جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
ورزدار , کرامت (مدرّس گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 10
بررسی انتقادی راهکار کریستوفر فرانکلین در حلّ صورت‌بندی‌های مبتنی بر اطمینان و عقب‌گرد از «معضل بخت»‏
نویسنده:
کرامت ورزدار ، محمد امین خدامرادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
مسئلۀ اساسی این پژوهش، بررسی راه‌حلِّ کریستوفر فرانکلین در برابر صورت‌بندی‌های مبتنی بر اطمینان و عقب‌گرد از معضل بخت و هدف از آن، نقد راه‌حلِّ مذکور و نشان دادنِ ناکارآمدیِ پاسخ فرانکلین به روش توصیفی_تحلیلی است. بر اساسِ معضلِ بخت، نفیِ تعیّن‌گروی در پیدایشِ یک کنشْ به بخت می‌انجامد و لازمۀ آن، نفیِ ارادۀ آزاد است. فرانکلین که از حامیان اختیارگرویِ علّیتِ مبتنی بر رویداد است، از این معضلْ چهار صورت‌بندی ارائه می‌دهد. نفیِ تعیّن‌گروی در صورت‌بندی‌ِ مبتنی بر اطمینان، منجر به عدمِ اطمینان از پیدایشِ یک کنش و بر اساسِ صورت‌بندیِ مبتنی بر عقب‌گرد، منجر به عدمِ پیش‌بینیِ وقوعِ یک کنشْ در صورت عقب‌گرد به لحظۀ وقوعِ آن می‌شود. پاسخِ فرانکلین مبتنی بر تشخیصِ محلِّ قرارگیریِ مناسبِ ناتعیّن‌گرویْ در فرایندِ منجر به کنش آزاد است. وی پس از نقدِ «تقریرِ کنشِ غیرپایه‌ محورِ» رابرت کِین، به تقریرِ دیدگاهِ خویش به نامِ «تقریرِ کنشِ پایه‌ محور» می‌پردازد. از نظرِ وی با قراردادن ناتعیّن‌گروی در لحظۀ وقوعِ کنش پایه، دو صورت‌بندیِ مذکور از معضل بخت قابلِ حل است. طبق این تقریر، دلایل کنشگر، از جمله باورها، امیال و عواطفِ او به‌نحو ناتعیّن‌گروانه سببِ کنش آزادِ کنشگر می‌شوند و ناتعیّن‌گروی در مرتبۀ علّیتِ دلایلْ نسبت به کنش پایه بروز می‌کند. در این پژوهش آشکار می‌شود راه حلِّ فرانکلین در حلِّ معضل بخت راهگشا نیست. علّیتِ ناتعیّن‌گروانۀ دلایل کنشگر نسبت به کنش آزاد، که هستۀ مرکزی دیدگاه فرانکلین محسوب می‌شود، دقیقاً همان نقطه‌ای است که منجر به تصادفی بودن کنش آزاد می‌گردد و در نتیجه، معضل بخت همچنان به قوّتِ خود باقی می‌ماند.
صفحات :
از صفحه 333 تا 349
مشخصات اثر
بررسی و نقد تعریف «عمل» از دیدگاه صدرالمتألهین
نویسنده:
فاطمه سادات کتابچی ، کرامت ورزدار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
صدرالمتألهین تمایز عمل از سایر افعال را در «قصدی» بودن آن میداند. از نظر وی «قصد»، شامل اراده همراه با آگاهی مرتبۀ‌ دوم عامل به غرض فعل است؛ بنابرین، چنین نیست که هرفعل ارادی‌یی «عمل» نامیده شود، بلکه «عمل»، فعلی ارادی است که همراه با آگاهی مرتبۀ دوم عامل به غرض فعل پدید آید. نتایج پژوهش پیش‌رو که با استفاده از روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی و از طریق تحلیل لوازم مفهومی عمل، بدست آمده، نشان میدهد که تعریف ملاصدرا، مانع اغیار نیست؛ زیرا بر اساس مثال «رُبات خودآگاه»، میتوان عاملی را فرض کرد که از اراده و آگاهی برخوردار است، اما فعل وی متصف به «قصدی بودن» نیست. بنابرین، برای تکمیل تعریف عمل، علاوه بر اراده و آگاهی، یک عنصر سوم نیازمند هستیم که همان «اختیار» است. ملاصدرا «اختیار» را بعنوان عنصر سوم سازندۀ عمل، برسمیت نمیشناسد و آن را به همان آگاهی و اراده تحویل میبرد؛ درحالیکه پژوهش حاضر اثبات میکند که نظر وی اشتباه است و «اختیار»، بمعنای «آزادی اراده»، ‌باید به تعریف عمل افزوده شود. مسئلۀ اساسی این پژوهش، بررسی ساختار ماهوی «عمل» در حکمت متعالیه، و هدف آن، تمایز «عمل» از امور متشابه است.
