جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در پی تحولات فکری ناشی از مواجهه مسلمانان با اندیشه های غربی و به خصوص واقعه مشروطه، سرزمین ایران متفکران و مصلحان بزرگ دینی را پرورش داد. شاه بیت اندیشه آنان کوشش برای ارتقا اندیشه دینی و نشان دادن عناصر معرفت گرایانه اسلام جهت پاسخگویی به مسایل روز است. گفتمان غالب در اندیشه این مصلحان مقوله تناسب افزایش نگرش عالمانه (دانایی) با توانایی دین اسلام در پاسخگویی به مشکلات کلامی، اعتقادی، اجتماعی و فرهنگی است.در این مقاله به طرح اندیشه های کلیدی و گفتمان توسعه دانایی محور چند متفکر دینی اصلاح طلب می پردازیم. ابتدا در بخش تاریخچه به طرح آرای سید جمال الدین اسدآبادی، آیت اله نائینی، آیت اله طالقانی، استاد محمد تقی شریعتی می پردازیم. سپس در ادامه به طرح آرای متفکران ذیل می پردازیم: 1- مهندس مهدی بازرگان: متفکر و طراح نظریه توانایی علمی اسلام در دهه های سی و چهل شمسی است. ایشان کوشش خویش را معطوف عیان کردن ابعاد علمی تعالیم دینی نمود. 2- دکتر علی شریعتی: ایشان با تکیه بر بینش توحیدی اسلام و با استفاده از روشها و نظریه های رایج جامعه شناسی علم و ادیان کوشید با از تواناییهای اسلام به عنوان مکتبی پویا در عرصه حیات اجتماعی سخن گوید. پیشنهاد استفاده از عنصر "علم" و "زمان" در فرایند اجتهاد حاکی از توجه ایشان به گفتمان دانایی و نقش آن در احیا تفکر دینی و ارایه تعالیم اسلام متناسب با عصر و تکنولوژی و تمدن جدید است. 3- آیت اله مطهری: ایشان با تاکید و توجه نسبت به بنیادهای عقلانی اسلام، نقش عقلانیت و دانایی در توسعه و ترقی دینی و گره گشایی از مشکلات علمی و علمی جامعه اسلامی را عیان نمود.

ترجمه ماشینی: تمجید از چاپ های قبلی: "انتخاب مواد عالی است، و مقدمه های کوتاه برای هر انتخاب ماهرانه و آموزنده است. به طور چشمگیری، فضایی برای نقد مهم ترین موقعیت ها نیز پیدا شده است... این کتاب همچنین یک بررسی راحت و لذت بخش برای کسانی که ممکن است ادبیات را همانطور که ظهور کرده است دنبال کرده باشد.» (ژورنال نواحی در حال توسعه). "مجموعه ای بسیار جامع و قانع کننده از مقالات در مورد موضوع توسعه اقتصادی و نابرابری .... دیدگاه متعادلی از مسائل ارائه می دهد ... بسیار توصیه می شود." - انتخاب "یکی از جامع ترین مجلداتی که تاکنون در مورد علل نابرابری درآمدی بین کشورها و در داخل کشورها تولید شده است... سلیگسون و پاسه اسمیت مجموعه ای درخشان از ادبیات را گردآوری کرده اند که برای هرکسی که مایل به درک بهتر مفاهیم دست نیافتنی توسعه است ضروری است. و توسعه نیافتگی." - گرت الیوت، مجله روابط بین الملل آفریقای جنوبی شرح ویرایش پنجم این خواننده کلاسیک بسیاری از مقالاتی را حفظ کرده است که کتاب را برای کلاس‌های توسعه و اقتصاد سیاسی ضروری کرده‌اند، اما با 14 فصل جدید به‌روزرسانی شده است که حتی عمیق‌تر به عوامل بلندمدت کمک می‌کند. منشاء و روند فعلی شکاف بین غنی و فقیر را توضیح دهد. بخش کاملاً جدیدی بر منابع طبیعی و مسائل زیست محیطی تمرکز دارد و پیوست شاخص های ثروت و نابرابری به طور کامل بازنگری شده است. مقدمه کوتاه ویراستاران برای هر انتخاب، برجسته کردن اهمیت آن، یکی از ویژگی‌های کلیدی کتاب است. درباره نویسنده میچل سلیگسون، استاد صد ساله علوم سیاسی در دانشگاه واندربیلت است. جان تی پاس اسمیت استاد علوم سیاسی در دانشگاه مرکزی آرکانزاس است.

