جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نام ابراهیم علیه السلام در قرآن 69 بار آمده و در 25 سوره ی قرآن فرازهای برجسته ی زندگی او بیان شده است و یک سوره از قرآن به نام سوره ی ابراهیم علیه السلام می باشد. از این مطالب فهمیده می شود که قرآن عنایت خاصّی به این مسأله داشته و تأکید می کند که مسلمانان زندگی این بزرگ مرد الهی را تحت بررسی و مطالعه قرار دهند تا او را بشناسند و الگوی خود سازند و در کوران زندگی از مکتب پر مایه و سازنده ی او الهام بگیرند و در پرتو آن انسانی قویدل، قاطع، شجاع و خداپرست مخلص شوند. هدف ما داستان سرایی و اطلاع خشک از داستان زندگی ابراهیم علیه السلام بدون توجّه به خطّ فکری و عملیش نیست، بلکه هدف آن است که ابراهیم علیه السلام را بشناسیم و از او پیروی کنیم. و هدف من از انجام این تحقیق این مسأله بوده که برای مردم روشن سازم که ابراهیم علیه السلام و در واقع همه ی انبیای الهی به چه خاطر از سوی خداوند برگزیده شده اند و آمده اند تا چه ارزش ها و آرمان هایی را برای مسلمانان مشخص کنند و برای همان ارزش ها مبارزه می کردند و جان و مال و ناموس خود را به خطر انداختند تا اکنون دین اسلام بی کم و کاست و بدون تحریف و دگرگونی در اختیار مسلمانان جهان قرار گیرد و مسلمانان نیز باید قدر این دین مقدس را بدانند و آرمان هایی را که پیامبران با رنج و زحمت بسیار حفظ کرده اند و از آن دفاع کرده اند، مقدّس بشمارند و تحت سلطه ی هیچ دشمنی قرار نگیرند و پیر و همیشگی دینشان اسلام باشند. روشی که من در انجام این کار و طرح این تحقیق دنبال کردم، روشی است که برای هر کس مقدّر می باشد، البتّه در ابعاد متفاوت همان روش کتابخانه ای می باشد. منابع مختلفی را در نوشتن این رساله مورد استفاده قرار داده ام که هر کدام به نوعی از اهمیت خاصّ مربوط به خود، برخوردار است که در واقع منابع تفسیری و روایی و اخلاقی می باشد، از منابع تفسیری که مورد استفاده همگان می تواند قرار گیرد « تفسیر نمونه» در جلدهای مختلف می باشد که آقای ناصر مکارم شیرازی آن را به بهترین نحو ارائه داده اند و در اختیار ما گذاشته اند و نمونه دیگر « تفسیر بشری» در جلدهای مختلف که جناب حمید محمّدی به ما عرضه داشته است و منابع روایی، مجموعه«بحارالانوار» از علّامه محمّد باقر مجلسی می باشد. از منابع اخلاقی که من استفاده نموده ام « قصّه های قرآن» نوشته علی شیروانی و هم چنین « قصص قرآن یا تاریخ انبیاء» از سیّد هاشم رسولی محلّاتی و تعدادی کتب دیگر بوده است به نتایج زیادی از انجام این کار می توان رسید، که من در طول انجام این تحقیق به آن پی برده ام که نمونه ای از این ها این است که ابراهیم علیه السلام از پیامبرانی است که همه ی پیروان ادیان بزرگ مانند: یهودیان، مسیحیان، مجوسیان و مسلمانان او را به بزرگی و عظمت یاد می کنند. زندگی او زندگی قدیمی کهنه نیست. بلکه زندگی هر روز ما است، و ما می توانیم در امور و شئون مختلف زندگی از سیاسی و نظامی گرفته تا اقتصادی و اجتماعی و معنوی، آن را سر مشق خود سازیم و در پرتو آن به سعادت ابدی دو سرا، دست یابیم تا به ابعاد مختلف استقلال و آزادی برسیم. نتایج زیاد دیگری نیز در بر خواهد داشت که با مطالعه ی کامل این تحقیق به این نتایج دست خواهید یافت. واژگان کلیدی: احتجاج، حجت، بت، اجرام آسمانی

در توسعه و تمدن دینی، تربیت و رشد انسان جایگاهی محوری دارد. در تمدن‌شناسی معاصر، تمدن را محصول تأثیرپذیری انسان از یک‌جانشینی می‌دانند. این شیوه از زندگی،‌ پی‌آمدهایی چون غلبه شیوه معیشت کشاورزی و تجارت و بازرگانی و افزایش درآمد سرانه ‌دارد که نتیجه آن شکل‌گیری فرهنگ فردگرایی، روی‌آوری جدی بشر به کسب قدرت و ثروت و منزلت اجتماعی، گسترش رفاه، استقرار امنیت در سایه حاکمیت قوانین عرفی و دولت مقتدر و بالاخره نوعی جامعه توسعه‌یافته که در آن، توان و ظرفیت بالقوه جامعه فعلیت یافته، دانش‌ها و ابزارها و استعدادهای بشری رشد می‌یابد. در جهان بینی تمدن‌ساز دینی پیامبر(ص) بخش‌هایی از پروسه تمدن‌سازی به مفهوم متعارف آن مورد تأیید قرار می‌گیرد، ولی از آن‌جا که در انسان‌شناسی دینی، به بعد اخروی و معنوی انسان اصالت ‌داده می‌شود، با شکوفا کردن و مبعوث کردن استعدادها و ظرفیت‌های معنوی انسان، او را به سطحی از قدرت می‌رساند که می‌تواند خود را از غلبه عوامل رایج تأثیرگذار محیطی خارج کرده، راه رشد معنوی و مادی را به‌رغم موانع محیطی در پیش بگیرد. البته در کنار تزکیه و تعلیم، به فراهم کردن ظرفیت مادی متناسب با این تحول نیز که همانا ایجاد جامعه نوین اسلامی است، می‌پردازد.

