جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فهم و برداشت نادرست یا عدم احاطه خاورشناسان بر مفهوم و معنای نسخ و اینکه آن را به منزله اصلاح اشتباه گرفته اند و یا نوعی ویراست و غلط گیری پنداشته اند آنان را به این نتیجه غلط رسانده است که قران مورد تحریف واقع شده است .یعنی در مدت بیست وسه سالی که به تدریج بر پیامبر وحی نازل شد ه است با نزول ایات ناسخ ،فرایند اصلاح وویراست آیات قران توسط پیامبر تحت عنوان نسخ صورت می پذیرفته است که لازمه اش تحریف قران است ودر این میان ، پدیرش نسخ تلاوت از سوی برخی از اهل سنت ، مستند این برداشت خاورشناسان ، شده است. در این تحقیق که با رویکرد توصیفی- تحلیلی نگاشته شده ، ضمن مرور نظرات خاورشناسانی مانند بلاشر و دیگران پیرامون نسخ، به بیان دیدگاه مفسران شیعه و اهل سنت پرداخته شده و اثبات شده که بر خلاف برداشت خاورشناسان، نسخ به معنای اصلاح یا تغییر حکم ونوعی ویراست نیست ،بلکه همان گونه که بزرگان و دانشمندان شیعه گفته اند به معنای پایان زمان حکم و مصلحت است و صرفا در چند آیه معدود مصداق دارد. علاوه بر آن از نظر علمای شیعه و محققان اهل سنت، نسخ تلاوت صحیح نیست و در قرآن واقع نشده است زیرا مستلزم تحریف قران است.

ترجمه ماشینی: این جلد این تصور را که متن مقدس اسلام عاری از خطا است و قابل ارزیابی انتقادی نیست را رد می کند. مطالعه قرآن باید توسعه یابد و به بلوغ برسد. البته دانشمندان اسلام با اشتباهات و تناقضات فراوان کتاب آشنا هستند، اما این ایرادات ذاتی به ندرت برای عموم مردم آشکار شده است. «منشأ قرآن» تلاشی برای رفع این نقص با گردآوری مقالات انتقادی کلاسیک است که موضوعات کلیدی پیرامون کتاب مقدس اسلام را مطرح می‌کند. این گلچین مهم که به چهار بخش تقسیم شده است، با اولین مطالعه واقعاً علمی قرآن تئودور نولدکه آغاز می شود. بخش دوم بر دشواری ایجاد یک متن قرآنی قابل اعتماد متمرکز است، در حالی که بخش سوم به بررسی منابع یهودی، مسیحی و زرتشتی «وحی» [حضرت] محمد می‌پردازد. بخش چهارم بررسی تفاسیر بحث برانگیز محقق معاصر جان وانسبرو است که اعتبار تاریخی منابع اولیه اسلامی را زیر سوال می برد. این مجموعه فوق‌العاده که شامل انتخاب‌های دیگری از لئون کاتانی، آرتور جفری، دیوید مارگولیوت، اندرو ریپین، سی سی توری و غیره است، برای محققان و همه علاقه‌مندان به زیربنای متنی یکی از سریع‌ترین ادیان در حال رشد در جهان ضروری خواهد بود.

یکی از سوره‌‌هایی که در مورد نزول دفعی یا تدریجی آن اختلاف شده، سوره مبارکه انعام است. در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی دیدگاه نزول دفعی سوره انعام بر پایه دلایل متقن به اثبات رسیده است. اثبات نزول دفعی این سوره از دو راه میسر است؛ تکیه بر سیاق واحد و انسجام درونی سوره و استناد به روایات دال بر نزول دفعی سوره. دیدگاه نزول دفعی سوره انعام با روایات مستثنیات که بر مدنی بودن برخی از آیات سوره دلالت دارد و همچنین روایات سبب نزول‌‌ که در صورت دارا بودن شرایط صحت نشان‌دهنده نزول تدریجی سوره بوده و نظریه عدم انسجام سوره که از سوی نولدکه در تاریخ قرآن مطرح‌شده مورد تشکیک واقع شده است. در این جستار ادله ناظر بر نزول دفعی و تدریجی مورد ارزیابی قرارگرفته و دیدگاه نزول دفعی سوره به اثبات می‌رسد. بر اساس یافته‌های این پژوهش می‌توان گفت شواهد روایی ناظر بر نزول تدریجی سوره انعام به دلیل ضعف سند و متن و دیدگاه نولدکه مبنی بر عدم انسجام سوره به دلیل عدم اتقان، نظریه نزول تدریجی سوره انعام را به اثبات نمی‌رسانند. در مقابل، ادله نزول دفعی سوره به جهت دارا بودن شرایط صحت و استحکام موردپذیرش بوده و بنابراین دیدگاه نزول دفعی سوره مبارکه انعام به اثبات می‌رسد.

