جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
گروه های مذهبی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 24
بررسی مبانی و شیوه های تفسیری ماتریدی
نویسنده:
صدیق حسین زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در قرن چهارم هجری و در منطقه ماوراءالنهر ابومنصور ماتریدی با انگیزه اصلاح و دوری از افراط و تفریط‌های اهل حدیث و معتزله، مکتبی را پایه‌گذاری نمود که از طریق شاگردان و آثار او، فرقه کلامی بزرگی را در اهل سنت با عنوان ماتریدیه پدید آورد. آن‌چه سبب امتیاز ماتریدی در جهان اسلام گردید، روش او در بررسی مسائل کلامی و مطالب علمی بود. او در تبیین آرای خود از عقل و نقل به‌قدر اعتدال بهره جست و از هرگونه زیاده‌روی پرهیز می‌کرد. اندیشه‌های کلامی ماتریدی در موارد متعددی با اعتقادات امامیه هماهنگی دارد که مشخصاَ می‌توان به حسن و قبح عقلی، محال بودن تکلیف به ما لایطاق، مختار بودن انسان، وجوب معرفت خدا از طریق عقل قبل از شرع، و تفسیر برخی از صفات خبری خداوند اشاره کرد. اگرچه ماتریدی با ارائه اندیشه‌های جدید از قبیل منابع معرفت، یکی از مشاهیر کلامی اهل سنت به‌شمار می‌رود ولی او آثاری در فقه، اخلاق و تفسیر نیز دارد که توجه به روش عقلی در کنار روش‌های نقلی از مهم‌ترین ویژگی‌های تفسیری اوست. مواردی مانند حجیت ظواهر قرآن، عدم تحریف قرآن، حجیت خبر واحد در آیات ‌الاحکام، جواز تفسیر و تأویل آیات، جواز تفویض در هنگام تعارض نص با عقل، و وجود مجاز، کنایه و استعاره در قرآن کریم را می‌توان از مهم‌ترین مبانی ماتریدی در تفسیر دانست. از آن‌جایی که قرآن، احادیث پیامبر(، روایاتی از اهل بیت(، اقوال صحابه و تابعین، و اقوال مفسران سابق، منابع تفسیری او را تشکیل داده‌اند، می‌توان گفت که روش‌های تفسیری او عبارت است از: تفسیر قرآن به قرآن، تفسیر روایی، تفسیر عقلی و اجتهادی. با توجه به تخصص ماتریدی در علم کلام، گرایش کلامی او در تفسیر کاملاَ آشکار است. او همچنین تلاش کرده است تا نظرات فقهی مذهب خود را با استفاده از آیات قرآن، اثبات نماید.
مشخصات اثر
نقش احزاب و گروههای سیاسی در مشارکت سیاسی زنان (1332- 1320)
نویسنده:
مریم نوری امیرآبادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تلاش این پژوهش بر آن بوده است تا نقش و تأثیر احزاب و گروه های سیاسی را بر کم و کیف مشارکت سیاسی زنان طی سال های1332- 1320مورد بررسی قرار دهد؛ چراکه این دوران، به عنوان دوره‌ای باوسعت فعالیت‌های حزبی و میزان حضور زنان در جـریان های سیاسی شناخته شده است. این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی و با رویکردی جنسیتی سامان یافته است، پس از ارزیابی میزان انطباق حوزه نظری و عملی احزاب در زمینه مشارکت سیاسی زنان، نشان می‌دهد احزاب این دهه موجد گسترش مشارکت عام زنان نیستند. در طول این سال‌ها و به ویژه دوران نهضت ملی، احزاب به ویژه حزب توده و احزاب ملی ابزار افزایش کمیت مشارکت حزبی و فعالانه بسیاری از زنان تحصیل کرده و شاغل و تا حدودی زنان کارگر شدند، اما تأثیرگذاری احزاب