جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پیروان طریقت نعمت‌اللهیه تمام اقطابشان را شیعه می‌دانند. یافعی (متوفای 768 ه.ق.) یکی از این اقطاب و استاد سید نعمت‌الله ولی است. از تفاوت‌های برجسته شیعیان و اهل ‌سنت، نگاه متفاوتشان به جانشینی پیامبر (ص) است. یافعی در کتبش، به‌ویژه مرآة ‌الجنان، دیدگاهش را درباره این دو موضوع آورده است. این پژوهش در پی آن است تا با بررسی دیدگاه‌های او درباره جانشینی پیامبر (ص) و سه جانشین نخست ایشان، به مذهب وی پی ببرد. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که یافعی یازده حدیث در فضائل خلیفه اول، شانزده حدیث در فضائل خلیفه دوم و دوازده حدیث در فضائل خلیفه سوم نقل کرده و درباره جانشینی رسول ‌خدا (ص) و حوادث مربوط به آن شبیه علمای اهل ‌سنت سکوت کرده، و فقط وقایعی را نقل کرده است که جانشینی خلیفه اول را اثبات می‌کند. بنابراین، با توجه به شواهد و قرائن، برخلاف ادعای نعمت‌اللهیه، وی مذهب اهل سنت دارد.

پژوهشی است درباره روایات و گزارشهای تاریخی در متون اهل‏سنت که در توصیف شخصیت و فضایل عمر بن خطاب نقل شده است. نویسنده در 10 فصل بسیاری از این روایات را از منابع اولیه شناسایی و طبقه‏بندی کرده و به نقد و رد آنها می‏پردازد. سپس به تفصیل ضمن بررسی خصوصیات روانی و فکری عمر از جمله بدبینی او نسبت به زنان، خشونت و سختگیری ذاتی، فرار از جنگ، بدعتها و اجتهادهای عمر و هجوم به خانه فاطمه زهرا (س) به رد فضایل ساختگی اهل‏سنت می‏پردازد و بسیاری از اعمال و سیاستهای عمر را خلاف دستورات پیامبر (ص) و خودخواهانه دانسته است.

ترجمه ماشینی : این پایان نامه به بررسی رفتار مسلمانان با مسیحیان در اسلام به طور عام و در بیت المقدس اسلامی به طور خاص می پردازد. بر اساس منابع اولیه که اصول و قواعد فقهی را نشان می دهد، تحقیقات مفصلی انجام می دهد. این چارچوب مفهومی رفتار مسلمانان با غیر مسلمانان را تشکیل داد که بعدها در یافتن توضیحات قابل قبولی برای رفتار عمر و صلاح الدین با مسیحیان در اورشلیم اسلامی بسیار مفید واقع شد. این مطالعه به منظور حمایت بیشتر از تصویری دقیق از رفتار عمر و صلاح الدین با مسیحیان، برخی از قسمت های تاریخی رفتار آنها با مسیحیان خارج از بیت المقدس اسلامی را بیشتر تحلیل می کند. این تحقیق به بررسی و تحلیل گام های برداشته شده توسط مسلمانان در جهت فتح اول و دوم قدس اسلامی، وضعیت مسیحیان در بیت المقدس اسلامی قبل از آن، و نگرش مسیحیان نسبت به فتح و رفتار با مسیحیان در اسلام می پردازد. اورشلیم پس از هر دو فتح. از آنجایی که تضمین امنیت عمر، وضعیت جوامع مسیحی را تحت حکومت مسلمانان جدید تعریف می کند و پایه های روشی را که مسلمانان باید در رفتار با مسیحیان در اورشلیم اسلامی دنبال کنند، ایجاد می کند، این مطالعه با استفاده از الطبری و ایلخانی ارتدکس این اطمینان را مورد بررسی و تحلیل انتقادی قرار می دهد. نسخه ها پس از بحث در مورد آمادگی صلاح الدین برای آزادسازی اورشلیم اسلامی، این مطالعه گزارش های ارتباط بین صلاح الدین و صلیبیون را تأیید می کند و به طور تحلیلی مذاکرات صلح بین صلاح الدین و ریچارد، شاه شیر دل انگلستان را مورد بحث قرار می دهد. در نهایت، مطالعه با بحث نهایی و خلاصه ای از یافته ها، همراه با برخی از نکات انتقادی و توصیه ها به پایان می رسد. این مطالعه سعی دارد شواهد جدیدی را برای یک بحث آکادمیک در مورد رفتار مسلمانان با مسیحیان در اورشلیم اسلامی ایجاد و توسعه دهد و اصول فقهی را با حقایق تاریخی مربوط به رفتار مسلمانان با مسیحیان در دوران عمر و صلاح‌الدین پیوند دهد. هدف این تحقیق نه تنها ایجاد یک بحث عمیق دانشگاهی است، بلکه امید است کمک شایانی به این حوزه و منبع ارزشمندی در این زمینه باشد.

