جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 10
عرفی شدن دین در تفکر اخلاقی کانت
نویسنده:
رحیم دهقان سیمکانی
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
ایمانوئل کانت با محدودساختن تمامیت دین در حوزه اخلاق، قرائتی عرفی شده از دین ارائه کرده و معتقد است که نیاز انسان ها به داشتن سلوک اخلاقی، آنان را متوجه دین و خدا کرده است. ایشان با نگاهی تک بعدی، ابعاد شریعتی، کلامی، مناسکی و... را در بعد اخلاقی دین جمع کرده و قلمروی دین را به شکل چشم گیری محدود کرده است. در دین اخلاقی کانت، پرستش، الهیات، مناسک و کلیسا جایی ندارد و این، به معنای فروکاهی جایگاه دین یا به تعبیری، «عرفی شدن دین» است. در این مقاله ضمن تبیین اندیشه های اخلاقی کانت، عناصری را بررسی می کنیم که در نظام فکری او به عرفی شدن دین یا افول دین از جایگاه حقیقی خود منجر شده است.
چگونه هیوم و کانت قانون طبیعی را بازسازی می‌کنند: توجیه عینی سخت‌گیرانه بدون بحث درباره رئالیسم اخلاقی [کتاب انگلیسی]
نویسنده:
Kenneth R. Westphal (کنت آر وستفال)
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
Oxford University Press,
چکیده :
ترجمه ماشینی: کنت آر. وستفال تفسیری اصیل از فلسفه‌های اخلاقی هیوم و کانت ارائه می‌کند که تفاوت‌های بین آن‌ها در گزارش‌های فلسفی جاری برجسته است. وستفال استدلال می کند که تمرکز بر این تفاوت ها، با این حال، یک دستاورد قطعی و مشترک را مسدود می کند: یک روش سازنده متمایز برای شناسایی اصول اخلاقی اساسی و توجیه عینیت دقیق آنها، بدون استناد به رئالیسم اخلاقی یا ضد واقع گرایی یا غیرواقع گرایی اخلاقی. برساخت گرایی آنها مبتنی بر بینش کلیدی هیوم است که «اگرچه قوانین عدالت مصنوعی هستند، اما خودسرانه نیستند». از خودسری در اصول اولیه اخلاقی با شروع با مشکلات اساسی هماهنگی اجتماعی که مربوط به رفتار بیرونی و نیازهای فیزیولوژیکی است، اجتناب می شود. اصول اساسی عدالت تصنعی هستند، زیرا حل آن مشکلات مستلزم توسل به رئالیسم اخلاقی (و نه ضد رئالیسم اخلاقی) نیست. درعوض، شناخت گرایی اخلاقی با شناسایی دلایل توجیهی کافی، که می تواند به همه طرف ها خطاب شود، برای حداقل اصول و نهادهای مشروع کافی که برای ارائه و محافظت از اشکال اساسی هماهنگی اجتماعی (از جمله رفتار کلامی) لازم است، حفظ می شود. هیوم ابتدا این نوع سازندگی را برای حقوق اولیه مالکیت و برای دولت توسعه داد. کانت ساختار عدالت هیوم را در «اصول متافیزیکی عدالت» خود به شدت اصلاح می کند، در حالی که مدل اصلی ساخت گرایی نوآورانه هیوم را حفظ می کند. ساخت‌گرایی هیوم و کانت از گرایش‌های قراردادی و نسبی‌گرایانه نهفته، اگر نه صریح در اشکال معاصر ساخت‌گرایی اخلاقی، اجتناب می‌کند.