جهت انتقال توده های زنان به حوزه های عمومی به کل جامعه زنان تسری نیافت. این امر حتی احزاب فعالی چون حزب توده را از پیگیری مصرانه حقوق زنان به عنوان اولویتی مهم باز داشت و گاه مسأله زنان را که بیش از پیش سیاسی شده بود، ابزار تبلیغات ایشان نمود. ائتلاف گریزناپذیر احزاب و تشکل های مستقل زنان نیز نتوانست جنبش زنان را در پوشش دادن طبقات فرودست جامعه به شکل پایدار یاری کند. احزاب مترقی از هر دست، به رغم برداشتن گام هایی در پیشرفت جامعه پذیری سیاسی زنان، فاقد کارکردهای تجمیع خواسته ها و به کارگیری زنان بودند. بنا بر این شاخصه های کیفی مشارکت چون رشد آگاهی جنسیتی، راه یابی گسترده زنان در سطوح بالای حزبی و تحقق حق رأی زنان تحقق نیافت. به دلیل مواضع محافظه کارانه احزاب، تبلیغات سوء احزابی چون حزب اراده ملی و مخالفت شدید گروه های تندرو مذهبی، حقوق انتخاباتی به عنوان مقدمه سطوح بالاتر مشارکت زنان عقیم ماند.
مشخصات اثر
الوحده الاسلامیه اسس و ضوابط (علی ضوء القرآن والسنه)
نویسنده:
عبدصبر الشریفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در نوشتار حاضر، ابعاد مختلف وحدت اسلامی و آثار و برکات آن برای جامعه مسلمین و ضررهای اختلاف و تفرقه بین مسلمانان بحث و بررسی شده است. نویسنده با توجه به آموزه‌های اسلامی، ضمن تحلیل اصول کلی وحدت بین جوامع مسلمان؛ اهمیت وحدت اسلامی و سفارش مکرر بزرگان دین را در این زمینه منعکس نموده و راهکارهای وحدت و موانع پیش روی آن را تبیین و در سه فصل، مباحث اساسی وحدت اسلامی و تقریب بین مذاهب اسلامی را مطرح کرده است: نویسنده در فصل اول، اصول کلی وحدت مسلمانان، مانند وحدت در اعتقادات (توحید، نبوت، کتاب واحد)، وحدت در اصول اخلاقی، وحدت سیاسی و اجتماعی و شناسایی دشمن مشترک و تقویت روح اخوت و برادری در صفوف مسلمین و تقویت روابط اقتصادی و اجتماعی بین کشورهای مسلمان را بررسی کرده است. فصل دوم، به بحث درباره اختلاف مسلمانان، منشأ اختلاف آنان، انواع اختلاف و علاج آن و نیز به گفت و گو در اصول مشترک و توافق در زمینه آن را از جمله راه‌های کاهش اختلاف بین مسلمانان اختصاص یافته است. نویسنده در ادامه این فصل، به نقش تخریبی اختلاف در میان مسلمانان و جامعه اسلامی اشاره کرده و ظهور فرقه‌های انحرافی، مانند بابیت، بهائیت، قادیانیه، وهابیت، صهیونیسم و مانویست را حاصل اختلاف و عدم اتحاد مسلمانان عنوان نموده است. در فصل سوم، افزون بر ضرورت تقریب بین مذاهب اسلامی و راهکارهای آن؛ نقش اجتهاد و تقلید را در ایجاد تقریب بین مذاهب اسلامی و نقش تقریب مذاهب در حل مشکلات سیاسی، عقیدتی، اجتماعی، قومیت گرایی، اقتصادی، فرهنگی، نظامی، امنیتی و سایر مشکلات جوامع مسلمان تبیین نموده و آن را خنثی کننده تهاجم فرهنگی غرب که علیه کشورهای مسلمان طراحی شده؛ دانسته است. تمرکز بر امور مشترک، مانند کتاب واحد، قبله واحد و تقویت اخوت و مساوات بین امت‌های اسلامی را تأکید کرده و پرهیز از تعصب‌گرایی دینی، قومیت گرایی، تعصبات مذهبی را از جمله عوامل تقویت تقریب بین مذاهب اسلامی عنوان کرده است.
