خانواده اخلاقي موفق | کتابخانه مجازی الفبا

ببخشيد بيت چگونه بيت الله مي شود؟ لطفا به صورت كاملا عملي توضيح دهيد كه من بيتم را با همسرم چگونه بيت الله كنم تا رحم تربيتيم الهي باشد يا هر كس از نقش ها و مسئوليت هايم در آن بيت وارد مي شوند مثل بيت الله حالت محرم به خود بگيرند؟ متشكرم خواهشمندم سريع جوابم را بدهيد؟

تصميم شما براي تبديل كانون مقدس خانواده به مثابه حريم الاهي ستودني است.
حركت در اين مسير توجه دائمي شما به حدود الاهي را مي‌طلبد كه ان شاء الله با عزمي كه در شما و همسرتان وجود دارد اين كار ممكن خواهد بود. اما بايد توجه داشته باشيد كه رسيدن به اين هدف تدريجي است و بايد با عزمي راسخ در اين مسير حركت كنيد.
اما براي رسيدن به اين هدف مراحل گوناگوني پيش روي شما است لذا به اين مطالب توجه كنيد:
1- تبديل خانواده، به يك خانواده موفق كه زمينه رشد و شكوفايي حداقل در سه جهت براي اعضاي آن فراهم باشد و حركت اصلي خانواده در مسير رشد و كمال باشد.
الف. بعد عاطفي:
يكي از مهمترين ابعاد وجودي انسان عواطف و هيجانات اوست. رشد بعد عاطفي در واقع زمينه ارتباطات بين فردي و اجتماعي افراد فراهم مي كند و عدم رشد عاطفي باعث بروز انواع اختلالات خلقي و عاطفي را موجب مي شود كه از جمله آنها افسردگي و انزواطلبي است. مهمترين عاملي كه در رشد عاطفي خانواده مؤثر است ارتباط عاطفي والدين است اگر در خانواده رابطه عاطفي ميان زن و شوهر ارتباطي صميمي توأم با دلسوزي و صداقت باشد همه روابط بين اعضاء خانواده را تحت تأثير قرار مي دهد و مجموعه خانواده با يكديگر روابط عاطفي سالم و سازنده دارند و در نتيجه زمينه رشد يادگيري مهارت هاي ارتباطي در اين خانواده فراهم مي شود و اعضا خانواده با يكديگر يك ارتباط متقابل گرم و آكنده از مهر و محبت دارند و چنين خانواده علاوه بر اين كه از استحكام مناسبي برخوردار است اعضاء آن از نشاط، شادابي در روابط اجتماعي نيز برخوردارند و زمينه بسياري از اختلالات عاطفي مانند افسردگي از بين مي رود.
ب. بعد شناختي:
علاوه بر بعد عاطفي خانواده بايد شرايط رشد فكري و علمي اعضاء خود را فراهم كند تا استعدادهاي نهفته در هر كدام از اعضا در مسير صحيح شكوفا شود و همه اعضا خانواده از نظر علمي رشد لازم را داشته باشند. مسؤولان خانواده يعني والدين بايد از همان ابتدا به سؤالات فرزندان خود توجه داشته باشند تا آنجايي كه امكان دارد سؤالات آنها را بي پاسخ نگذارند و در صورت بلد نبودن از ديگران كمك بگيرند يا با مطالعه كتاب هاي مربوطه جواب سؤالات فرزندانشان را بدهند. علاوه بر اين كه بايد مراقب تحصيل فرزندان خود باشند و زمينه رشد استعداد آنها را فراهم كند، ارتباط بين خانه و مدرسه بايد حفظ شود و والدين با ارتباط با معلمين فرزندان خود در همان سال هاي اول پايه هاي علمي آنها را محكم كنند و علاوه بر اين استعداد آنها را كشف كنند تا در مسير صحيح علمي و در رشته هاي متناسب با استعداد، ذوق و علاقه آنها را هدايت كنند.