وحی به منزله «پیام الهی به پیامبران جهت هدایت مردم» ‌پایه و قوام شرایع الهی و ارزنده ترین گوهر آسمانی بر دامن زمینیان است و با سرشت و سرنوشت آدمی پیوندی ناگسستنی دارد. در سده های اخیر با گسترش موج اسلام پژوهی در غرب، فرضیه اقتباس برخی از محتویات قرآن از متون دینی و ادبی گذشته نیز یکی از زمینه های فعالیت خاورشناسان قرار گرفت. تبیین این مساله، لازم و ضروری است تا حقانیت دین اسلام و وحی قرآنی و برتری آن بر تمام ادیان الهی اثبات شود. رساله پیش رو که تازه ترین پژوهش در این زمینه به شمار می رود و با بهره جستن از شیوه توصیفی و تحلیلی و با رویکرد انتقادی همراه با گردآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات سامان یافته و به مهم‌ترین ادعاهای خاورشناسان به ویژه تئودورنولدکه (1930-1836م) در مورد وام گیری قرآن از ادیان و فرهنگ های گذشته همچون یهودیت، مسیحیت، صابئان، حنفاء، مجوس و فرهنگ جاهلی و … به بررسی و نقد ادله خاورشناسان پرداخته است. مهم ترین مبانی وحی پژوهی مستشرقان عبارتند از: معرفت شناختی، انسان شناختی، وجود شناختی، عقل گرایی، تجربه گرایی و … و نیز مهم ترین روش های وحی پژوهی مستشرقان عبارتند از: روش نقد تاریخی که در حوزه ی نقد عهدینی رشد کرده و گستره ی وسیعی از نقدها مانند نقد متنی، نقد شکلی، نقد زبان شناختی، نقد ادبی و … می باشد. به نظر نگارنده مبانی و روش های وحی پژوهی مستشرقان با اندیشه ی دینی اسلامی در تضاد می باشد که هر یک از این اصول، با اشکالات جدی مواجه است. یافته های پژوهش نشان می دهد که محققان غربی و خاورشناسان با تمسک به این اصول و با توجه به مشابهت های موجود در قرآن و منابع قبل از خود مانند تورات و انجیل، فرضیه‌های موجود را درباره مصادر قرآن مطرح کرده اند که هیچ کدام مورد قبول مسلمانان نیست، ادعاهای آن ها حتی بر پایه مبانی خودشان نیز دچار مشکلات روش شناختی است.

ترجمه ماشینی: ریشه های قرآن: مقالات کلاسیک درباره کتاب مقدس اسلام، کتابی است که در سال 1998 توسط ابن وراق ویرایش شده است. این شامل مجموعه ای از 13 مطالعه انتقادی درباره قرآن است که در طول دو قرن گذشته توسط مورخان و محققان خاورمیانه نوشته شده است: ابن وراق، تئودور نولدکه، لئون کایتانی، آلفونس مینگانا، آرتور جفری، دیوید ساموئل مارگولیوت، آبراهام گایگر، ویلیام سنت کلر تیسدال، چارلز کاتلر توری و اندرو ریپین. بیشتر این نویسندگان مقالات خود را در مورد قرآن قبل از جنگ جهانی دوم (1939-1945) نوشته اند. این کتاب به بررسی باورهای رایج درباره منشأ تاریخی و منابع کتاب مقدس اسلامی می پردازد. این عقیده را که قرآن بدون خطا است، دیدگاهی که اکثر مسلمانان دارند، به چالش می کشد. این کتاب که به چهار بخش تقسیم شده است، به بررسی قرآن می پردازد. پس از مقدمه ای در قسمت اول، قسمت دوم بر دشواری ایجاد یک متن قرآنی قابل اعتماد متمرکز است، در حالی که قسمت سوم ادعا می کند که جزئیات منابع یهودی، مسیحی و زرتشتی قرآن را شرح می دهد. بخش چهارم تلاش می کند تا اعتبار تاریخی نخستین منابع اسلامی را رد کند. هربرت برگ در بررسی خود از بولتن دانشکده مطالعات شرقی و آفریقایی، مقالاتی را که درج مقاله توسط تئودور نولدکه را ستایش می‌کنند، خلاصه کرد و در عین حال گنجاندن مقاله ویلیام سنت کلر تیسدال را به‌عنوان «مقاله‌ای به‌ویژه علمی نیست». او نتیجه گرفت: «به نظر می‌رسد که ابن وراق برخی از مقالات را نه بر اساس ارزش علمی یا جایگاه آنها به عنوان «کلاسیک»، بلکه بر اساس دشمنی آنها با اسلام آورده است. ارزش مجموعه را دارد، اما خواننده باید بداند که این مجموعه به طور کامل بیانگر دانش کلاسیک قرآن نیست». فرانسوا دو بلوآ از کار ابن وراق به دلیل گنجاندن مقاله سنت کلر تیزدال انتقاد کرد که آن را «تبلیغات تبلیغی نامرغوب» و «بدترین» در میان مقالات کتاب توصیف کرده است. دی بلویس همچنین اشاره کرد که «در املای هر دو زبان عربی و اروپایی اشتباهات زیادی وجود دارد» و افزود: «این حقیقت که خط قرآنی تکثیر شده بر روی جلد به صورت وارونه چاپ شده است. احتمالاً توهین عمدی به هم دینان سابق سردبیر نیست». کریستوفر ملچرت، استاد دانشگاه آکسفورد، گفت که این مجموعه "تصویر منصفانه ای از مطالعات قرآنی اروپا در نیمه اول قرن بیستم" ارائه می دهد، اما همچنین معتقد است که منابعی که واراق استناد می کند بهتر است ابتدا مطالعه شود. -دست. تاد لاوسون در رابطه با این کتاب گفت: «غرور و فرضیات آماتوری فراوان است؛ و همه در کلید هیستری بی‌نظیر به صدا در می‌آیند... باید گفت که بی‌تردید تلاش و کوشش ویراستار را در یافتن چیزهای عجیب و غریب در مورد قرآن نشان می‌دهد. به زبان انگلیسی توصیه کردن این محصول دشوار است، به جز شاید برای علایق باستانی و باستان شناسی مطالعه اسلام.