مشخصات اثر
حضرت علی (ع) و فلسفه الهی امامت
نویسنده:
غضنفر علی حیدری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر به این پرسش خواهد پرداخت که خلیفه بعد از پیامبر اسلام (ص) چه کسی است؟ با توجه به ترکیبات قومی، مذهبی، فرهنگی و اعتقادی در بعضی از کشورهای اسلامی نظیر افغانستان، پاکستان، هندوستان و ... ضرورت دارد که جهان صنعتیامروز جهت رشد و شکوفایی اسلام و اقتدار مسلمانان اختلافات قومی-مذهبی کمرنگ گردد و کشورهای اسلامی جهت نفوذ بیشتر در دنیای جدید بتوانند اسلام را در تمامی عرصه‌های فرهنگی- سیاسی جهان زنده نگه دارند و استراتژی مستحکمی را در برابر هجوم فرهنگ غربی در کشورهای اسلامی ایجاد نماید. بنابر این از یک سو اختلافات شدید بین این فرقه‌ها در مسائل مختلف و از سوی دیگر هجمه غرب جامعه اسلامی را دچار گسست و عقب‌ماندگی می‌نماید و زمینه‌های لازم جهت استعمار بیگانگان را فراهم می‌سازد. بنابراین جهت همبستگی بیشتر لازم است به بررسی مساله امامت از منظر حضرت علی (ع) بپردازیم. عده‌ای معتقدند امام و ولی از جانب خداوند به وسیله پیامبر اسلام منصوب می‌شود. ولی عده‌ای دیگر معتقدند امام و ولی را مردم انتخاب می‌کنند، از این رو باید فلسفه امامت از دیدگاه حضرت علی (ع) مورد بررسی قرار گیرد، می‌تواند راهگشای مناسبی جهت شکوفایی اسلام در دنیای جدید باشد. اهداف مورد نظر در این تحقیق عبارت است از : 1- تاریخچه امامت و اثبات ولایت و حکومت امیر المومنین (ع)به عنوان بلافصل 2- بررسی کلمات متکلمین فرقه‌های مختاف در باره‌ی موضوع امامت. 3- شناخت موضوعات اختلافی بین مذاهب اسلامی 4- فلسفه امامت از نظر علی (ع) 5- اثبات قدرت دین بر حکومت و سرپرستی نظام جهانبا توجه به سوالات و اهداف تحقیق به بررسی مراحل مختلف آن پرداخته‌ایم در ابتدا به بحث مفاهیم اشاره کرده و به دنبال آن مباحث امامت، ولایت و عصمت مطرح شده است. در پایان به این نتیجه رسیده‌ایم که امامت حضرت علی (ع) خلیفه بلافصل پیامبر اسلام (ص) بوده است و تسلسل امامت تا ظهور حجت قائم المنتظر (ع) جاری است و در زمان غیبت آن حضرت حق حکومت ولی فقیه جامع‌الشرایط است.
