جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این نوشتار موضوع فلسفه حجاب در پرتو قرآن بررسی می شود.نویسنده حجاب را بازتاب حیاء و عفت می داند و بر این باور است که پدیده حیا و عفت ویژگی ذاتی انسان بوده و در زن قوی تر از مرد می باشد. این ویژگی فطری مبنای پیشنهادی چندگانه قرآن است که در آیات گوناگون مطرح شده است مانند: مردان باید چشم شان را فرو گیرند، عورت شان را بپوشانند و سرزده وارد حریم زندگی خصوصی خانواده ها نگردند. زنان چشم شان را فرو گیرند، شرمگاه شان را بپوشانند، از خودنمایی، پای کوبی و با کرشمه صحبت کردن بپرهیزند و اندام و زیور آلات خود را ننمایانند.نویسنده عقیده دارد که حجاب خواسته مشترک زنان و مردان است و فلسفه آن با مطالعه چهار تقاضای فطری: حیا و آرایش در زنان و غیرت و شهوت در مردان، قابل درک می باشد و برخورد منطقی و درست با این چهار گرایش، ازدواج عاشقانه و پاک و زندگی خانوادگی همراه با آرامش، دوستی و مهربانی فزاینده را امکان پذیر می سازد.

موضوع این پژوهش " ضرورت حجاب از دیدگاه قرآن " می باشد. هرچند ذکرحجاب پوشش ظاهری را به خاطر می آورد، اما از آنجا که هدف از حجاب، حفظ شان انسانی و قرب الهی است، در آموزه های دینی ما جلوه های متعددی دارد که می توان به رعایت پوشش و حجاب در نگریستن، گفتار و کردار اشاره نمود. نوع منابع مود استفاده در این پژوهش شامل منابعی چون: تفاسیرقرآنی، کتابهای روایی و همچنین کتابهایی که پیرامون مسئله حجاب نوشته شده، می باشد. واژگانی که بازشناسی دقیق آنها به روشن شدن آیات کمک می کند عبارت است از : حجاب، جلباب ، خمار، تبرح و زینت . پژوهشی که در پیش رو دارید در شش بخش تنظیم شده است و هر بخش شامل چندین فصل است. بخش اول: کلیات که شامل دو فصل می باشد. فصل اول: مبانی و اصول تحقیق؛ فصل دوم: واژگان کلیدی بخش دوم: تاریخچه حجاب که شامل سه فصل است. فصل اول: جایگاه پوشش در فطرت انسانی؛ فصل دوم: حجاب در دوران ما قبل اسلام؛ فصل سوم: حجاب در ادیان الهی بخش سوم: فلسفه پوشش شامل دو فصل. فصل اول: فوائد حجاب؛ فصل دوم: ضرورت حجاب از دیدگاه قرآن. بخش چهارم: حجاب و سیره عملی اهل بیت? که شامل سه فصل می باشد. فصل اول: حجاب در روایات؛ فصل دوم: حجاب حضرت فاطمه زهرا?؛ فصل سوم:حجاب و نهضت عاشورا؛ فصل چهارم: حجاب از دیدگاه عقل بخش پنجم: عوامل بی حجابی و بدحجابی، شامل دو فصل است.فصل اول: عوامل فردی؛ فصل دوم: عوامل اجتماعی بخش ششم: پرسش و پاسخ در زمینه حجاب که در دو فصل تقدیم می شود. فصل اول: حجاب و ایرادات وارده بر آن؛ فصل دوم: شبهات پیرامون چادر در پایان چند پیشنهاد در رابطه با بی حجابی آمده است. مسئله حجاب یک دستور دینی است و این حکم الهی به زن دستور می دهد که در برخورد با مرد ودر پوشش خود حدودی را رعایت کند و روایات ائمه? نیز تاکیدی بر این امر می باشد.

