جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
شیخ صدوق, ابن بابویه محمد بن علی (بزرگ‌ترین محدّث و فقیه امامیه مکتب حدیثی قم، مولف "من لا یحضره الفقیه" از کتب اربعه جوامع حدیثی شیعه), -311ق./924م.قم ‏381 ق./992م. شهرری
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 788
جایگاه عقل در مبانی اخلاق معرفت شناسی در اندیشه شیخ صدوق [مقاله انگلیسی]
نویسنده:
Syed Javad Ebrahimi (Iran); Dr. Hadi Sadeqi (Iran)
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
8- اهل حدیث (فرق اسلامی)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
چکیده :
ترجمه ماشینی: موضوع و اهداف: عقل با وحی و سایر قوای انسانی مانند حس و قلب، قوه ادراکی به عنوان یکی از مهمترین مبانی معرفت انسان است. شناخت جایگاه عقل در هندسه معرفتی اسلام، به ویژه اخلاق اسلامی که حقیقت بشر را هدایت می کند، مهم است. برای پی بردن به عقل و جایگاه آن در میان مبانی معرفتی، نظر برخی از علمای پیشینی چون شیخ صدوق از زمان نزدیکی عصر ایشان به حضور امامان معصوم و یافتن عصر غیبت صغری برجسته است. روش و يافته ها: با روش توصيفي- تحليلي به دنبال جايگاه عقل به عنوان يكي از مباني معرفتي اخلاق و رتبه تأثير آن بر معرفت اخلاقي بر اساس انديشه هاي كلامي شيخ صدوق مي گرديم. ما عقل را از منظر معرفت شناسی به عنوان منبع معرفت تعریف کرده ایم. سپس به انواع عقل اعم از نظری و عملی و یافتن نوع خاص مورد نظر در معرفت شناسی پرداخته ایم. نتيجه گيري: شيخ صدوق گرچه از متفكران متن گرا به شمار مي آيد، اما عقل در انديشه وي منبع مستقلي در گستره مسائل عقلي به شمار مي رود كه به ساير منابع شناخت اعتبار مي بخشد. از عقل نیز به عنوان منبع اولیه شناخت یاد می شود و در همراهی با وحی به عنوان عامل اصلی شناخت شناخته می شود.
صفحات :
از صفحه 131 تا 167
مشخصات اثر
بررسی احتمال پیامبری حیّ بن یقظان در اندیشۀ شیخ صدوق
نویسنده:
سید محسن موسوی ، سیده فرناز اتحاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
چکیده :
داستان حیّ بن یقظان، توسط دانشمندان علوم اسلامی و بیشتر، عارفان و حکیمان مطرح شده است که برخی از معارف را بر آن استوار ساختند. قهرمان داستان، تنها از طریق تعقّل، قدم‌‌به‌‌قدم به اسرار عالم پی می‌برد و در نهایت آنچه را یافته با دین قومی دیگر هماهنگ می‌بیند. به‌خلاف عارفان و حکیمان، برخی از محدثّان و متکلّمان معتقدند چنانچه بر فرض، فردی بدون بهره­گیری از ارشاد و راهنمایی دیگران و در محیطی به دور از همه انسان­ها پرورش یابد، اگر بتواند خدا را با عقل و فطرت دریابد، چنین شخصی، حجّت خداست. آنچه در تمثیل مطرح می­گردد شخصی با این شرایط را حجّت باطن معرفی می­کند. در مقابل، شیخ صدوق نه تنها با اصل این تمثیل و افسانه موافق نیست، بلکه از بررسی آثاری که نزدیک به این مفهوم دارد، چنین برمی­آید که اگر چنین احتمالی با این مبانی مورد پذیرش قرار گیرد آن شخص هر که باشد حجّت ظاهری ـ‌یعنی پیامبر در ظاهرـ خواهد بود نه حجّت باطنی. پژوهشِ حاضر به شیوۀ توصیفی، تحلیلی به دنبال اثبات اعتقاد شیخ صدوق به وجود شخص خاص یا افسانۀ حیّ بن یقظان نیست، بلکه درصدد دستیابی به آن است که وی، چگونه و با چه مبنایی شخصیتی مانند حیّ بن یقظان را حجّت خدا و پیامبر می­داند. یافته­های پژوهش حکایت از آن دارد که مبنای خالی نبودن زمین از حجت خدا و نیز اعتبار روش عقلی در شناخت خداوند، احتمالِ حجّت خدا بودن با شرایطی همچون شرایط حیّ بن یقظان در اندیشۀ شیخ صدوق قابل اثبات و امری ممکن است.