مشخصات اثر
بررسی مسأله انتصاب و انتخاب امام معصوم (ع) و نقش مردم در تعیین آن
نویسنده:
ضمیر حیدر رضوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسأله انتصاب یا انتخاب امام، همواره بخشی از مباحث کلامی مذاهب اسلامی را به خود اختصاص داده است و پژوهش حاضر نیز با روش توصیفی و تبیینی به بررسی نقش مردم و جایگاه بیعت در این مسأله پرداخته است. متکلمان اسلامی، امامت را به "ریاست و رهبری جامعه اسلامی در زمینه امور دنیوی و دینی" تعریف کرده‌اند؛ و بیعت نیز به‌معنای پیمان بستن برای فرمان‌بری و اطاعت است، و بررسی تاریخی و عرفی نشان می‌دهد که کارکرد آن برای تثبیت حکومت است نه مشروعیت بخشی به آن. رویکرد اهل سنت در مسأله امامت، رویکردی سیاسی است و به همین دلیل آن‌ها امامت را به عنوان مسأله‌ای فرعی و درون دانش فقه مورد بررسی قرار می‌دهند و حتی در بعد کلامی هم متأثر از این رویکرد هستند. به همین دلیل، انتخاب امام را به عنوان واجب شرعی، و پذیرش آن را به عنوان واجب کفایی مورد بحث قرار می‌دهند. اما کلامی بودن مسأله امامت نزد شیعه، رویکردی متفاوت را در مسأله امامت پدید می‌آورد. امامت در تصویر شیعی، تداوم نبوت بوده و برخوردار از هویتی است که آن را لطف الهی و مأموریت آسمانی در هدایت و مدیریت جامعه دینی قرار می‌دهد، پس کسی غیر از خدا نمی‌تواند او را تعیین نماید. دیدگاه رایجی هم که حکومت را منحصر در دو نوع دموکراتیک و دیکتاتوری می‌داند، دیدگاه جامعی نیست زیرا حکومتی که از ناحیه خدا تعیین می‌شود، به‌دلیل آن‌که انسان در مقابل خداوند اصلا حقی ندارد، در این مباحث نمی‌گنجد. اما اسلام در سایر زمینه‌ها اختیارات و حقوقی را برای مردم قرار داده است که از جمله می‌توان به حق آزادی، حق برائت، و اصل مساوات زن در برابر قوانین الهی اشاره کرد. همچنین حکومت دینی موظف است که نسبت به هدایت مردم، رفاه و آسایش، آموزش و تربیت آنان اقدام نماید.
مشخصات اثر
سقیفه علامه سید مرتضی عسکری (ترجمه به زبان اردو)
نویسنده:
مظفر علی عارفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
سید مرتضی عسکری
چکیده :
سقیفه در تاریخ اسلام حساس ترین موضوع است چون در اثر سقیفه تاریخ اسلام دگرگون شد و مسلمانان در فرقه های مختلف در آمدند و بر اهل بیت پیامبر ظلم هایی کردند که اثر آن را امروز هم می توان مشاهده کرد. لذا مصنف کوشیده اند که حوادث این روز را از منابع اهل سنت بررسی کنند. در سقیفه اختلافات زیادی بوجود آمد. بالاخره ابوبکر برای خلافت انتخاب شد و مردم با او بیعت کردند و برای بدست آوردن حکومت دلیلهای مختلف را بیان کردند. البته بیعت در سقیفه همگانی نبوده بلکه بعضی از اصحاب بیعت نکرده بودند و با زور از آنها بیعت گرفتند حتی بر علی و فاطمه ظلم هایی کردند که به خانه آنها آتش زدند و در نتیجه آن پهلوی حضرت زهرا سلام الله علیها شکسته شد و حضرت محسن (که در شکم مادر بود) شهید شد. بعد از وفات ابوبکر این خلافت طبق وصیت او به عمر رسید و بعد از او عثمان به خلافت رسید.
