جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

تفسیر تطبیقی آیه 54 سوره مائده

نویسنده:

محمدجواد اسکندرلو

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

سوره مائده , 005- سوره مائده , آیه 054 سوره مائده

چکیده :

آیه پنجاه و چهارم سوره مائده که به آیه ارتداد نامبردار است، از مهم ترین و چالش برانگیزترین آیات میان مفسران فریقین است. درباره تفسیر و تعیین مصداق «قوم» در آیه «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَه ...»، مفسران اهل سنت غالباً ابوبکر، ابوموسی اشعری و انصار را معرفی کرده و مفسران شیعه، علی×، سلمان فارسی و یارانش و حضرت مهدی# و پیروانش را مصداق آیه شریفه دانسته اند. در مقاله پیش روی، دلایل هر یک از مفسران مذکور با روش توصیفی تحلیلی مورد نقد و بررسی قرار گرفته و در پایان، حضرت مهدی# و یارانش به عنوان مصداق أتمّ و أکمل آیه، قول مختار و نظریه برتر شناخته شده است. البته از آنجا که این قول از باب تطبیق است، شامل تمام مؤمنان و رزمندگانی که تا زمان ظهور آن حضرت، پدید آیند و واجد اوصاف مذکور در آیه باشند، نیز می شود. واژگان کلیدی

صفحات :

از صفحه 165 تا 188

مشخصات اثر

عنوان :

کارکرد استعاره مفهومی در تحلیل چالش کلامی آیه 116 سوره مائده.

نویسنده:

مرتضی یعقوبخانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

سوره مائده , 005- سوره مائده , 005- سورة المائدة

چکیده :

اطلاق نفس برای خداوند در فراز «لا اعلم ما فی نفسک» آیه 116 سوره مائده، دانشمندان مسلمان را با دو چالش مربوط به جسمانیت خداوند مواجه کرده است. چالش نخست اطلاق نفس بر خداوند که جسمانیت را به همراه دارد و چالش دوم، ظرفیت در این اطلاق است . دانشمندان مسلمان با توجه به پیش فرض‌های مکاتب کلامی ‌‌خود و همچنین با رویکرد ادبی سعی بر تطبیق یافته های علمی خود داشته‌اند. پاسخ‌ دانشمندان مسلمان تطبیق بر اسلوب مشاکله، تعیین معنای ذات برای نفس و معنای حقیقی نفس است. نگاشته حاضر ضمن بررسی پاسخ های یاد شده با روش تحلیلی عقلی درصدد پاسخ به این مسئله است که معناشناسی شناختی به ویژه استعاره مفهومی چگونه می‌تواند چالش‌های اشاره شده در آیه 116 سوره مائده را پاسخ دهد. استفاده از اسلوب شخصیت بخشی در اطلاق واژه نفس و نیز استعاره مفهومی ظرفیت در این عبارت، یافته های این پژوهش است.

صفحات :

از صفحه 133 تا 159

مشخصات اثر

عنوان :

بازخوانی انتقادی سبب نزول مشهور آیه 41 مائده

نویسنده:

علی آهنگ ، مهدی آریان‌فر

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

کلیدواژه‌های اصلی :

آیه 41 مائده , 005- سوره مائده , 005- سورة المائدة

چکیده :

آیه41 سوره مائده که با هدف تسلی دادن به پیامبر(ص) نازل شده، کنش مزورانه تعدادی از منافقان و یهودیان را به تصویر می‌کشد که به منظور جاسوسی و به تحریک عده‌ای دیگر نزد آن حضرت می‌آمدند با این پیش‌فرض که اگر پیامبر(ص) به نفع آنها داوری کرد بپذیرند و گرنه روی برگردانند (یَقُولُونَ إِنْ أُوتیتُمْ هذا فَخُذُوهُ وَ إِنْ لَمْ تُؤْتَوْهُ فَاحْذَرُوا). ابهام موجود در مشارالیه «هذا» مفسران را بر آن داشته تا برای آن در قالب سبب نزول مصداق‌یابی نمایند. در این میان مهمترین و مشهورترین روایتی که در سبب نزول بدان پرداختهاند موضوع رجم دو یهودی به خاطر ارتکاب زنای محصنه است. از اینجا سؤال اصلی پژوهش رخ می‌نماید که سبب نزول مشهور تا چه میزان از قرائن صحت برخوردار بوده و آیا میتوان اندیشه تفسیری را بر آن بنا نهاد؟ با توجه به اهمیت موضوع رجم و پیامدهای فقهی آن؛ پژوهش حاضر با تکیه بر روش کتابخانه‌ای، به تحلیل و بررسی روایت مزبور در منابع روایی و تفسیری فریقین پرداخته و چالش‌های آن را برشمرده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که جزء‌نگری برخی مفسران، مجال را از سایر ساختارهای تفسیری همسو و کاملاً مرتبط با محتوای آیه، گرفته است. این در حالی است که روایت مزبور به دلیل اضطراب در متن؛ اختلاف با دیگر روایات سبب نزول آیه؛ تعارض با قرآن ؛ تنافی با تاریخ مسلم و عدم هماهنگی کامل با سیاق، نمی‌تواند سبب نزول قطعی آیه باشد. در مقابل روایتی که سبب نزول آیه را موضوع قصاص و دیه می‌داند از جهاتی ترجیح می‌یابد که به عنوان سبب نزول واقعی‌تر نتیجه‌گیری شده است.

