جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«کتاب السیاسة» به قلم ابو علی سینا و در باب سیاست است که در قرن پنجم هجری، به زبان عربی تالیف شده است. بو علی، ابتدا در مورد تفاوت مردم در صفات و مراتب و سپس در باره لازم بودن تدبیر و سیاست برای مردم، سخن گفته است، آن گاه تحت عنوان کلی «اهل الانسان»، به مسائل زیر پرداخته است: ۱. فی سیاسة الرجل لنفسه. ۲. فی سیاسة الرجل دخله و خرجه. ۳. فی سیاسة الرجل اهله. ۴. فی سیاسة الرجل ولده. ۵. فی سیاسة الرجل خدمه.شیخ الرئیس، قبل از پرداختن به مسائل پنج گانه فوق، بحث دقیقی راجع به خانواده دارد و نظام خانواده را نیازی ضروری برای هر مردی می‌داند و می‌گوید: انسان برای آرامش و استراحت خود نیاز به منزل و ماوایی دارد که در آن ساکن گردد و همسری که حافظ آن منزل و ماوی باشد و هم چنین برای بقای نسل خود باید فرزندانی داشته باشد، کما اینکه زندگی در اجتماع، نیازمند برخوردها و معاشرت‌هایی است که همه اینها نیاز به سیاست را در انسان روشن می‌سازد. ← فصل اول نخستین فصل رساله، در باب سیاست مرد در مورد نفس خودش می‌باشد که بو علی آن را احسن در نظم و ابلغ در نفع می‌داند، زیرا خودسازی زمینه تمام خوبی‌های انسان می‌باشد. از آن جایی که انسان اقرب اشیا به خودش و اکرم آنها بر خودش می‌باشد، فلذا سزاوارتر به عنایت و توجه است. در باب سیاست نفس، انسان دارای یک عقلی است که به منزله سائس می‌باشد و یک نفس اماره‌ای دارد که منشا همه بدی‌ها و پستی‌ها است که آن هم به منزله مسوس می‌باشد. ← فصل دوم دومین فصل رساله، در سیاست مرد در مورد دخل و خرجش می‌باشد. ابن سینا، نیاز انسان به قوت و ما یحتاج زندگی را دعوت کننده وی به جلب روزی و تلاش برای به دست آوردن احتیاجات زندگیش می‌داند. مؤلف، انسان‌ها را در باب به دست آوردن روزی به دو دسته تقسیم می‌کند: دسته‌ای که به اندازه نیازشان روزی به دست می‌آورند و دسته‌ای که دخلشان کفاف خرجشان را نمی‌دهد.در مرحله بعدی، صناعات را به سه دسته تقسیم می‌کند: دسته‌ای که از عقل انسان به دست می‌آید، مانند کارهای مدیریتی که ریاست ، وزارت و... را به دنبال دارد؛ صنفی که از علم و ادب حاصل می‌گردد که طب و نویسندگی و... از آن حاصل می‌شود و قسم سوم که از شجاعت و قوت و قدرت به دست می‌آید.بو علی، می‌گوید: هیچ چیز برای مرد زیبنده تر از آن نیست که روزی واسع و تامین کننده نیازش، برایش، در آسان‌ترین و بهترین صورت مهیا باشد، اما اینکه درآمد بیش از حد ضرورت، چگونه بایدصرف گردد، موضوع دیگر بحث بو علی، در این فصل است که به اعتقاد وی، این درآمدها، باید بخشی در صدقات و زکوات و بعضی در امور خیر و بعضی به عنوان ذخیره برای زمان نیاز صرف شوند. ← فصل سوم در فصل سوم، سیاست مرد با خانواده خود است. در این فصل، ابتدا خصوصیات یک زن خوب از نگاه بو علی که ناظر به روایات و کلمات حکما می‌باشد، بیان گردیده است. وی، زنی را که دارای عقل ، تدین ، حیا و عفت ، خوش اخلاقی و بچه زا باشد، شریک ملک، قیم مال و خلیفه رجل می‌داند. ابن سینا، هیبت ، کرامت و شغل را سه لازمه سیاست مرد با خانواده اش می‌داند. به عقیده بو علی، اگر مرد در مقابل زنش دارای هیبت نباشد، باعث سبکی مرد گردیده و در نتیجه حرف شنوی زن در مقابل مرد از بین می‌رود. کرامت مرد هم باعث خوش بینی زن نسبت به همسرش شده و زن همیشه دوام و بقای شوهرش را طلب می‌کند و اشتغال زن در منزل به امور فرزندان و خانه، مهم‌ترین عامل سلامت زن است که وی را از اظهار وجودش نسبت به بیگانگان و نامحرمان باز می‌دارد. ← فصل چهارم فصل چهارم، در سیاست مرد با فرزندانش می‌باشد. مراتب حق اولاد بر والدینش، طبق آنچه شیخ الرئیس، ترسیم می‌کند، عبارتند از: نام نیکو انتخاب کردن، از شخصی عاقل شیر خوردن که موجب حماقت فرزند نباشد و وقتی بچه از شیر گرفته شد، به تادیب و اخلاق او اقدام کند، قبل از آنکه اخلاقیات پست و مذموم به سراغ بچه بیاید، چرا که اگر بچه چنین خلقیاتی را کسب کند، جدا کردنش از آنها تقریبا ناممکن می‌باشد.