مشخصات اثر
ارتداد در مذاهب اسلامی
نویسنده:
محمدتقی احمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این پژوهش به مفهوم ارتداد، مصادیق آن و حکم و شرایط مرتد در فقه جزایی اسلام اختصاص دارد، که نویسنده در چهار بخش به این موضوع از منظری فقهی پرداخته و دیدگاه‌های فقهای اسلام را در زمینه حالات مختلف آن، جویا شده است. در بخش اوّل کلّیاتی همچون: معنای ارتداد، تعریف لغوی و اصطلاحی آن، تعریف ارتداد از دیدگاه فقها، معنای مرتد و حدّ آن از نظر فقهی کندوکاو گردیده و تفاوت حد و تعزیر، مجازات مرتد و مصادیق حدود درباره وی بیان شده است. در بخش دوم تعهّدات مکتبی، تخلّف از آن‌ها و علل تخلّف بیان شده و ارتداد به عنوان یکی از مصادیق تخلّفات از تعهّد و جُرمی غیرقابل اِغماض در شریعت اسلامی، واکاوی فقهی گردیده است. از نظر نویسنده اصل مجازات مرتد به عنوان متخلّف از تعهّدات مکتبی از نظر همه عقلا و فقها تأیید گردیده، ولی شدّت این مجازات مورد اختلاف فقیهان است، که برخی اشدّ مجازات (قتل) و برخی مجازاتی سَبُک‌تر را برایش در نظر می‌گیرند. وی دیدگاه قرآن مبنی بر گمراه‌کردن سایر افراد توسّط مرتد را گناهی بزرگ و مساوی با کشتن همه انسان‌ها تلقی کرده و حفظ دین را در رأس همه واجبات دانسته، که برای آن حتّی جهاد و قتال نیز تشریع شده است. بخش سوم شامل بحث درباره مفهوم ارتداد و تحقّق آن می‌شود و گفتار و رفتاری که منجر به ارتداد گردد و همچنین خودداری از برخی اعمالی که سر از ارتداد در می‌آورند، تبیین شده است. به همین منظور نویسنده به سَبّ انبیای الهی و انکار ضروریات دین به عنوان یکی از عوامل ارتداد اشاره کرده و شرایط حکم به ارتداد و راه اثبات آن و اقسام ارتداد و مرتد، مانند مرتد ملّی و مرتد فطری و ملاک فطری بودن ارتداد را وارسیده و حکم مرتد ملّی و فطری را ذکر می‌کند. او در ادامه با اشاره به آثار ارتداد، احکام خاص مرتد فطری، کشتن شخص مرتد، مجری حکم ارتداد، باطل شدن اعمال گذشته مرتد، حُکم جنازه مرتد، حُکم جنایت مرتد در حال ارتداد، حکم اَکل ذبیحه مرتد، نجس بودن مرتد، نقش زمان و مکان در حکم ارتداد، عنصر مصلحت در اجرای حکم ارتداد، حکم زن مرتد، ارتداد شخص خُنثا و احکام آن، احکام توبه مرتد، حکم اولاد مرتد از لِحاظ کفر و ایمان، حکم تصّرفات مرتد بعد از رد و بررسی احکام دیگری از ارتداد، همچون: ارتداد مُکرَه، ارتداد در حال سُکر و غیرهوشیاری، ارتداد در حال نوجوانی، و وقوع جنون در حال ارتداد را تبیین کرده است. نویسنده اجرای حکم ارتداد را دلیل مخالفت اسلام با آزادی بیان و عقیده ندانسته، بلکه این مجازات را برای جُرم‌های بعدی و فسادهای بدتری برمی‌شمارد که جامعه اسلامی را با آن دست به گریبان کرده و سبب پیدایی پیامدهای ناگوار اجتماعی می‌شود.
مشخصات اثر
بررسی آرای علماء شیعه و وهابی درباره توسل و شفاعت
نویسنده:
محمدعلی بلتستانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این پایان‌نامه شبهات وهابیون درباره توسل و شفاعت جواب داده شده است این پایان‌نامه در چهار فصل نگارش شده است. فصل اول: کلیات است که در آن بیان مسئله شفاعت و توسل و تاریخچه مختصری از فرقه وهابیت و موسس آن و درباره شیعه بحث شده و علاوه بر آن سوال‌های تحقیق، سابقه و ضرورت انجام تحقیق، فرضیه‌ها و اهداف تحقیق و روش و ابزار گردآوری تحقیق بیان شده است. فصل دوم: درباره شفاعت است که از نظر آیات و روایات و تقسیم‌های شفاعت و شفاعت‌کنندگان چه کسانی هستند و شرایط شوندگان و دیدگاه‌ها درباره شفاعت و در آخر شبهاتی که بر علیه شفاعت می‌کنند و جواب آنها را بیان کردیم. فصل سوم: درباره توسل است از نظر آیات قرآنی و روایات و سیره مسلمین درباره توسل را بیان کردیم و اقسام توسل و شبهاتی که بر علیه توسل می‌کنند و جواب آنها را بیان کردیم. فصل چهارم: خلاصه مطالب و در آخر منابع این پایان‌نامه را بیان کردیم.
