جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی : این پایان نامه وظیفه تبیین مقوله تکرار کی یرکگور را به عنوان مرتبط با زمانمندی و نحوه آشکار شدن آن از تکرار (1843) و مفهوم اضطراب (1844) تا «گفتمان های سازنده» و سه مجموعه گفتمان در مورد نیلوفرها بر عهده دارد. و پرندگان منتشر شده در 1847، 1848 و 1849. من از نظریه ادبی و بلاغت، نظریه های باستانی زمان (از پارمنیدس تا افلاطون و ارسطو)، نوشته های منتخب از ادبیات رهبانی (از Apophthegmata Patrum تا Ps-Macarius's Homilies و Philokalia of the Neptic Fathers) و Pietism (عمدتاً مسیحیت واقعی یوهان آرنت). این پایان‌نامه به دو بخش با عنوان‌های «حرکت» و «استراحت» تقسیم می‌شود و بدین ترتیب به دو موضوع کلی در نوشته‌های کی‌یرکگارد اشاره می‌کند. بخش اول از حکایت دیوژن سرنخ می‌گیرد که رمان «تکرار» را باز می‌کند و در امتداد مفهوم حرکت/تغییر/شدن و زمان که توسط افلاطون، ارسطو و هگل پرداخته شده است، دنبال می‌شود. من نشان می‌دهم که (الف) چگونه مضامین یادآوری و جاودانگی که در «درباره مفهوم کنایه» (1841) توسط کی‌یرکگارد در «تکرار» بازنگری شده‌اند (ب) که ثابت می‌کند «سخنرانی‌های هگل درباره تاریخ فلسفه» یک بین‌متن مهم در «تکرار» است. من با به کارگیری طبقه بندی روایی ژرار ژنت و توجه به زمانمندی روایی رمان، شیوه ای را نشان می دهم که در آن متن خواننده را با پرسش امکان تکرار درگیر می کند. من نظریه ارسطو در مورد زمان و حرکت (κινήσις) را در فیزیک و افلاطون و لحظه تغییر (ἐξαίφνης) در پارمنیدس را توضیح می دهم تا زمینه لازم را برای (الف) خواندن پاورقی طولانی پارمنیدس (CA, 82) فراهم کنم. -84n/SKS 4, 385) همانطور که در متن مفهوم اضطراب شکسته شده است (ب) نقد لحظه افلاطونی را در مفهوم اضطراب ارزیابی کنید (ج) نقد او را در چارچوب خوانش های معاصر کی یرکگور از پارمنیدس قرار دهید. . کی یرکگور با چالش‌های برخورد لحظه‌ای به‌عنوان یک انتزاع فرازمانی، زیبایی‌شناختی- متافیزیکی و در انجام این کار، زمان‌بندی‌های بدیل پدیدار می‌شوند که به‌عنوان تأثیرات وجودی مطرح می‌شوند: اضطراب، نگرانی، اشتیاق، شادی. بحث اصلی قسمت دوم این است که کی یرکگور از طریق بی تحرکی نیلوفرها و بی خیالی پرندگان، یعنی از طریق جفت «متضاد» کار و استراحت، الهیات سبت-استراحت را معرفی می کند. به طور خاص، شاه ماهی (Alcedo ispida)، که با ساختن لانه خود بر روی دریا به صلح [Ro] دست می یابد، مفهوم کی یرکگور از «رهایی از مراقبت» را نشان می دهد. بنابراین، بعد مهمی از نظریه زمان و ابدیت کی یرکگارد شکل می گیرد. کی یرکگور به طور مستمر موضوع «روز استراحت [Hviledag]» را در متن خود به عبرانیان 3، که در آن سبت و «امروز» به وضوح در هم تنیده شده‌اند، بازنویسی می‌کند. من انواع منابع متنی را از نوشته‌های معنوی پس-ماکاریوس (پدر صحرای قرن چهارم) و ادبیات رهبانیت صحرا گرفته تا نویسندگان دین‌پرست ارزیابی می‌کنم. هدف من این است: (الف) ارائه الهیات تعطیلات سبت در سنت ارتدکس شرقی و در پرهیزگاری (ب) پرداختن به موضوع پیچیده تأثیر Ps-Macarius بر دین پرستی (ج) برای توضیح حضور مضامین هوشیاری. در دعا، هوشیاری، و ἀμεριμνία (رهایی از مراقبت) در رهبانیت صحرا و در گفتارهای کی یرکگور (د) تا نشان دهد که چگونه مفهوم تولد دوباره و «سبت معنوی قلب» تقوایانه در کی یرکگارد بیان می شود. انتظار از استراحت سبت، جدای از مضامین آخرت شناختی آن، واقعیتی است که می توان در اینجا «امروز» به دست آورد. شکستن استراحت سبت در زمان می تواند زمان را در زمان تغییر دهد. طولانی ترین روز، «روز ابدیت»، دقیقاً همین روز (بدون اختیار، 44-45/SKS 11، 48) روز استراحت [Hviledag] است و، همانطور که سعی کردم نشان دهم، با راز قرابت دارد. روز هشتم و دکترین تغییر شکل در معنویت ارتدکس.