جان برتن، قرآن پژوه انگليسی معتقد است که: قرآنی که امروزه در دستان ماست، در عصر پيامبر (ص) و توسط آن حضرت گردآوری شده است. مساله نسخ و مصاحف صحابه علل حذف نقش پيامبر (ص) از عرصه جمع آوری قرآن هستند. موضوعات نسخ تلاوت و حکم، نسخ تلاوت و بقای حکم و اختلاف قرائات مصاحف صحابه فاقد واقعيت خارجی بوده و ساخته اذهان فقيهانی است که در مناظرات خود با ديگر فقيهان، سعی کردند با تمسک به آنها آن دسته از احکام فقهی خود را که مستند آنها در نصوص مصحف فعلی وجود نداشت، مستند به قرآن نمايند. اگر پيامبر اسلام، آيات قرآنی را در قالب مصحفی گردآوری کرده باشد، ديگر، فقيهان مذکور نمی توانستند سخن از اختلاف قرائات مصاحف صحابه و حذف نصوصی از مصحف فعلی در قالب دو شکل نسخ تلاوت به ميان آورند. آنان چاره کار را در آن ديدند که با جعل رواياتی، نقش پيامبر (ص) را از عرصه جمع آوری قرآن حذف کنند و گردآوری آن را به دوران پس از حيات ايشان منتقل کنند. علی رغم نکات مثبتی که در نظريه بر تن وجود دارد، نقدهای اساسی نيز بر برخی از ارکان نظريه او وارد است.

یکی از مسائل بسیار مهم اعتقادی در میان مسلمانان که از دیرباز تاکنون به عنوان یکی از چالش‌برانگیزترین مباحث کلامی، تاریخی در جامعه اسلامی مطرح می‌باشد. بحث جانشینی بعد از پیامبر‌9 است که پس از رحلت ایشان دچار انحراف گردید. این انحراف در رهبری جامعه نوپای اسلامی به‌گونه‎ای اثر گذاشت که آثار آن در همه شئونات اخلاقی، سیاسی، عبادی، اقتصادی و اجتماعی امت اسلامی نمایان گردید. مسلمانان که در عصر پیامبر‌9 طبق دستورات قرآن و آموزه‌های نبوی عمل می‌کردند، با رفتارهایی از سوی حاکمان مواجه شدند که در تناقض با کتاب و سنت نبوی بود رفتارهایی که هیچ سنخیت و تناسبی با آموزه‌‌های دینی و شرعی نداشت از آن جمله می‌توان به رفتارهای هنجارشکنانه و مخالف تعالیم قرآن و سنت خلیفه دوم اشاره نمود که آثار و نتایج آن را میتوان تا عصر حاضر در جوامع اسلامی مشاهده نمود. به‌عنوان نمونه قرآن کریم می‌فرماید: «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ رُحَماءُ بَیْنَهُمْ» محمد فرستاده خداست و کسانی که با او هستند در برابر کفار سرسخت و شدید و در میان خود مهربانند.[1] این آیه بیانگر یکی از شاخصه‎ها و ملاک‎های رفتاری پیامبر‌9 است که می‌توان از آن به عنوان یک شاخص و ملاک برای سنجش شخصیت اخلاقی حاکمان بعد از ایشان بالاخص خلیفه دوم که این تحقیق پیرامون بررسی خلقیات وی است استفاده نمود که نتیجه بدست آمده از این سنجش، مغایرت رفتار و خلقیات وی با این شاخص است که البته این ادعا قابل اثبات در منابع تاریخی و روایی اهل سنت نیز می‌باشد که متاسفانه یا از بیان این واقعیات خودداری ‌می‌‌نمایند و یا آنکه برخی از این رفتارهای ناهنجار را به عنوان فضیلتی برای وی بیان ‌می‌کنند لذا دراین تحقیق برآن شدیم تا با بررسی منابع متقدم تاریخی و روایی اهل سنت و شیعه و استخراج‌‌‌‌‌نمودن گزارشات تاریخی مربوط به ابعاد شخصیتی و خلقیات روحی خلیفه ثانی به برخی از واقعیات اخلاقی، رفتاری وی که کمتر بیان شده‎اند اشاره نمائیم و تاثیر و بازتاب آن رفتارها را در جامعه اسلامی به جهت زمینه ساز بودن آن رفتارها برای بوجود آمدن برخی از انحرافات در میان امت اسلامی و مقایسه آن با سیره نبی مکرم اسلام و اهلبیت: بیان نمائیم.

