جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 13
عقل عملی و نقش آن در اخلاق سینوی
نویسنده:
فرزانه ذوالحسنی ، سیده زهرا سید حسن تهرانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله با روش تحلیلی- توصیفی و تا حدی تطبیقی ابتدا گزارشی از آراء شاخص حکمای مسلمان در مورد عقل عملی و ریشه های آن در آثار ارسطو عرضه می شود آنگاه تبیینی نو از رأی ابن‌سینا در مورد ادراکی یا تحریکی بودن عقل عملی بر اساس مبانی نفس شناسی وی ارائه می شودو اجمالا تقابل آن با نظر فارابی مورد بررسی قرار می گیرد. در ادامه بر اساس معانی دو گانه حکمت عملی در آثار ابن‌سینا نقش عقل عملی در اخلاق سینوی مورد بررسی قرار می گیرد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که ابن‌سینا بر اساس مبنای خود در تفکیک قوا هرگز یک فعل را به نحو اولی و ذاتی به دو قوه نسبت نمی دهد بر همین اساس ادراک کلیات معقول فعل ذاتی عقل نظری و ادراک جزئیات نیز فعل ذاتی قوای مدرکه نفس حیوانی است و ابن‌سینا عقل عملی را بدین سبب هرگز مدرکه نمی داند. فعل ذاتی عقل عملی استنباط حسن و قبح و خیر و شر افعال جزئی با استفاده از مدرکات قوای ادراکی است. این کارکرد عقل عملی برای حکمت عملی به مثابه علم، نقشی سلبی و زمینه ساز و برای حکمت عملی به مثابه فضیلت، نقشی ایجابی تحریکی دارد. البته در این میان نباید نقش مهم دیگر عقل عملی نیز در تولید گزاره های مشهوری اخلاقی در سطح عامه مردم مغفول بماند.
صفحات :
از صفحه 47 تا 67
مبانی معرفت‌شناختی سینوی در ابلاغ وحی
سخنران:
نوع منبع :
سخنرانی , فیلم
وضعیت نشر :
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
برای مشاهده فیلم سخنرانی به آدرس داده شده در آپارات مراجعه کنید.
بازخوانی برهان نبوت سینوی بر اساس نظریه اعتبار علامه طباطبایی (ره)
نویسنده:
فرزانه ذوالحسنی ، علی وکیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
چکیده: در این مقاله با روش تحلیلی توصیفی ابتدا برهان نبوت سینوی در آثار ابن سینا مرور می شود و سپس تحلیل بدیع علامه طباطبایی از آن براساس نظریه اعتبار عرضه می گردد. از نظر ابن سینا انسان موجودی مدنی بالطبع است و برای رفع نیاز خود ناگزیر از روی آوردن به اجتماع است. مشارکت اجتماعی انسان ها به اختلافی می انجامد که تنها با قانون گذاری و عدالت رفع می گردد. از نظر حکمای مسلمان تنها قانونی که صلاح معاش و معاد آدمی را هماهنگ با یکدیگر تأمین می کند شریعت الهی است و بر این اساس ضرورت نبوت اثبات می شود. علامه طباطبایی بر اساس نظریه اعتبار خود نگاه متفاوتی به زندگی اجتماعی انسان و نقش دین در این حوزه دارد و بر این اساس خوانش متفاوتی از برهان سینوی عرضه می دارد. از سوی دیگر نظریه اعتبار علامه در رساله الولایه با سایر آثار ایشان متفاوت است و این اختلاف خوانش بدیع دیگری را در بستر نظریه اعتبار رقم می زند. او در رساله الولایه از خوانش سنتی این استدلال فاصله گرفته است. بر اساس استقصای نگارنده خوانش علامه از برهان سینوی به ویژه در رساله الولایه تا کنون در هیچ پژوهشی مورد بررسی قرار نگرفته است.