صفحات :
از صفحه 81 تا 96
مشخصات اثر
بررسي انتقادي استدلال‌هاي متکلمان اسلامي در اثبات اعاده معدوم
نویسنده:
سيدمهدي موسوي اردستاني ، كرامت ورزدار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
مسئله‌ اصلي اين پژوهش بررسي ادله‌ ايجابي متکلمان در اثبات «اعاده معدوم» به روش توصيفي ـ تحليلي و هدف آن نشان دادنِ ناکارآمدي اين ادّه در اثبات مدعاي مذکور است. متکلمان طرفدارِ اين ديدگاه، آفرينش مجددِ موجودات در برابر آفرينش نخستين‌بار آنها را که «ابتدا» ناميده مي‌شود، «اعاده» مي‌نامند و معتقدند: آفريده نُوين ـ يعني مٌعاد ـ عين آفريده نخستين‌بار، يعني مُبتدي است. جستار نويسندگان اين پژوهش نشان مي‌دهد مدافعان اين ديدگاه در آثار کلامي خود، ده استدلال در اثبات مدعاي خويش اقامه کرده‌اند. اين استدلال‌ها در يک تقسيم‌بندي کلي به دو قِسم «قياسي» و «تمثيلي» تقسيم مي‌شوند که در اين پژوهش صرف‌نظر از ادله ممتنع بودن اعاده معدوم، نقد و بررسي شده‌اند. تحليل منطقي از طريق بررسي مادي و صوري اين استدلال‌ها، نشان مي‌دهد هيچ‌يک از آنها در اثبات مدعا تام‌ نيست.
صفحات :
از صفحه 179 تا 194
مشخصات اثر
چیستی «گزاره‌های نخستین» در فلسفه‌ی ارسطو و نسبتِ آن با بدیهیاتِ شش‌گانه
نویسنده:
کرامت ورزدار ، احد فرامرز قراملکی ، عبدالرسول کشفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
مسئله‌ی اساسیِ این پژوهش تحلیلِ ماهیّتِ گزاره‌های نخستین(τἀ πρῶτον : تا پُروتون) در فلسفه‌ی ارسطو و هدف از آن کشفِ نسبتِ این گزاره‌ها با بدیهیّاتِ شش‌گانه و نقدِ آن است. ارسطو در تحلیلِ پَسین، گزاره‌های نخستین را در در پاسخ به مسئله‌ی تسلسلِ معرفتی، مطرح می‌کند. این گزاره‌ها با دو ویژگی شناخته می‌شوند: 1- متعلَّقِ معرفت‌اند و شروطِ آن همچون کلیّت و ضرورت را دارا هستند 2- هیچ میانجیِ اثباتی ندارند. در این پژوهش آشکار می‌گردد نسبتِ گزاره‌های نخستین در فلسفه‌ی ارسطو با بدیهیّات دوره‌ی اسلامی عموم و خصوصِ مطلق است؛ بدین‌معنا که بدیهیّات اعمّ از این گزاره‌ها هستند؛ امّا از طرفی گزاره‌های نخستین در فلسفه‌ی ارسطویی اعمّ از «اولیّات» در دوره‌ی اسلامی هستند. ارسطو از بینِ بدیهیّاتِ شش‌گانه، دو دسته از آنها یعنی اولیّات و فطریّات را در ذیلِ گزاره‌های نخستین می‌گنجاند. اخراجِ محسوسات و متواترات از دایره‌ی گزاره‌های نخستین به دلیلِ فقدانِ شروطِ معرفت و اخراجِ تجربیّات و حدسیّات به دلیلِ اثبات‌پذیری و علّت‌داشتنِ آنهاست. در فلسفه‌ی ارسطویی سلسله‌ی عِلل گزاره‌های تجربی نمی‌تواند تا بی‌نهایت ادامه پیدا کند؛ امّا وی در بیانِ اصولِ اثبات‌ناپذیر طبیعت و روشن کردنِ سنخِ آنها ناکام است. همچنین عدمِ ارائه‌ی ملاکِ مناسبی برای تشخیصِ گزاره‌های نخستین از سایر گزاره‌ها نظامِ منطقی-فلسفی وی در بابِ ساختارِ «دانش‌های برهانی» را دچار چالشِ جدّی می‌کند.