ترجمه ماشینی: توسعه به مثابه آزادی، توضیحی کلی از ایده‌ها و تحلیل‌های اقتصادی آمارتیا سن، برنده جایزه نوبل در سال ۱۹۹۸ در علوم اقتصادی است. این رساله درخشان و ضروری ماهیت توسعه اقتصادی معاصر را از منظر آزادی بشر به طور قانع کننده ای تحلیل می کند. سن به طور متقاعدکننده ای استدلال می کند که آزادی همزمان هدف نهایی زندگی اقتصادی و کارآمدترین وسیله برای تحقق رفاه عمومی است. لذت بردن از آن برای کل جمعیت جهان خوب است. این اثر با تکیه بر فلسفه اخلاقی و سیاسی و تحلیل فنی اقتصادی، به خواننده غیرمتخصص دسترسی قدرتمندی به دیدگاه تغییر پارادایم سن می دهد و به وضوح نشان می دهد که چگونه او، به قول کمیته جایزه نوبل، هر دو بعد اخلاقی را به بحث بازگردانده است. مشکلات اقتصادی" و "زمینه های مطالعاتی جدیدی را برای نسل های بعدی محققان گشود." برای جهانی تقسیم شده بین کسانی که از بی رحمی بازار آزاد در شرایط حاکم سرمایه داری جهانی می ترسند و کسانی که از وحشت دولت های استبدادی که آزادی فردی و همچنین ابتکار را خفه می کنند، هراس دارند، توسعه به عنوان آزادی چارچوب فکری و اخلاقی لازم را ارائه می دهد. از تجزیه و تحلیل و بررسی. با پرداختن دقیق به یکی از بزرگترین سؤالات همه - "رابطه بین ثروت اقتصادی ما و توانایی ما برای زندگی آنگونه که دوست داریم چیست؟" - سن یک بار دیگر به اقتصاد اجازه می دهد، همانطور که در زمان آدام اسمیت انجام داد. برای پرداختن به اساس اجتماعی رفاه و آزادی فردی. او همچنین با این معضل انسانی مواجه است که «علی‌رغم افزایش بی‌سابقه در ثروت کلی، جهان معاصر آزادی‌های ابتدایی را برای تعداد زیادی - شاید حتی اکثریت - مردم سلب می‌کند». این اثر برجسته ای است که نشان می دهد چگونه در آزادی فردی انسان - که سن نشان می دهد مالکیت انحصاری هیچ ملت، منطقه یا سنت تاریخی، فکری یا مذهبی خاصی - ظرفیت مشارکت سیاسی، توسعه اقتصادی و پیشرفت اجتماعی نهفته است.

در این مقاله نقش و تاثیرات نخبگان در سه کشور ایران، ژاپن، و ترکیه بررسی شده است که در مجموع نقش نیروی انسانی و اندیشه نخبگان سیاسی و علمی در به کارگیری ظرفیت های داخلی و بین المللی به عنوان الگو و مدلی برتر نسبت به سایر عوامل می تواند درجه اهمیت آنان بر جنبه های مختلف توسعه را نشان دهد. رویکرد رهبران و نخبگان این کشورها در فراهم نمودن زمینه های رشد سیاسی، آموزشی، و اقتصادی بر اساس عوامل مرتبط با امر توسعه متوازن تجزیه و تحلیل شده است و همچنین، به ضعف و کاستی برخی از کشورهای مورد مطالعه از جمله ایران در جهت عدم حرکت متوازن به سوی توسعه فراگیر و پلورالیسم، خصوصا در دوران پهلوی ها، از منظر تاریخی، سیاسی، و اجتماعی اشاره شده است. همچنین بر تفاوت بین رشد و توسعه از نظر تمرکز رشد بر کمیت از یک سو و توسعه از سوی دیگر تاکید شده است. روش توصیفی و تحلیلی و نیز الگوی تطبیقی با استفاده حداکثر از ظرفیت ها و مقتضیات برای شناخت هرچه بهتر پارامترهای تاثیرگذار در موضوع و اهداف تحقیق و پژوهش روش این پژوهش بوده است. نتایج نشان می دهد که نخبگان سیاسی تاثیرات مثبت و بعضا منفی در روند رشد و توسعه متوازن جوامع مورد تحقیق داشته اند.

