جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: "آیا این معنی دارد که خود را دموکرات بنامیم؟ و اگر چنین است، چگونه این کلمه را تفسیر می کنید؟" در پاسخ به این سوال، هشت متفکر نماد شکن پتانسیل غنی دموکراسی را به همراه ضعف های انتقادی آن اثبات می کنند و این عمل را برای تطبیق مجدد با آن درک می کنند. واقعیت های جدید سیاسی و فرهنگی جورجیو آگامبن تاریخ پرتنش قانون اساسی و همزیستی آنها با دولت های مختلف را دنبال می کند. آلن بدیو عملکرد دموکراتیک کنونی را در مقابل کمونیسم دموکراتیک قرار می دهد. دانیل بن سعید به نهادینه شدن دموکراسی می اندیشد، در حالی که وندی براون در مورد دموکراتیزه شدن جامعه تحت نولیبرالیسم بحث می کند. ژان لوک نانسی تفاوت بین دموکراسی را به‌عنوان شکلی از حکومت و به‌عنوان هدف انسانی می‌سنجید و ژاک رانسیر ماهیت برابری‌خواهانه آن را برجسته می‌کند. کریستین راس روابط سلسله مراتبی را در درون پراتیک دموکراتیک شناسایی می کند و اسلاوی ژیژک تمایز بین کسانی را که مایل به مالکیت دولت هستند و کسانی که می خواهند بدون آن انجام دهند پیچیده می کند. این مقالات به طور منحصر به فردی از آنچه از سنت چپ پس از سقوط کمونیسم شوروی باقی مانده است، دفاع می کند. آنها با عوامل بازدارنده برای مشارکت فعال دموکراتیک روبرو می شوند که باعث کاهش مشارکت رای دهندگان در کشورهای غربی شده است و با استناد و احیای سنت مشارکت شهروندان به بی تفاوتی انتخاباتی می پردازند. این مجموعه که پرشور نوشته شده و از لحاظ نظری غنی است، به تمام جنبه های بحث سیاسی و دموکراتیک مدرن صحبت می کند.

دموکراسی دینی "فقه محور" یا نظام سیاسی مردم سالاری دینی که نظام جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر آن است و شالودۀ بنیادین قانون اساسی آن را تشکیل می دهد؛ این معنی را در خود دارد که قلمرو گسترده ای برای دخالت دین در حیات اجتماعی قائل است و همۀ مناسبات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی جامعۀ اسلامی می باید با عنایت به آموزه های دینی سامان یابند. قانون اساسی حاصل از این نگرش؛قدرت برجسته‌ای به ولی فقیه‌ می‌بخشد و ولایت سیاسی ولی امر در مردم‌سالاری دینی،در واقع نقش‌ ویژۀ فقه را در عرصه‌ی حیات اجتماعی به نمایش می‌گذارد. منتقدان بسیاری این نوع تلقی از دموکراسی دینی را و همچنین‌ عدم توانایی فقه را در تنظیم مناسبات جامعه‌ی نوین امروزی هدف نقد قرارداده اند. این مقاله ضمن بررسی نگرشهای انتقادی به مردم سالاری دینی و دسته بندی اهم رویکردهایی که نظام مردم سالاری دینی سرناسازگاری دارند، درصدد ارائۀ پاسخ های علمی و روشن به این نوع چالش ها برآمده است.

اعلام یکصدمین سالگرد تولد امام خمینی (رحمه الله) به عنوان سال امام، در حقیقت فرصت مغتنمی را فراهم آورده است که ابعاد مختلف اندیشه ها و سیره نظری و عملی ایشان بیشتر مورد مداقه و تبیین واقع شود. یکی از موضوعات قابل بررسی در اندیشه امام، مبحث جدال برانگیز دموکراسی و آزادی است. سؤالات بسیاری در این زمینه قابل طرح است که بخشی از آنها به شرح زیر می باشد: - واژه های دموکراسی و آزادی چقدر در بیانات امام بکار رفته است؟ آیا کمیت و کیفیت این کاربردها یکسان بوده و اساساً از چه اهمیتی برخوردارند؟ - تغییر مقاطع زمانی چه تأثیری در به کارگیری این واژه ها داشته است؟ - آیا نگاه امام به دموکراسی، نگرشی خوشبینانه بوده یا بدبینانه؟ و آیا ایشان در استناد به دموکراسی، برای آن اصالت ذاتی قائل بوده اند و یا فرعاً و از باب محاجه و قاعده الزام و امثال آن بدان توسل جسته اند؟ - آیا ایشان شکل فعلی و یا آرمانی حکومت اسلامی را دموکراتیک می دانستند یا اینکه جز نقادان شدید دموکراسی به عنوان نظام مطلوب اداره جامعه بودند؟ اساساً امکان یا امتناع تحقق دموکراسی در جامعه دینی از نظر امام چگونه بوده است؟ هم اینک با هیمنه و رونق فلسفه و نظام سیاسی دموکراسی - مردم سالاری - در عرصه جهانی و بروز تحولاتی مانند انتخابات دوم خرداد و طرح ضرورت افزایش بیشتر مشارکت مردم، ورود به اینگونه مباحث و ایضاح لازم در پاسخ به پرسشهای اینچنینی از الزام و بایستگی بیشتری برخوردار است و کوشش این مقاله هم در این راستاست.

دموکراسی به عنوان یک اندیشه سیاسی و نیز نوعی مکانیسم و نظام اداره جامعه، از معدود مفاهیم سیاسی دیرپای فلسفه سیاسی بوده است و به ویژه در دو سده اخیر شاهد رونق و ترویج این فلسفه و نظام سیاسی می باشیم. این مفهوم به مثابه یکی از استوارترین و پابرجاترین مفاهیم سیاسی در عمر طولانی خویش، تحولات و فراز و نشیب های بسیار به خود دیده است ولی همچنان محل تعاطی افکار و الگوی ایده آل حداقل بخش وسیعی از مردم جهان است.