقیق، دیدگاه هاوکینگ در مورد آفرینش ماده، بررسی می‌شود. هاوکینگ، فیزیکدان معاصر انگلیسی، همواره تلاش کرده‌است که حاصل تحقیقات خود را، در باب کیهان‌شناسی، برای مردم عادی بازگوید و از این راه سعی کرده‌است، علوم محض را در زندگی مردم درآمیزد. پژوهش پیش رو نگاهی است به آخرین نظرات او در باب ایجاد ماده. هاوکینگ با استفاده از قوانین فیزیک، عالم هستی را به تصویر می‌کشد. او در این تصویر، جهانی بسیار بزرگتر از آنچه در ذهن مردم است را به نمایش می‌گذارد. جهانی با مخلوقات دیگر که معنی آن این است که انسان، تنها مخلوق هوشمند این جهان نیست. این گونه تصاویر از جهان، گاهی با آنچه از قبل در مورد جهان از راه‌های غیر علمی، گفته می‌شد یا می‌شود، در تعارض قرار می‌گیرد. این تعارضات، در نگاه مردم؛ که در حال حاضر سخنان علمی را کاملا صادق می‌پندارند، به نفع علم تمام می‌شود. در نتیجه یک نظریه علمی اثبات نشده می‌تواند سر و صدای زیادی به پا کند. هاوکینگ می‌گوید که هیچ موجود ماورایی در ایجاد ماده نقشی ندارد. این نظر با عقاید ادیان در باب ایجاد ماده توسط خدا، در تعارض قرار گرفت و سر و صدای زیادی ایجاد کرد. علت ایجاد این‌گونه از اختلافات بین علم و باورهای دینی ، و همین‌طور تبعات الهیاتی بروز این‌گونه اختلافات، موضوع این پژوهش است.

استیون هاوکینگ و ریچارد داوکینز دو خداناباور معاصر و اهل انگلستان هستند که با رویکرد علمی، یکی در حوزه فیزیک و دیگری در عرصه زیست‌شناسی به الاهیات ورود نموده، و به قرائن علمی برای رد وجود یا ضرورت وجود خداوند استناد نموده‌اند. تحقیق پیش رو ضمن استخراج مبانی فلسفی ایشان در حوزه‌های مختلف چون: معرفت‌شناسی، هستی شناسی، دین شناسی، خداشناسی، انسان شناسی، و ارزش‌شناسی به نقد آنها پرداخته است. از آنجا که مهم ترین و جامع ترین اثر استیون هاوکینگ در این حوزه کتاب «طرح بزرگ»، و اثر مهم داوکینز کتاب «پندار خدا» است، این دو کتاب محور استخراج مبانی ایشان قرار گرفته‌اند، اگرچه در این خصوص از سایر آثار ایشان نیز بهره برده شده است. در مجموع آنچه موجب نتیجه‌گیری‌های ملحدانه در تفکرات این دو شخصیت شده است کاستی‌های تفکرات فلسفی است که به عنوان پیش‌فرض‌های مسلّم در اندیشه ایشان تلقی شده است، و البته کمتر به اثبات آن‌ها پرداخته‌اند. از جمله این مبانی می‌توان به تجربه‌گرایی، مادی‌گرایی، علم‌گرایی، تکامل‌گرایی و مانند آن اشاره کرد. همچنن تصورات نادرست از مفاهیم فلسفی چون «عدم»، «زمان»، «امکان» و «وجوب» و خصوصیات مربوط به آن، «ملاک نیازمندی به واجب»، و مانند آن بر عمق این کاستی‌ها افزوده است. این دو شخصیت فارغ از هر جایگاهی که در فیزیک و زیست‌شناسی دارند، اما در فلسفه و مفاهیم آن تخصص کافی را ندارند و همین ناآشنایی موجب شده است که مبادی تصوری در براهین اثبات خداوند را به خوبی درک نکرده و نیز براهینی که در رد وجود خداوند بیان می‌کنند نیز فاقد اتقان و اعتبار لازم باشد. در گام بعد عدم اعتقاد به خداوند موجب شده که این دو شخصیت برای دین منشأ دیگری جستجو کنند، و آن را تکامل یافته طبیعی ادیان پیشین بدانند، داوکینز حتی پا را فراتر نهاده و مبانی وی در تکامل‌گرایی موجب شده در پیدایش دین به دنبال منشأ ژنتیکی باشد، وی به همین خاطر تمام کارکردهای اخلاقی دین را نادیده گرفته و ریشه اخلاق را نیز در ژنتیک جستجو می‌کند. از طرف دیگر عدم شناخت اعتقادات راستین، ناآشنایی با اسلام، و یکسان‌انگاری ادیان از جمله عواملی است که موجب شده است کاستی‌های مسیحیت و اندیشه‌های برخی متکلمین مسیحی، به اشتباه به عنوان لوازم خداباوری، و خلقت‌گرایی تلقی شده، و از سوی ایشان به عنوان نقدی بر این نوع تفکر طرح گردد.