ج. بعد اخلاقي و ديني:
با توجه به اين كه باورهاي ديني نقش بسيار مهمي در شكل گيري شخصيت انسان دارد و بر همه كاركردهاي او در همه حوزه هاي فكري و عملي تأثير مي گذارد خانواده بايد شرايط رشد اخلاقي و معنوي فرزندان خود را براساس معيارهاي ديني فراهم كند. آشنايي كودكان از همان ابتدا با قرآن و معارف قرآني، رعايت اخلاق و انجام رفتارهاي سنجيده در مقابل چشم فرزندان، اهميت دادن به انجام فرايش ديني مانند نماز، روزه و ساير احكام ديني و ياد دادن به فرزندان، معاشرت با خانواده هاي سالم و جلوگيري از ارتباط فرزندان با افراد ناصالح، مراقبت از دوستان و رفقا و همكلاسي هاي فرزندان، ارتباط داشتن با مساجد و اماكن مذهبي و شركت در جلسات مذهبي همراه با فرزندان، دوري و اجتناب از خانواده هايي كه به مسائل ديني اهميت نمي دهند. تفريحات سالم، گردش هاي خانوادگي به محل هاي سالم، اهتمام به ورزش و كارهاي هنري مورد علاقه فرزندان و بسترسازي براي رشد معنوي اعضاء خانواده از جمله ويژگي هاي يك خانواده موفق است.
2- داشتن خانواده‌اي موفق و نوراني مستلزم آگاهي و شناخت هر چه بيشتر از مسائل خانواده، مسائل تربيتي و اخلاقي، آشنايي با روان شناسي كودك نوجوان و جوان و آشنايي با مراحل رشد كودك و نوجوان و... و همچنين همت عالي و پشتكار در عمل كردن به راهكارها و مسؤوليت هايي است كه اجمالا به آنها اشاره شد.
در اين زمينه شما بايد مطالعات فراواني داشته باشيد و در هر يك از امور فوق با استفاده از نظر كارشناسان ، بهترين منابع را مطالعه كنيد. زيرا انجام كارهاي دقيق نياز به علم و آگاهي دارد كه بدون آن ممكن نيست.
3- براي تعالي و تحكيم خانواده، برخوردهاي شما و همسرتان با هم بسيار تعيين كننده است. هر چقدر اين رفتارها بيشتر منطبق با موازين و دستورات اسلامي باشد ، شما بهترين كمك كار را براي بندگي خدا يافته‌ايد و در نتيجه كانون مقدسِ خانواده شما گرم‌تر از پيش مي‌شود. لذا به اين نكات توجه كنيد:
1. با مطالعه كتاب‏هاى مربوط به آيين همسردارى، چگونگى ايجاد ارتباط با ديگران و نيز شركت در جلسه‏هاى آموزش خانواده، دانش و مهارت خود را در اين زمينه افزايش دهيد.
2. با همدلى، هم‏فكرى، همكارى و مشورت با يكديگر درباره مسائل مختلف، ميان اعضاى خانواده روابط سالم پديد آوريد.
3. هر يك از زوجين ديگرى را نزديك‏ترين و محرم‏ترين فرد بداند و او را نيمه تن، حامى و پشتيبان خود تلقى كند.
4. با يادگيرى مهارت‏هاى ارتباطى نظير به حرف‏هاى يكديگر گوش كردن، احترام به نظرها و عقايد يكديگر و تشريك مساعى و مشورت كردن - روابط خود را بهبود بخشيد.
5. بكوشيد، باايجاد كانونى گرم و صميمى، تمام اعضاى خانواده - به ويژه زن و شوهر - مسؤوليت رسيدن به تفاهم را پذيرا شوند.
تا كه از جانب معشوق نباشد كششى كوشش عاشق بيچاره به جايى نرسد6.
هنگام اختلاف نظر يا سوء تفاهم، به جاى سرزنش كردن يكديگر يا تفسير نادرست، به شناسايى مسأله و يافتن راه حل آن بپردازيد و در صورت لزوم كمك و مشاوره افراد با تجربه و متخصص را جلب كنيد.
7. براى رسيدن به امنيت روانى وعاطفى در روابط زناشويى، داشتن صداقت، پذيرش، سعه صدر، انصاف و اعتماد متقابل را اصل اول قرار دهيد.
8. در صورت به وجود آمدن هر گونه سوء تفاهم و سوء برداشت، در نخستين فرصت ممكن به حل و فصل آن بپردازيد تا به فرآيندى مخرب و پيشرونده تبديل نشود.
