جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود به جهان جدید چالش ها و فرصت های جدیدی را فرا روی زندگی بشر قرار داده است. جهانی شدن به عنوان پدیده ای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی فرآیندی چند وجهی و متضمن پیامدهایی است که پیامدهای سیاسی از آن جمله اند. این نوشتار اساسا بر یکی از این پیامدها یعنی تاثیر جهانی شدن بر توسعه سیاسی در شکل فرصت و تهدید تمرکز می نماید. جستار پیش رو در بررسی این تاثیر گذاری از چارچوب تحلیل گفتمان بهره می گیرد تا این اثر گذاری را بر فرآیند توسعه سیاسی در ایران مطالعه نماید. در این بررسی، جهانی شدن به عنوان سازه ای گفتمانی در بردارنده و حاوی آموزه های لیبرال دموکراسی غربی و اسلام سیاسی در ایران به عنوان پاد گفتمان در بردارنده دو وجه اصلاح طلبی و اصول گرایی فهم می شود. بدین سان تلاش اصلی مقاله معطوف به این موضوع می شود تا فرصت ها و تهدیدات این ایستار به جهانی شدن را بر توسعه سیاسی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در قالب تاثیرات این پدیده بر وجوه دو گانه اسلام سیاسی را کنکاش نماید.

جامعه پذیری سیاسی نسل جدید، در همه جوامع، رمز ماندگاری، مشروعیت سیاسی و پایداری نظام سیاسی است. در جمهوری اسلامی ایران به دلیل وقوع انقلاب اسلامی و گذشت سی سال از آن مساله نسل سوم و چگونگی هویت یابی آنان در محیط سیاسی جامعه و تداوم و باز تولید نظام سیاسی، تبدیل به یک موضوع اساسی شده است.اگر در نظام های نهادینه و باثبات، جامعه پذیری سیاسی تداوم ارزش های موجوداست، در یک جامعه در حال گذار چون ایران، مشکل اساسی خلق ارزش های جدید، نهادینه ساختن آن ها و جاری ساختن آن در جریان رشد نسل جدید به طور هم زمان است.این مقاله با تاکید بر شرایط ایران می کوشد با تبین فرآیند جامعه پذیری سیاسی، چگونگی شکل گیری شخصیت سیاسی، عاملان این فرآیند و نقش هر یک، به تبین موقعیت خاص جامعه ایرانی و اولویت این فرآیند در فرهنگ سیاسی ایران بپردازد واز این راه چهار چوب نظری مورد نیاز برای پژوهش های عینی را که برای عمل اگاهانه عاملان این فرایند مورد لزوم است فراهم بیاورد.

در این مقاله به طور مشخص این نکته مورد توجه قرار می گیرد که چگونه آگاهی هرمنوتیک به نحوی که در هرمنوتیک فلسفی هانس گئورگ گادامر بیان شده – از برخی جهات در واکنش به آگاهی روش شناسانه دکارت شکل گرفته است. آگاهی روش شناسانه دکارت به مفهومی از عقلانیت نظر دارد که مبتنی بر سوبژکتیویته است. بر اساس مفهوم عقل معطوف به سوژه خاستگاه عقلانیت، یک ذهن مجرد است که جهان عینی به عنوان موضوع شناخت در برابر آن قرار دارد. اما آگاهی هرمنوتیک – که به دنبال تاسیس مفهوم عقلانیت بر پایه برداشتی از بین الاذهانیت است – از جهتی در واکنش به نتایج عقلانیت معطوف به فاعل شناسایی (دیدگاه استعلایی محض) که بر پایه قوای تقویمی سوژه استعلایی قرار دارد، شکل گرفته است.