صفحات :

از صفحه 1 تا 24

مشخصات اثر

عنوان :

مطالعه شواهد لفظی در بخش‌بندی موضوعی سوره‌ مائده

نویسنده:

محمد تیموری، محمد رضا آرام، محمد رضوی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

سوره مائده , 005- سوره مائده , 005- سورة المائدة

چکیده :

قرآن کریم مجموعه ای از گفتار الهی است و سبکی گفتاری (خطابی) دارد و پاراگرافها از بخشهای اساسی این کتاب آسمانی هستند. یکی از گامهای اساسی برای رسیدن به ساختار سوره، به مثابۀ واحدی پیوسته و دارای ساختاری منسجم و منظم، تقسیم آن به واحدهای معنایی و موضوعی (پاراگرافبندی) است. بر خلاف روشهای مفسران و قرآن پژوهانی که با استفاده از شواهد معنوی، سوره را به اجزاء و بخشهایی تقسیم کرده اند، پژوهش حاضر در صدد است به روش ترکیبی و با استفاده از شواهد و نشانه های لفظی به پاراگراف بندی و تقسیم بندی موضوعی سوره ها بپردازد. در این راستا، با مطالعه چند سوره، برخی شواهد و نشانه های لفظی شامل قَسَم، خطابات خداوند به پیامبر اکرم (ص) و سایرین و تکلم خداوند و غیره احصاء شده و قواعدی استخراج و با استفاده از آنها سورۀ مائده بخش بندی شد. با به کارگیری قواعد این روش، در بیشتر موارد، تقسیم بندی موضوعی سوره بدون توجه به محتوای آیات امکانپذیر است.

مشخصات اثر

عنوان :

تحلیل نوع مواجهه مسلمانان با کفار: مطالعه موردی آیه ۵۱ مائده

نویسنده:

طیبه صداقتی ، عبدالهادی فقهی‌زاده

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

کلیدواژه‌های اصلی :

آیه 51 مائده , 005- سوره مائده , آیه 051 سوره مائده

چکیده :

آیاتی از قرآن کریم، مسلمانان را از روابط دوستانه با غیرمسلمانان منع می‌کند. در این بین، برخی با استناد به آیه 51 سوره مائده، این‌گونه آیات را مجوزی بر دشمنی و رفتار کینه‌ورزانه مسلمانان با کافران تعبیر کرده‌اند. این پژوهش با ابتنا بر مطالعات کتابخانه‌ای و با رویکرد تحلیلی- تبیینی و بر پایه تفسیر آیات، نشان می‌دهد مفاهیم محوری و محتوای کلیدی آیه مذکور با دیدگاه پیش‌گفته مغایر است و همچنین حاکی از حکم ممنوعیت مراودات دوستانه با غیرمسلمانان است که منجر به تمایلات قلبی و تعلقات روحی به آنان می‌گردد و آن نیز، اعتماد بر کافران در اندیشه و عمل را در پی دارد. ذکر دلایل نهی و تعیین حدود و ضوابط در این آیات، برهانی آشکار در عدم رفتار خصمانه با غیر هم‌کیشان است؛ همچنین تأکید بسیاری از آیات قرآن بر برپایی قسط و عدل، احسان و عدالت‌ورزی نسبت به همه، اعم از مسلمان و غیرمسلمان، شاهدی دیگر در نفی دیدگاه پیشین است. بدین ترتیب، می‌توان گفت آیه مورد بحث و آیاتی با موضوع مشابه، با هدف تثبیت و تحکیم اعتقادی مسلمانان و خلل‌ناپذیری صفوف آنان در برابر کافران نازل شده و مقتضی رفتار غیرانسانی و خشونت‌آمیز با غیرمسلمانان و یا قطع رابطه با آنان نیست.