مشخصات اثر
شفاعت در قرآن
نویسنده:
شاه ولی اصغری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
عقیده به شفاعت تا اندازه ای در میان مسلمانان رسوخ دارد که هر کجا برویم و از هر که بپرسیم این اعتقاد را زا عقائد اسلامی خویش می شمارد و در اصالت آن از نظر اسلام هیچ گونه تردیدی نشان نمی دهد همه می بینیم که در مواقع راز و نیاز مسلمانها با خدا و نیز در کنار قبر پیشوایان بزرگ اسلام دلها و اندیشه های افراد گنهکار به سوی شفیعان درگاه الهی کشیده می شود و از آنان می خواهند که از پیشگاه بزرگ بخواهند تا مورد عفو رحمت الهی قرار گیرند یک چنین عقیده راسخ و پابرجا نمی تواند ساختگی و غیراصیل باشد قطعا توجه جامعه اسلامی به سوی این عقیده معلول ورود آن در قران مجید احادیث اسلامی است زیرا معنی ندارد که یک جمعیت بیش از یک میلیارد نفری و بخصوص دانشمندان آنها به دنبال عقیده ای بروند که هرگز در کتاب آسمانی مدارک دینی آنها وارد نشده باشد ولی گروهی از معتزله در فهم آیات مربوط به شفاعات دچار اشکال شده اند یا این تاسف گروه وهابیت گرچه در کتاب های خود این عقیده را قبول کرده اند ولی در این عصر جدید گروه وهابیت در راس آن عبد الوهاب و پیروان آن اهل تشیع را به خاطر این عقیده کافر و مشرک می داند این گروه کج فهم و دانشمندان ساده لوح هرجا شیعه را می بیند صدای کفر و بدعت را بلند می کند بخاطر همین سبب برخود لازم می دانم در این مورد تحقیقی بکنم و از درگاه الهی توفیق مستدعی هستم.
مشخصات اثر
نقش حکام و حاکمیت در پیدایش و گسترش مذاهب کلامی
نویسنده:
عباس مطهری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
از آنجا که تاریخ نگاری، بر خلاف نظر بسیاری از افراد، کار ساده و آسان نیست و تاریخ نویس اگر بهره کافی از شجاعت و آزاد اندیشی نداشته باشد، بجای آنکه برای آیندگان کار را آسان و حل شده بکند به مشکل آنها می‌افزاید چرا که آنچه بوسیله او نقل خواهد شد، سیمای مسخ شده آنچه است که او در پی نقل آنها بوده است و آیندگان و نسل‌های بعدی نه تنها به این طریق به راه راست هدایت نخواهد شد بلکه گاهی سبب شده که آنها راه‌های بسیار کج را پیش بگیرند و از راه اصلی و حق خیلی منحرف باشند. تاریخ نگارانی که در عقاید و تاریخ مذاهب قلم فرسایی کرده‌اند متأسفانه غالباً، بیش از همه ریسمان تعصب به دست و پای اندیشه پیچیده‌اند لذا بی‌طرفی و بی‌غرضی کمتر در آنها دیده می‌شود البته در این میان افراد انگشت شماری هم وجود دارند که طلسم تعصب را شکسته و حقیقت نگاری را بر خرسندی صاحبان زر و زور مقدم داشته‌اند. بنابراین اگرچه تحقیق مطالب تاریخی، آنهم درباره تاریخ مذاهب اسلام، علاوه بر آن که خود کاری بسیاری مشکل و پر تلاش است،‌ برای افرادی همچون بنده که سابقه‌ای در چنین چیزی از قبل ندارند، مسایل و مشکلات دیگری را هم همراه دارد. اما باز هم در این رساله ناچیز بسیار کوشش