جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 7
بررسی تحلیلی مسأله تجرد نفس نزد سه فیلسوف بزرگ مسلمان (ابن سینا، شیخ اشراق، ملاصدرا)
نویسنده:
وحیده عامری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق(ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
پی بردن به حقیقت نفس و درک ناشناخته‌های آن، همواره از دغدغه‌های فیلسوفان مسلمان بوده است. از میان صفات نفس ویژگی تجرد یکی از مهمترین آنهاست چرا که اگر وجود نفس به عنوان یک جوهر مجرد که بعد از زوال بدن باقی است ثابت نشود، بحث از معاد بی‌معنا خواهد بود. این مقاله به بررسی آراء سه فیلسوف بزرگ مسلمان (ابن‌سینا، شیخ اشراق و صدرالمتالهین) در باب تجرد نفس می‌پردازد. ابن‌سینا بحث نفس را در طبیعیات آورده زیرا به نظر وی نفس کمال اول برای جسم طبیعی است و مجردا حادث می‌شود. البته در این صورت این سؤال به وجود می‌آید که رابطه موجودی مادی مثل بدن با موجودی مجرد چون نفس چگونه قابل توجیه است؟ وی سپس دلایل مختلفی بر تجرد نفس ارائه می‌دهد که مهمترین آنها در این مقاله آمده است. بر خلاف حکمای مشاء که از علم‌النفس در طبیعیات بحث کرده‌اند، شیخ اشراق به مسأله نفس صورتی الهی بخشیده است. از نظر وی نفس نوری از انوار حق‌تعالی است که در زندان تن گرفتار شده و در جهت رهایی او از دام تن و نجاتش از تاریکی جهان مادی باید کوشید. برخی از دلایل سهروردی بر تجرد نفس برگرفته از آراء مشاییان و برخی مختص به خود اوست. از دیدگاه ملاصدرا تعریف نفس به کمال اول برای جسم طبیعی ناظر به ذات نفس است، نه حیثیت تعلقی آن و نفس حقیقتی جز سرپرستی و تدبیر بدن ندارد. وی بر خلاف ابن‌سینا از نفس در الهیات بحث کرده و معتقد است نفس «جسمانیة الحدوث» و «روحانیة البقا» است. به عبارت دیگر، نفس از بستر ماده بر می‌خیزد و مراتب تجرد را یکی پس از دیگری می‌پیماید تا اینکه به مقام تجرد تام عقلی نائل می‌شود.
صفحات :
از صفحه 101 تا 124
حقیقت کمال اخلاقی از دیدگاه آیت اللّه مصباح یزدی
نویسنده:
حسن جان نثاری، اکبر حسینی قلعه بهمن
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
چکیده :
با اینکه در مطلوبیت کمال اختلافی نیست، در چیستی بحث کمال نهایی انسان اختلافاتی وجود دارد . بر این اساس مسئله چیستی کمال نهایی حائز اهمیت است. در این مقاله در ابتدا به معنای لغوی و اصطلاحی کمال، کمال اول، کمال ثانی و تفاوت بین آنها بیان شده است و در ادامه ضمن بیان دیدگاهها نظر آیت الله مصباح در مورد کمال نهایی انسان که قرب به خداست بیان می گردد. بر اساس تفسیر ایشان کمال نهایی انسان همان سعادت اوست و کمال نهایی هرچند مفهوماً متفاوت با سعادت است ولی مصداقاً یکی هستند ضمن آنکه کمال وجودی و فلسفی اعم از کمال اخلاقی است.
صفحات :
از صفحه 91 تا 112
رویکرد کلامی و فلسفی خیر و شر
نویسنده:
حسن امینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
رویکرد اشاعره نسبت ‌به مسأله شرور، نیست­انگارانه و رویکرد متکلمان معتزلی شیعی پیش از خواجه‌نصیر، هستی­انگارانه بوده است؛ اما پس از وی، دیدگاه آنان متفاوت بوده است. از میان فیلسوفان، فارابی نخستین کسی است که به این مسأله پرداخته، میان شرور طبیعی و ارادی تفاوت گذاشته است. پس از او ابن‌سینا با نگاه نیستی­انگارانه به صورت مفصل با تشقیق شقوق و بیان احکام هر‌ کدام به صورت جداگانه به این مسأله پرداخته است. بعد از وی، بیشتر فیلسوفان متأثر از وی بوده‌اند؛ البته ملا‌صدرا در مفاتیح‌الغیب، دیدگاه نیستی­انگارانه فیلسوفان را به چالش کشیده، دیدگاه عرفا را برگزیده است.
