آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع این تحقیق موعظه و نصیحت از دیدگاه قرآن و روایات می باشد که هدف از آن آشنایی مردم به خصوص طلاب و مبلغین با شیوه و روشهای موعظه و دوری کردن از آفتهایی که ممکن است در عرصه تبلیغ به آن دچار شوند، می باشد. بنابراین ارائه ویژگی های روش موعظه و مقایسه آن با سایر روشهای تربیتی و تبلیغی و نیز عوامل و موانع پذیرش آن ضروری به نظر می رسد. موضوع این تحقیق از نوع پژوهشهای دینی است و از روش تحلیلی و توصیفی برای کشف شرایط و شیوه های تربیتی موعظه استفاده شده است. روش گردآوری اطلاعات، اسنادی و کتابخانه ای است. این پژوهش در قالب سه بخش به بررسی اهمیت، ضرورت و جایگاه موعظه می پردازد و این که موعظه در مقایسه با سایر روشها چه ویژگیهایی دارد و شیوه و روشهای آن به چه نحوی می باشد و نیز در ادامه، به عوامل پذیرش موعظه و اینکه چه موانعی بر سر راه آن است و در انتها هم به آثار و نتایج فردی و اجتماعی موعظه که هر یک به دنیوی و اخروی تقسیم می شود، اشاره ای می کنیم و بدنبال آن، پیامدهای ترک موعظه را هم یادآور شده ایم. اما نتایج زیادی در این تحقیق گرفته شده که در واقع به نوعی بر اصل روش موعظه و تا حدودی به موعظه کننده اشاره کرده از جمله این که موعظه باید متناسب با حال مخاطب باشد و این که در موعظه از در دوستی باید وارد شد و یا تأثیر سخن واعظ کامل به مراتب بیشتر از کسی است که عملی در موعظه او نیست. و یا اگر موعظه به نحو فردی است، در خلوت باشد و اگر به نحو اجتماعی است، به صورت غیر مستقیم بیان شود. در ضمن صدق و اخلاص در هر کاری از جمله موعظه لازم است و ارزش کار را بالا برده در نتیجه تأثیر کلام بیشتر است و... در این تحقیق بیشتر از کتابهای روایی از جمله تحف العقول ابن شعبه حرانی، بحارالانوار علامه مجلسی، اصول کافی مرحوم کلینی و یا سفینة البحار مرحوم قمی استفاده شده در ضمن از کتابهای تفسیری ای چون تفسیر المیزان علامه طباطبایی، تسنیم آیت ا... جوادی آملی، مجمع البیان شیخ طبرسی بهره برداری شده. همچنین از کتابهای اخلاقی ای چون الاخلاق مرحوم شبر، معراج السعاده مرحوم نراقی، شرح مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه مرحوم گیلانی نیز استفاده برده ایم.

موضوع این نوشتار، تبیین مبانی تعلیم‌وتربیت از دیدگاه حضرت آیت‌الله جوادی حفظه‌الله است. در این مقاله تلاش کرده‌ایم با روش توصیفی ـ تحلیلی، دیدگاه‌های ایشان را دربارۀ مهم‌ترین مبانی تعلیم‌وتربیت گردآوری و تحلیل کنیم. باتوجه‌به گستردگی مباحثِ مبانی تعلیم‌وتربیت، ناگزیر از گزینش برخی مبانی بودیم؛ یعنی مبانی معرفت‌شناختی و انسان‌شناختی. بخش مبانی معرفت‌شناختی دربارۀ چند مبنا ازجمله حداکثری بودن دین و شمول آن نسبت به حوزۀ تعلیم‌وتربیت، اعتبار یافته های عقل و معتبر بودن داده های علوم انسانی تجربی است. بخش مبانی انسان‌شناختی نیز دربارۀ دوبعدی بودن انسان، حی متأله بودن انسان، کرامت انسان و خلافت الهی است. جامعیت علمی استاد ازیک‌طرف، توجه به مسائل نوظهور در حوزه‌های مختلف ازجمله تربیت ازطرف‌دیگر و موضع‌گیری در حیطه‌های متنوع مرتبط با مبانی تعلیم‌وتربیت، زمینۀ مساعدی را برای گردآوری، تنظیم مبانی و مسائل تربیتی و طراحی نظام تربیتی از دیدگاه ایشان فراهم کرده است.

با براهین عقلی و نقلی مستدل شده است؛ آنچه در این نوشتار، مورد نظر نگارنده بوده است، اقامه براهین عقلی بر اثبات نظریه یاد شده است؛ پیش از این، بزرگانی همچون مرحوم صاحب جواهر، آیت الله خویی و آیت الله جوادی آملی و ... به اقامه برهان عقلی برای اندیشه ولایت فقیه برآمده‌اند؛ از جمله براهین عقلی برای اثبات نظریه یاد شده، برهانی است که براصل عقلائی لزوم رجوع به متخصّص استوار است. براساس این اصل، برای اداره یک جامعه باید به بهترین فرد، مراجعه کرد و بهترین فرد برای این منظور، همان ولی فقیه است؛ برهان دیگر بر لزوم حکومت در جامعه و نیز عدم اختصاص اجرای احکام اسلام به زمان پیامبر و جانشینان معصوم او، تکیّه دارد و بیان می‌دارد که عقل به هنگام فقدان معصوم بر اساس اصل نزول تدریجی، ما را به نزدیک‌ترین فرد به معصوم ارجاع می‌دهدکه همان، ولی‌فقیه است و در نهایت، برهان سوّم با توجّه به لزوم وجود ولی در عصر غیبت برای اجرام احکام، واگذاری این منصب به شخص اصلح یعنی ولی فقیه را مطابق با حکمت خداوند می‌داند.آنچه در این نوشتار از نظر خوانندگان گرامى مى‏گذرد، بحث درباره این مطلب است کهآیا ولایت با «فقه» است یا با «فقیه»؟ یعنى در سرپرستى و ولایت جامعه، کسى که ولایتمى‏کند، فقیه است یا فقه و نسبت آن ها چگونه است؟ که ما در این راستا از اندیشه ی صاحب نظران مختلف علی الخصوص از دیدگاه های آیت الله جواد آملی به عنوان یک مرجع صاحب نظر به صورت مفصل بهره خواهیم جست.