در مراحل تربیت فرزندان، نخست، تشویق . اگر نشد، توبیخ. اگر کافی نبود، تنبیه . اینها در راستای هم به عقیده بو علی، مفیدند که در صورت تکمیل این مراحل و رشد نسبی کودکان، آموزش قرآن از مهم‌ترین وظایف والدین است.مراحل آموزش فرزندان و همین طور پرورش آنها در این جا به دقت مورد بررسی قرار گرفته‌اند که از آن جمله، قرار گرفتن کودکان در محیط آموزش و چگونگی معاشرت آنها با کودکان دیگر و... می‌باشد. آموزش صناعات و حرف، چگونگی حضور آنها در اجتماع و در نهایت فراهم کردن اسباب ازدواجشان در آخرین مراحل، از جمله وظایف پدر و مادر نسبت به فرزندان قرار دارد. ← فصل پنجم سیاست مرد با زیردستان، آخرین و پنجمین فصل، است. ابن سینا، می‌گوید: نسبت زیردستان به انسان، نسبت اعضای بدن به جسم است. وی، اضافه می‌کند همان طور که مردم می‌گویند: حاجب مرد، چهره او، کاتبش، قلم او و رسولش زبان اوست، به نظر ما خدم و حشم مرد، دست و پای اوست؛ به همین جهت، برخورد مناسب با زیردستان به عقیده بو علی سینا، نقشی اساسی در آسایش و پیش روی امورات انسان دارد. چگونگی گزینش خادمان ، ازمسائل مهمی است که مؤلف، توضیحاتی را در آن مورد بیان می‌کند. در مرحله بعد از گزینش، چگونگی گماردن هر خادمی در شغل مناسب خود، از دیگر مسائلی است که در باب سیاست مرد با زیردستانش مورد توجه قرار گرفته است.اینکه انسان با خادمانش چگونه برخورد کند، چگونه به آنها اظهار اطمینان و اعتماد نماید، آخرین بحثی است که در این بخش به آن پرداخته شده و مورد توجه مؤلف واقع گردیده است. شیخ الرئیس، اکتفا به همین مقدار را برای آسانی استفاده مخاطبان و خوانندگان لازم شمرده با اینکه از نظر وی، مطالب فراوانی در این زمینه قابل ذکر می‌باشد.

جهان بينى و نوع تلقى انسان از زندگى و هستى، به زندگى انسان جهت مى دهد و موجب مى شود انسان نوع خاصى از رفتار فردى و اجتماعى را برگزيند. اگر جهان بينى بر پايه بينشى صحيح استوار باشد، رفتارهاى انسان شكل و جهت درستى به خود مى گيرد. اما اگر انسان تلقى درستى از عالم هستى نداشته باشد و يا به صورت مشكوك و ترديدآميز به جهان هستى بنگرد، خواه ناخواه، بر اعمال و رفتارش تأثير نامطلوب خواهد گذاشت، كه حداقل اثر آن، سستى در انجام وظايف و تكاليف است. انسان براى فهم يك سلسله مفاهيم و حل مسائلى كه براى او سؤال برانگيز است دست كم بايد جهان هستى را درست بشناسد و نسبت به موقعيت خود در آن، و اين كه نهايتا به كجا خواهد رفت، بينش صحيح داشته باشد. اگر انسان نتواند اين مسائل را براى خود حل كند، تلاش وى براى انتخاب يك نظام ارزشى و اخلاقى صحيح بى فايده خواهد بود; زيرا اخلاق منهاى دين، و نظام ارزشى منهاى جهان بينى صحيح ره به جايى نمى برد. در قرون اخير، به خصوص در كشورهاى غربى، به دليل سست شدن پايه هاى جهان بينى و اعتقادى مردم، پايه هاى اخلاقى آنان نيز رو به ضعف نهاده است. از آن جا كه مفاهيمى همچون خداوند، وحى و قيامت اساس اعتقادات انسان را تشكيل مى دهند و با ابزارهاى حسّى و تجربى قابل اثبات نيستند، طبعا انسان هايى كه مبناى كارشان را بر تجربه حسى گذاشته اند، اين مسائل را انكار مى كنند و دست كم با شك و ترديد به آن ها مى نگرند.