صفحات :
از صفحه 245 تا 268
مشخصات اثر
مشایخ قزوینی شیخ صدوق و نقش آنان در شکلگیری منظومۀ روایی وی
نویسنده:
حسین ستار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
نوشتار پیش رو سعی دارد با استخراج مشایخ صدوق از قزوین و روایات و نظرات آنان به نقشی که محدثان این دیار در شکل‌گیری آثار حدیثی صدوق دارد بپردازد. صدوق با تلمذ نزد محدثانِ قزوینی در ری و بلخ و قم از میراث حدیثی این حوزه استفاده نموده است. نتایج این مقاله روشنگر آن است که کمترین میزان استفاده از اخبار این بلد در کتب فقهی صدوق شده است؛ اما در عوض کتب علل الشرایع و معانی الاخبار؛ روایات بیشتری از راویان قزوینی را به خود اختصاص داده. در بین محدثان قزوینی حمزه العلوی نقل بیشتری را در کتب صدوق به خود اختصاص داده. نقل‌های صدوق از این محدثان؛ داده های رجالی و تاریخی قابل توجه و گاه منحصر به فردی از آنان را خصوصاً در شناسایی مشایخشان به ما ارائه می‌دهد. این مطالعه همچنین بیش از 150 روایت صدوق از مشایخ قزوینی و نقش این روایات در شکل‌گیری منظومۀ روایی و فکری صدوق را شناسانده است.
صفحات :
از صفحه 237 تا 258
مشخصات اثر
مجموعه مصنفات حکیم موسس آقا علی مدرس طهرانی
نویسنده:
آقا علی مدرس طهرانی
نوع منبع :
کتاب , حاشیه،پاورقی وتعلیق
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF فهرست
وضعیت نشر :
تهران: اطلاعات,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
تعلیقات‌ اسفار مفصل‌ترین‌ اثر مدرس‌ طهرانی‌ است‌. این‌ تعلیقات‌ در زمره‌ مهمترین‌ حواشی‌ اسفار و حاوی‌ برخی‌ از درخشانترین‌ ابتکارات‌ حکیم‌ موسس‌ است‌. آقاعلی‌ در بخش‌ قابل‌ توجهی‌ از این‌ تعلیقات‌ به‌ تحلیل‌ انتقادی‌ حواشی‌ حاج‌ ملاهادی‌ سبزواری‌ و ملااحمد اردکانی‌ پرداخته‌ است‌. بعلاوه‌ وی‌ آرا دیگر فیلسوفان‌ حکمت‌ متعالیه ازجمله‌ اساتید خود را مورد بحث، بررسی‌ و نقد قرار داده‌ است‌. در این‌ جلد ۱۷۲۰ تعلیقه‌ بر چهار سفر اسفار بر اساس‌ چهارده نسخه‌ خطی‌ تنظیم‌، تصحیح‌ و تحقیق‌ شده‌ است‌. تعلیقات‌ سفر جواهر و اعراض‌ بسیار اندک‌ است‌. جز چند تعلیقه‌ معدود سفر نفس‌ اکثر قریب‌ به‌ اتفاق‌ این‌ تعلیقات‌ برای‌ نخستین‌ بار منتشر می‌شود
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی مسائل مربوط به راهنماشناسی در آراء کلامی شیخ صدوق و شیخ مفید (با محوریت دو کتاب «الإعتقادات» و «تصحیح اعتقادات الإمامیّة»)
نویسنده:
سمیه خلیلی آشتیانی
نوع منبع :
مطالعه تطبیقی , نمایه مقاله
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
علما و محدّثان شیعه در دوران غیبت امام عصر (علیه السلام) نقش بسزایی در حفظ و صیانت از معارف اهل بیت (علیهم السلام) و خنثی ساختن تهمت‌ها و شبهات وارد بر شیعیان ایفا کرده‌اند. از این میان تلاش شیخ صدوق در تبیین دیدگاه اعتقادی و کلامی شیعیان در نگارش الإعتقادات با استناد به آیات و روایات ستودنی است. به دلیل جایگاه بلند این کتاب، شیخ مفید آن را مورد بازنگری قرار داده و سعی نموده که در تصحیح اعتقادات الإمامیّة با افزودن استدلال‌ و استنباط‌های عقلی بر استدلال‌های صرفاً نقلی بر غنای این کتاب بیافزاید. از جملۀ اصول عقاید، مسائل مربوط به نبوت و امامت (راهنماشناسی) است که شیخ صدوق در الإعتقادات به آن پرداخته است و دیدگاه‌های شیخ مفید ذیل برخی از مباحث همچون نزول یک‌بارۀ قرآن در شب‌قدر، مقتول یا مسموم شدن پیامبر اکرم و ائمه (علیهم السلام)، سهوالنبی (ص) و ... با او متفاوت است و به صراحت مخالفت خود را با آراء شیخ صدوق بیان می‌دارد و از مواردی که اتفاق نظر دارند می‌توان به عدم تحریف قرآن به زیاده و نقصان، نزول تدریجی قرآن کریم، پذیرفتن فضائل پیامبر و خاندانش، شمار انبیای الهی و افضل بودن ایشان از ملائکه اشاره کرد.