فلسفه حجاب از مسائل مهمی است که آگاهی از آن می تواند یکی از پایه های تحقق فرهنگ پوشش اسلامی گردد . با توجه به تلاش بدون وقفه دشمن در از بین بردن و به ابتذال کشیدن حجاب زنان مسلمان و در نتیجه حاکمیت فرهنگ سلطه بر جهان سعی شده در این تحقیق دلایل ضرورت حجاب برای زنان مسلمان از دیدگاه قرآن و اهل بیت بررسی شود تا جوابی باشد برای کسانی که شبهات سستی را بر این اصل الهی وارد می سازند . در این نوشته از کتابهای مختلفی استفاده شده اعم از کتابهای متن عربی و فارسی و همچنین مقالاتی که در این زمینه نوشته شده است . این تحقیق شامل شش بخش است . بخش اول کلیات که شامل دو فصل است:فصل اول طرح نامه و فصل دوم واژه شناسی . بخش دوم: فلسفه ی پوشش در اسلام می باشد که شامل چهار فصل می باشد : فصل اول : ارزش والای زن. فصل دوم : امنیت و آرامش زن. فصل سوم: استحکام خانواده . فصل چهارم : استواری اجتماع در بخش دوم فلسفه ی حجاب از دیدگاه قرآن بررسی شده که در فصل اول آیات 30 و 32 سوره ی بررسی شده در این آیات حدود حجاب زن و فلسفه ی آن بیان شده. در فصل دوم آیات 58 تا 60 سوره ی نور بررسی شده است که در زمینه پوشش و روابط اعضا خانواده با یکدیگر و همچنین حکم برداشتن حجاب زنان سالخورده با شرایط خاص بیان شده است . فصل سوم آیه 32 سوره ی احزاب : در این آیه برای همسران پیامبرصلی الله علیه و آله و سلم که الگوی زنان مسلمان هستند دو دستور آمده : 1- با مردان لطیف صحبت نکنند . 2- گفتارشان شایسته و به دور از بیهودگی باشد. همچنین آیه ی 330 سوره ی احزاب نیز در این فصل آمده است که سومین دستور در زمینه ی رعایت عفت این است که در خانه های خود بمانید و اندام و زینت خود را در معرض تماشای نامحرمان قرار ندهید . فصل چهارم آیه ی 59 سوره ی احزاب می باشد که دستور داده شده زنان مومن چادر خود را بر خویش فرو افکنندتا مورد آزار قرار نگیرند. در اینجا به بخشی از فلسفه ی حجاب اشاره شده است . در بخش سوم حجاب از دیدگاه اهل بیت می باشد . فصل اول : روایاتی در زمینه حجاب بیان شده . در فصل دوم حجاب حضرت زهرا سلام الله علیها بررسی شده.فصل سوم حجاب در واقعه ی عاشورا بررسی شده . بخش چهارم عوامل بی حجابی که شامل چهار فصل می باشد: 1- جهل و ناآگاهی . 2- مستبدین داخلی .3- استعمار خارجی . 4- عوامل درونی بخش پنجم : ایرادات و پاسخها شامل ده فصل است : 1- فلسفه انحصار پوشش و حجاب به بانوان . 2- شبهه حجاب زن و حریص تر شدن مردها. 3- فلسفه ی حجاب زن در حال نماز . 4- معیار در حجاب اسلامی . 5- حجاب و آزادی . 6- چرا چادر مشکی . 7- چادر و رعایت بهداشت . 8- حجاب و استثمار زن . 9- ارتباط حجاب ظاهر و پاکی باطن . 10- منشا بی حجابی درتاریخ کشورهای اسلامی بخش ششم : شامل نتیجه گیری و جمع بندی مطالب و پیشنهادات کاربردی است .

ارتباط دو طرفه عمیقی بین صفت «زیبایی» با مجموعه سایر صفات شهر اسلامی بر قرار است. به گونه‌ای که تجلی هر یک از صفات هر اسلامی، نمادی از زیبایی است. و از طرف دیگر، شهری زیباست که در باطن و سیمای آن، سایر صفات شهر اسلامی تجلی یافته باشد. این در حالی است که در تحقیقات صورت پذیرفته در رابطه با شهر اسلامی و صفات آن، توجه خاصی به صفت «زیبایی» نشده است. هدف اصلی این مقاله، بررسی و بیان تحلیلی ارتباط دو طرفه صفت «زیبایی» با سایر صفات شهر اسلامی است. بدین منظور، در ابتدا، مفهوم «زیبایی» مورد بررسی قرار گرفته است و در ادامه، پس از تحلیل مختصر مفاهیم هم معنا و مشتبه زیبایی، مراتب درک و ادراک زیبایی و سرچشمه زیبایی در فرهنگ اسلامی، ارتباط مذکور مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. در پایان نیز در رابطه با زیبایی حاصل از وجود و تجلی برخی صفات شهر اسلامی در شهرها و فضاهای سنتی تحلیل صورت پذیرفته است.

