جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بررسی ­­وضعیت فعلی شیوه های سازماندهی مواد و محتوای درسی رشته های علوم انسانی در نظام آموزشی نشان­دهندة این است­که این شیوه، جایگاه علمی مناسبی ندارد. نقدو بررسی­کتاب­های تخصصی علوم انسانی و بیان ویژگی ها و کاستی های ­آن می تواند نقش مؤثری درسازماندهی این کتاب ها داشته باشد.دراین­مقاله، بعدازمقدمه ای کوتاه درضرورت توجه به نقد کتاب های درسی علوم انسانی واهمیت درس بلاغت عربی، به­ویژه کتاب جواهرالبلاغه، در رشتة زبان و ادبیات عربی، این کتاب نقد و بررسی شده است.

نقد و بررسی کتاب های درسی دانشگاهی نقش بسیار مؤثری در پیشبرد هدف های تعریف شدۀ آموزشی و نیز بازنگری در شیوه های آموزش، با توجه به نیاز مخاطب، دارد و باعث می شود کتاب های آموزشی به هدف های تعریف شده نزدیک تر شود. کتاب های درسی دانشگاهی به دلیل مخاطبان خاص خود اهمیت ویژه ای دارند و نگارش آن ها دقت فراوانی می طلبد. با توجه به نیاز برخی رشته های علوم انسانی به کتاب های صرف و نحو عربی، نقد و تحلیل این کتاب ها گامی مؤثر در بهتر شدن شیوه های آموزش صرف و نحو است.از این رو کتاب قواعد کاربردی زبان عربی تألیف زهرا ریاحی زمین و سیدفضل الله میرقادری انتخاب شد تا با معرفی این کتاب به علاقه مندان، ویژگی ها و کاستی های نگارشی و نگرشی این اثر بررسی شود. بنابراین، پس از مقدمه ای در مورد کتاب های صرف و نحو عربی، ابتدا کتاب مورد نظر معرفی و سپس به مهم ترین ویژگی ها و کاستی های کتاب اشاره می شود.

ما در دنیایی زندگی می کنیم که سرعت زندگی و تحول در آن بسیار زیاد است؛ به گونه ای که هر روز اختراعات و اکتشافات جدیدی پدید می آید و به تبع آن شیوه ها و عملکردهای زیستی نیز تغییر می کند. همگام شدن انسان با چنین دنیایی که هر روزِ آن با روز قبل متفاوت است به معنی همراه شدن با علم و پیشرفتِ علمی است و چشم برهم نهادن و تجاهل بالطبع عقب ماندگی را درپی خواهد داشت. زبان که همانند موجودی زنده است نیز از همین مقوله به شمار می آید و باید محتوا، مضامین، و حتی شکل آن مطابق با عصر حاضر باشد؛ در غیر این صورت تکرار مکررات و مشتی اطلاعات و محفوظات قدیمی، کهنه، و بدون کارایی خواهد بود. زبان عربی هم از این قاعده مستثنی نیست و از آن جا که همچنان این رشته به شکل سنتی تدریس می شود، ضروری است تغییر و تحولاتی در برخی از سرفصل ها و شیوه های تدریس صورت گیرد تا زمینه ساز دل سردی دانشجویان و پیامد های جبران ناپذیر نشود.در پژوهش حاضر سعی بر این است تا با مراجعه به سرفصل های سایر رشته ها ی زبان های خارجی برخی سرفصل ها و شیوه ها ی جدید پیشنهاد شود، باشد که با به روز کردن رشتة زبان و ادبیات عربی به کاربردی شدن آن کمک کند.