ترتیب نزول سوره های قرآن کریم بسان دیگر موضوعات علوم قرآنی، اهمیتش را از مقدار کاربریش در دانش تفسیر می‌گیرد. این دانش از نظر سبک به چند دسته تقسیم می‌شود که از مهمترین و روزآمدترین این سبک ها، سبک تفسیری تنزیلی در مقابل سبک تفسیری ترتیبی است که مفسر، سوره های قرآن را به ترتیب نزولشان تفسیر می‌کند. از این رو نخستین اقدام اساسی در تفسیر تنزیلی، تعیین ترتیب نزول سوره های قرآن است.نظر به اهمیت بنیادین این موضوع در دانش تفسیر، بخشی چشمگیر از مطالعات مستشرقان بدین موضوع متوجه شده‌است و در دو قرن اخیر، قرآن پژوهانی چون «بلاشر»، «گریم»، «بل»، «نولدکه»، «ویل» و «مویر» به کشف ترتیب نزول سوره‌های قرآن روی آورده‌اند. دستاورد این مطالعات، دست کم حدود ده نظریه ترتیب نزول برای سوره های قرآن است که امروزه در جوامع علمی مطرح می‌باشد. در بین این ده نظریه، قدیمی‌ترین، اثرگذارترین و جنجالی‌ترین نظریه از آن مستشرق آلمانی تئودور نولدکه است. مطالعه این نظریه نشان می دهد که وی در کشف ترتیب نزول سوره‌های قرآن بر پایه مبانی، نگرش‌ها و دیدگاه‌های ویژه ای که نسبت به علوم اسلامی داشته‌‌است؛ از هدف «کشف ترتیب نزول» جدا شده‌است و به «تعیین ترتیب نزول» روی آورده‌است. گویی ترتیب نزول سوره های قرآن پدیده‌ای بدیع است که هنوز اتفاق نیفتاده است.تفاوت‌ها و تناقض‌های مبنایی، روشی و موردی این نظریه با نظریه‌های شرقی در حوزه ترتیب نزول سوره های قرآن، ضرورت ارزیابی این نظریه را تأیید و تأکید می‌کند. برخی از این تفاوت‌ها و تناقض‌ها عبارتند از:-استواری نظریه بر مبنای ضعف و بطلان روایات ترتیب نزول. در حالی که کشف ترتیب نزول سوره‌ها بر مبنای «کارآمدی روایات ترتیب نزول در کشف ترتیب نزول سوره‌ها» و «توقیفی بودن ترتیب نزول سوره‌ها» استوار است که با مبنای وی ناظر به ضعف و بطلان روایات ترتیب نزول ناسازگار است. -بکارگیری نظریه از روش‌ها و راهکارهای ذوقی و سلیقه‌ای چون اسلوب، طول آیات، حجم سوره‌ها و سبک و آهنگ آیات ها. در حالی که این راهکارها نه تنها در کشف ترتیب نزول قرآن کلیت دارند که حتی گاه بصورت موردی و جزئی نیز نمی‌توان از آن‌ها در رسیدن بدین هدف استفاده کرد. بلکه این راهکارها، در جایگاه قرینه‌هایی هستند که در مواقع رفع اختلاف روایات ترتیب نزول آن هم تحت تأثیر قواعد و ضوابطی مشخص کاربری دارند. شایان گفتن است که بر پایه دستاوردهای آخرین مطالعات انجام‌شده، مهمترین راهکار و ابزار در کشف ترتیب نزول سوره های، روایات ترتیب نزول هستند و بقیه راهکارها و ابزارها تنها به عنوان شاهد و موید روایات ترتیب نزول یا جهت رفع اختلاف این روایات بکار گرفته می‌شوند. «خشت اول گر نهد معمار کج» «تا ثریا می رود دیوار کج» این نظریه بر پایه مبانی نادرست و استفاده از روش‌های اشتباه، ناقص و ضعیف در کشف ترتیب نزول سوره‌ها به خطاهای فاحشی کشانده شده‌است. به‌گونه‌ای‌که گاه سوره‌های مکی در شمار سوره‌های مدنی و سوره‌های مدنی در شمار سوره‌های مکی جای گرفته‌اند.