یکی از راه‌های شناخت دقیق متون، بررسی تعامل بین آن‌ها است و ترامتنیّت یکی از رویکردهای خوانش متن است که به روشی نظام‌مند، روابط بین متون را نشان می‌دهد. بیشتر حکایت‌های اسرارنامه، ریشه در آثار پیش از آن دارد ولی شیوۀ تغییر و بازتولید آن‌ بسیار سنجیده و هدف‌مند بوده است. در این پژوهش به روش تحلیلی- تطبیقی بر اساس نظریة ترامتنیّت ژرار ژنت، به بررسی میزان و چگونگی ارتباط اسرارنامه با زیرمتن‌های آن پرداخته‌ایم. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بهره‌گیری عطّار از زیرمتن‌ها به شکل ارتباط بینامتنی از نوع صریح و ضمنی و به منظور اعتباربخشی به روایت و تأیید مطلب صورت گرفته است. بیش‌ترین نوع رابطۀ ترامتنی اسرارنامه با زیرمتن‌های آن، از نوع زبرمتنی و از نوع همان‌گونگی و تراگونگی به روش گشتار کمّی و کاربردی است . فرایندهایی چون گشتار انگیزه، گشتار ارزش، گشتار کیفی، فزون‌سازی، انبساط، برش و تلخیص متن سبب تغییر گفتمان حکایات، برجسته‌کردن مطلب، افزودن عناصر داستانی و خارج کردن متن از حالت گزارشی به گونة روایی، ارزش‌کاهی یا ارزش‌گذاری شخصیّت‌های حکایات و متناسب‌کردن اهداف در روایت عطّار شده‌ است. فرامتنیّت در اسرارنامه از نوع تفسیری است و در تبیین دیدگاه‌های عرفانی عطّار، بسط بن‌مایه و نمادین کردن حکایاتی که در مآخذ اسرارنامه به صورت سطحی و تک‌ معنا نقل‌شده‌اند، موثّر بوده‌ است.

بینامتنیّت از مباحث جدید ادبی است که به بررسی روابط بین دو متن می‌پردازد. بر اساس نظریۀ ژرارژنت، هیچ متنی مستقل از متون دیگر نیست و خودآگاه یا ناخودآگاه برآمده از متن‌های پیشین است. بهره‌مندی از مفاهیم و آموزه‌های اخلاقی منابع اصیل اسلامی از دیرباز در بین شاعران و نویسندگان فارسی‌زبان برای اعتبار و غنای سخن خویش مرسوم بوده است. هدف این جستار بررسی و تحلیل روابط بینامتنی مضامین اخلاقی اشعار جامی و نهج‌البلاغه و بیان شیوۀ تأثیرپذیری آن‌هاست. روش پژوهش بیان این رابطه، مبتنی بر نظریۀ بینامتنیّت ژرار ژنت در سه قالب صریح، غیرصریح و ضمنی با روش تحلیلی- توصیفی و بیان نوع تأثیرپذیری بر اساس شیوه‌های گزاره‌ای، الهامی و گزارشی است؛ که با انواع بینامتنیّت ژنت همپوشانی دارند. حاصل پژوهش نشان داد که شواهد مشترک از قطعیّت بینامتنیّت در دو زبان متفاوت، در دو موضع گوناگون و آگاهانه بودن تأثیرپذیری از نهج‌البلاغه حکایت می‌کند. هدف مؤلّف از برقراری رابطۀ آگاهانه با نهج‌البلاغه، رواج اخلاق حمیده، بیداری جامعه، ترویج آموزه‌های اخلاقی این کتاب و اعتباربخشی به کلام خود در بهره‌مندی از این منبع اصیل اسلامی است.