نقد و بررسی وابستگی روان شناختی اخلاق به دین
نویسنده:
علی اکبر علیزاده، محمد محمدرضایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
چکیده :
درباره اين موضوع كه آيا اخلاق در مقام اجرا و عمل وابسته به دين است؟ و بـه عبـارت ديگـر، آيـا بـرای اخلاقی عمل كردن، غير از علم به اخلاق، دليل و انگيزه ديگری لازم است و آيـا آن انگيـزه، انگيـزه دينـی است يا بايد باشد و يا اينكه لزوماً نبايد انگيزه دينی باشد و انگيزه هـای ديگـر نيـز كـافی انـد؟ ديـدگاه هـای مختلفی مطرح شده است كه در مجموع می توان آنها را به دو ديـدگاه موافـق ومخـالف دسـته بنـدی كـرد. ديدگاه مخالف كه از آن كانت و پيروان اوست، معتقدند نه تنها دين نمی تواند هيچ كمكی به اخلاقی شدن اعمال بكند، بلكه دخالت دين به آن آسيب نيز می رساند از طرف ديگر، ديدگاه موافق مدعی است كه تنها دين می تواند اين خلأ موجود بين علم وعمل را پر كند. آنها معتقدند خداباوری علاوه بر اينكه التزام آدمـی به ارزش ها را تقويت كرده و گسترش می دهد، می تواند ارزش های نوی را نيز به وجود آورد. ايـن ديـدگاه را هم می توان در ميان فلاسفه اخلاق غربی پيدا كرد و هم درميان فلاسفه اخلاق اسلامی.
صفحات :
از صفحه 121 تا 146
دیدگاه اخلاقی هگل در پرتو نقدهای او به دیدگاه اخلاقی کانت
نویسنده:
حسن احمدی زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
چکیده :
ایمانوئل کانت در کتاب مبانی مابعدالطبیعیِ اخلاق، یگانه هدف خویش را جست‌وجو و برپایی عالی‌ترین اصل اخلاق معرفی می‌کند؛ اصلی که همچون قطب‌نمایی برای افعال اخلاقی باشد؛ اما هگل بر این باور است که دیدگاه اخلاقی کانت، انتزاعی و گویی بی‌محتواست؛ افزون‌براین، اصول اخلاقی کانت تناقض‌هایی دارد؛ ازاین‌رو، این نظام اخلاقی را درعمل ناممکن می‌کند. کانت اخلاق را در درجۀ اول، به حوزۀ فردی مربوط می‌داند؛ اما از دیدگاه هگل، فردی دانستن اخلاق، نادیده گرفتن جهانی اجتماعی و سیاسی را درپِی دارد که در پَس عمل اخلاقی فرد نهفته است؛ افزون‌براین، از منظر وی، تأکید کانت بر کلی‌سازی قانون اخلاق، ایرادهایی دارد؛ برای مثال، کلی سازی قاعده‌ها، آزمونی صرفاً سلبی است؛ یعنی حتی اگر این آزمون با موفقیت به انجام رسد، فقط نشان می‌دهد ازلحاظ اخلاقی چه نباید بکنیم؛ اما نمی‌گوید چه باید بکنیم. در این جستار برآنیم تا باتوجه‌به نقدهای هگل به دیدگاه اخلاقی کانت، مهم‌ترین اصول اخلاقی هگل را واکاوی کنیم.
صفحات :
از صفحه 155 تا 177
نگاهی به معنای عینیت معرفتی از دیدگاه کانت
نویسنده:
زهرا پورسینا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
یکی از ویژگی های فلسفه کانت سنگینی و پیچیدگی فوق العاده آن است. این سنگینی و دیریابی، در متون شارحان کانت هم کم و بیش به چشم می خورد، به گونه ای که مراجعه به آثار شارحان نیز مشکل را برطرف نمی سازد. آن چه در این مقاله عرضه می شود، از یک سو، کوششی است برای تبیین مساله عینیت معرفتی از دیدگاه کانت، و از سوی دیگر، تلاشی است برای طرح روشن آن چه کانت در این خصوص در صدد بیان آن است. سعی نگارنده در این مقاله تبیین این نکته است که چگونه کانت با وجود محال دانستن معرفت به واقعیت فی نفسه می تواند از عینیت معرفتی سخن بگوید. البته لازم به ذکر است که پرداختن دقیق و کامل به بحث عینیت در نظام فلسفی کانت، از حوصله این مقاله خارج است.
صفحات :
از صفحه 23 تا 48
مسئله گذر از اخلاق به دین در ایده‌آلیسم آلمانی
نویسنده:
سید محمدعلی دیباجی، نادر صمیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه تهران,
چکیده :
رابطۀ اخلاق و دین موضوعی است که می‌توان آن را در تمام سیر تاریخ فلسفه و در تمامی دستگاه‌های فلسفی بررسی کرد‌. اما با مباحثی که کانت در باب عقل عملی و جدایی آن از عقل نظری عنوان کرد و در پی آن مباحث متافیزیکی و الهیاتی را به حیطۀ عقل عملی کشاند، رابطۀ اخلاق و دین جلوۀ دیگری پیدا کرد‌. کانت با آنکه تمامی براهین اثبات وجود خدا را رد می‌کند‌‌، اخلاق را متضمن باور به خداوند می‌داند‌. پس از کانت حکمای ایده‌باور آلمان برای رفع شکاف بین عقل عملی و نظری گام برداشتند و دیدگاه‌های نوینی را با توجه به دستاوردهای کانت ارائه کرده‌اند‌. این روند تا به هگل به‌صورت برجسته امکان بررسی دارد‌. هگل به‌عنوان برجسته‌ترین ایده‌باور آلمانی مطلق را در برابر جدایی و محدودیت‌های سوژه و ابژه می‌نهد‌. به عقیدۀ هگل شاید دین نیز در حوزۀ آگاهی یا نظر قرار گیرد و همچنین ذات و صفات خداوند در حوزۀ نظر شناختنی باشد‌. به این‌ترتیب در فلسفۀ هگل از یک سو نیاز چندانی به برهان اخلاقی کانت احساس نمی‌شود و از سوی دیگر مبانی کانت در رسیدن به خدا از طریق عقل عملی‌، در حوزۀ اخلاق ناکافی به‌نظر می‌رسد.
صفحات :
از صفحه 441 تا 460
اخلاق و فلسفه اخلاق از دیدگاه کانت
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در این مقال، برآنیم که اخلاق محض یا به تعبیرى فلسفه اخلاق را از دیدگاه یکى از متفکران بزرگ مغرب زمین به نام ایمانوئل کانت مورد بررسى قرار دهیم. از نظر کانت، علم، معرفتى است که واجد قضایاى تالیفى پیشینى است. هر معرفتى که عارى از آنها باشد، شایسته علم نیست. احکام تالیفى پیشینى، احکام کلى و ضرورى هستند که مبناى علوم قرار مى‏گیرند. از این رو اخلاق نیز به عنوان یک علم، واجد احکام تالیفى پیشینى است. مانند: ما باید راست بگوییم. «باید»، هیچ گاه از تجربه ناشى نمى‏شود؛ یعنى از «هست» نمى‏توان «باید» را نتیجه گرفت. کانت مى‏گوید: علم و معرفت بطور کلى از دو چیز یعنى ماده و صورت تشکیل مى‏شود. ماده آن از خارج وارد ذهن مى‏شود و صورت را ذهن از پیش خود عرضه مى‏کند و به واسطه همین صورتهاى ذهنى است که انسان مى‏تواند قوانین کلى و ضرورى در هر علمى را توجیه کند. به نظر او معرفت عقلى یا مادى است یا صورى. معرفت صورى را منطق صورى یا استعلایى مى‏گویند. معرفت مادى که درباره موضوعى بحث مى‏کند، بر دو قسم است: طبیعیات یا فلسفه طبیعى و اخلاق یا فلسفه اخلاق. علم طبیعى و علم اخلاق هر دو یک جنبه تجربى و یک جنبه پیشینى دارند. جنبه پیشینى اخلاق را اخلاق محض یا فلسفه اخلاق مى‏گویند. از دیدگاه کانت، وظیفه فلسفه اخلاق، توجیه احکام کلى و ضرورى اخلاقى است. به بیان دیگر وظیفه فلسفه اخلاق این است که عناصر پیشینى را از عناصر تجربى متمایز ساخته و بررسى کند که چه توجیهى براى قبول عناصر پیشینى داریم. یعنى چگونه قادریم، به اصولى از رفتار که براى همه انسانها الزام آور است، دست یابیم. کانت قواعدى را ارائه مى‏دهد که از طریق آنها مى‏توان اصول کلى و ضرورى اخلاقى را تشخیص داد.
جایگاه نیت در تفاوت بنیادین فقه و اخلاق (با تأکید بر آیات و روایات)
نویسنده:
محمود متوسل آرانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اخلاق و فقه دو علم مشهور از علوم اسلامی است. دانشورانی به بیان وجوه اشتراک و افتراق اخلاق و فقه پرداخته اند؛ اما به نظر میرسد مهم ترین تفاوت، موضوع نیت و انگیزه باشد که در اخلاق، پایه و اساس است و در فقه، تنها در ابواب عبادات مطرح است؛ البته آنجا نیز، انگیزه اخلاقی متعالی تر از نیت فقهی است.اصولاً فقه شرایط صحت عمل و اخلاق شرایط قبول عمل را بیان میکند. اولی ظاهر عمل را می بیند و به صحت یا بطلان حکم میکند و دومی باطن عمل را می نگرد که معیار سنجش آن میزان اخلاص در نیت و انگیزه است.تجرّی و قصد گناه در ترک محرمات و قتل کسی با انگیزه خصومت شخصی، درحالی که آن فرد، مهدور الدم باشد، از مصادیق این تفاوت است.
صفحات :
از صفحه 159 تا 176
نسبت عقل و دین در فلسفه کانت
نویسنده:
اسماعیل سعادتی خمسه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
نسبت دین و عقل در فلسفه کانت از جمله موضوعاتی است که داوری سریع و قطعی در مورد آن دشوار است. در این مقاله سعی می‌شود با توجه به آثار مهم کانت و به‌ویژه با تأکید بر دین فقط در محدوده عقل موضع حقیقی و واقعی کانت در این مورد کشف و تشریح شود. با توجه به ایده‌آلیسم استعلایی و اصالت‌بخشی به خودآیینی عقل در فلسفه نقدی و نیز با دقت در استعاراتی که کانت در آثار خود به کار می‌برد، به این نتیجه متمایل می‌شویم که در ساختمان فکری کانت اموری از قبیل خدا، وحی، دین و جاودانگی هر چند به اشکال مختلف مورد توجه و گاه مورد تأکید قرار گرفته است؛ ولی این امور یا به‌عنوان اصل موضوعه اثبات نشده اخلاق و ایده ذهنی فرادید هستند و یا اهمیت و اعتبار آن‌ها تا اندازه‌ای است که هم‌سو و هم‌ساز با اصول و قواعد وضع شده توسط عقل خودآیین بشری و وجدان‌گاه معینْ این عقل و گاه پشت‌گرم به چنین عقلی باشد. خدا در نهایت در اندیشه‌ی کانت به جامعه مشترک‌المنافع اخلاقی، که جامعه مبتنی بر فضیلت محسوب می‌شود، تحویل می‌رود؛ و جاودانگی نیز از جنبه فردی و شخصی خارج شده به امیدی نوعی و جمعی برای تحقق چنان جامعه‌ای تبدیل می‌شود. بدین ترتیب، وحی به‌عنوان پدیده‌ای شخصی، همچون خواب، تا آنجا مورد توجه است که هم‌سو و سازگار با قواعد و قوانین و آرمان‌های عقل خودآیین، اعم از نظری و عملی، باشد؛ وگرنه، علی‌الاصول، مانند خواب نوعی جنون موقت و خروج از ساحت اجتماعی انسان به شمار آمده و به طور ضمنی و با ظرافت تمام چوب رد و انکار می‌خورد.
صفحات :
از صفحه 73 تا 105
  • تعداد رکورد ها : 10