جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پایان نامه سعی شده است در مورد حکیم عارف محمد حسین غروی اصفهانی معروف به کمپانی و نمود عرفان در اشعار او و مشرب فکری و ادبی اش بحث شود. او از مشایخ عرفا و حکما و فقها و اصولیین است که سطوح را خدمت استادانی همچون شیخ حسن تویسرکانی تحصیل کرد و آنگاه در علوم شرعیه در حوزه ی سید محمد فشارکی اصفهانی ، شیخ آقا رضا همدانی و بالاخص آخوند خراسانی به کمال رسید.علوم عقلی را نیز در خدمت شیخ محمد باقر اصطهباناتیآموخت. ایشان از پیروان مکتب ملاصدرا و مشرب او ممزوجی است از مبانی مشائی با معارف اشراقی آمیخته با آموزه های نبوت و ولایت. شاید او یکی از قوی ترین شاعران دوره‌ی بازگشت ادبی باشد. او شاعری عارف است که مضامین عرفانی در سروده‌هایش موج می زند بیشترین مضمون اشعار ایشان عشق است.

موسیقی شعر مجموعه عواملی است که در کلام رخ می دهد تا در آن، آهنگ و توازن ایجاد شود. همین توازن و هماهنگی، در زیبایی سخن ، انتقال پیام و نشان دادن احساسات و عواطف شاعر، نقشی اساسی بر عهده دارد. به عبارت دیگر موسیقی شعر به شاعر کمک می‌کند تا درونیات خود را به بهترین و شیواترین صورت به ظهور برساند. عصمت بخارایی یکی از شاعران مشهور و بنام منطقه ی ماوراءالنهر در قرن نهم و از پایه گذاران بحرطویل در شعر فارسی است. سرودن اشعاری در وزن های شانزده رکنی و تسلط بر وزن شعر و تنوع وزنی اشعار و به کارگیری وزن های غریب، از خصایص موسیقی بیرونی اشعار وی محسوب می‌شود. هم چنین عصمت با استفاده از قافیه هایی با حروف مشترک فراوان، به کار گیری قافیه های بدیعی، بهره گیری از ردیف های فعلی و پرهیز از عیوب قافیه در غالب اشعارش، موسیقی کناری کلام خود را کامل کرده است. در کنار این موارد، او با استفاده ی هنرمندانه از شگردهای موسیقی ساز درونی مانند انواع تکرارها، جناس، هماوایی، تکرار مصوت، ترصیع و موازنه هر چه بیشتر کلام خود را برجسته کرده است. مهمترین عناصر موسیقی ساز معنوی در دیوان عصمت را نیز تضاد ،تنسیق الصفات ، تناسب و اغراق تشکیل می دهد که عصمت به وسیله‌ی این موارد، سعی نموده تا فضای موسیقایی شعرش را تکمیل کند. با توجه به این مسائل و تاثیر گذاری عصمت بر حوزه موسیقایی شعر فارسی، بررسی شعر او در این زمینه دارای اهمیت است؛ لذا این پژوهش ابتدا به بررسی جوانب تعریف شعر و موسیقی شعر پرداخته و پیوند بین علم موسیقی و شعر از دیدگاه های مختلف را بررسی کرده است. در ادامه نیز بعد از بیان شرح حال عصمت بخارایی، به واکاوی عناصر موسیقی ساز شعر او در چهار حیطه ی موسیقی شعر پرداخته است.