9. به هر طريق ممكن رفتارهاى مطلوب همسرتان را مورد توجه و تأييد قرار دهيد؛ به گونه‏اى كه همسرتان بفهمد برايش ارزش قائل هستيد.
10. تشويق و تأييد و بيان نكات مثبت، به طور آشكار يا در جمع باشد و تذكر نكات منفى و انتقاد، به طور محرمانه و در تنهايى صورت گيرد.
11. براى خصوصيات و نيازمندى‏هاى يكديگر، ارزش قائل شويد و در روابط كلامى، عاطفى، اقدام‏ها و تصميم‏گيرى‏ها به افكار و خواسته‏هاى همسرتان توجه كنيد.
12. اگر رفتار خاصى براى شما مبهم است، ساده‏ترين راه اين است كه از همسرتان هدف و علت آن رفتار را بپرسيد و با روش مسالمت‏آميز، صميمانه و خوش بينانه موضوع را روشن كنيد.
13. خشونت همسرتان را با خشونت پاسخ ندهيد. خشونت را با سكوت پاسخ گوييد و در موقعيتى مناسب؛ درباره مسأله مورد نظر به بحث و گفت‏وگو بپردازيد.
14. بكوشيد در سراسر زندگى - به خصوص در روابط بين خود و همسرتان - به جاى هر گونه پيش‏داورى يا مشاهده اشكالات و ضعف‏ها، نقاط مثبت و قوت را ببينيد؛ به عبارت ديگر، به جاى توجه به نيمه خالى ليوان، به نيمه پر آن توجه كنيد.
15. سعى كنيد در برنامه ريزى براى فعاليت‏هاى اجتماعى، اوقات فراغت، ديد و بازديدهاى خانوادگى و نظاير آن، با يكديگر مشورت كنيد و از يك جانبه‏نگرى بپرهيزيد.
16. در هر فرصتى كه پيش مى‏آيد، با همسر و اعضاى خانواده‏تان ارتباط كلامى و عاطفى برقرار كنيد. شايان ذكر است زنان از صحبت كردن با همسرشان بيش‏تر لذت مى‏برند. بنابراين، مردان بايد فعالانه به سخنان همسران‏شان گوش كنند و واكنش مناسب نشان دهند.
17. اگر هر يك از زوجين در شرايط خاصى، نمى‏تواند به سخنان همسرش گوش كند، بايد صادقانه و صميمانه اين موضوع را به وى انتقال دهد و تقاضا كند صحبت كردن درباره آن موضوع را به فرصتى ديگر واگذارد.
18. هر از چند گاهى زوجين در فضايى محرمانه، محبت‏آميز و صميمانه به ارزيابى رفتار و روابط يكديگر بپردازند و از يكديگر بپرسند، چه بايد كرد تا روابطمان بهتر و بانشاطتر شود؟
19. هميشه، در رويارويى با مسائل و مشكلات خانوادگى، خود را در وضعيت طرف مقابل قرار دهيد و با قبول مسؤوليت خود و شناخت انتظارات متقابل به حل و فصل اختلافات روى آوريد.
20. در روز يا در هفته زمان مشخصى را براى گفت و گو درباره مسائل و مشكلات و به اصطلاح درد دل كردن با همسرتان اختصاص دهيد.
21. از داشتن نگرش‏هاى آرمان گرايانه و شاعرانه در مسأله ازدواج و روابط زناشويى و نيز انتظارات غير واقع بينانه اجتناب كنيد.
22. ارتباط زوجين بايد از هر گونه سوء ظن و حدس نادرست وغير واقع بينانه به دور باشد. اگر موضوع و مسأله‏اى ذهن يكى از زوجين را به خود مشغول كرده است، بايد آن را به صراحت و صادقانه مطرح كند و درستى و نادرستى اش را با همسرش مورد بررسى قرار دهد.
23. هر يك بايد زمينه‏هاى بروز سوء تفاهم‏ها و سوء ظن‏ها را از بين ببرد و از رفتارهايى كه موجب بروز سوء تفاهم و سوء ظن مى‏شود، خوددارى كند.