مشخصات اثر
عمل شیخ صدوق به احادیث منفرد فقهی الزامی سهل بن زیاد و چگونگی تحلیل آن
نویسنده:
سید علیرضا حسینی شیرازی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
چکیده :
حضور چشمگیر راویان تضعیف‌شده در جای جای منابع حدیثی شیعه و از آن میان، احادیث فقهی، چگونگی مواجهه با این احادیث را دست‌خوش دشواری کرده‌است. پیامد این دشواری در دو عرصه خودنمایی می‌کند؛ یکی، باطل‌انگاشتن حجم قابل توجهی از احادیث راه‌یافته بن منابع حدیثی و دیگری سردرگی در تحلیل رفتار برخی بزرگان در مواجهه عملی با احادیث راویان ضعیف. به هنگام گذر از داده‌های به دست‌رسیده در لابلای منابع حدیثی و اعتبارسنجی پیشینیان، با دو پدیده روبرو می‌شویم؛ رفتار عملیِ اصحاب با راویان ضعیف در عرصه‌ی نگاشته‌های حدیثی و دیگری، نگاه توصیفی به راویان در منابع اعتبارسنجی. جدا دیدن این دو پدیده و توجه‌نداشتن به ارتباط بنیادینی که میان نآآآن‌ها برقرار است، می‌تواند به پیمودن بیراهه‌هایی در مطالعات حدیث‌شناختی بیانجامد. نوشتار حاضر به بررسی رفتار شیخ صدوق در عمل به برخی احادیث منفرد فقهی الزامی که سهل بن زیاد در سند آن واقع شده، پرداخته است. هدف از این نوشتار، کشف منطق علمی حاکم بر عمل به چنین احادیثی است. این پژوهش نشان می دهد که تکیه بر منابع حدیثی-به ویژه کتاب النوادر- از سوی شیخ صدوق یکی از عوامل دستیابی به احادیث صادر از معصومان علیهم السلام است که ضعف راوی را تحت الشعاع قرار داده و باور و عمل به روایات راوی ضعیف را به دنبال داشته است.
صفحات :
از صفحه 119 تا 139
مشخصات اثر
ابواحمد سَرَّاج همدانی: بازیابی هویت رجالی و میراث حدیثیِ شیخی ناشناخته در آثار شیخ صدوق
نویسنده:
حسین ستار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
چکیده :
این نوشتار به بازشناسی هویت یکی از مشایخ گمنام همدانی شیخ صدوق، یعنی ابواحمد سرَّاج همدانی و نقش او در آثار شیخ می‌پردازد و نقش واسطه‌ای شیخ صدوق در انتقال منقولات او به فرهنگ شیعی را مدِّنظر قرار می‌دهد و با جمع‌آوری و تحلیل داده‌های محدودی که شیخ صدوق در آثار خود از سَرَّاج دارد، تلاش می‌کند تا پس از مشخص‌کردن مذهب وی به یافته‌های بیشتری در شناخت او و مشایخش دست یابد. برخلافِ باور رایج، او مذهبی امامی نداشته است. نگارنده با بررسی ورود بعضی اخبار او به فرهنگ امامی و نقش پررنگ این اخبار در ادوار بعدی بین محدثان و حتی فقیهان امامیه و نیز بررسی شش خبر سراج در میراث امامیه نشان می‌دهد که حداقل دو خبر از اخبار او، از اخبار منتقلهٔ نااستوار است.