صفحات :
از صفحه 243 تا 266
مشخصات اثر
بررسی و مقایسه آرای ارسطو و فارابی در مسئله خطای حسّی
نویسنده:
کرامت ورزدار ، احد فرامرز قراملکی ، عبدالرسول کشفی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
مراجع نسخه PDF
چکیده :
در فلسفه ارسطو و فارابی معرفت از حواسّ آغاز می‌گردد. این رویکرد به اکتسابِ معرفت، با دو چالش مطرح شده توسّط سوفیزم دربابِ ادراکاتِ حسّی _ یعنی «خطای حسّ» و «تفسیرهای متعارض از ادراکاتِ حسّی»_ مواجه می‌شود. ارسطو با تقسیمِ محسوسات به «مختصّ» و «مشترک» و طرحِ مفهوم «شرایط متعادل» و همچنین با طرح دوگانه‌ی «نمود» و «ادراک» تلاش می‌کند به این دو مسئله پاسخ دهد. فارابی نسبت به چالش دوّم موضِعی اتّخاذ نکرده است امّا در بابِ چالش اوّل با تقسیم یقین به «تامّ» و «غیرتامّ» راهکار متفاوتی را ترسیم می‌کند. از منظرِ وی یقینِ ناشی از «ادراکاتِ حسّی» یقین غیرتامّ است و با پایبندی به شرایط سه‌گانه‌ای، می‌توان به یقین‌های حاصل از شهودِ حسّی پایبند بود. به نظر می رسد هیچ‌یک از دو راهکارِ این دو متفکّر در حلّ مسئله خطای حسّی تامّ نیست؛ امّا راهکار ارسطو در تبیین مسئله، قابل دفاع‌تر از نظر فارابی است.
صفحات :
از صفحه 227 تا 246
مشخصات اثر
تحلیلِ «تناقض‌نمای معرفت حسی» در فلسفه ارسطو
نویسنده:
کرامت ورزدار ، احد فرامرز قراملکی ، عبدالرسول کشفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
در فلسفه ارسطو معرفت از حواس آغاز می‌شود و ادراکاتِ حسّی از طریق فعالیت قوّه «نوس»، معرفت را برای آدمی به ارمغان می‌آورند. ارسطو برخلاف افلاطون منکر هرگونه معرفت فطری است؛ امّا از طرفی آشکارا بیان می‌کند که ادراکاتِ حسّی متعلّق معرفت قرار نمی‌گیرند و نمی‌توان به محسوسات معرفت داشت. این امر باعث ایجاد یک تناقض‌نما در فلسفه ارسطو می‌گردد. اگر ادراکاتِ حسّی متعلّق معرفت نیستند چگونه از «آنچه متعلّق معرفت نیست»، معرفت پدید می‌آید و این ادراکات به دلیل فقدانِ کدام جزء از اجزای «معرفت»، متعلّق «معرفت» به حساب نمی‌آیند؟ از نظر نگارندگان راه‌حلّ این پارادوکس به تعریف «معرفت» و نقشِ قابلی ادراکاتِ حسّی در پیدایش معرفت در نظر ارسطو بازمیگردد. ارسطو معرفت را صرفاً «باور صادق موجّه» نمی‌داند بلکه با شروط دیگری همچون ضرورت و علیّت دایره «معرفت» را محدودتر می‌کند. بنابراین هرچند باور به محسوسات باوری صادق است ، امّا این ادراکات به‌خاطر عدم وجود شرط کلیّت و علیّت، متعلّق «معرفت» واقع نمی‌شوند.