بینامتنیّت یکی از نظریه­های مهم ساختارگرایان است که بر اساس آن هیچ متنی بدون پیش­متن نیست، یا تداوم است و تکرار، یا تقلید است و دگرگونی. بر این اساس در متون ادبی، هیچ نقطه آغازی وجود ندارد و نویسندگان به صورت اصیل اثر را خلق نمی­کنند؛ بلکه بن­مایه­های آن را از متون قبل از خود می­گیرند. عرفا و فلاسفة اسلامی بسیاری از بن­مایه­های فکری خود را از قرآن، سنّت و نهج­البلاغه وام گرفته­اند. در مصنّفات بابا افضل کاشانی، بینامتنیّت قرآنی مشهود است. جستار حاضر، به روش توصیفی – تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه­ای بینامتنیّت قرآنی را در مدارج­الکمال و جاودان­نامه بابا افضل مطالعه کرده­است. حاصل پژوهش نشان می­دهد که قرآن کریم در کلام این حکیم بزرگ، تأثیرات معنوی و لفظی بسیاری برجای نهاده و پیوند عمیقی بین اندیشه­های قرآنی و اندیشه­های ادبی، عرفانی و فلسفی وی به وجود آورده است. یکی از بارزترین وجوه اندیشه­های وی، تفکر دربارة انسان و هستی­شناسی است. با توجّه به تقسیم­بندی ژرار ژنتُ بینامتنیّت قرآنی در دو رسالة مورد مطالعه، به صورت­های صریح(آشکار)، غیرصریح(پنهانی و تعمدی) و ضمنی، وجود دارد.

حکایت شیخ صنعان از جمله داستان‌هایی است که محققان بسیاری در باب مأخذ آن اظهارنظر کرده و منابع مختلفی را برای آن برشمرده‌اند. آنچه در این پژوهش‌ها مورد توجه قرار نگرفته، روایت تفسیری هاروت و ماروت است. این روایت دربردارندة عناصری است که در دیگر مآخذ احتمالی و شناخته‌شدة شیخ صنعان دیده نمی‌شود و به سبب شباهت‌های زیاد ساختاری، درون‌مایه‌ای و همچنین قدمت تاریخی، بر سایر مآخذ شیخ صنعان تقدم دارد. ادعای این پژوهش این است که با اتکا به مستندات و نشانه‌های متعدد موجود در این دو داستان، می‌توان این روایت را یکی از پیش‌متن‌های اصلی و الهام‌بخش عطار در داستان شیخ صنعان قلمداد کرد و رابطۀ بیش‌متنیت را بین آن‌ها حاکم دانست. شیوۀ مقدمه‌چینی عطار برای ورود به حکایت و شباهت بین حوادث و شخصیت‌های اصلی این دو داستان از قبیل هاروت و ماروت و شیخ صنعان و زهره و دختر ترسا و همچنین بن‌مایه‌هایی چون هبوط، غرور، امتحان الهی با عشق، گناه و آثار آن، توبه و شفاعت و ذکر موارد خاصی که در هیچ یک از منابع شیخ صنعان بدان اشاره نمی‌شود، جای تردید باقی نمی‌گذارد که عطار در پرداخت حکایت خویش به این روایت نیز نظر داشته است.

بینامتنیت یکی از مباحث نوین در نقد جدید است که به ارتباط و تعامل بین متون می‌پردازد. بر اساس این نظریه، متون و گویندگان آنها از یکدیگر متأثر هستند و آگاهانه و یا ناخودآگاه از سرچشمه‌های ادبی و فکری یکدیگر بهره‌مند شده‌اند. استفاده از مفاهیم و تعلیمات قرآنی از دیرباز در بین شاعران و نویسندگان فارسی زبان برای اعتبار و غنای سخن خویش مرسوم بوده است. جنبه‌های ادبی و بلاغی قرآن همراه با مفاهیم و آموزه‌های اخلاقی آن باعث این توجه شده است. طرب المجالس یکی از آثار نثر فارسی در قرن هشتم است. دوره‌ای که به‌واسطۀ تأثیر قرآن و حدیث و ادبیات عرب بر ادبیات فارسی، یکی از قابل توجه‌ترین دوران است. نویسندۀ کتاب توانسته با استفاده از آیات و احادیث کتاب را به‌گونه‌ای اخلاقی و آموزنده تحریر کند. انس و آشنایی هروی با قرآن و معارف دینی و عرفانی در تمام این اثر به چشم می‌خورد. نویسندگان این مقاله برآنند که با شیوة توصیفی – تحلیلی و روش نقد بینامتنیت ژرار ژنت این ویژگی طرب‌المجالس را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که دو نوع بینامتنیّت صریح و ضمنی در طرب‌المجالس دیده می‌شود. بیشترین بهرة نویسنده از بینامتنیت صریح است که به شکل اقتباس از آیات قرآن به اشکال و دلایل مختلف صورت گرفته است.

اسطوره یکی از عناصر تأثیرگذار در ساختار و محتوای داستان‌های معاصر است. یکی از این داستان‌ها که با تأثیرپذیری از اسطوره‌ها به وجود آمده است، رمان آتش بدون دود از نادر ابراهیمی است که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه‌ای است و هدف از آن، بررسی رد پای اساطیر در این رمان بر اساس نظریه ترامتنیت ژنت است. فرض نگارندگان این بوده که نویسنده در ساختار و محتوای اثر خود، آگاهانه از عناصر اساطیری استفاده کرده و با آن‌ها رابطة بینامتنی برقرار کرده است. مبتنی بر این ایده و بر اساس نظریة ترامتنیت ژنت، تأثیرپذیری نویسنده از متون اساطیری و حماسی ـ به‌ویژه شاهنامه ـ اثبات و نتایج زیر حاصل شده است: داستان‌های اساطیری و حماسی، از جمله رستم و سهراب، فریدون، سیاوش، بانوگشسب...، و عناصر اساطیری، از قبیل تقدّس درخت، تبدیل به گیاه‌شدن قهرمان و... در شکل‌گیری این رمان نقش داشته‌اند که بنا بر تقسیم‌بندی ترامتنیت ژنت در پنج زیر مجموعة پیرامتنیت، بینامتنیت، فرامتنیت، سرمتنیت و بیش‌متنیت مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

مبحث روایت‌شناسی دارای چنان قدمتی است که پیشینۀ آن را می‌‌توان در آرای افلاطون و ارسطو یافت. در زمانۀ ما، ژرار ژنت (1930-2018) یکی از منسجم‌ترین نظریه‌های روایت‌‌شناسی را عرضه کرده است. این نوشتار جنبه‌های عرفانی قلعۀ سقریم نیما را با کاربست عناصر روایی نظریۀ ژنت بررسی می‌کند. در پژوهش حاضر که با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته است، نخست نظریة روایی ژنت معرفی می‌گردد، سپس، به تأثیر کاربست هر کدام از عناصر روایی این نظریه در منظومه پرداخته است و در پایان تأثیر کاربست مجموعۀ این عناصر در اثر ارزیابی می‌شود. هدف پژوهش حاضر این است که نشان دهد کاربست این عناصر تا چه اندازه در شکل دهی قلعۀ سقریم به عنوان اثری عرفانی نقش داشته و تا چه میزان به شاعر در بیان مفاهیم عرفانی یاری رسانده ‌است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که نیما، با به ‌کارگیری متناسب عناصر رواییِ نظریۀ ژنت در اثر خود، (به طور ناخودآگاه) توانسته اثری همسو با آثار عرفانی ادبیات فارسی خلق کند و نیز با به کارگیری این عناصر روایی، مفاهیم عرفانی را به شیوه‌ای تأثیرگذار در اثر خود بازتاب دهد.

مثنوی معنوی امروزه با ترجمه ها و اقتباس های انجام شده، یکی از اسطوره متن های مهم زبان فارسی در بخش بزرگی از جهان معاصر محسوب می شود. موضوع پیوستگی و ارتباط متنی و بینامتنی در مورد مثنوی نیز همچون دیگر آثار بزرگ همواره مورد توجه محققان بوده و نظرها گوناگونی را در این خصوص در پی داشته است. ارتباط بینامتنی و ترامتنی در آثار مولانا به چهار بخش بینامتنی میان مولفی، بینامتنی مولف، میان دفتری و درون دفتری قابل تقسیم است که در این مقاله به کوچک ترین بخش این ارتباط، یعنی روابط درون دفتری متن های مثنوی پرداخته می شود. مقاله حاضر برای نمونه به بررسی چگونگی ارتباط میان روایت های دفتر نخست مثنوی پرداخته است. برای این منظور، ضمن دسته بندی روایت های این دفتر با توجه به نوع ارتباطی که با دیگر روایت ها برقرار می کند، به چگونگی رابطه میان این روایت های تودرتو و یا مستقل نیز پرداخته می شود. در نتیجه موضوع اساسی این مقاله بررسی پیوستگی متنی با حفظ استقلال راویی در دفاتر مثنوی معنوی است. روش نقد و بررسی نیز بینامتنیت و به طور دقیق ترامتنیت ارایه شده توسط ژرار ژنت خواهد بود که مولف مقاله کوشیده است این روش را با دگرگونی های لازم برای پیکره مطالعاتی منطبق کند.