مقاله پیش رو حاصل پژوهشی است که به بررسی برنامه های کودک تلویزیون از منظر توسعه فرهنگی و شاخص های آن می پردازد. به این منظور ابتدا با گزینش چهارچوب نظری مناسب از میان دیدگاه های جامعه شناسان فرهنگی (وبر، پارسونز، و اینگلهارت) به تبیین و تعریف توسعه فرهنگی از دیدگاه انتخابی (یونسکو) پرداخته شده است. سپس بررسی وضعیت موجود با کنکاش در برنامه های کودک سیما و آن چه این رسانه در اختیار کودکان قرار داده از نظر محتوا (شاخص های هویت فرهنگی، میراث فرهنگی، مشارکت فرهنگی، و همکاری های فرهنگی بین المللی) و ساختار (نوع لباس، فضای صحنه، تقلید صدا، موسیقی، شعر، مشارکت کودکان، و شیوه انتقال پیام) مورد توجه قرار گرفته است. واحد تحلیل در این پژوهش «قالب برنامه» و روش مورد استفاده، مطالعه اسنادی، تحلیل محتوای کمی و کیفی و مصاحبه کانونی است. نکته حائز اهمیت آن که دوره زمانی مورد بررسی، به دلیل مصادف شدن چند مناسبت اصلی در ایام سال با محرم، فجر، نوروز، و ایام عادی ظرفیت پرداخت به موضوعات مختلف و قابل طرح را داشته است. همچنین برنامه های انتخاب شده (عمو پورنگ و فیتیله) طبق آمارها درصد بالایی از بینندگان را به خود اختصاص داده اند. یافته ها نشان می دهد که نوع لباس و فضای ارائه پیام در این دو برنامه، مناسب با محتوا و مناسبت بوده است و از سه عنصر شعر، موسیقی، و تقلید صدا درست بهره گرفته شده است. در برنامه های مذکور بیش تر از قالب نمایشی و کارتون خارجی استفاده شده و شیوه انتقال پیام بیش تر به صورت غیر مستقیم بوده است. شاخص های توسعه فرهنگی از دیدگاه یونسکو با اولویت های برنامه سازی ارائه شده در برنامه ها مغایرتی ندارد. در این دو برنامه به برخی از موضوعات بیش تر پرداخته می شود و در عین حال بسیاری از مضامین مورد نیاز کودکان به دلیل عدم آگاهی برخی برنامه سازان حوزه کودک با شاخص های توسعه ای مورد غفلت قرار می گیرد. این در حالی است که برای داشتن کودکی توسعه یافته باید او را با مضامین و محتواهای مختلف و نه یک سویه آشنا نمود. بنابراین معنای روشن، درست، کامل و تاثیرگذاری از توسعه در اختیار کودک قرار نمی گیرد.

