مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

هدف صوفیان در راه کشف حقایق جهان و پیوند انسان با حقیقت کلی و مطلق، متکی بر عقل و استدلال نیست، بلکه بر ذوق، وجد، اشراق و وصول و اتحاد است و برای نیل بدان، دستورات و اعمال و آدابی را به کار می‌گیرند که ویژه‌ خود آن‌هاست. ا ین‌گونه‌ اندیشه و باورمندی مخصوص اسلام و مسلمانان نیست و نمی‌توان گفت که‌این گونه سیر و سلوک در اسلام پدید آمده‌ است، بلکه ‌این روش را در میان پیروان ادیان دیگر و اقوام و ملت‌های دیگر در گسترۀ تاریخ می‌توان دید و حتی رگه‌هایی از آن را می‌توان در میان جوامع ابتدایی مشاهده کرد. چون تکیۀ این گروه در کشف حقایق بر ذوق و وجد و اشراق است، بنابراین نمی‌توان گفت باورهای آنان مقید به‌اصول تاریخی پی‌ریزی شده‌ است، بلکه می‌توان گفت که سرچشمۀ باورهایشان دل آنان است که گفته‌اند: «القلب عرش‌الرّب». نوشتار حاضر در خصوص تصوف و زمینه‌های به وجود آمدن آن، ویژگی‌های عرفان، تصوف در طول تاریخ؛ نحله‌های حکمت صوفیانه، باورهای صوفیان، طریقت‌های تصوف و مباحثی از این دست به نگارش درآمده‌ است.

تصوف، عامل ترویج فرهنگ اسلام اموی بوده است. صوفیان به دلیل ناآشنایی با تشیع در تکیه بر شریعت، پیرو یکی از مذاهب رسمی تسنن بودند و این امر، آغاز آلودگی آن‌ها بود. آن‌ها رای افرادی را که بر خلاف قرآن و عترت بوده است بر نظریه‌ی امام عصر خویش همواره ترجیح می‌دادند. صوفیه نه تنها مروج سیاست منفی‌بافی وتفکر ضد اسلامی بوده‌اند، بلکه به نقش تنزل امام تا حد انسانی عادی و بالا بردن خود تا حد شان امام (ع) همت داشته‌اند. تایید نسبت‌های دروغین به پیامبر (ص)، و کوشش در راستای جدا ساختن دین از سیاست از دیگر اقدامات صوفیه به شمار می‌رود. تا این که این امر موجب پدید آمدن تصوف عاشقانه در کنار تصوف عابدانه گردید. پس از آن تصوف علمی در کنار ذکر و خلوت و ورد تصوف عابدانه و دست‌افشانی و پای‌کوبی تصوف عاشقانه، فعالیتش را آغاز کرد. کتاب حاضر، نقدی است بر تصوف و صوفی که ذیل برخی از این عناوین به نگارش درآمده است: جنجال تصوف کجایی است؟؛ تصوف برای اسلام چه آورده؟؛ مذهب صوفیان در عصر امامت؛ مقصود صوفی در کلام صوفی؛ بیداری صوفی آغاز جنبش تشیع در تصوف؛ اهداف سیاسی در تلفیق تصوف و تشیع؛ تحلیل پدیده‌ای جدید در تصوف؛ و تصوف عرفان اسلام غیر اهل بیت (ع).

در این مجموعه گزیده‌ای از سخنان برجستگان دینی و ادبی و عرفانی در باب موضوعات و مسائل اجتماعی، عاطفی و اخلاقی گردآوری شده است.