آثار پر استناد | کتابخانه مجازی الفبا

مباحث فلسفة اخلاق در یونان باستان در ذیل موضوعاتی چون خیر و فضیلت مورد توجه بوده است. در دورة میانی تاریخ فلسفه، یعنی در دورة فرهنگ و تمدن اسلامی، زمینه‌ها و بسترهای بالقوه یا بالفعل مباحث بنیادی و ریشه‌ای در اخلاق را می‌توان مشاهده کرد. نخستین منبع حوزة بحث از مباحث نظری اخلاق، به کلام اختصاص دارد و جرقه‌های آغازین مباحث فلسفة اخلاق را می‌توان در نزد متکلمان ملاحظه کرد. در حوزة فلسفه نیز، در مبحث عقل‌ عملی می‌توان شاهد نظریاتی دربارة فلسفة اخلاق بود. متفکرین بسیاری دربارة فلسفة اخلاق، نظریاتی را ارائه داده‌اند. اما در دوران معاصر ایران، نخستین آرای فلسفی جدید دربارة فلسفة اخلاق را باید در آثار تقی ارانی و محمدعلی فروغی جست‌وجو کرد. کتاب حاضر دربارة اندیشه‌های‌ فلسفی برخی از متفکران معاصر ایران هم‌چون علامه محمدحسین طباطبایی، محمدتقی جعفری، عبدالکریم سروش، مهدی حائری یزدی، مرتضی مطهری، مصباح یزدی، رضاداوری اردکانی، عبدالله جوادی آملی و... دربارة مباحث فلسفة اخلاق است. کتاب با مقدمه‌ای کلی بر فلسفة اخلاق در یونان به عنوان خاستگاه چنین مباحثی آغاز شده است. همچنین از آنجا که بخشی از موج جدید فلسفة اخلاق در ایران مربوط به ورود مارکسیسم در ایران است. نگارنده فلسفة اخلاق مارکسیستی از نوع ایرانی و برخی در آثار در این حوزه را نیز، نقد و بررسی کرده است.

فلسفۀ اخلاق شامل مباحث اخلاق هنجاری و فراخلاق است. اخلاق هنجاری، خوبی و بدی، درستی و نادرستی، و بایستگی و نبایستگی افعال اختیاری انسان را بررسی نموده و دربارۀ آن قضاوت اخلاقی می‌کند؛ ولی فرااخلاق، گزاره‌های اخلاقی را از نظر معناشناسی، معرفت‌شناسی، منطق و هستی‌شناسی بررسی می‌کند. کتاب حاضر حاوی مقالاتی دربارۀ اخلاق هنجاری، کاربردی و فرااخلاق است. برخی مقالات عبارت‌اند از: "خدا و شالودۀ اخلاق/ کای نیلسن"، "چگونه "باید" از "هست" استنتاج می‌شود؟/ جان آر. سرل"، "شهودگرایی/ دیوید مک ناوتون"، "کم‌مایگی اصل تصمیم‌پذیری/ دان لاک" و "دلیلی بر خطا بودن سقط جنین/ دان مارکی".

کتاب حاضر ترجمه‌ای است از مقالات اصلی ((دایره‌المعارف فلسفه)) ویراسته ((پل ادواردز)) که ذیل عنوان Ethics(فلسفه اخلاق) تدوین گردیده است .یکی از ویژگی‌های مقالات این دایره‌المعارف مطلق انگاری ارزش‌های اخلاقی و عینیت بخشیدن به آنهاست . موضوع برخی مقالات بدین قرار است :((مسائل فلسفه اخلاق/ کای نیلسون)) ;((وجه تشابه میان معرفت‌شناسی و فلسفه اخلاق/ ریچارد بی براندت)) ;((تاریخ فلسفه اخلاق/ دازیل آبلسون)) ;((عین گروی اخلاقی/ جاناتان هریسون)) ;((نسبیت گروی اخلاقی/ ریچارد بی براندت)) و ((طبیعت گروی اخلاقی/ جاناتان هریسون)) .

دراين اثر ابتدا معناي غايت از ديدگاه متفکّران مسلمان را بيان مي‌کند و رابطه آن را با نظام اخلاقي اسلام تبيين مي‌کند. در ادامه تلاش مي‏‌شود ديدگاه هنجاري نظام اخلاقي اسلام و نسبت آن با غايت و غايت‏گرايي تبيين شود. در ساختار کلّي در اين نوشتار، دو مکتب اخلاقي فلسفي و عرفاني و مباني نظري مختلفي که اين دو نظام اخلاقي بر آنها استوارند، معرفي شده‌اند که با تأکيد بر ديدگاه دو انديشمند بزرگ فلسفه و عرفان يعني ابن ‌سينا و ابن ‌عربي ـ بررسي مي‌شود.