شده است که در راستای حفظ اصول امانت داری در بیان مطالب تاریخی و عقایدی از کتاب‌های همان مذهب استفاده شود تا این که این مجموعه بر اساس گفتار پیروان هر مذهب نسبت به مذهب‌شان، ترسیم گردد. در این نوشتار ما دنبال این عنوان هستیم که حکام و حاکمیت در پیدایش و گسترش برخی مذاهب کلامی اسلامی چه نقش داشته‌اند، کدام مذاهب تحت حمایت حاکمیت پرورش یافتند و کدام‌شان همیشه یا بیشتر اوقات تحت فشار سیاسی حکومت‌ها بوده‌اند، کدام‌شان صدمه‌های فراوانی دیدند اما در صحنه باقی ماندند و کدام‌شان گسترش فراوان پیدا کردند و رواج یافتند و...؟ البته لازم به ذکر است که مقصود ما از مذاهب کلامی همه مذاهب کلامی اسلامی نیست و ما در این رساله فقط نسبت به شش مذهب (یعنی شیعه، خوارج، مرجیه، معتزله، اشاعره و وهابیت) بعنوان اهم مذاهب کلامی سخن خواهیم داشت.این رساله مختصر مشتمل بر هفت فصل و یک خاتمه است که فصل اول آن در بیان کلیات تحقیق است. فصل دوم متعلق به شیعه است که در آن چگونگی پیدایی و گسترش این مذهب پرداخته شده است. در این فصل نقش حکام و حاکمیت از زمان رحلت پیامبر اکرم (ص) تا عصر امام صادق (ع)، که عصر گسترش و جهانی شدن شیعه است، پرداخته شده و بیان شده است که نقش حاکمیت در این دوره نسبت به این مذهب جز فشار سیاسی چیزی دیگری نبوده است. فصل سوم رساله به مذهب خوارج اختصاص دارد در آن به چگونگی ظهور این گروه و نقش حاکمیت شام در پیدایی آن پرداخته شده و خوارج بعد از صفین با امیرالمومنین علی (ع) چگونه روابط داشتند همچنین روابط آنان با دولت بنی امیه و بنی عباس چگونه بوده است و بالاخره علت نابودی آنها چه بوده و...؟فصل چهارم مشتمل بر چگونگی پیدایی مرجیه، روابط سیاسی آنان با دولت بنی امیه و بنی عباس، تحلیل تدریجی این فرقه است. فصل پنجم مربوط به بحث از چگونگی پیدایی معتزله، گسترش معتزله و افول تدریجی معتزله است و این که در این میان حاکمیت‌های بنی امیه و بنی عباس چه نقشی را ایفا کرده‌اند. فصل ششم متعلق به پیدایی مذهب اشعری یا اشاعره است که در چه شرایطی به وجود آمد و آیا حاکمیت در پیدایش آن و بخصوص در اشاعه و نشر و ترویج آن چه کوشش‌ها داشته است و...؟آخرین فصل این تحقیق متعلق به مذهب وهابیت است. در این فصل هم بعنوان ارتباط بحث اول به اختصار مقداری از احوال و عقاید ابن تیمیه آورده شده است و بعد به ارتباط عقیدتی بین او و شیخ نجدی اشاره شده و چگونگی ایجاد مذهب وهابیت و نقش دولت‌های غربی در پیدایی و حفظ و گسترش آن مذهب بحث شده است و ...البته گهگاهی در همه این فصل‌ها اجمالاً از برخی مسایل جانبی که به نحوی با عنوان رساله ارتباط داشته‌اند یا برخی دیگر که برای شناخت اجمالی خود مذهب بسیار اهمیت داشته‌اند،‌ هم ذکری به میان آمده است.در خاتمه از مباحث گذشته جمع‌بندی و نتیجه‌گیری صورت گرفته است
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 24