جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: موضوع و هدف: این مقاله به منظور تبیین دیدگاه ماکیاولی در مورد ملاک عمل اخلاقی و ارزیابی آن بر اساس مبانی انسان‌شناختی آیت‌الله مصباح یزدی است. روش و یافته: روش این مقاله توصیفی- تحلیلی است و یافته های این مقاله عبارتند از: ماکیاولی فیلسوفی قدرت مدار است که نظرات اخلاقی خود را در قالب آرای سیاسی خود ارائه کرده است. او معتقد است که از هر نوع رفتار و عملی می توان برای رسیدن به هدف نیروی انسانی استفاده کرد; اما آیت الله مصباح یزدی معتقد است، برای تعیین معیار حسن و قبح افعال انسان، ابتدا باید شناخت درستی از انسان، ابعاد وجودی، سعادت و شقاوت او، کمال و هدف نهایی او به دست آورد. نتیجه گیری: ماکیاولی هدف اصلی زندگی را نیروی انسانی می داند و اعمال انسان را در صورتی اخلاقی می داند که انسان را قادر به دستیابی به قدرت مادی کند. از نظر او قدرت ارزش ذاتی دارد و انسان می تواند از هر وسیله ای برای کسب آن استفاده کند. از سوی دیگر آیت الله مصباح یزدی به کسب حیات معنوی و اخلاقی معتقد است. او معتقد است که هدف وسیله را توجیه نمی کند و برای رسیدن به نیروی انسانی نمی توان از هیچ رفتار و عملی برای رسیدن به اهداف استفاده کرد.

اعتقاد به ولایت تکوینی اولیای الهی، یکی از مهمترین آموزه‌های کلامی-‌تفسیری شیعه است. عالمان شیعی تلاش کرده‌اند با تبیین صحیح ولایت تکوینی، ادعای منافات­داشتن ولایت تکوینی با توحید افعالی را پاسخ دهند. آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی مدظله‌العالی از عالمان بزرگ تشیع، ضمن تبیین ولایت تکوینی و رابطه آن با توحید، تلاش کرده است ادعای مشرک‌بودن شیعیان و نیز تفویض و واگذاری کامل امور به انسان را پاسخ داده و هم‌زمان، تفسیرهای ناصحیح توحید افعالی را نیز روشن سازد. ایشان، محدوده معنایی ولایت تکوینی را به پنج قسم سلطنت ولایت تکوینی شخص بر نفس خود، اذن الهی سلطنت فرد بر تمام ممکنات به طور تکوینی، استقلالاً و به اراده الهی، ولایت عامه بر موجودات به صورت حادث و غیر مستقل، قدرت تصرف بر بخشی از کائنات با استفاده از علوم مکتسبه یا به نحو موهوب و لدنّی، تصرف در کائنات به صورت خرق عادت، اعجاز و بر حسب مصالح و مقتضیات خاص و خرق عادت، تقسیم کرده و ضمن تبیین و پذیرش قسم 4و 5 و ردّ قسم 1 و 2، قائل است قسم 3 آن به معنای ولایت انسان کامل مانند نبی و ولیّ وقت و عامه موجودات و اداره سازمان کائنات به صورت حادث و غیر مستقل است. در بیان آیت‌الله صافی، این قسم سوم، با توحید منافات ندارد و موجب کفر یا خلاف ضرورت نخواهد بود و اطلاق روایات، مفید ثبوت ولایت به این معنی است؛ لیکن در مقام اثبات، دارای ضعف سندی است و برای اثبات کافی نیست و نمی‌توان از ظواهر آیات، که خدا را فاعل بلاواسطه پدیده‌های ­عالم می‌داند، به سادگی دست برداشت و با سه شرط سازگارى ایجادشده بین قول سوم قاعده فلسفی الواحد لایصدر منه الا الواحد و احادیث به‌جامانده در خصوص خلقت انواری پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) معقول است.