مدت ها است که ما در کشورمان از تنوع بازار سرمایه و تنوع نهادهای مالی برای تجهیز پس اندازها و افزایش سرمایه گذاری و بالا بردن تشکیل سرمایه صحبت می شود. در همین راستا، صندوق وقفی در غرب و شرق دور، تأمین کننده مالی بسیاری از موسسات فرهنگی و اجتماعی بوده اند و گسترش چنین نهادها و صندوق های وقفی در ایران می تواند موجب گسترش بازارهای مالی و رشد سرمایه گذاری در کشور شود. هدف از این مقاله، پس از امکان سنجی وقف پول از لحاظِ شرعی، پی بردن به پتانسیل وجود نوآوری در ابزار مالی اسلامی؛ از طریق ایجاد و گسترش نهاد وقف پول و سرمایه گذاری از طریق آن در تأمین مالی عقود اسلامی و در نهایت اثر آن بر کاهش فقر می باشد. روش پژوهش بر اساس تحلیل نظری و مبتنی بر منابع معتبر داخلی و خارجی و همچنین دریافت پاسخ سؤالات طراحی شده در زمینه موضوع تحقیق از دفتر مراجع تقلید می باشد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که اگر در ایران؛ با توجه به راهکارهای ارائه شده توسط نگارندگان؛ وقف پول به عنوان یک ابزار مالی مورد استفاده قرار گیرد، وجوه وقف شده می توانند به عنوان منبعی برای افزایش سرمایه گذاری در قالب انواع عقود اسلامی و قانونی تلقی شوند و صرف سود حاصل از این نوع سرمایه گذاری ها در برنامه های فقرزدایی می تواند نقش موثری در کاهش فقر در جامعه داشته باشد.

در این مقاله حق بر سلامتی به عنوان یکی از مهم ترین حقوق انسانی که عاملی برای توسعه یافتگی کشورها نیز به شمار می رود، مطرح شده است. حق برسلامتی همانند سایر حقوق انسانی قابل مطالبه است و دولت ها موظف به محترم شمردن و حمایت از آن هستند. سازمان بهداشت جهانی با توصیه به ارائه مراقبت های اولیة سلامت با محوریت پزشک خانواده در کشورهای عضو، موضوع برابری در دسترسی به خدمات سلامت بدون هیچ نوع تبعیضی را مورد توجه قرار داده است. عدالت در سلامت و مفهوم توسعه بر مبنای آرای امام خمینی در زمینة اهمیت عدالت اجتماعی در اسلام و حمایت از محرومین و نیازمندان در جامعه اسلامی بررسی شده است. سیرتحول پزشک خانواده به عنوان مجری عدالت در سلامت در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه نیز آمده است.

این مقاله خلاصه ای است از سخنرانی برگزار شده در موسسه مطالعات اقتصادی دانشگاه تربیت مدرس و نویسندگان در آن با طرح سوالات و موارد انتقادی نسبت به نظریه اقتصاد ارتدوکس (نظریه اقتصاد نئوکلاسیک) دلایل و انگیزه های توجه به بحث (سرمایه اجتماعی) را توضیح می دهند و سپس با اذعان به این که مفهوم (سرمایه اجتماعی) می تواند برخی از شکافهای نظری اقتصاد نئوکلاسیک و دیدگاه های توسعه ای منتج از آن را به خوبی پر کند، به توضیح مفهوم سرمایه اجتماعی و تاریخچه این نظریه پرداخته و به اختصار دستاوردهای آن را برای توسعه برمی شمارند.

نوشتار حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که عدالت و توسعه در سه گفتمان لیبرالیسم، سوسیالیسم و اسلام چه جایگاهی دارد و نسبت این دو با هم چیست. مطالب، پس از مقدمه، تحت این عنوان ها سامان یافته است: اول- جایگاه عدالت در مدل های توسعه لیبرالی (که به دلیل تنوع برداشت ها، در این مقاله، تنها، دیدگاه رالز و هایک، به صورت تطبیقی، معرفی شده است)، دوم- عدالت در مدل های سوسیال (که در اینجا سه روایت تخیلی، علمی و سوسیالیسیم اصلاح طلب از تعامل عدالت با توسعه، به صورت مقایسه ای، مورد بحث قرار گرفته است) و سوم- عدالت در نگاه اسلامی (که، از باب نمونه، دیدگاه استاد مطهری درباره توسعه و نسبت آن با عدالت بررسی شده است). در پایان نیز نتیجه گیری، در قالب جدولی مقایسه ای، بر اساس مولفه های هفتگانه سه مکتب مورد بحث در موضوع عدالت و توسعه، سامان داده شده است.