شبهه خدا به مثابه مولود جهل آدمی از سوی بسیاری از دانشمندان از جمله فیزیکدانان و زیست شناسان عصر جدید مطرح گردیده است. در این نوشتار به این شبهه از منظر استیفان هاوکینگ به عنوان یک فیزیکدان می پردازیم. از نظرگاه این دانشمند باور به خدا مولود جهل آدمی است. انسان‏ها تا زمانی به خداوند به عنوان علت پدیده‏های طبیعی باور دارند که علت این پدیده‏ها برای آنها کشف نشده باشد؛ اما وقتی علت آنها آشکار گردید، دیگر جایی برای اعتقاد به خداوند باقی نمی ماند. در گذشته جهان را به دلیل جهل متراکم معلول خداوند می دانستند؛ اما امروزه که به کمک علم علل طبیعی شکل گیری جهان نمایان شده است، دیگر نیازی به فرض وجود خداوند نیست. در این نوشتار که به شیوه تحلیلی- توصیفی سامان یافته، ابتدا واقع گرایی مدل محور، فیزیک کوانتوم، نظریه ام و خدا به مثابه موجود رخنه پوش به عنوان مبانی این نظریه مورد اشاره قرار گرفته و سپس اموری مانند تبیین علمی حدوث جهان، برتری تبیین علمی نسبت به دیگرتبیین ها و غیر قابل جمع بودن تبیین علمی با تبیین دینی به عنوان سه محور اصلی دیدگاه هاوکینگ مورد توجه واقع شده و در آخر نیز این سه محور با عنایت به دیدگاه فیلسوفان و الهی‎دانان مسلمان نقادی شده است.

استیون هاوکینگ و ریچارد داوکینز از دانشمندان خداناباور معاصر هستند که با مشی تجربی یکی در حیطه فیزیک، و دیگری در حیطه زیست­شناسی به مباحث الاهیات ورود نموده­اند که این ورود به الحاد و خداناباوری ختم شده است. مهمترین عاملی که موجب چنین نتیجه­ای در مشی علمی این دو شخصیت شده تصورات نادرست از موضوع و مفاهیم فلسفی است. تحقیق پیش رو با استخراج این مبانی به روش کتابخانه­ای از لابلای آثار این دو شخصیت، آنها را به بوته نقد گذاشته است. تصور نادرست از فلسفه و قلمرو آن، و نیز درک نادرست از مفاهیم فلسفی چون درک نادرست از مجردات، تصور غلط از واجب الوجود و اوصاف آن، تشخیص نادرست نسبت به ملاک نیازمندی به واجب، و همچنین درک نادرست از مفاهیم «علیّت»، «زمان»، و «عدم»را می­توان به عنوان مصادیقی از این فهم نادرست برشمرد.

یکی از مبانی بنیادین استیون هاوکینگ در حوزه­ی معرفت شناسی نظریه­ی «رئالیسم مدل محور» است. هاوکینگ با تأثر از اصل عدم قطعیت در فیزیک جدید و همچنین نگرش­های ایده­آلیستی حاکم بر آن به نوعی «رئالسیم» و «واقع­گرایی» وابسته به مدل معتقد شده است که آن را وجه جمعی بین رئالیسم و ایده آلیسم می‌داند. طبق این مبنا هرگز شناخت جهان بدون مدل امکان­پذیر نبوده، و هر کسی از دریچه‌ی یک مدل به جهان می­نگرد. این مدل­ها هیچ­کدام به تنهایی تمام جهان را پوشش نداده، و هیچ­کدام واقعی­تر از دیگری نیستند. از آنجا که این مسئله زیربنای تفکرات خداناباورانه­ی هاوکینگ را تشکیل می­دهد نقد و ارزیابی آن ضروری است. تحقیق پیش رو ضمن توصیف این دیدگاه، و استخراج عوامل گرایش هاوکینگ به آن، دیدگاه فوق را به بوته نقد گذارده است. به نظر می­رسد مبنای «رئالیسم مدل محور» در حقیقت همان «ایده­آلیسم» است که با نقاب «رئالیسم» طرح شده، علاوه بر این­که دچار دور بوده، و با سایر مبانی هاوکینگ نیز ناسازگار است.