آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

< p class="a" dir="RTL">«اصل واقعیت» در دیدگاه آیت­الله جوادی آملی قضیه بدیهی اوّلی است. با توجه به جایگاه قضیه بدیهی اوّلی در بنای معرفت، شناخت مصادیق آن در معرفت‎شناسی، مهم و اثرگذار است. این مقاله، برپایه روش کتابخانه‎ای در گردآوری اطلاعات به همراه تحلیل عقلی، «اصل واقعیت» را در اندیشه استاد جوادی آملی شناسانده است. در این تحقیق، مفاد «اصل واقعیت» و چرایی بدیهی اولی بودن آن تبیین و منشأ ادراک «اصل واقعیت» نمایانده شده است؛ سپس برای شناساندن فراگیرترِ ارزش معرفت‎شناختیِ این اصل، نسبت آن با «اصل امتناع تناقض» از منظر آیت­الله جوادی آملی بررسی شده است. این پژوهش نشان داده است که بداهت «اصل واقعیت» به معنای بداهت تحقق واقعیت یا وجود مطلق در خارج نیست، ازاین‎رو افزون‎بر یافت‎های معرفت شناختی، در ساحت هستی­شناسی نیز نتایج اثرگذاری فراهم‎آورده است.

مسئله خلافت و جانشینی پیامبر ص و حد اختیارات و وظایف وی از مسائل مهم و مبنایی میان اندیشمندان اسلامی است. عبدالرزاق معتقد است نه دلیل نقلی بر وجوب نصب امام و خلیفه پس از پیامبرص وجود دارد و نه دلیل عقلی و نه اجماع. به اعتقاد وی حکومت پیامبرص نیز صبغه الهی نداشته است!آیت­الله جوادی آملی خلافت دینی را همان مقام خلیفه­اللهی می­داند که خداوند متعال بر اساس آیه سی­ام سوره بقره، به نوع انسان با محوریت علم اسمای الهی عطا کرده است. ایشان مقام خلافت را از کرامت انسان و موجب کمال وی دانسته است. از دیدگاه ایشان، خلافت کمال حقیقی و مشکک است و هرگز قابل عزل و نصب نیست و کسی شایسته خلافت الهی و رهبری دیگر انسان­هاست که دارای مراتب عالی علم اسمای الهی باشد و این مقام به انبیا و اولیای الهی: اختصاص دارد. این مقاله پس از تبیین دیدگاه علی عبدالرزاق و آیت­الله جوادی آملی درباره مسئله خلافت، با روش توصیفی، تحلیلی آرای عبدالرزاق را با استفاده از معتقدات آیت­الله جوادی نقد می­کند. دستاورد این پژوهش نشان خواهد داد که دیدگاه عبدالرزاق درباره خلافت، اصل دین اسلام را تحت­الشعاع قرار داده است.

چالش تصرف شیطان در پیامبران از شبهاتی است که برخی آن را به آیه 52 سوره حج در داستان غرانیق نسبت داده‌اند. این آیه از خواست شیطان برای القا در تمنی پیامبران و نسخ آن توسط خداوند خبر می‌دهد. پژوهش حاضر در حوزه مطالعات تفسیر قرآن برگرفته از نظرات تفسیری آیت­الله جوادی آملی درباره آیات 52 - 54 سوره حج با تأکید بر عبارت «اذا تمنی القی الشیطان فی امنیته» در آیه 52 است و می­فرماید باتوجه به تجرد عقلی پیامبران و تجرد وهمی شیطان امکان ندارد شیطان در تمنی پیامبران تصرف کند.

یکی از مباحث مهم مورد بحث فیلسوفان و عالمان دینی، عوالم پس از مرگ بویژه عالم برزخ است. مسأله عالم برزخ به عنوان عالمی فرای ماده، همواره مورد توجه بوده و به همین جهت در روایات ائمه معصومین (علیهم السلام) به آن زیاد پرداخته شده است. فیلسوفان اسلامی نیز در مباحث معاد، به بحث از عالمی واسطه میان دنیا و قیامت پرداخته‌اند. در این پژوهش به طرح دیدگاه‌های جوادی آملی و آلوسی در رابطه با عالم برزخ پرداخته شده است. آیات قرآن کاملا روشنگر این مسئله‌اند که بین این عالم و قیامت، عالم دیگری وجود دارد که آن را اصطلاحا عالم برزخ می‌نامند. دیدگاه جوادی آملی بسیار مطابق با روایات معصومین (علیهم السلام) می‌باشد و آلوسی حیات برزخی انبیاء را برتر از شهیدان دانسته و گفته که حیات برخی انبیاء با احادیث صحیح قابل اثبات است.