خداوند متعال حضرت ابراهیم(ع) را علاوه بر مقام رسالت، به مقام امامت نیز مفتخر ساخت؛ زیرا آن حضرت از پیامبرانی است که برای تبیین اصول دین الهی نه تنها راه را می نمود، بلکه مردم را در مسیر درست راه می بُرد و این همان کاری است که امام و رهبر انجام می دهد. در معناشناسی اقناع، آن رابه «راضی و همراه کردن افراد برای گرایش به موضوع، فعّالیّت یا هدفی خاص» تعریف کرده اند. آنچه این مقاله که با شیوة توصیفی تحلیلی سامان یافته، بدان پاسخ داده این است که اقناع حضرت ابراهیم(ع) برای هدایت مردم به سوی شریعت الهی چه ویژگی هایی دارد، از چه روش هایی بهره برده است و چه هدف یا هدف هایی را دنبال کرده است؟ با بررسی داستان حضرت ابراهیم(ع) در قرآن کریم و با بهره گیری از تفاسیر و کتب مربوط، این نتیجه حاصل شد که اقناع آن حضرت ویژگی هایی چون تناوب و تکرار پیام، حُسن خُلق اقناع کننده و از روش هایی چون قرار گرفتن در جایگاه پرسشگر، گفتگو، پاسخ طلبی، رشدیافتگی و بُت شکنی، واژه آفرینی، خلاّقیّت در عمل و... استفاده نموده است و اهدافی چون جذب مخاطبین، تحریک فکر و اندیشه، ایجاد شک، کاهش مقاومت، تغییر موضع، تقویت موضع، ایجاد رفتار و ... را به صورتی دست یافتنی دنبال می کرد.

داستان زندگی پر برکت و آموزنده حضرت ابراهیم(ع) را در پنج بخش بررسی خواهیم نمود: بخش اول: کلیات خود شامل: نام ابراهیم(ع)، نسبت ابراهیم(ع)، تولد ابراهیم(ع)، اوصاف ابراهیم(ع)، و اوضاع حاکم برزادگاه ابراهیم(ع) می باشد. بخش دوم برخورد ابراهیم(ع) با مخالفان که شامل: ابراهیم(ع) وآزر، ابراهیم(ع) و نمرود، ابراهیم(ع) و ستاره پرستان، ماه پرستان و خورشید پرستان، ابراهیم(ع) و بت پرستان می باشد. بخش سوم ارتباط متقابل ابراهیم(ع) با خدا که شامل: دعاهای ابراهیم(ع)، آمدن ماموران الهی پیش ابراهیم(ع) می باشد. بخش چهارم ابراهیم(ع) و خانواده که ابراهیم(ع) وساره، ابراهیم(ع) و هاجر، ابراهیم(ع) و اسماعیل، ابراهیم(ع) و اسحاق را در بر می گیرد. بخش پنجم که در بر گیرنده آزمایشهای ابراهیم(ع) و مقام امامت ابراهیم(ع) می باشد.

پایان نامه حاضر حضرت ابراهیم، اسماعیل و اسحاق را در سه بخش بررسی کرده است. در بخش اول، آنها در تورات و دیگر کتب غیراسلامی بررسی شده و در بخش دوم، با تکیه بر آیات قرآن و تفاسیر بررسی گردیده اند و در بخش سوم میان مندرجات تورات و قرآن مقایسه به عمل آمده است

در این پژوهش با استناد به آیات و تفاسیر و کتب عرفانی به جایگاه حضرت آدم(ع) به عنوان مظهر خلافت الهی انسان کامل و حضرت ابراهیم(ع) به عنوان مظهر امامت که تأویل همان خلافت حضرت آدم(ع) است، پرداخته شده است. در بخش اول، ریشه عرفان و تصوف و تفسیر و تأویل و مصادر و مأخذ تفسیر و رموز عرفانی و رمزگرایی در داستان پیامبران بیان شده است. در بخش دوم که راجع به حضرت آدم(ع) است، ابتدا داستان آدم(ع) و سپس خلافت الهی انسان کامل و اعتراض ملائکه و علم اسماء و هبوط و توبه و ارتباط داستان بنی اسرائیل با حضرت آدم(ع) و ابراهیم(ع) بررسی شده است و بخش سوم به داستان حضرت ابراهیم(ع) اختصاص دارد و در آن آیات مربوط به ویژگی های آن حضرت ذکر گردیده است که از آن جمله خلیل بودن، بت شکنی، رؤیت ملکوت، داستان پرندگان، انداختن وی در آتش، رؤیای صادقه، ذبح فرزند، جوانمردی، مهمان نوازی و ساختن کعبه و مهمتر از همه امامت وی است و سپس رابطه داستان آدم(ع) با بنی اسرائیل و خاندان ابراهیم(ع) بیان شده است.