سازمان ملل متحد در واپسین روزهای جنگ جهانی دوم، به عنوان سازمانی برآمده از دل ملت ها، با هدف آرمانی حفظ صلح و امنیت بین المللی پدید آمد. روشن است تحقق صلح و امنیت بین المللی نیازمند بسترسازی مناسب است که در بندهای 2 الی 4 منشور به آن اشاره شده است، که همانا تحقق حقوق بنیادین بشر است. از سوی دیگر تحقق حقوق بشر نیز بنوبه خود نیازمند بستری از جنس صلح و آرامش است. مقاله حاضر در نظر دارد به جایگاه حق بر صلح در منشور ملل متحد و در پی آن به بررسی عمل کرد شورا در این خصوص بپردازد، که شورا در این راستا، از چه صلاحیتی برخوردار است و به راستی آستانه این صلاحیت تا کجاست؟

عملکرد مجمع عمومی و شورای امنیت سازمان ملل متحد در راستای مبارزه با تروریسم بین المللی و کمک های انسان دوستانه، ناشی از تحولاتی است که در مفهوم صلح پدید آمده است. تشکیل مراجع قضایی بین المللی که از قرن بیستم آغاز و در دهه پایانی آن به اوج خود رسید، از اهمیت بسیار والایی در نیل به صلح جهانی برخوردارند، امروزه تاسیس دیوان کیفری بین المللی را به ارمغان آورده که عامل محکمی در تضمین حق ملت ها در تعیین سرنوشت به شمار می رود. ممنوعیت هرگونه توسل به زور خارج از مقررات منشور ملل متحد که منشاء آن به معاهده ممنوعیت جنگ در فاصله دو جنگ جهانی بر می گردد، امروزه با وجود راه کارها و ساز و کارهای بین المللی به خصوص سازمان های بین المللی دولتی و غیردولتی و گسترش تعداد و اختیارات آن ها در جهانی شدن نظام قانون مند بین المللی، سهم به سزائی را به خود اختصاص داده اند. تعهدات هر کشور در قبال جامعه بین المللی که موجبات هرچه بیشتر همبستگی بین کشورها را پدید آورده است از دیگر مواردی هستند که به آن ها پرداخته شده است.در این مقاله به بررسی ابعاد مختلف عوامل و فرایندهایی که مانع بروز مخاصمات مسلحانه می گردد و هم چنین علل بروز آن ها پرداخته شده است. با تغییرات شگرف دنیای امروز مفهوم حاکمیت ملی از نظام وستفالیایی به دولت ـ ملت و نتیجتا «ما مردم ملل متحد» گرایش روز افزونی دارد. در سال های اخیر با گسترش هرچه بیشتر کنوانسیون های قانون ساز بین المللی به این نتیجه می رسیم که به هرنسبت مقررات حقوق بشری و توجه به نقش انسان ها بیشتر باشد، دست یابی به صلح پایدار آسان تر میسر می گردد.رعایت مقررات حقوق بین الملل به دنبال خود صلح و آرامش و تعالی را به جامعه انسانی نوید می دهد. رابطه حاکمیت و قواعد آمره و این که نقض هنجارهای امری حقوق بشری منجر به نقض صلح می شود با تبیین مفهوم صلح و نظام قانون مند جهانی و تاثیری که این دو بر یک دیگر می گذارند مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته اند.

هدف مقاله حاضر تعیین مضمون و گستره سرزمینی استثنای اخلاقی در سازمان جهانی تجارت است. این مقاله پس از بررسی معاهدات، قوانین و رویه های کشورها قبل از گات، رویه قضایی بعد از گات، و سیاست یا رویه تجاری اعضای سازمان جهانی تجارت به این نتیجه رسیده است که اولا براساس ملاحظات اخلاقی می توان تجارت کالا، تجارت خدمات، و حقوق مالکیت فکری را محدود ساخت و ملاحظات اخلاقی و مصادیق ضداخلاقی از کشوری به کشوری دیگری می تواند تفاوت داشته باشد (نسبی گرایی) و ثانیا در حال حاضر با توجه به شواهد و سوابق موجود نمی توان حکم مشخصی در مورد گستره سرزمینی استثنای اخلاقی صادر کرد. بر این اساس، برای روشن شدن جوانب دیگر استثنای اخلاقی و به عبارت دیگر، برای روشن تر شدن مضمون و گستره سرزمینی شق «الف» ماده 20 گات باید منتظر آراء و تصمیمات بعدی سازمان جهانی تجارت بمانیم.