صفحات :
از صفحه 53 تا 87
واکاوی تحلیل خواجه طوسی از چگونگی استکمال انسان: اشتداد وجودی یا حرکت در اعراض؟ (از چالش تا ارمغان درخشش جوهری)
نویسنده:
فرشته ابوالحسنی نیارکی، احد فرامرز قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
مسئله این جستار، واکاوی تحلیل خواجه از کیفیت حرکت و استکمال نفس (اشتداد وجودی یا حرکت در اعراض) است. دیدگاه خواجه طوسی را می­ توان در دو مرحله بررسید: 1. قبل از تکون نفس: بیان خواجه برخلاف کون و فسادِ مشائی، ملتزم اثبات حرکت اشتدادی برای صورت نوعیه نفس است. 2. در طول حیات آدمی: اگرچه طوسی در مواضعی به زعم مشاء، حرکت جوهری نفس را ابطال می­ کند، اما در تحلیل سیستمی از آرای وی به ­ویژه در بررسی استکمال، تحقق وجودی آن در ابعاد، مراتب و مراحل آن، سرانجام وی، همگام با رأی نو افلاطونیان، اشراقیون و عرفا، ارمغان درخشش در اثبات نوعی اشتداد وجودی برای نفس است. درخشش طوسی به­ سبب در دست نداشتن مبانی سازگار در مسئله حرکت و علم­ النفس، جلوه ­گر نوعی ناسازگاری در نظریه ­پردازی اوست که این ناسازگاری با این حقیقت که وی در مراحل آغازین سیر اندیشه حرکت جوهری نفس است، توجیه می ­یابد؛ سیری که توسط صدرا به نهایت می ­رسد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 28
استکمال علمی و اخلاقی انسان از منظر خواجه نصیرالدین طوسی
نویسنده:
فرشته ابوالحسنی نیارکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
چکیده :
براساس تنوع کارکردهای قوای نفس ناطقه (قوه نظری و عملی) نزد طوسی، استکمال علمی و عملی نیز متفاوت می شود. کمال علمی از سنخ معرفت و حقایق تکوینی (بینش ها) و کمال اخلاقی از جنس معارف جزئی و آثار عملی است. نظریه اخلاقی طوسی در واقع فراتر از سلامت نفس است و به آرمان های بالا دستی، یعنی کمال نفس اشاره می کند. کمال به عنوان آرمان اخلاق دارای مراتب است که می توان آنها را با هرم طولی کمال ترسیم کرد. مراحل استکمال نزد طوسی، در آثار فلسفی به قوای عرضی نفس اشاره دارد و در آثار عرفانی نیز ناظر به سلوک نفس و سپهرهای وجودی طولی آن است. فرآیند استکمال در دو بعد علمی و اخلاقی است و طوسی برای استکمال آن برنامه عملی ارائه داده و تنها به نظریه پردازی نپرداخته است.
صفحات :
از صفحه 169 تا 192
اندیشه های اشراقی ابن سینا
نویسنده:
مرضیه صادقی
نوع منبع :
مقاله , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
کمال نهایی انسان در سیر صعودی،رسیدن به حق تعالی است که همین امر،کمال‌ و خیر او به شمار می‌رود؛زیرا انسان که خداوند او را مثال خودش قرار داده است‌ دارای چنان شأنی است که بتواند به عنوان اشرف ممکنات،متصف به صفات حق و متخلق به اخلاق حق شود.از نظر ابن سینا،عارف کسی است که فکر خود را معطوف‌ به عالم قدس نموده تا نور حق پیوسته بر باطنش بتابد.ابن سینا زهد و عبادت را به‌ عنوان مقدمات سیر و سلوک عرفانی می‌داند او نخستین مرحله را«اراده»می‌داند که‌ از آن به میل و رغبت تعبیر می‌کند و منشأ آن را یقیین برهانی و ایمان قلبی می‌داند. به نظر وی دومین مرحله«ریاضت»است که به معنای پرهیزگاری و انجام کارهای‌ سخت یا تحمل رنج در راه تربیت خود می‌باشد.از نظر ابن سینا سالک پس از طی‌ مراحل بعدی یعنی وقت،توغل،سکینه،خوف و تلبیس،طمأنینه،مشیت و عروج،به‌ جایی می‌رسد که نظری به حق و نظری به خود به عنوان آیینه حق دارد.سرانجام‌ عارف واصل در پایان این سلوک به مقامی دست می‌یابد که در آن تنها حق را مشاهده‌ می‌نماید.
صفحات :
از صفحه 118 تا 137
  • تعداد رکورد ها : 7