24. هر يك از زوجين بايد بكوشد با روان‏شناسى همسرش آشنا شود، تا بداند او به چه امورى بها مى‏دهد و نظام ارزشى‏اش چگونه است. براى مثال معمولاً زن به وابسته بودن، كسب امنيت عاطفى و مورد حمايت واقع شدن اهميت مى‏دهد و مرد مى‏خواهد مستقل و خود مختار باشد و آزادى عمل را داراى ارزش مى‏داند.
25. زن و شوهر از مسخره كردن يكديگر و گفتن سخنان طعنه‏آميز و دو پهلو جداً پرهيز كنند.
26. از رفتارهايى نظير متلك، تحقير، سرزنش و به رخ كشيدن يكديگر كه موجب افزايش مقاومت‏هاى روانى در طرف مقابل است، جداً بايد پرهيز شود.
27. در سراسر زندگى - از جمله در زندگى خانوادگى - بكوشيد به نقاط مثبت، موهبت و نعمت‏هايى كه در اختيار داريد بينديشيد نه به امورى كه در اختيار نداريد.
28. از خطاهاى يكديگر سريعاً بگذريد و خطاهاى همديگر را تحمل كنيد.
29. بايادآورى برخى ايام - مانند روز تولد، سالگرد ازدواج و نظاير آن - و دادن هديه‏هايى هر چند كوچك (مثل يك شاخه گل) به طور نمادين عشق و علاقه خود را به همسرتان اعلام كنيد.
30. خود را در برابر همسرتان آراسته و پاكيزه و جالب توجه نگه داريد و از پريشانى و وضع نامرتب بپرهيزيد.
31. در انتخاب دوست و برقرارى روابط دوستانه و معاشرت‏هاى خانوادگى با زوج‏هاى ديگر، دقت كنيد و اين امور را با توافق يكديگر انجام دهيد.
32. از هر گونه رفتارى كه به مرد سالارى يا زن سالارى مى‏انجامد، بپرهيزيد.
33. خطاى يكديگر را در حضور ديگران، فرزاندن، آشنايان، والدين يكديگر و... بازگو نكنيد.
34. هرگز همسرتان را با زن يا مرد ديگر مقايسه نكنيد.
35. از رفتارهاى مطلوب همسرتان تشكر كرده، او را تشويق كنيد و انگيزه تكرار آن رفتار را بيشتر سازيد.
36. از تصميم‏هاى نادرست و غير منطقى و كلى‏گويى‏هاى منفى و شكل‏گيرى افكار منفى، درباره همسرتان شديداً بپرهيزيد.
37. حتى‏المقدور به قول‏هايى كه به همسرتان داده‏ايد، عمل كنيد تا به سلب اعتماد و احساس فريب خوردگى نينجامد.
38. از نسبت دادن القاب و زدن برچسب‏هاى ناگوار و نامطلوب - مانند بدقول، زرنگ، شلخته، كله‏شق، يك دنده، لجباز و خودخواه - به يكديگر پرهيز كنيد.
39. در مواردى كه غمگينى و افسردگى و يا عصبانيت زن يا شوهر، شدت مى‏يابد و احتمال اختلال در كار سيستم عصبى يا غدد درون‏ريز - به ويژه غده تيروئيد - وجود دارد، در نخستين فرصت به پزشك متخصص مراجعه كنيد تا از عادى بودن ترشح غدد - از جمله غده تيروئيد - مطمئن شويد.
40. براى داشتن يك زندگى با نشاط و موفق خوب بينديشيد، وقت بگذاريد، احساس مسؤوليت كنيد، موانع ارتباط سالم را از ميان برداريد و به عوامل ايجاد كننده روابط سالم توجه كنيد.
4- نكته پاياني الگو گيري از خاندان عصمت و طهارت عليهم‌السلام در زندگي است. روش آن بزرگواران همواره چراغ راه و مسير صحيح زندگي ما خواهد بود. اين نكته كليدي را فراموش نكنيم كه در تمام مراحل زندگي متوجه باشيم كه ايا اين رفتار ما مورد رضايت اهل بيت عليهم السلام است يا نه؟ اين ملاك خوب و سنگ محكي حاضر در رفتار ما است و به ما قدرت تصميم گيري مي‌دهد.
ان شاء الله در اين مسير موفق باشيد و تاييدات حضرت ولي عصر ارواحنا فداه شامل حالتان باشد.

پرسمان دانشجویی