قالب های ویژه کلامی، تمایزات فقهی و مواضع خاص سیاسی، اساسی ترین نشانه های انشعابات مذهبی در تاریخ اسلام است که هر یک محصول مجموعه ای از عوامل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی محسوب می شود. این نشانه های سه گانه، گاه چنان در هم تنیده اند که بازشناسی و تفکیک آنها از یکدیگر مشکل می نماید. کشف رابطه میان شکل گیری تمایزات فقهی و تقویت مقاومت شیعیان در مقابل دستگاه حاکم، دغدغه اصلی این پژوهش است. این پژوهش با رویکردی تحلیلی، در صدد بازنمایی تاثیر شکل گیری تمایزات فقهی بر تعمیق همگرایی سیاسی شیعیان امامیه در سه قرن نخست تاریخ اسلام، یعنی تا حدود پایان عصر حضور ائمه است. محقق تلاش می کند نشان دهد چگونه تفاوت های فقهی شیعیان با سایر آحاد جامعه اسلامی، اندک اندک به نوعی رفتار سیاسی و مقاومت در مقابل جریان فکری حاکم بر جامعه تبدیل گردید و به تقویت همگرایی میان شیعیان منجر گردید و نشانه ای از اقتدار و نفوذ ائمه بر پیروانشان تلقی شد.

در جامعه ی نوپای اسلامی، خلفای راشدین سیاست هایی را طراحی و اجرا کردند که مبیّن نوع تفکر و رفتار مذهبی آنان است. این نوشته درصدد تطبیق سیاست گذاری ها و اقدامات آنان با آموزه های دینی است. می توان فرض کرد که کتاب خدا و سنت پیامبر(ص) منابع تعیین سیاست خلفا و ملاک و معیار سنجش رفتار مذهبی آنان به حساب می آمد. از نظر روشی، اصل کتاب خدا و سنت پیامبر(ص) به عنوان "" اصول معیار"" در سنجش میزان تطبیق به شمار آمده اند. بررسی ها نشان می دهد که با وجود مقابله با برخی خطرها، سیاست گذاری ها و اقداماتی انجام شد که به نام سیره ی شیخین در کنار دو اصل پیشین مورد تأسی قرار گرفت. برکشیدن و برتری دادن به امویان نیز سبب بروز پرسش ها و حتی اعتراض های کسانی شد که اعمال همه و به ویژه خلیفه را با دین محک می زدند. در نتیجه، برخی اعمال آنان به قدری از ملاک های معیار دور بود که کوشش علی (ع) برای بازگرداندن جامعه به وضعیت دوران پیامبر (ص) و واداشتن آن به عمل به کتاب خدا و سنت نبوی، برای افرادی که برتری و امکاناتی یافته بودند، چندان خوشایند نبود.

درباره چگونگی فتح ایران به دست اعراب مسلمان و سقوط شاهنشاهی ساسانی، نظریه های متفاوتی مطرح شده است. این که اعراب چرا و چگونه توانستند شاهنشاهی عظیم ساسانی را ساقط کنند و در مدت تقریبا یک سده بر سرتاسر ایران آن روزگار تسلط یابند، موضوعی اساسی است؛ اما این که ایرانیان خود در جریان فتح ایران چه نقشی و چه همکاری هایی با فاتحان داشتند، مساله پژوهش حاضر است. ایرانیان با انگیزه هایی همچون حفظ جان و مال و موقعیت، ترس و جبر شرایط و مسائل دیگری از این گونه، به همکاری با اعراب پرداختند. همکاری ایرانیان با اعراب را می توان شامل خبرگیری، خبررسانی، پذیرایی، همکاری نظامی و ... دانست. دوره زمانی مورد بحث در این پژوهش، از ابتدای فتوحات در زمان خلافت ابوبکر آغاز می شود و تا مرگ یزدگرد سوم و پس از آن تا پایان سده نخست هجری قمری ادامه می یابد.