جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
ملاصدرا, صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (فیلسوف مشهور موسس حکمت متعالیه، شیعه و ایرانی), 979ق./950ش./ 1572م. 1050 ق./1641م.
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 4866
تحلیل پارادوکس تقابل وحدت ذات با جهان هستی از منظر امام علی(ع)
نویسنده:
مهدی دهباشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
چکیده :
مبحث وحدت و کثرت از دیرباز مورد توجه فلاسفه و متکلمان شرق و غرب بوده است و هر مکتبی بر اساس نگرشهای خود به این موضوع پرداخته است. ما در این مقاله با استفاده از سخنان امام عارفان به تحلیل این معضل پرداختیم. ابتدا معانی واحد را که حضرتش در روایتی بیان کرده اند به تفصیل مورد بحث قرار دادیم و علل و وجوه عقلی برخی معانی واحد را که اطلاقش بر خداوند سبحان جایز است و همچنین مواردی را که اطلاق آن بر خداوند جایز نیست تبیین نمودیم. وحدت حقه حقیقیه نافی هر نوع تعدد و کثرت است و در عین حال با همه کثرات معیت قیومی دارد. بر اساس این وحدت صفاتی ثبوتی حق تعالی مشتمل بر همه کمالات و اوصاف جمال و کمال خواهد بود بدون اینکه بین صفت و موصوف تمایزی باشد. تنها وجود باری تعالی است که در عین کثرت، واحد است بگونه ای که وحدتش مانع از کثرت، و کثرت اسمایی و صفاتی او مانع از وحدتش نخواهد بود. حیث وحدت و کثرت، اول و آخر و ظاهر و باطن یکی است، در حالی که در ماسوی الله چنین نیست. چرا که همه ممکنات چند حیثیتی هستند. انواع معیت، چه معیت حقی و چه معیت خلقی، به تفصیل، با استناد به آیات و سخنان حضرت در نهج البلاغه روایات مأثوره، تحلیل شده است.
صفحات :
از صفحه 95 تا 114
مشخصات اثر
قلمرو ادراک و اعتبار حکم عقل از دیدگاه ابن عربی و ملاصدرا
نویسنده:
داود حسینی چفلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
عرفان نظری
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
در پژوهش در یک مکتب خاص عرفانی یا فلسفی، از جمله فلسفه ملاصدرا و عرفان محی الدین ، شاید مهمترین و یا یکی از مهمترین مسائل مسأله عقل باشد. چرا که پاسخ به آن، روشن کننده بسیاری از مسیرهای بعدی، در آن مکتب می باشد. در این پژوهش، به سه مسأله اساسی درمورد عقل پرداخته شده است؛ اول این که در این دو مکتب عقل به چه معما یا معناهایی به کار رفته است؛ دوم این که ادراک عقل در نظر صاحبان این دو مکتب، چه حدودی دارد؛ و سوم این که حکم عقل نزد آن ها، از چه حدی از اعتبار برخوردار است. برای یافتن پاسخ این سوالات، روش کتابخانه ای، مبتنی بر مطالعه، جمع آوری اطلاعات اولیه و سپس، پردازش یک نظریه سازگار، در پیش گرفته شده است. بدین منظور کتب اصلی، شروح، مقالات و کتب مرتبط، مورد مطالعه قرار گرفته اند. سعی شده است که چینش و نظم مطالب، نوین باشد؛ و حتی الامکان از تکرار، شرح بی مورد و نیز، خلاصه گویی منجر به حذف برخی از مراحل کار، پرهیز گردد. از این رو پس از طرح مسأله، بلافاصله به پاسخ های آن ها پرداخته شده و از حواشی زاید پرهیز گردیده است. نیز، متن به صورتی است که آشنایی با مبانی نظری شخصیت های مورد نظر را می طلبد. اهم نتایج بدین قرار است که: اولاً: تقریباً گستره معنایی عقل، در فلسفه ملاصدرا و عرفان محی الدین به یک میزان است؛ مگر در برخی موارد که مثلاً از مشرب فلسفی ملاصدرا ناشی شده است؛ نظیر عقل به معنای عقل عملی. ثانیاً، عقل، در مکتب ملاصدرا تقریباً همان معنای انسان مدرِک، و در مکتب محی الدین اقلاً جنبه های غیر حسی او را منتقل می کند؛ این حد مشترک، به دو جهت عقل فکری و غیر آن تقسیم می شود. از این وجه دوم حدی در ادراک عقل نیست، چرا که حدی در ادراک انسان نیست، گرچه وجه اول بسیار محدودتر است. ثالثاً، آن چه عقل غیر فکری می یابد، از منظر ملاصدرا، قابل تبیین به زبان عقل فکری است؛ ولی از نگاه محی الدین، نه. اما، گویی هر دو، ادراک انسانی را لابشرط نسبت به عقل فکری، عقل غیر فکری و غیر آنها می دانند.