صفحات :
از صفحه 7 تا 28
مشخصات اثر
تصحیح و تحلیل وبررسی صحت انتساب رساله عیون الحمه منسوب به ابن سینا
نویسنده:
کرامت ورزدار؛ استاد راهنما:زینب برخورداری؛ استاد مشاور:احد فرامرز قراملکی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده متن ناقص پایان نامه
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
از آنجا که دستیابی به اندیشه های منطقی یک متفکّر و سیر تطوّرات فکری وی در گروِ بررسی تمامی آثار وی است لذا تصحیح، انتشار، نقد و بررسی صحّت تمامی آثار متفکری چون ابن سینا به?عنوان بزرگترین و تاثیرگذارترین منطق دان جهان اسلام امری ضروری است. در میان آثار منسوب به ابن سینا رساله?ای با نام "عیون الحکمه " ، متفاوت با "عیون الحکمه " معروف وی که فخررازی بر آن شرح نوشته وجود دارد که تنها در باب منطق و به سبک منطق دو بخشی نگاشته شده است. این پژوهش با استفاده از سه نسخه موجود در کتابخانه ملک ، کتابخانه مجلس، کتابخانه آستان قدس رضوی و همچنین نسخه ای ناقص (در حدود یک سوم رساله) از کتاب مقالات فلسفیه لمشاهیر المسلمین و النصاری ، به تصحیح این رساله پرداخته است. روش تصحیح ، بصورت اجتهادی است که پس از تصحیح اولیه، متن بر اساس مرجع قراردادن نسخه اقدم و اصحّ، با استفاده از دیگر نسخ بازخوانی شده است. در تحلیل این رساله، موارد فراوانی دیده می شود که می?توان بواسطه آنها صحّت انتساب این رساله به شیخ را مورد انکار قرار داد. مجازی انگاری دلالت تضمّن و التزام، موصوف و صفت خواندن موضوع و محمول، تعریف قضیّه بصورت «قولٌ محتملٌ للتّصدیق و التّکذیب»، استفاده مکرّر از واژه عرفیّه و مشروطه (که بنابر نقل خواجه طوسی توسط فخر رازی وضع شده است)، تقسیم قضایای موجّهه با در نظرگرفتن جهت امکان خاص بعنوان کیفیتِ بالقوّه نسبتِ میان موضوع و محمول، تقسیم قضایای موجّهه مرکّبه بر دو قسم تک سلبی و دو سلبی و همچنین بررسی شکل چهارم قیاس اقترانی و مختلطات آن از جمله این موارد است . هرچند تقسیم قضیّه به شیوه ی آثار قبل از قرن هفتم است و قضیّه طبیعیّه در آن لحاظ نشده، امّا اخذ قید «من حیث هو جزؤه» در تعریف دلالت تضمّن زمان نگارش رساله را در حدود قرن هفتم تایید میکند. درباره نویسنده این رساله، یکی از نویسندگان کتاب مقالات مدعی گشته این اثر متعلّق به ابن عسال است اما با تحقیقی که در دایره المعارف ها صورت گرفت چنین اثری به این نویسنده منسوب نیست.
مشخصات اثر
بررسی نظریۀ «توحید وجود» (ذوق التأله) از منظر جلال‌الدین دوانی متقدم و متأخر
نویسنده:
حسن ابراهیمی، کرامت ورزدار
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
جلال­ الدین دوانی بنابر اکثر آثار به جای مانده از او دارای مشربی اشعری بوده است و گرایش به اصالت ماهیت در آثارش فراوان دیده می­ شود. وی در رسائل و کتاب­های خویش با این دیدگاه به تبیین نظریۀ «ذوق التأله» خود پرداخته است و به وحدت وجود در حق و کثرت ماهیات منسوب به حق قائل شده است. او به نوعی سعی دارد، علاوه بر حفظ مواضع اشعری خویش، از دیدگاه عرفا در مسئلۀ «صدور کثیر از واحد» تفسیری اشعری بیان کند. اما وی در طی یک انقلاب درونی و یک مبشرۀ علوی از مواضع پیشین خود دست کشیده است و با نگارش رسالۀ «الزوراء» روی به سوی اهل عرفان و معرفت می­ گرداند. وی در این رساله وجود را منحصر در حق می­ داند و صراحتاً اشاره می­ کند که معلول به اعتبار ذات خود معدوم و بلکه ممتنع است و فقط در نسبت با علت است که موجود خوانده می­ شود. با تأمل در این رساله روشن می ­شود که برداشت رایج از نظریۀ ذوق التأله مبنی بر اصالت وجود در حق و اصالت ماهیت در ممکنات، برداشتی بدون توجه به منویات دوانی متأخر (دوانی به روایت الزوراء) است. همچنین، روشن می­ گردد که مراد وی از نسبت و اضافه، اضافۀ اشراقی است و در واقع معلول عین نسبت و اضافه به علت است. وی صراحتاّ از تجلی دم زده، غیر حق را از شؤون و اطوار حق دانسته است و بیان می ­دارد که این وجود حق است که در ممکنات به ظهور رسیده است و در نتیجه به اندیشۀ عرفا و علی الخصوص محیی‌الدین ابن عربی نزدیک می­ شود