صفحات :
از صفحه 95 تا 119
رابطه دین و فلسفه از منظر سید جلال الدین آشتیانی
نویسنده:
پدیدآور: سمیرا عسگری ؛ استاد راهنما: فرزانه ذوالحسنی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
بررسی تعاملات دین و فلسفه و نحوه ارتباطات این دو راه معرفتی، همواره از مسائل بسیار مهم اندیشمندان دینی و حکیمان اسلامی و از کهن‌ترین و پرسابقه‌ترین موضوعات فلسفی و کلامی است که تاریخ بر سابقه دیرینه آن گواهی می‌دهد. از آنجا که کشف ارتباط فلسفه و دین و یا تعارض آنها در بالندگی معرفت دینی تأثیر بسزایی داشته و نتایج آن در رشد و شکوفایی فلسفه دینی جایگاه مهمی دارد، عموم فلاسفه اسلامی، از جمله استاد جلال‌الدین آشتیانی، اهتمام بلیغی به طرح این مسأله داشته و سعی نموده‌اند با نظریه‌پردازی به این سوال پاسخ دهند که نحوه ارتباط فلسفه و دین به چه صورت است؟ آیا هماهنگی آنها به نحو تام و تمام است، یا هماهنگی آنها تنها در برخی زمینه‌ها و مسائل است؟ در جواب به این مسائل، رویکردهای متفاوتی وجود دارد. برخی همچون تفکیکیان ارتباط فلسفه با معارف دینی را به کلی مسدود کرده و معارف فلسفی و دینی را در تعارض کامل با یکدیگر می‌دانند. برخی با پذیرش صحیح بودن هر یک از معارف فلسفی و دینی، به استقلال این معارف از یکدیگر نظرداده و برخی هماهنگی این دو معرفت را تنها در برخی از مسائل و مباحث پذیرفته‌اند و عده‌ای نیز هماهنگی کامل بین فلسفه و دین را نتیجه گرفته‌اند. در این پایان‌نامه با روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی نظریه سید جلال‌الدین آشتیانی پرداخته شده است. آشتیانی از جمله فلاسفه‌ای است که با تبیین مبانی معرفتی خاص از جمله: مقدم بودن عقل در هندسه معرفتی، تقدم براهین عقلی بر دلایل نقلی و تأویل دلایل نقلی که مخالف با براهین عقلی‌اند و ... ، هماهنگی کامل و تام بین مسائل فلسفی و دینی را نتیجه گرفته و معتقد است هر آنچه عقل سلیم به عنوان ابزار معرفتی بدان دست یابد، مورد نظر شارع الهی بوده و اگر گاهی تعارضی بین فلسفه و دین مشاهده می‌شود، نه تعارض فلسفه با دین، بلکه تعارض فلسفه با دلیل نقلی است و بایستی دلیل نقلی، با توجه به چارچوب و ضوابطی خاص، به تأویل برده شود.
تبیین ابن سینا از خوارق عادات
نویسنده:
فرزانه ذوالحسنی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
چیستی و چگونگی خوارق عادات همواره برای بشر مطرح بوده است. ‏اندیشمندان نیز هریک به گونه‏ای این پدیده‏های شگفت انگیز را بررسی کرده‏اند. ابن‏سینا از نخستین فیلسوفان مسلمانی است که به تبیین عقلانی خوارق عادات پرداخته است. با وجود آن­که این تبیین مبنای مهمی در بحث اعجاز و تمایز آن از سایر خوارق عادات است، کم­تر مورد توجّه پژوهشگران قرار گرفته است. شیخ در آثار خود متناسب با بحث‏های مختلف، تقسیم‏های متفاوتی برای خوارق عادات پیشنهاد می‏کند. ابن‏سینا ابتدا با رویکرد پسینی تحقق این امور را در عالم مشاهده کرده و سپس چیستی و چگونگی آن­ها را تبیین کرده است. وی در نخستین گام به روش تجربی یا عقلی به رفع استبعاد از ذهن منکران این امور پرداخته است و پس از اثبات امکان وقوع، چگونگی تحقق آن­ها را بر اساس مبانی خود توضیح داده است. بسیاری از خوارق عادات بر اساس نظام سینوی قابل تبیین است.
صفحات :
از صفحه 61 تا 80
نظریه آراء محموده و مبانی و پیامدهای آن در اندیشه ابن سینا
نویسنده:
فرزانه ذوالحسنی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ابن سینا نظریه آراء محموده خویش را بر پایه تقسیم مبادی اقیسه و دقت در تداخل بین آنها، شناخت قوای انسان با تأکید بر عقل عملی و ارتباط‌های سه گانه آن با عقل نظری، بدن و نفوس اجرام سماوی و بررسی نقش آن در تولید مشهورات، و نیز روش شناسی در صناعت جدل به ویژه در مقایسه با برهان و توجه به جایگاه شهرت در فن جدل استوار ساخته است. آراء محموده از نظر ابن‌سینا مشهورات مطلقه‌ای هستند مانند «عدل خوب است» که عامه مردم با تکیه بر اذعان همگانی و متأثر از اسباب شهرت، آنها را بدیهی می‌انگارند و بدان‌ها جزمی در حد یقین دارند. این جایگاه، کارکرد مهمی درجهت مصالح اجتماعی به این قسم قضایا بخشیده است. از نظر ابن سینا تنها با آزمون فطرت عقل می‌توان خود را از اسباب شهرت فارغ انگاشت و آنگاه شک در آراء محموده و اولیات باب برهان را به عقل نظری عرضه داشت. در این شرایط عقل می‌یابد که قادر به تشکیک در آراء محموده هست ولی نمی‌تواند در اولیات عقلی شک کند و اینچنین جزم به آراء محموده از جزم به اولیات متمایز می‌گردد. البته ابن سینا صدق پذیری این قضایا را پذیرفته و بررسی آنها در باب برهان و حصول یقین نظری بدانها را میسر می‌داند. حاصل این دو نگاه شکل‌گیری دو سطح در اخلاق است. اخلاقی در سطح عامه مردم که از کلیات عقلی ناتوان هستند ولی به آراء محموده مانند اولیات یقین دارند. و اخلاقی شامل قضایای کلی یقینی معطوف به عمل در قلمرو عقل نظری که حکمت عملی ثابت و جاودانه را در سطح حکما رقم می‌زند.