مشخصات اثر
صادر نخست از نظر سهروردی، ابن عربی و ملاصدرا
نویسنده:
خدیجه قاسمی‌مقدم
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
ابن سینا نخستین موجود عالم را عقل اول می‌داند که بر اساس قاعده ی الواحد از واجب الوجود صادر شده است و به واسطه ی جهات و اعتباراتش، سبب پیدایش موجودات پس از خود می‌گردد. نظریه ی ابن سینا در این مورد، با انتقادات بسیاری مواجه شده است. در مقابل، افرادی همچون خواجه نصیرالدین طوسی و ملاصدرا از دیدگاه او دفاع نموده اند. سهروردی از جمله کسانی است که دیدگاه ابن سینا در این مورد را مورد انتقاد قرار داده است و به آن عمق بیشتری می‌دهد. با وجود این، همانند ابن سینا، نظریه ی خویش ر ا بر اساس قاعده ی الواحد استوار می‌نماید، در حالیکه استفاده ی سهروردی از این قاعده، منجر به تناقض می‌گردد. تلاش او برای رفع این نقیصه نیز با برخی مبانی فکری _ فلسفی اش مانند قاعده ی "العالی لا یلتفت الی السافل" در تعارض قرار می‌گیرد. ابن عربی نیز یگی دیگر از منتقدین ابن سینا در این مورد است، اما بر خلاف سهروردی، اساس دیدگاه ابن سینا در مورد صادر نخست و چگونگی توجیه کثرات که قاعده ی الواحد است را نمی‌پذیرد. ابن عربی بر اساس مشاهدات و مکاشفاتش، صدور کثرات را به اسماء و صفات الهی مستند می‌کند. از نظر او نخستین موجود عالم، تجلی اسم الهی " الرحمن"است. این موجود به نامهای دیگر نفس رحمانی، وجود منبسط و ... نیز نامیده شده است. نفس رحمانی در خود دارای تمام کثرات عالم که مظاهر سایر اسماء و صفات الهی اند، می‌باشد و با سریان و انبساط خود، سبب ظهور آنها می‌گردد. ملاصدرا، متأثر از ابن عربی، نخستین موجود عالم را تجلی حق تعالی می‌داند. دیدگاه ملاصدرا در این مورد با ابن عربی دارای این تفاوت است که او جریان صدور کثرات پس از عقل اول را به گونه ایی مغایر با ابن عربی به تصویر می‌کشد. از نظر ملاصدرا، کثرات، نه بهواسطه ی نکاح و توالد مراتب هستی، بلکه به خاطر جهات و اعتباراتی که در عقول وجود دارد، به وجود می‌آیند.
مشخصات اثر
سیمای انسان کامل از دیدگاه ابن عربی و ملاصدرا
نویسنده:
میرزا مصطفی ، فاطمه سادا ت
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران: ,
کلیدواژه‌های اصلی :
عرفان نظری
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
مشخصات اثر
رویکردی تطبیقی به نظریه خیال در آرای ابن عربی و ملاصدرا
نویسنده:
مریم صانع پور
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
اصول عرفان ابن عربی، واضع نظریه خیال، بر حکمت متعالیه ملاصدرا تاثیر فراوانی گذارد، چنانکه می توان نظریه تجرد خیال و وساطت و طریقیت عالم خیال را مهم ترین عوامل شکل گیری حکمت متعالیه قلمداد کرد. به بیانی دیگر، می توان وجه تمایز مبنایی «حکمت متعالیه» با «حکمت مشاء» و «حکمت اشراق» را در تجرد عالم خیال و صور خیالی در حکمت متعالیه و عدم تجرد آن ها در حکمت مشاء و اشراق دانست. در مقاله حاضر، نظریه خیال به عنوان محوری ترین عنصر نظریه عرفانی ابن عربی و حکمت متعالیه ملاصدرا مورد پژوهش و مداقه قرار گرفته است و چیستی و چگونگی عالم خیال و قوه تخیل بررسی و تحلیل شده است. سپس، وجوه اشتراک و افتراق دو دیدگاه مزبور، با محوریت خیال، تبیین شده است.