این مقاله درصدد است تا با ترسیم و تصویر مفهوم زهد (از نظر لغت و اصطلاح) و تبیین حقیقت آن، از منظر آیات قرآنی، نشان دهد که هم بهره مندی مطلق و بی ضابطه از مواهب طبیعی با روح تعالیم دینی سازگاری ندارد و هم رهایی و وانهادن یکسرۀ امکانات و نعمت های دنیوی، امری است مذموم و مغایر با حکمت ها و اهداف آفرینش.زهد در دنیا و اندازه نگهداری در بهره مندی از امور دنیوی و رغبت به نعمت های اخروی و حقایق ابدی، مناسب ترین شیوه ای است که در منابع دینی طراحی شده است. قوام زهد دینی تنها به اعراض قلبی و انصراف نفسانی از پدیده ها و جلوه های دنیوی نیست، بلکه در تحقق آن، نوعی ترک و تقلیل در تمتعات مادی برای رسیدن به مقاصد معنوی و اجتماعی نیز مدخلیت دارد.پیداست که استفادۀ متعارف و منطقی از بهره های مادی و ورود در عرصه های زندگی با مراعات حدود الهی، هیچ گونه منافاتی با حقیقت زهد ندارد.

فلسفة هنر به تبیین مبادی و مبانی غیرهنری هنر یا به تعبیر دیگر به تبیین مبادی فلسفی هنر می‌پردازد. هر چند فلاسفه اسلامی بخش مستقلی را در آثار خود به فلسفه هنر اختصاص نداده‌اند، اما به‌طور پراکنده در لابلای مباحث گوناگون به طرح مباحثی پرداخته‌اند که در قالب فلسفه هنر می‌گنجد. چنان‌چه در مورد معرفت شناسی و فلسفه علم هم وضع به همین منوال است. یکی از مباحث محوری در فلسفه هنر بحث زیبایی است. فیلسوفان اسلامی تعاریف و دیدگاه‌های ویژه درباره زیبایی دارند به عقیده حکمای اسلامی زیبایی‌های موجود در این عالم جلوه‌های ناقص و مقیّدی از زیبایی مطلق یعنی حق‌تعالی هستند. دومین بحث محوری در فلسفه هنر، نقش خیال در پیدایش آثار هنری است. حکمای اسلامی به وجه مبسوط به بحث خیال و قوّه خیال و عالم خیال و تاثیر آن در پیدایش آثار هنری مثل شعر پرداخته‌اند. از طرف دیگر در تلقی متعالی صدرالمتالهین از فلسفه هنر، منشأ هنر برخی اسماء و صفات الاهی از قبیل خالقیت و احسن الخالقیت حق‌تعالی دانسته شده است به این بیان که همه انسان‌ها به نحو تشکیکی خلیفه خداوند و وارث صفات الاهی‌اند. هنرمندان هم با خلق آثاری در حدّ خود تجلی بخش این اسماء و صفاتند. همچنین حکمای اسلامی تلقی متعالی از محاکات دارند که با تلقی افلاطون و ارسطو از محاکات تفاوت عمیق دارد و بسیار ژرف تر از آن‌ها است.