چکیده : قرآن کریم به عنوان یک متن ادبی دارای تمام ویژگی های هنری و زیبا شناسانه ی یک اثر هنری و ادبی است . تصویر پردازیهنری با استفادهاز عناصری مانند : " گفتگو ، حرکت ، تشخیص ، تجسیم ، مکان ، زمان ، رنگ ، موسیقی ، تقابل ، سایهو همانگی هنری"در یک متنبه تابلویی نقاشی و صحنه ایی از یک نمایش تبدیل می شود . و اینگونه به تحریک خیال و عاطفهمخاطب می پردازد و زیبائی متن ادبی را متجلی می کند .سید قطب به عنوان پایه گذار نظریه ی تصویرپردازی هنری در قرآ ناز تصویر به عنوان ابزار و اسلوب برگزیده در قرآن یاد می کند و آ ن را قاعده ایی عمومی در آن بر می شمرد ؛ که به وسیله ی تصویرحسیمعانی ذهنیخیال انگیز می شوند .سوره ی ذاریات پنجاه و یک امین سورهی قرآنو مکی است و با سوگند به عناصر طبیعت آغاز و به حتمی بودن مسأله معاد می پردازد و به داستان های حضرت ابراهیم، لوط، موسی و قومهای عاد و ثمود و نوح اشاره می کند . و عکس العمل این اقوام را در مقابل دعوت انبیا ی الهی مطرح می کند . پژوهش پیش رو با هدف تحلیل عناصر تصویر پردازی هنری در سوره ی ذاریات و مقایسه ی این موضوع در داستان پیامبران الهی " ابراهیم ، لوط ، موسی ، هود ، صالح ، نوح"در سوره های " اعراف ، یونس ، هود و صافات " بهاین نتایجدست یافته است : دو عنصر گفتگو و موسیقی در تمام صحنه ها حضور دارند و حضورعناصر دیگرمربوط به : تشخیص ، تجسیم ، مکان ، زمان ، حرکت و رنگمی شود . واژگان کلیدی : قرآن کریم ، سوره ی ذاریات ، تصویر پردازی هنری ،گفتگو.

کتاب «طرح اصلاحی مغنیه از دیدگاه جامعه‌شناسی» پیرامون دیدگاه‌های مغنیه نسبت به معرفت، علم، سیاست، قضاوت و حوزه و پیرامون نوآوری و اصلاح نگاشته شده است. نویسنده برای این‌که بتواند اندیشه‌های اصلاحی محمد جواد مغنیه را در زمینه‌های گوناگون مورد بررسی و مطالعه قرار دهد، با تکیه بر جامعه‌شناسی معرفت به این بررسی پرداخته است؛ چراکه از این طریق می‌توان به چگونگی ارتباط میان اندیشه‌ها و جامعه و به میزان نقش موثر جامعه در اندیشه‌‌ها پی برد. ما در ترجمه‌ی این کتاب از روش تلفیقی «معنایی ـ ارتباطی» استفاده کردیم و از آن‌جا که اندیشه‌های یک شخص، تصویری است از جامعه‌ی وی که در آن زندگی می‌کند و موجب آگاهی مردم جامعه و ایجاد جامعه‌ی آرمان‌گرا می‌شود، ما همت گماشتیم تا بخش‌هایی از اندیشه‌ها و طرح‌های اصلاحی این اندیشمند را با چارچوب‌های ارزشی و اصولی آن به زبان مقصد بیان کنیم و تلاش کنیم تا چهره‌ی چنین افرادی آن‌چنان که باید به جامعه شناخته شود تا تمامی افراد اصلاح‌گرا، اصول‌مند و اندیشمند از آن‌ها بهره‌مند شوند تا بدین‌وسیله در یک عرصه‌ی گسترده‌ی اسلامی، جامعه‌ای آرمان‌گرا و پیشرو در راه حق و حقیقت داشته باشیم. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که برای ایجاد اصلاح و تغییر مثبت در جامعه، بسیاری از اندیشه‌ها و راه‌کارهای یک اندیشمند با حفظ چارچوب‌های ارزشی، همواره و تا ابد موردنیاز است.

تکرار که یکی از شگردهای زیبایی‌آفرین در کلام و از مختصات سبک ادبی است، در شعر امروزی عنصری نیست که از ارزش و زیبایی شعر بکاهد و به فصاحت خلل وارد کند، بلکه به معنای تأکید بر نکته‌ی خاصی در عبارت است. این پایان نامه با هدف بررسی لفظی و معنوی تکرار، یعنی تکرار اسم علم، منادی، ضمیر، اسم استفهام و فعل (ماضی، مضارع، امر و نهی)، حروف و جملات در اشعار سیاسی «نزار قبانی» شاعر معاصر سوری تنظیم شده است. نتایج برآمده نشان‌دهنده‌ی این است که نزار قبانی با استفاده از آرایه‌ی تکرار دردهای درونی و اوضاع جامعه را به تصویر می‌کشد و در قالب تکرار فعل، گذشته‌ی تلخ و حوادث واقع‌شده را به مخاطب می‌رساند و با شهامت و بدون هراس واقعیت کنونی را به تصویر می‌کشد. این آرایه باعث موسیقایی شدن شعر شاعر شده است.