صفحات :
از صفحه 55 تا 76
مشخصات اثر
خلود در عذاب از دیدگاه ملاصدرا و ابن عربی
نویسنده:
محمد حیدری فرد، محمدکاظم فرقانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
مسئلة جاودانگی نفس در جهنم و بقا در عذاب الهی ازجمله مسائل مهم کلامی و اعتقادی است که از همان آغاز، توجه بسیاری از متفکرین مسلمان را به خود جلب کرده است. در این میان ملاصدرا به اشکالاتی که در باب خلود در عذاب وجود دارد اشاره می کند و سعی کرده است با پاسخ دادن به آن ها و اثبات خلود برخی از کفار در جهنم، هرگونه اندیشة مبنی بر عدم خلود را رد کند. اما به نظر نگارنده پاسخ وی ناکافی بوده و نمی تواند عقیده به خلود را ثابت کند. بنابراین با ردشدن استدلالاتی که ملاصدرا بر خلود در عذاب کرده، این مسئله توجیهی عقلی نخواهد یافت و صحت آن منوط به پذیرش نصوص دینی خواهد بود. اما ابن عربی بر خلاف ملاصدرا سعی کرده با تأویل آیاتی که به مسئلة خلود جهنمیان در عذاب اشاره کرده اند، راهی برای رهایی از مسئلة خلود بیابد
صفحات :
از صفحه 39 تا 59
مشخصات اثر
تجلی توحید در نفس انسانی از منظر ابن عربی و ملاصدرا
نویسنده:
مرتضی شجاری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
دین اسلام بر توحید حق تعالی تاکید می کند و از آن جا که متفکران مسلمان غالباً انسان را خلیفه خدا می دانند که مجلای صفات الهی و دارای صورت الهی است و از طرفی حقیقت انسان را « نفس ناطقه» می دانند، بنابر این نفس انسـانی –گرچه قوای متعدد دارد- همانند حق تعالی دارای وحدت است. البته از این توحید نفس تفاسیرمتعددی که مبتنی بر مبنای فکری خاص هر متفکری است ارائه شده است. ابن عربی معتقد است چنان که حق تعالی واحدی است که در کثرات تجلی یافته است و کثرت ها نمایشگر وحدت اویند،نفس انسانی نیز واحدی است که در قوای مختلف که بمنزله اسباب و آلات او هستند تجلی کرده است. ملاصدرا رابطه نفس با قوا و افعالش را مانند مساله توحید افعالی می داند. از نظر وی نفس انسانی، تمام قوای حسی، وهمی، خیالی و عقلی است و هر که عارف به حقیقت وجود و اطوار آن باشد، این مطلب دقیق را خواهد فهمید.