پیامبر اعظم و فلسفه الهی
نویسنده:
فرزانه ذوالحسنی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این مقاله قصد دارد تا به اختصار بیان کند که ذات و ماهیت دین اسلام ذاتی حکمی و فلسفی به معنای الهی آن است. به تعبیری پیامبر اسلام از آنجا که معلم حکمت به ابناء بشر است در ذات خود تمام حقیقت فلسفی را نیز دریافت کرده است ، چرا که سرچشمه های دین و فلسفه یکی است و از این رو حکمت پیامبر همان حکمت الهی ناب است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 7
مبادی نظریه عدالت ارسطو
نویسنده:
فرزانه ذوالحسنی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع) ,
چکیده :
نظریه عدالت ارسطویی در حوزه فلسفه سیاسی غالبا با رویکرد سیاسی ـ اجتماعی و بدون تحلیل مبادی آن، مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله با روی‌آوردی میان رشته‌ای نشان داده شده است که ریشه‌های این نظریه در وجودشناسی، انسان‌شناسی، اخلاق ارسطویی و عرف یونان محکم شده است و این نظریه نتیجه اجتناب‌ناپذیر نظام فکری ارسطویی است. عدالت نزد ارسطو کاملا بر اساس مدل کلی طبیعی در وجودشناسی وی معنا می‌یابد. تحلیل ارسطو از رابطه نفس و بدن بر مبنای تئوری ماده و صورت و جایگاه ویژه عقل نظری و عملی در انسان‌شناسی با نگاه انسان‌انگارانه او به دولتشهر عجین شده و مفهوم عدالت توزیعی را می‌آفریند. نظریه عدالت، مفهوم عام همان نظریه فضیلت و رعایت حد وسط در اخلاق ارسطویی است که وی تلاش می‌کند در اندیشه سیاسی خود در جامعه پیاده کند. وی دولتشهری را پیشنهاد می‌کند که تفاوت طبقاتی‌اش بر اساس فضایل تنظیم شده است و شهروندانش با رعایت قانون برای انجام رفتارهای فضیلت‌آمیز توسط دولت‌مردان با فضیلت تربیت می‌شوند. این دولتشهر به سمت غایت عدالت که همان سعادت یعنی تحقق رفتار فضیلت‌آمیز با همگان است پیش می‌رود. البته در چینش طبقات بر اساس میزان فضیلت انسانها ارسطو به شدت از عرف یونان متأثر است.
صفحات :
از صفحه 87 تا 103
آموزش فلسفه و تولید اندیشه
نویسنده:
فرزانه ذوالحسنی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این مقاله به بحث از روشهای تعلیم فلسفه می پردازد و معتقد است که آموزش فلسفه اسلامی و روش تعلیم آن باید متناسب با فلسفه اسلامی باشد و این مهم با تفکر در فلسفه ذهن اسلامی و معرفت شناسی آن برای ما بدست خواهد آمد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 10
مشهورات در اندیشه ابن سینا
نویسنده:
فرزانه ذوالحسنی، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از مسئله های جنجال برانگیز در حکمت عملی و منطق ابن سینا، تفسیر دیدگاه وی در باب آراء محموده است. تفاسیر متفاوت از مشهورات خاص و عام که غالباً از دغدغه های کلامی، اخلاقی، اصولی و غیره متأثر است، تحلیل های متعارضی از آراء محموده را رقم زده است. داوری در این باره در گرو مداقه در کل نظام منطقی و حکمی مرتبط با مشهورات در اندیشه ابن سینا است که تاکنون بدان پرداخته نشده است. از نظر ابن سینا، شهرت تابع اجزاء قضیه نیست بلکه امری عارضی است که بر پایه حقیقت استوار نبوده و خاستگاهش اجتماع است. در باب برهان می توان از صدق و برهان پذیری مشهورات سخن گفت؛ اما در باب جدل تنها از حیث شهرت به این قضایا پرداخته می شود. نگاه ابن سینا به این قضایا کاملاً ابزارانگارانه است؛ زیرا از نظر وی مشهورات معرفت بخش و مفید یقین نیستند و تنها کارکردی مدنی دارند. این مقاله می کوشد تا با رویکردی تحلیلی به عنوان درآمدی بر تحلیل آراء محموده به واکاوی اندیشه ابن سینا در باب مشهورات بپردازد.
صفحات :
از صفحه 63 تا 78
  • تعداد رکورد ها : 13