هم زمان با رشد آگاهی‌ها و ورود علوم غربی به جوامع اسلامی، این علوم در جامعه عراق گسترش یافت. زهاوی با علاقه‌ای خاص، به ذکر اصول علمی در اشعار خود پرداخت. او در این اشعار الفاظ را در اختیار معانی قرار داد. سروده‌های علمی زهاوی جز در برخی موارد، به دور از عاطفه و احساس است، اما دارای خیال پردازی‌های قوی است. زهاوی در این اشعار به ارزیابی ستاره‌شناسی و علوم فضایی، ماده و انرژی نور و حرکت ستارگان می‌پردازد. شاعر در افکار فلسفی خود به اندیشه در هستی و درون گرایی، فرا می‌خواند و نظریات جدید غربی و روح مادی در اشعار فلسفی او نمایان است. زهاوی در اشعار علمی خود عالمی شاعر، و در سروده های فلسفی، فیلسوفی شاعر است.در اواخر قرن نوزده با تغییر اوضاع اجتماعی و سیاسی در کشورهای اسلامی، برخی شاعران با پرداختن به موضوعات مطرح در جامعه، تعهد خود را نشان دادند. از جمله این شاعران رصافی بود. او در مقابل انواع تهمت‌ها به دفاع از اسلام برخاست، و به موضوعات دینی مورد نیاز در جامعه پرداخت و از این رهگذر خود را به عنوان اولین شاعر متعهد در ادبیات معاصر معرفی کرد. فراخوانی به وحدت ادیان، بررسی جایگاه واقعی زن در اسلام، سفارش به رعایت کامل احکام دینی و دفاع از وطن در برابر استعمارگران از جمله ویژگی‌های مهم اشعار دینی اوست.

چکیده ندارد.

چکیده: طلائع بن رزّیک، از جملهشعرای متعهد شیعی در قرن ششماست که در دوره فاطمیان می‌زیست و در سالهای(549 -556 هـ)وزارت آنان را بر عهده داشت. دیوان او سرشار از مضامینی، در مدح و رثا ی اهل بیت علیه السلام و هجو دشمنان ایشان و بث الشکوی است و نشان از این دارد که، پرداختن به سیمای اهل بیت، وجهه همت او بوده است. خصوصیت بارز این‌گونه اشعارش، صدق عاطفه و اخلاص واقعی است. این امر را به راحتی از خلال اشعار ش می‌توان دریافت، چنانچه در هنگام مدح اهل بیت، محبت و ارادت خالص خود را می‌نمایاند و به هنگام رثا،حزن و اندوه واقعی خود را در قالب اشعارش نشان می-دهد و در وقت هجو، از عاطفه خشم بهره می‌برد و اشعاری کوبنده می‌سراید. اشعار او شامل مدح ائمه به طور عام، و مدح حضرت علی علیه السلام به طور خاص، می‌باشد .به طوری که وی اشعار فراوانی را به مدح علی (ع )اختصاص داده است. اما آنچه در این قبیل مدایح، مهم می‌باشد، این است که قصد طلائع، تنها مدح صرف و به منظور تکسب نیست؛ بلکه او در پی هر مدحی، به بیان حقانیت علی (ع)در امر خلافت می‌پردازد و در این راه، از ذکر رشادت‌ها و قهرمانی‌های آن حضرت و ماجراهای مختلفی که هر یک فضیلتی برای آن امام، در پی دارد غافل نبوده است.رثا از دیگر مضامین شعری است که در دیوان او از جایگاه ویژه ای برخوردار است . عمده مرثیه‌های او در سوگ سید الشهدا (ع) و بیان مصایب و مظلومیت اوست.وی حوادث وفجایع جانگداز صحنه کربلا را، با لحنی آکنده از غم واندوه به تصویر کشیده و خاندان بنی‌امیه را به خاطر ارتکاب این فجایع هجو نموده است و با بیانی اندوهگین، شکوای خود را از این مصائب اعلام می دارد. این پژوهش، در چهار فصل تنظیم شده است: فصل اول،که شامل کلیات تحقیق می‌باشد. فصل دوم به بررسی او ضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، علمی و ادبی عصر فاطمیان که طلائع وزارت قسمتی از آن دوره را بر عهده داشت می‌پردازد . فصل سوم، نگاهی به زندگی طلائع به عنوان یک وزیر و سپس یک شاعر متعهد شیعی دارد و آنگاه ویژ‌گی های شعری او را مورد کنکاش قرار می‌دهد . فصل چهارم نیز به دو قسمت تقسیم می‌شود در بخش نخست به صورت اجمال، به شعر شیعی پرداخته شده و در قسمت بعد، به صورت مبسوط،سیمای اهل بیت در دیوان طلائع مورد بررسی قرار گرفته است.واژه‌های کلیدی: شعر متعهد شیعی، اهل بیت علیهم السلام، طلائع بن رزیک