قرآن کریم به همه جنبه‌های زندگی انسان توجه نموده است. یکی از این امور زیبایی و میل به زینت است که از امور فطری بوده و هر انسانی به سمت آن گرایش دارد. از این رو در قرآن کریم در بسیاری از آیات به آن اشاره شده است. زینت و زیبایی انواع مختلفی دارد که هریک می‌تواند موجب سعادت و هدایت انسان یا گمراهی و سقوط او گردد. خداوند متعال در آیات مختلف قرآن کریم به تبیین زینت و انواع و آثار آن پرداخته است و معصومین به عنوان مفسر و تبیین‌گر اصلی آیات قرآن در روایات گوناگون به این مسأله اشاره نموده‌اند. در این پژوهش با توجه به آیات و روایات به بررسی زینت، عوامل تزیین، آثار و اقسام زینت-ها پرداخته شده است. از یافته‌های این پژوهش آن است که ریشه همه زینت‌ها‌ی ممدوح و آثار آنها ایمان و عمل صالح است و در مقابل از عوامل و نتایج زینت‌های مذموم عدم ایمان و ارتکاب اعمال ناصالح است. علاوه براین، همه آنچه بر روی زمین زینت قرار داده شده برای آزمایش انسان است و زینت‌ و زیبایی‌ها در زندگی باید وسیله رسیدن به اهداف عالی باشند، نه اینکه خود هدف شوند. از دیدگاه قرآن، انسان باید از زینت‌های مطلوب در هنگام عبادت و حضور در اجتماع استفاده کند که این امر موجب جذب دیگران است. گاهی به واسطه غرور و تکبر و رعایت نکردن اعتدال زینت خیر تبدیل به شر می‌شود.

مسئله زینت وتزیین از مسائل مطرح درقرآن کریم وسنت است این پایان نامه در 4فصل تنظیم گردیده است فصل اول کلیات ودرفصل دوم ابتدا به عوامل وزمینه های تزیین اعمال پرداخته است که براساس نتایج این تحقیق عبارتست از:خداوند،شیطان،هوای نفس،دوستان بد،گناه واعمال بد،کفروشرک،اسراف،ایمان نداشتن به آخرت.خداوند نعمت هایش را جهت آزمایش وابتلادراختیارانسان گذاشته است.شناخت نعمت ها ونحوه رویکرد انسان با آنبررسی گردیده وسعی شده است براساس آیات قرآن ،نفس وشیطانوکمین گاههای آن شناخته شود ولغزش گاه ها وجایگهای انحراف انسان به او معرفی تا با شناخت وآگاهی وهوشیاری از انحراف وسقوط خویش در دره هولناک گمراهی جلوگیری نماید.دربخش دیگری از این پایان نامه به آثار وپیامدهای تزیین پرداخته شده که اهم آن عبارتنداز:الف:آثارتزیین اعمال نیک که درآن فاعل زینت دهنده خداونداست (عمل به نیکی،اجتناب از فسق وکفروگناهان)ب:آثارتزیین اعمال بد،آیاتی که در آن فاعل زینت خداوند است وآیاتی که به شیطان نسبت داده شده وموضوعاتی از قبیل :کوری قلب،مانع شدن از راه خدا،محرومیت ازهدایت الهی،مسخره کردن مومنان،ایمان نیاوردن به پیامبران،مجازات الهی در دنیاوآخرت.پایان بخش مطالب بررسی راههای مبارزه با تزیین اعمال بداست که عبارتند از ایمان به خدا وآخرت،اخلاص اعمال برای خدا،مخالفت با هوای نفس،تقوای الهی. سپس خلاصه و نتیجه گیری و در پایان منابع آورده شده است. باشد که مورد استفاده علاقمندان واقع شود.

چکیده:از جمله اموری که در قرآن و روایات به آن اشاره شده است، مسأل? زینت و آرایش می باشد. زینت در قرآن در تمام ابعاد آفرینش مصداق دارد، مانند زینت آسمان، زینت زمین،زینت و عمل و زینت اندیشه و.... آیات زیادی در قرآن کریم وجود دارد که این مسأله را مورد تأکید قرار می دهند.از آن جا که ائمه مبیّن و مفسرقرآن هستند، در این زمینه هم با تکیه بر آیات، روایات فراوانی از ایشان نقل شده است. با توجه به سخن ائم? اطهار(علیهم السلام) می توان روش های صحیح و اسلامی زینت نمودن و آرایش کردن را فرا گرفت و در عمل مبنا قرار داد، به طوری که هم آراسته گردید و هم معرّف دین مبین اسلام بود. این روایات علاوه بر این که تمام ابعاد زینت را بیان کرده اند، زینت و آرایش در مورد انسان را مورد توجه قرار داده و به آن پرداختهاند و دستورات جامعی در این زمینه ارائه نموده اند. تحقیق حاضر نیز تلاشی در بیان همین دستورات می باشد.کلمات کلیدی:زینت، آرایش، فطرت، پوشش، خود آرایی.