صفحات :
از صفحه 115 تا 146
مشخصات اثر
تأثیرپذیری ملاصدرا از ابن عربی در مسائل نفس شناسی
نویسنده:
بهزاد مرتضایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
عرفان نظری
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
صفحات :
از صفحه 143 تا 172
مشخصات اثر
تأثیر تهذیب نفس بر معرفت از دیدگاه ابن عربی و ملاصدرا
نویسنده:
طاهره نوروزی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
کلیدواژه‌های اصلی :
عرفان نظری
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
آنچه که در این پژوهش مورد نظر است ، بررسی و تبیین دیدگاه " ابن عربی " و " ملاصدرا " پیرامون امکان ، میزان و چگونگی تأثیر " تهذیب نفس " بر حصول انواع معارف حسی ، عقلی و شهودی ؛ یعنی ، مطلق آگاهی و شناخت می باشد . برای تبیین دیدگاه دو دانشمند مورد نظر ، ابتدا آثار هریک از ایشان مورد مطالعه قرار گرفت و دیدگاه های معرفت شناسانه ایشان جمع آوری گشت . از مطالعات و بررسی مباحث معرفت شناسانه ایشان در باره حیثیّت معرفتی " تهذیب نفس " این نکات به دست آمد : 1– ابن عربی و ملاصدرا با وجود قائل بودن به تنوع معارف ، پیرامون تأثیر تهذیب نفس بر حصول انواع معرفت ، به تبیین و تفصیل اهمیت و کارکرد معرفتی « تهذیب نفس » در ارتباط با تحصیل معرفت شهودی پرداخته اند و در بیانات ایشان پیرامون تأثیر تهذیب نفس بر حصول معارف حسی و عقلی مطلب مستقل و روشن وجود ندارد . 2 - ابن عربی و ملاصدرا با آنکه در لزوم و ضرورت " تهذیب نفس " برای حصول معرفت شهودی اتفاق نظر دارند اما در زمینه تبیین میزان و چگونگی تأثیر مورد نظر متفاوت از هم عمل می نمایند به این ترتیب که ابن عربی ، طریق اصلی کسب معرفت شهودی را ورود تجلیّات الهی در قلب مهذّب و مطهّر معرفی می نماید ؛ یعنی ، تهذیب و تطهیر نفس و قلب انسانی را عامل اصلی و منحصر معرفی می نماید اما ملاصدرا بحث حصول معرفت شهودی را در یک نظام فکری منسجم که در آن جهان شناسی ، انسان شناسی و معرفت شناسی در ارتباط و موازات هم هستند طرح می نماید به این ترتیب که حصول معرفت شهودی موکول به حصول مراحل و مراتبی توسط انسان در درون خویش و در ارتباط با هستی می باشد که برخی از این مراحل ، حیثیّت سلبی دارند که از آن ها به تهذیب نفس از رذایل اخلاقی و پلیدی های مادی ، تعبیر می شود و برخی از آن ها حیثیّت ایجابی دارند که به آن ها تحلیّه نفس به فضایل اخلاقی و صور علمی ، گویند . بنابراین در اندیشه ملاصدرا تهذیب نفس در عین لزوم و ضرورتش برای حصول معرفت شهودی در جایگاه علت ناقصه قرار دارد نه علت تامّه.
مشخصات اثر
بررسی حرکت حبی از دیدگاه ابن عربی و ملاصدرا و نتایج آن
نویسنده:
فریباسادات مختاری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
: حرکت حبی یکی از مهم‌ترین مسائل عرفانی است که توسط ملاصدرا در حکمت متعالیه نیزمطرح شده است، ملاصدرا که در نظریات فلسفی خود از عرفان نیز بهره جسته است این مسئله را با بیانی فلسفی تبیین کرده است. حرکت حُبّی را می‌توان بنابر حدیث قدسی «کنت کنزاً مخفیاً »، جریان تجلّی ناشی از حُبّ ظهور و اظهار دانست که در همه اسمای الهی و همه ارکان عالم ساری است. باور به این نوع حرکت، مبتنی بر قبول «وحدتِ شخصی وجود» است که ابن‌عربی با کشف و شهود بدان رسید و ملاصدرا در مباحثِ علّت و معلول، آن را به زیور برهان آراست. بنابر «وحدت وجود» موضوع و غایتِ «حرکتِ حبّی»، حق تعالی است؛ زیرا غیر از حق، باطلِ محض است. با وجودِ این، تعبیرات مختلفی از غایتِ این حرکت در سیر نزولی و صعودی آن، بیان شده است: عشق و پیدایشِ انسان کامل دو تعبیر مشهور از غایت حرکت حبّی در سیر نزولی است؛ همچنان‌که «اتحاد» و «فنای عاشق در معشوق» به عنوانِ غایت این حرکت در سیر صعودی بیان شده است.پایان‌نام? حاضر پژوهشی است که درصدد بررسی حرکت حبی از دیدگاه ابن‌عربی و ملاصدرا و نتایج و غایت آن است که در پنج فصل ارائه می‌شود: کلیات و مقدمه، تعریف حرکت حبی، حرکت حبی و نسبت آن با وحدت وجود، نقش حرکت حبی در نظام هستی، و در نهایت غایت و نتایج حرکت حبی..
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 4866