صفحات :
از صفحه 99 تا 121
مشخصات اثر
مقايسه بين توحيد صدوق و توحيد ابن خزيمه
نویسنده:
‫نصرت‌الله سيار اف
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , مطالعه تطبیقی , نقد و بررسی کتاب
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، جامعة المصطفی العالمیة,
چکیده :
‫در اين پژوهش، صفات خبريه از دو منبع کلامي يعني «التوحيد» ابن خزيمه و «التوحيد» شيخ صدوق? بررسي شده است. در بحث از ديدگاه ابن خزيمه و شيخ صدوق? درباره صفات خبري صفت وجه و احاديث باب صورت، صفت سمع و بصر، استواء خالق بر عرش، يد، مکان، نزول و رؤيت خداوند از نظر هر يک از آن دو بررسي، مقايسه و ديدگاه ابن خزيمه نقد شده است. در تفسير صفات خبري، دو گونه برداشت وجود دارد. شيخ صدوق? با محور قراردادن روايات اهل بيت(، راه اهل تنزيه را طي کرده است و در عين اينکه از خداوند معرفت اثباتي ارائه ميدهد، آن توصيفها را پيراسته از نقص و عيب کرده و به خداوند نسبت ميدهد. وي معناي ظاهر الفاظ صفات خبري درباره خداوند را صحيح ندانسته و براي آنها معناي تأويلي مناسب در نظر ميگيرد. در مقابل ديدگاه نخست، ابن خزيمه به حجيت ظاهر الفاظ متون ديني در معناي صفات خبري توجه کرده است. وي به جهت عدم توجه به کاربردهاي زباني و استفاده متون ديني از آن کاربردها، راه درستي را طي نکرده است. بيشتر دانشمندان مسلمان، در باب صفات خبري، معناي ظاهر کلمات را حجت ندانسته و براي معناکردن درست آيات و روايات، به کاربردهاي عرب زبانان مراجعه کرده و براي هر يک از الفاظ، معاني مناسبي را ارائه کردهاند. در پايان، مباني ابن خزيمه در خدا شناسي تحليل و بررسي شده است. اين مباني عبارتاند از: حجيت ظاهر الفاظ، يکسان انگاري اوصاف در قرآن، حجيت احاديث منقول از فرد عادل، مراجعه به ظاهر لفظ قرآن وسنت و بدون تأمل در مجموع آيات و روايات، و عدم توجه به علت و سبب فعل يا الفاظي که موجب توهم تشبيه است. نتيجه اينکه الفاظ موجود در متون ديني براي معرفي خداوند، در معناي موضوع له خود استعمال نشدهاند، بلکه معناي مجازي و تأويلي آنها مراد است؛ تا منجر به تشبيه، جسم انگاري و نقايص ديگر نشوند و ديگر اينکه صفات خبري، اوصاف مستقلي نيستند.
مشخصات اثر
بررسى دو اثر تاریخ‏نگارى شیخ صدوق (ره)
نویسنده:
نعمت الله صفری فروشانی
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
چکیده :
باکنکاش در کتاب‏شناسى‏هاى مربوط به قرون اولیه تشیع در مى‏یابیم که برخلاف دوره‏هاى متأخر، تاریخ‏نگارى از جایگاه مناسبى برخوردار بوده است. به عنوان مثال مى‏توان حجم کتاب‏هاى تاریخى دانشمندان شیعى در کتاب‏هایى همچون رجال‏نجاشى و فهرست شیخ طوسى را شاهد آورد. در این میان نام شخصیت‏هایى، هم‏چون شیخ صدوق(حدود 305-381ق) مشاهده مى‏شود که حجم فراوانى از نوشته‏هاى خود را به ساحت‏هاى مختلف تاریخ‏نگارى اختصاص داده، گرچه بخش بسیارى از این نوشته‏ها مفقود شده است. با بررسى کتاب‏هاى به‏جا مانده از شیخ صدوق، هم‏چون دو کتاب ارزش‏مند عیون اخبار الرضا علیه‏السلام و کمال الدین و تمام النعمه و غور در محتوا و اسناد آن‏ها مى‏توان آگاهى‏هاى فراوانى از نوع تاریخ‏نگارى و مطالب مورد توجه او و نیز کیفیت اسناد و منابع این نوشته‏ها به‏دست آورد، هم‏چنان‏که مى‏توان به رغم عظمت شخصیت شیخ صدوق، نکته‏هاى نقدپذیرى را در نوشته‏هاى او رصد کرد. نکته اخیر از آن رو قابل تأمل است که در برخى از نوشته‏هاى شیخ صدوق با نوعى نگرش فراتاریخى نسبت به تاریخ ائمه علیهم‏السلام رو به‏رو مى‏شویم که ممکن است از جنبه‏هاى مختلف کلامى، علمى و تاریخى قابل نقد و بررسى باشد که این بررسى در نوشته‏هاى پسینیان کمتر مورد توجه قرار گرفته است. اهمیت این نکته هنگامى دو چندان مى‏شود که دریابیم نوشته‏هایى از این دست در کنار آثار بزرگان دیگر، هم‏چون کلینى و صفارقمى طى قرون متمادى به عنوان دست‏مایه‏هایى براى برخى از مبانى کلامى امامیه تلقى شده است که احیانا آن‏ها را به‏صورت نقدناپذیر تلقى مى‏نمایند.
مشخصات اثر
کتابشناسی نسخه های خطی آثار شیخ صدوق ( ره ) در ایران
نویسنده:
پروین متواری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 788