مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

فاقد چکیده

در قالب پی دی اف

استقراء و تجربه از مسائل مهم فلسفه علم در جهان معاصر است که در فلسفه ابن­ سینا و پوپر همواره مورد توجه بوده است. ابن­ سینا با استناد به مواردی چون اخذ ذاتی، قاعده اتفاقی و قیاس خفی، تلاش نمود تا تجربه را از استقراء جدا کند و برای آن یقین و کلیت مشروط خاصی را لحاظ کند؛ ضمن اینکه تقسیم او از استقراء به تام و ناقص نیز اهمیت خاص خود را دارد. پوپر با نظر به مشکل عدم­ امکان استنباطات کلی در استقراء، تلاش نمود با طرح اصل انتقال و نشان دادن همسانی نگرش منطقی و روانشناسی­ گری، مشکل استقراء را حل کند و سپس با معرفی معیار ابطال­ پذیری، معیاری کلی و تجربی برای تأیید نظریات علمی ارائه ­دهد. شباهت دیدگاه ابن­ سینا و پوپر، مواجهه نقادانه با مسئلۀ استقراء و تجربه و تلاش برای تبیین ابعاد معرفتی آنها در علم و زندگی عملی بشر است، اما در نهایت ضمن اینکه هر دو، روش علمی را در تجربه و استقراء محدود نمی­ کنند، پوپر درحالی تجربه را بعنوان یکی از معیارهای تفکیک علم از غیر علم می­ داند که برای تجربه هیچ مبنای محکمی درنظر نمی­ گیرد، ولی ابن ­سینا تأکید دارد که تجربه از بدیهیات اولیه است و بنابراین در شکل ­گیری مجموعه معرفت بشری نقش مهمی دارد. در نوشتار حاضر، با تبیین و تحلیل تطبیقی دیدگاه­های ابن­ سینا و پوپر در باب تجربه و استقراء، تلاش می­ شود توانمندهای رویکرد ابن­ سینا نشان داده شود.

مجموعة «تاریخ فلسفة غرب»، مروری بر فلسفة غرب را به ترتیب زمانی، از سرآغاز آن در قرن ششم پیش از میلاد تا عصر حاضر، فراهم می‌آورد. این کتاب، همة جریان‌های بزرگ فلسفی را مورد بررسی قرار می‌دهد. این مجموعه که در ده جلد فراهم شده، اطّلاعات بنیادی و انتقادی دربارة همة فیلسوفان مهمّ گذشته و حال را در اختیار می‌گذارد و تصویر روشنی از آن‌ها در بستر فرهنگی و علمی روزگارشان ارائه می‌دهد.در کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج - جلد نهم: فلسفه علم، منطق و ریاضیات در قرن بیستم به موضوعاتی چون فلسفه‌ی منطق و ریاضیات، فلسفه‌ی فیزیک، فلسفه‌ی علم، پوزیتیویسم منطقی و سایبرنتیک پرداخته شده و آرای فیلسوفانی چون فرگه و ویتگنشتاین توضیح داده می‌شود. شانکر در ابتدای این جلد یک گاه‌شماری از رویدادهای بزرگ علمی و فلسفی قرن بیستم آورده است که برای علاقه‌مندان به فلسفه‌ی علم، بسیار مفید خواهد بود. همچنین پس از مقاله‌ها، واژه‌نامه‌ای از اصطلاحات فنی استفاده‌شده در کتاب آمده است تا خوانندگانی که رشته‌شان با فلسفه و ریاضیات نیز مرتبط نیست، بتوانند مقاله‌ها را به‌راحتی مطالعه کنند.