صفحات :

از صفحه 235 تا 253

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی انتقادی روایات تفسیری ذیل آیات 112 تا 115 سوره ی مائده

نویسنده:

سیده فریبا نوری جو کندان ، سید معصوم حسینی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

کلیدواژه‌های اصلی :

سوره مائده , آیه 112 مائده , آیه 114 مائده , 005- سوره مائده , 005- سورة المائدة

چکیده :

آیات 112 تا 115 سوره ی مائده، پیرامون درخواست حواریون از عیسی (ع)، پیرامون نزول مائده ی آسمانی جهت اطمینان قلبی و اجابت این درخواست توسط خداوند متعال است. پیرامون این آیات، روایات تفسیری از سوی فریقین در موضوع کیفیت نزول مائده ی آسمانی، مصداق مائده ی نازل شده، عذاب به دلیل سرپیچی از فرمان های مطرح شده پس از نزول مائده و... مطرح گردیده است. این پژوهش در صدد است با اتخاذ روش تحلیل انتقادی به نقد روایات تفسیری فریقین، ذیل آیات 112 تا 115 سوره ی مائده بپردازد. بررسی ها نشان می دهد اختلاف قرائت در «یستطیع» در آیه ی 112 که در روایات تفسیری شیعه و اهل سنت مطرح گردیده، موجب تغییر معنا و مقصود خداوند از آیه ی شریفه گردیده و غیرقابل پذیرش است. نوع غذای نازل شده در روایات تفسیری مختلف است و اختلاف روایات در این زمینه بسیار است؛ به گونه ای که برخی روایات آن را نان و گوشت، گروهی نان و ماهی و دست های میوه میدانند. روایات تمام نشدن غذا تا روز قیامت با آیه ی شریفه که در آن از شهادت شاهدان در زمانی خاص سخن به میان آورده، در تعارض است. روایات مسخ بنی اسرائیل پس از این واقعه به صورت حیوانات خاص، با نص آیهی شریفه ی 115 که در آن از عذابی مثال نزدنی سخن به میان آمده، در تعارض است؛ چون عذاب مسخ قبلاً در مورد بنی اسرائیل در ماجرای موسی (ع) مطرح گردیده بود. همچنین روایات مبنی بر مسخ که در آنها، به وجود آمدن برخی حیوانات به دلیل برخی گناهان انسان عنوان شده، با داده های علوم تجربی و زیستی در تعارض است.

صفحات :

از صفحه 379 تا 400

مشخصات اثر

عنوان :

تدوین الگوی نظری معرفت نفس از دیدگاه علامه طباطبایی با تاکید بر آیه 105 سوره مبارکه مائده

نویسنده:

فتح الله نجارزادگان ، سیدمحمد موسوی مقدم ، مهدیه سادات ذریه زهرا

نوع منبع :

نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

سوره مائده , تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى‌) , 005- سوره مائده , 005- سورة المائدة

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

معرفت نفس از جمله مباحثی است که همواره مورد تأکید اندیشمندان بوده است. به رغم بحث ها و مطالعات فراوانی که در این زمینه انجام شده، اما هنوز این مفهوم در قالب یک الگوی نظری، مدون و ارائه نشده است. علامه طباطبایی در تفسیر سوره مبارکه مائده به طور ویژه به معرفت نفس پرداخته اند و در صدد تبیین خودشناسی به عنوان کلید سلوک و شهود و یکی از راه‌های رسیدن به معرفت رب بوده است. در این پژوهش تلاش شده جهت دستیابی به الگوی نظری معرفت نفس از دیدگاه علامه طباطبایی، متن تفسیر المیزان ذیل آیه 105 سوره مبارکه مائده به روش تحلیل مضمون واکاوی و تحلیل شود. به منظور تدوین الگوی نظری معرفت نفس از دیدگاه علامه طباطبایی، از نرم افزار تحقیق کیفی MAXQDA برای انجام تحلیل مضمون استفاده شده است. در این پژوهش متن تفسیر المیزان فی القرآن ذیل آیه 105 سوره مبارکه مائده در قالب 180 عبارت معنادار کدگذاری شده و مضامین مرتبط با سؤال پژوهش در قالب سه دسته مضمون فراگیر و دو لایه مضامین سازمان دهنده و مضامین پایه قرار گرفته اند. پس از آن قالب و شبکه مضامین به دست آمده، در قالب یک مدل نهایی ارائه شده است، که نشان دهنده جایگاه معرفت نفس و ارتباط آن با عوامل زمینه ای، علّی و نتایج حاصل از آن از دیدگاه علامه طباطبایی است.

مشخصات اثر

عنوان :

تفسیر جامع - جلد 2 (سوره نساء - سوره اعراف)

نویسنده:

سید ابراهیم بروجردی

نوع منبع :

کتاب , آثار مرجع , کتابخانه عمومی

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید