جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آخرت شناسی از آن جهت که با غیب و به آینده نادیده بشر ارتباط دارد، همواره از مهمترین دغدغه های انسان و نیز از بحث انگیزترین آموزه های ادیان بوده است. بر اساس آموزه های قرآنی، همه انبیا به بهشت و سعادت بشارت داده اند و پیروان خویش را از عذاب های الهی ترسانیده اند و آنان را از سرکشی و عصیان و شومی عاقبت این اعمال انذار داده اند و فلسفه نبوت انذار و تبشیر بوده است و اتمام حجت خداوند بر مردم، تا در روز قیامت عذری در برابر محبت های الهی باقی نمانده باشد.بنابر چنین آموزه هایی موسی بن عمران، پیامبر بزرگ خداوند نیز می بایستی پیروان خود را نسبت به آینده ایشان انذار داده باشد و بحث معاد میان یهودیان مانند دیگر ادیان از همان ابتدای نبوت وی مطرح شده باشد. اما بیشتر دانشمندان دانش ادیان تصریح می کنند یهودیان اعتقاد روشنی به آخرت و روز جزا ندارند و جزای اعمالشان را بیشتر در این جهان می دانند و اعتقاد به رستاخیز که در دین آنان ذکر شده، قدمتی به اندازه قدمت دیگر اعتقاداتشان ندارد. متخصصان علوم ادیان بر آنند که اعتقاد به بهشت و جهنم و روز جزا در تورات مطرح نشده و این عقیده پس از همجواری بنی اسراییل با ایرانیان در دوره اسارت بابلی، از آیین زرتشتیان تاثیر گرفته است. به نظر می رسد مهم ترین و اولین منابع تشریح اعتقاد به معاد در منابع دین یهود، کتاب تلمود است. در کتاب گنجینه تلمود آمده است معاد جزو اصول دین یهودیان است و انکار آن گناهی بزرگ محسوب می شود، اما گروهی از یهودیان به نام فرقه صدوقیان معتقد به نابودی روح همراه با معدوم شدن جسم بوده اند. همچنین در این که آیا معاد شامل همه انسان هاست یا بعضی از اقشار مردم را شامل می شود، میان دانشمندان یهودی اختلاف است. مجموعه این مباحث و سوالات، ذیل عنوان معاد و فرجام شناسی از دیدگاه یهود به تفصیل در این مقاله مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته و نیز به تناسب، موضع قرآن درباره آخرت شناسی در دین یهود بیان گردیده است.

این تحقیق از یک مقدمه و دو بخش با این مباحث تشکیل شده است: بخش اول، تاریخچه ی کعبه: تاریخچه ی عربستان و فضیلت کعبه، نام های کعبه در قرآن مجید، تاریخچه ی کعبه از زمان حضرت آدم(ع) و شروع خلقت تا زمان حضرت ابراهیم(ع)، سیر تاریخی کعبه از زمان حضرت ابراهیم تا جاهلیت پیش از اسلام، تاریخ کعبه در زمان جاهلیت تا ظهور اسلام، کعبه در دوران حکومت اسلامی، جریان تغییر قبله؛ بخش دوم، تاریخچه ی بیت المقدس: اهمیت بیت المقدس در میان ادیان و فضیلت آن، نام های بیت المقدس در طول تاریخ، تاریخچه ی بیت المقدس از پیدایش تا میلاد مسیح، سیر تاریخی بیت المقدس از زمان میلاد مسیح تا زمان ظهور اسلام، تاریخ بیت المقدس در دوران حکومت اسلامی و ورود صهیونیست ها به آن

سوره یوسف در طول تاریخ از سوی مفسران ، صاحب نظران وحتی شاعران، بسیار مورد توجه و تفسیر قرار گرفته است،و تفسیر های متفاوتی از آن ارائه داده اند. در دوره ای از تاریخ ، مفسران به صورت تک نگاری(یوسف نگاریها) و گاه هم در تفاسیر کلیبه تفسیر این سوره پرداخته اند. به طوری که در این سیر تاریخی نگاه وهدف مفسران در تفسیر آن و نوع پرداختن به موضوعات قصه و همچنین برداشت آنها در این تفاسیر با هم متفاوت است که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است.پژوهش مشتمل برچهار فصل است:فصل اول کلیات تحقیق می باشد.فصل دوم معرفی یوسف نگاریها (بحرالمحبه غزالی ،قصه یوسف زیدطوسی، حدائق الحقایق هروی،کشف الارواح جمالی اردستانی ) و روش و رویکرد آنها به سوره و بیان موضوعات اصلی قصه یوسف(عشق، حزن واندوه، فراق...) در آنهاست است.فصل سوم سیر تاریخی تفسیر سوره از قرن سوم تا چهاردهم با تکیه بر یوسف نگار نامدار(حدائق الحقایق هروی) می باشد.فصل چهارم نتیجه گیری و منابع است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است .نتایج پژوهش حاکی از آن است که به دلیل ویژگی های خاص سوره و تناسب آن با انگاره های عرفانی و اختصاص یافتن آن به یک قصه که به تعبیر قرآن احسن القصص بودن است، مفسران بیشتر به آن توجه کرده و به تفسیرآن پرداخته اند؛ به طوری که در یوسف نگاری ها که رویکردی عرفانی دارند(از بحرالمحبه غزالی تا کشف الارواح جمالی اردستانی ) در تفسیر سوره بیشتر بر موضوعات و مفاهیم عرفانی و اصلی قصه یعنی عشق،حسن وزیبایی، و فراق و...) تکیه و تأکید کرده اند و بیان می کنند که این سوره ،قصه عشق در سطوح مختلف است، و در تفسیر آنبیشتر به نماد پردازی شخصیتها و اشیاء قصه پرداخته اند. و در سیر تاریخی آن در نگاه کلی در تفاسیر و منابع، مفسران به صورتهای متفاوتی به تفسیر سوره پرداخته اند به طوری که علاوه براغراق آمیزی در بیان صحنه ها وقایع آن، که گاه نیز متناقض و فرا تر از آیات قرآن است،در نوع رویکرد به آن هم، با یکدیگر تفاوت دارند؛ به این صورت که در منابع قرن پنجم تا نهم که شامل تک نگار یهای سوره و دیوان های شعری می شود بارویکردی عرفانی به تفسیرسوره پرداخته اند، در حالی که در منابع قرن دهم تا چهاردهم و حتی بعد از آن بیشتر رویکردی عادی به تفسیر آن داشته اند.واژگان کلیدی: سیر تاریخی، یوسف نگاری،عشق،هروی، حدائق الحقایق.

رابطه ایمان وعقل همواره از اساسیترین مسائل در حوزه های فلسفه دین والهیات به شمار می رود ودرپاسخ به رابطه ایمان وعقل سه دیدگاه وجود دارد1-عقلانیت حداکثری که ارزیابی عقلانی ومنطقی آموزه های دینی را هم مطلوب میداندوهم ضروری2-عقلانیت انتقادی که ارزیابی آموزه های دینی با ملاکهای عقلی ومنطقی مطلوب می داند اما چنین امری در مورد همه گزاره های دینی ناممکن می داند 3-ایمانگرایی ،دیدگاهی که اصلا هیچ رابطه ای میان عقل وایمان نمی پذیرد .که دو نوع گرایش داردایمانگرایی افراطی و هم ایمانگرایی معتدل .مابه ایمانگرایی اگوستین ،آنسلم ،پاسکال ،کی یر کگور،بولتمان وویتگنشتاین با توجه به مبانی فکری وفلسفی آنهامی پردازیم . آنسلم واگوستین روششان ایمان در جستجوی فهم بود که ایمان را مقدم بر عقل می دانستند کی یر کگور وویتگنشتاین از ایمانگرایانافراطی هستند که معتقدند ایمان در ضدیت باعقل است .پاسکال ازایمانگرایان معتدل می باشد که معتقداست ایمان گرچه مقدم بر عقل است اما با قابل جمع می باشد .بولتمان از منتقدان عهد جدید است .نتیجه اینکه هیچ نظام فلسفی کامل وبدون نقص وجود ندارد .راه درست مطالعه هر جریان فکری جدید است که با اتکا به تجربیات وایمانخود به بررسی بپردازیم .هر چند ایمان جایگاه بس والایی دارد اما عقل هم جایگاه خاص خود را دارست .ممکن است عقل در ایمان آوردن نقشی نداشته باشد اما میتواند به یافته هایآن سامان دهد در ادیان مختلف به استفاده از عقل تأکید شده است.

واقعه بزرگ غدیر، همواره دلایل و نشانه هایی برای اثبات خود داشته است. یکی از مستندات آن ساخت بنای یادبود مسجد غدیر است. این مقاله به بررسی سیمای مسجد غدیر از طریق مستندات روایی، کَتبی و تصویری می پردازد؛ ابتدا به مباحثی پیرامون موقعیت جغرافیایی غدیرخم، علت انتخاب این منطقه برای اعلان موضوع جانشینی پیامبر (ص)، نام های آن و آبادی هایی که در کنار این آبگیر موجود است، پرداخته و سپس تاریخچه و مشخصات مسجد غدیر در طول تاریخ و توجهی که ائمه و فقها نسبت به فضیلت این مسجد و نماز خواندن در آن داشتند، اشاره خواهد کرد.هر چند امروز این سرزمین منطقه ای متروک است و جریان های وهابی تلاش بر زدودن آن از افکار جهانیان دارند به گونه ای که پس از سیزده قرن مسجدی را که به فرمان حضرت محمد(ص) در این مکان بنا شده بود را تخریب کردند، ولی منطقه ی غدیرخم روزی شاهد یکی از بزرگترین حوادث تاریخ اسلام بوده که هیچ گاه از خاطره ی مسلمانان پاک نخواهد شد و مسجد غدیر نیز نشانه ای از این رویداد بزرگ جهان اسلام است. این پژوهش بیانگر مظلومیت مذهب تشیع و در حقیقت سندی برای اثبات آن است، و با استناد به روایاتی از بزرگان و پیشوایان و کتب تاریخی و تصاویری مربوط به آن، سعی دارد مخاطبان را بیشتر با این مکان مقدس آشنا سازد.

از آن جا که اعتقاد به مهدی موعود، همزاد اسلام بوده و بارزترین تجلی را در بشارت های پیامبر ص داشته است؛ فرقه های اسلامی در پذیرش آن اتفاق نظر دارند. بدیهی است سو استفاده برخی از مدعیان که نوعا برای کسب قدرت و مشروعیت، به این آموزه دینی اصیل تمسک جسته اند، نباید به عنوان دلیلی بر نادرستی اصل مهدویت تلقی شود. متاسفانه بیش تر مستشرقین، توان تفکیک میان حقیقت مهدویت و سو استفاده های صورت گرفته از آن را نداشته و در پژوهش های تاریخی خود، این دو را به هم آمیخته اند.البته این موضوع تا حدی طبیعی است؛ زیرا کم نبوده اند کسانی که در طول تاریخ، سخن از مهدویت گفته و آن را در جهت مقاصد خود به کار بسته اند؛ به گونه ای که مستشرقین به این ذهنیت رسیده اند که این بحث پیش از آن که یک واقعیت باشد، دسیسه و بهانه ای در دست معترضین و مخالفین سیاسی بوده است. مقاله پیش رو کوشیده است با بررسی و نقد برخی اظهارات اسلام شناسان غربی، که در دایره المعارف های معتبر درج گردیده، در جهت رفع ابهامات و تصحیح نگرش آنان اقدام کند.