صفحات :
از صفحه 23 تا 39
مشخصات اثر
بررسی انتقادی تلاش‌‌‌‌‌های عقلی متکلمان و فیلسوفان اسلامی در مسأله حشر حیوانات
نویسنده:
طوبی کرمانی، کرامت ورزدار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
در این نوشتار، تلاش متکلمان و فیلسوفان اسلامی در باب حشر حیوانات، از دو جنبه امکان عقلی حشر و علت آن، بررسی شده است. پاسخ‌‌‌‌‌های متکلمان به سؤال اول، مختلف است. برخی با توجه به این‌‌‌‌‌که اساساً هیچ مجردی غیر از خداوند را قبول ندارند، حشر حیوانات را نیز همچون حشر انسان، به صورت جمع کردن مجدد اجزای پراکنده شده، می‌‌‌‌‌دانند؛ برخی دیگر، به دلیل تساوی رتبی حیوان و انسان، منکر نفس مجرد در حیوانات شده و حشر آن‌‌‌‌‌ها را انکار می‌‌‌‌‌کنند؛ و گروهی نیز با دلیلی مبتنی بر استقرا، در صدد اثبات نفس مجرد در حیوانات برآمده‌‌‌‌‌اند. اما از منظر فیلسوفان، نفس حیوانی در مرتبه ادراکی خیالی سکنا دارد؛ به همین دلیل، فارابی نفوس حیوانی را به دلیل عدم ادراک عقلی، غیرمجرد می‌‌‌‌‌انگارد. در آثار بوعلی و شیخ اشراق در باب تجرد خیال، دوگانگی به چشم می‌‌‌‌‌خورد که مدعای قوی‌‌‌‌‌تر، انکار تجرد خیال و بالتبع، منکر تجرد نفوس حیوانی و حشر آن‌‌‌‌‌ها هستند. صدرالمتألهین با اثبات تجرد خیال، گامی نوین در توجیه امکان عقلی حشر نفوس حیوانی برداشته است. متکلمان درباره سؤال دوم، بر مسألۀ عوض تأکید کرده است که به دلیل عدم جامعیت، مورد نقد است. علامه طباطبایی با بحث اختیار و شعور در حیوانات، به نوعی تکلیف در حیوانات، قائل شده است. صدرا در این مسأله، از طریق برهان علت غایی، اثبات می‌‌‌‌‌کند که تمام موجودات به سمت مبدأ بازخواهند گشت؛ وگرنه دچار تناقض و خلف خواهیم شد. این پژوهش با نگاهی متفاوت، و با طرح دیدگاهی نو، نشان می‌‌‌‌‌دهد که می‌‌‌‌‌توان حشر حیوانات را حشر برخی از انسان‌‌‌‌‌ها به صورت حیوانات مختلف در روز قیامت به شمار آورد که در واقع، همان عدم صعود از مرتبه حیوانی به مرتبه انسانی است.
صفحات :
از صفحه 71 تا 93
مشخصات اثر
بررسی صحّت انتساب رسالة عیون الحکمة به ابن‌ سینا
نویسنده:
کرامت ورزدار ، زینب برخورداری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در میان آثار منسوب به ابن‌سینا رساله‫ای با نام عیون‫الحکمة، متفاوت با عیونِ معروف وی که فخررازی بر آن شرح نوشته، وجود دارد که تنها در باب منطق و به سبک منطق دو بخشی نگاشته شده است. در تحلیل این رساله، موارد فراوانی دیده می‌شود که می‫توان به‌واسطه آنها صحّت انتساب این رساله به شیخ را مورد انکار قرار داد. مجازی انگاری، دلالت تضمّن و التزام، موصوف و صفت خواندن موضوع و محمول، تعریف قضیّه به‌صورت «قولٌ محتملٌ للتّصدیق و التّکذیب»، استفاده مکرّر از واژه عرفیه و مشروطه، تقسیم قضایای موجهه با در نظرگرفتن جهتِ امکانِ خاص به‌عنوان کیفیتِ بالقوّة نسبتِ میان موضوع و محمول، تقسیم قضایای موجّهة مرکّبه به دو قسم تک‌سلبی و دوسلبی و همچنین بررسی شکل چهارم قیاس اقترانی و مختلطات آن، از جمله این موارد است‫. هرچند تقسیم قضیه، به شیوه‫ آثار قبل از قرن هفتم است و قضیّه طبیعیّه در آن لحاظ نشده؛ اما شواهد دیگر، زمانِ نگارش رساله را در حدود قرن هفتم تایید می کند.
صفحات :
از صفحه 171 تا 190
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 10