موضوع این پایان نامه رضایت از زندگی از دیدگاه کتاب و سنت می باشد. اهدافی که این موضوع دنبال می کند ارائه الگویی زیبا برای داشتن یک زندگی موفق و سرشار از نشاط و شادی و خشنودی، از دیدگاه اسلام می باشد و راه ها و عوامل رسیدن به رضایت از زندگی از این منظر را مورد بررسی و مطالعه قرار داده، تا با این رویکرد بتوانیم کمی از مشکلات درونی افراد کاسته و پاسخ هایی مناسب و دقیق برای نسل امروز جامعه بشری داشته باشیم. تا از این رهگذر ثابت کنیم که دین اسلام کاملترین دین و بهترین راهنما و دارای جامع ترین برنامه ها برای یک زندگی تکامل یافته و به عبارتی بهتر برای رسیدن به حیات طیبه می باشد که آموزه های دین ، غنی و سرشار از این حقایق زندگی ساز است. این موضوع از دامنه ی نسبتاً وسیعی بر خوردار است، و ما در این تحقیق مختصر با توجه و فرصت نیز توانمندی خود، سعی کرده ایم فقط به صورت اشاره و فهرست وار، از کنار مطالب گذشته و هر جا که احساس کرده ایم نیاز به توضیح بیشتری دارد، مطالبی را کمی شرح و بسط داده ایم . بسیاری از دانشمندان و نیز روانشناسان معاصر در این باره قلم فرسایی کرده و تلاش بسیار نموده اند، ما نیز از آثار و نوشته های ایشان در ارائه این تحقیق کمک گرفته ایم و منابع موجود بیشتر آیات و روایات و تفاسیر می باشند. مجموعه حاضر شامل پنج بخش می باشد که توضیحی مختصر در مورد هر بخش ارائه می دهیم. بخش اول: که شامل کلیات می باشد در این بخش به تعریف رضایت، زندگی و به طور کل رضایت از زندگی پرداخته شده است . بخش دوم: راه های رسیدن به رضایت از زندگی. در این بخش به نقش ایمان و باورها در رسیدن به رضایت و نیز شناخت دنیا در این راستا اشاره شده و در پایان این بخش در فصلی با عنوان مهارت های زندگی، راه کارها و فنون کلی را برای رسیدن به خشنودی و رضایت از زندگی ارائه داده و فهرست وار آنان را نام برده ایم . بخش سوم : ره آوردها و آثار رضایت از زندگی می باشد که در این بخش به توضیح و شرح اولین اثر و ره آورد رضایت از زندگی که رسیدن به مقام رضا به قضا و قدر الهی می باشد پرداخته شده، و آثار و برکاتی که برای صاحب این مقام می باشد را بر شمرده ایم . بخش چهارم : که شامل موانع و مشکلات رسیدن به رضایت از زندگی می باشد . در پی فصولی به این موانع پرداخته شده که عبارتند از: مصائب و مشکلات، آرزوهای طولانی، غم روزی، حسادت، غم و اندوه در نتیجه افسردگی. که در مورد هر کدام از این ها سعی شده تعریفی ارائه شود و نیز آثار و پیامد های سوئی را که به دنبال دارند، مورد برسی قرار گرفته است. بخش پنجم: راه برخورد با موانع و رفع آن ها می باشد . ما در این بخش در طی چند فصل همان موانع بخش قبل را مورد بررسی قرارداده با این تفاوت که در این بخش سعی شده که راه کارها و راه حل هایی برای برخورد و رفع موانع یاد شده ارائه داده و با استفاده از کلام وحی و کلام ائمه معصومین(ع) که سراسر نور و حکمتند، راه صحیح مقابله با موانع و مشکلات و گرفتاری ها را نشان دهیم. و در پایان نیز « عشق به خداوند و زندگی کردن برای خدا» را به عنوان نتیجه این تحقیق آورده ایم امیدواریم که این تحقیق مورد رضایت حضرت حق قرار گرفته و علاقه مندان مستعد، بتوانند از آن بهره گیرند، باشد که با استفاده از آموزه های معرفتی دین، زندگی سعادت مندانه در این دنیا و در سرای آخرت داشته باشند.

سبک زندگی از موضوعات میان رشته ای است که به منزله نقشه راه زندگی قابل بازخوانی در فرهنگ اسلامی است. بررسی این موضوع از منظر شخصیت هایی که سبک ساز هستند زمینه وصول به حیات طیبه را هموار می سازد. علامه طباطبائی به عنوان عنصری سبک ساز، توحیدمحوری را سرلوحه شیوه زندگی و مبنای اساسی آن قرار داد. هدف اصلی پژوهش، استخراج الگوی سبک زندگی از منظر علامه طباطبائی است. روش تحقیق بر اساس مطالعه تحلیلی با تکیه بر منابع کتابخانه ای می باشد. یافته ها حاکی از آن است که سبک زندگی از منظر علامه در وظایف و مسئولیت های زندگی تجلی می یابد. وظایف انسان در ارتباط با خدا، خود و دیگران از محورهای عمده سبک زندگی از دیدگاه علامه طباطبائی است که مهم ترین آن در ارتباط بنده با خدا به ظهور می رسد. اختصاص بهترین اوقات به برقراری ارتباط با خدا در قالب نماز و نیایش، کمک گرفتن از نماز و روزه در مشکلات و توسل به پیامبر صلی الله علیه و آله و اولیای خدا، خودشناسی و داشتن روابط عاشقانه همسران در قالب اصول سه گانه تسکین، مودت و رحمت، از جمله الگوهای رفتاری در سبک زندگی از نگاه علامه طباطبائی است.