تحقیق حاضر، در نظر دارد که به بررسی مهمترین شاخصههای عرفان امام علی(ع) در نهجالبلاغه بپردازد. بنابراین، پس از بیان هدف عرفان از دیدگاه امام علی(ع،) به اهمیت بررسی شاخصههای عرفان از دیدگاه ایشان اشاره کرده و مهمترین محورهای عرفان امام علی(ع) در نهج البلاغه را بر میشمریم.

این مقاله بارویکرد تحلیلی توصیفی به مبانی و شیوه های تربیت اخلاقی در قرآن، از نظر مفسّر بزرگ علامه طباطبایی در تفسیر المیزان میپردازد. مبانی تربیت اخلاقی به معنای استعدادها، امکانات و ضرورت های مربوط به انسان دربارة آموزش اخلاق و همچنین بیانگر نوع روش ها وشیوه ها در تربیت اخلاقی است. مبانی تربیتی به سه دستة علمی، فلسفی و دینی تقسیم میشود که در این مقاله تنها به مبانی دینی پرداخته شده است.علامه، «توحید» را مهم ترین مبنای تربیت اخلاقی قرآن میداند که تمامی آموزه های قرآن، حول محور آن میچرخد. موحد پس از شناخت خداوند و شناخت نیازهای خود، بنابر امیال فطری نظیر میل به هدف، کمال، حقیقت، تقدیس موجود برتر، کرامت ذاتی و صیانت از نفس، به سوی خداوند جذب میشود، و تنها راه رسیدن به قرب را در انجام دستورهای الهی و ترک محرّمات مییابد. این همان روش عبودیت است که انسان را به تهذیب نفس میرساند.از دیدگاه علامه، سایر مبانی نظیر اختیار، معرفت پذیری و... و روش های تربیت اخلاقی مانند نصیحت، الگوسازی با داستان و مثال، وعدة بهشت و جهنم، پرسش و پاسخ، ابتلا و...، همگی حول محور «توحید» میتواند اثرگذار باشد.

آنچه این رساله در پی آن است بررسی مبانی و شیوه های تربیت اخلاقی در قرآن کریم، با تاکید بر نظرات مفسر بزرگ قرآن، علامه محمد حسین طباطبایی است. مبانی تربیت اخلاقی عهده دار معرفی اصول ارزشی، موقعیت، امکانات و محدودیتهای انسان در راستای تربیت اخلاقی و شکوفا ساختن استعدادهای بالقوه آن و باور کردن صفات و ملکات فاضله از یک مکتب است. و نوع روش تربیت اخلاقی آن مکتب را مشخص می سازد. تربیت اخلاقی در واقع به فعلیت رساندن استعدادهای بالقوه اخلاقی در نهاد انسان است. شیوه های تربیت اخلاقی به دستورالعملهایی اطلاق می شود که با توجه به مبانی، در جهت اهداف تربیت اخلاقی اتخاذ می شوند. و نوع خاص یک مکتب اخلاقی را مشخص می کند. علامه معتقد است سه شیوه در تربیت اخلاقی موثر است: توجه به غایات دنیوی، اهداف اخروی و محبت خداوند. قرآن کریم مهمترین مبنای تربیت اخلاقی خود را توحید قرار داده و شیوه های تربیت اخلاقی را حول آن محور اصلی به کار برده است. مهمترین شیوه تربیت اخلاقی از نظر قرآن کریم عبودیت و محبت ناشی از آن است؛ که از مهمترین مبنای آن نشات گرفته است. سرمایه های هر جامعه ای نسل جوان جامعه می باشد که تربیت اخلاقی معطوف به آن است. لذا اگر ما فرزندان خود را مطابق شیوه عبودیت توحیدی تربیت کنیم؛ اخلاق الهی حاکم بر جامعه خواهد شد و ضمانت اجرای احکام الهی بسیار قوی خواهد بود. در این راستا، توجه به اصول تربیتی و ویژگی ها ی خاص دوره تربیتی جهت برنامه ریزی برای انتخاب روش اصلح در تربیت اخلاقی حائز اهمیت است.