جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

علم و نقش آن در سیر و سلوک از نظر ابن عربی و ملاصدرا

نویسنده:

زهرا گوزلی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , فنای فی الله , سیر و سلوک , علم حقیقی , وحدت وجود , عرفان نظری , کمال آدمی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

ابن‌عربی سلوک را نوعی سیر در مقامات می‌داند، ملاصدرا نیز با قائل شدن به اسفار اربعه معتقد است که سیر و سلوک، نوعی انتقال در مراتب اسفار اربعه است. به باور هر دو سیر و سلوک راه رسیدن به کمال است و بدون آن، تحقّق کمال ممکن نیست. علم نیز یکی از مقدمات اصلی سیر و سلوک است. در عرفان ابن‌عربی و فلسف? صدرایی، علم از جهت بداهتِ مفهوم و خفایِ حقیقت، حکم وجود را دارد. هیچ چیز آشکارتر و روشن‌تر از مفهوم علم نیست تا به واسط? آن بهتر علم را تعریف کرد؛ همچنان‌که حقیقت علم مانند حقیقت وجود، کاملا مخفی است. ابن‌عربی براساس وحدت وجود، حقیقت علم را «وجودِ حق» می‌داند، ملاصدرا نیز حقیقت علم را حقیقت وجود می‌داند که بنابر «وحدت تشکیکی» دارای مرتب گوناگونی است و بالاترین مرتبه آن «واجب الوجود» است. از این‌رو ملاصدرا مانند ابن‌عربی کمال آدمی را در علم می‌داند. کمال آدمی معرفت به خویشتنِ خویش است که جلو? کامل الهی است؛ زیرا قلب آدمی که حقیقتِ اوست، گنجایش خداوند را دارد. فانی شدن از غیرخدا و بقای بالله را می توان تعبیری دیگر از علم حقیقی دانست؛ زیرا معنای «فنای فی الله» این است که آدمی یقین حاصل کند که حقیقت او، حق‌تعالی است. بنابراین علمِ حقیقی و کمالِ غایی، مساوقِ یکدیگر و دو مفهوم برای یک مصداق هستند. از این‌رو می‌توان گفت که مرتب? نازل علم مقدم? لازم سیر و وسلوک و مرتب? بالای علم، غایت سیر و سلوک محسوب می‌شود. در واقع، هدف ابن‌عربی از سیر و سلوک عارفانه و غایت ملاصدرا از سیر و سلوک عقلانی، دست یافتن علمِ حقیقی و به تعبیر ابن‌عربی «درک وحدت وجود» است.

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی تطبیقی مرگ اندیشی از دیدگاه خیام و عطار

نویسنده:

قاسم کاکایی، محبوبه جباره ناصرو

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

کلیدواژه‌های اصلی :

مرگ , مرگ‌اندیشی , عمر خیام نیشابوری , عطار نیشابوری

کلیدواژه‌های فرعی :

حقیقت مرگ , بهشت و جهنم , جهان شمولی مرگ , قطعی بودن مرگ , فنای فی الله , مرگ طبیعی , مرگ ارادی , منطق الطیر عطار , مرگ عارفانه , وادی حیرت , اعتقاد به جهان آخرت , کوزه گر دهر , غنیمت شمردن دم , حیرت از مرگ ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

غلامحسین ابراهیمی دینانی

چکیده :

اندیشیدن درباره ی مرگ و سخن‌گفتن از آن یکی از بن مایه های رایج در ادبیات و جریان اندیشگانی یک قوم است. ادبیات هر ملت زمینه‌ای مناسب برای بازتاباندن و شناسایی اندیشه های ایشان درباره ی مرگ خواهد بود. از سوی دیگر به دلیل ناشناخته‌بودن ماهیت این پدیده، پیوسته، دیدگاه های اندیشمندان مختلف با یکدیگر متفاوت و گاه متناقض بوده است. بررسی تطبیقی نگرش اندیشمندان گوناگون درباره‌ی مرگ، حقایق بسیاری را بر ما آشکار میکند که در بررسی جداگانه ی اندیشه ی ایشان، کمتر مجال بروز مییابد. در این جستار کوشیده‌ایم با رویکردی تطبیقی، به بررسی این پدیده، از دیدگاه خیام، رباعی‌سرای توانمند قرن پنجم هجری و عطار نیشابوری، شاعر و عارف توانمند قرن ششم بپردازیم. بررسی تطبیقی دیدگاه های این دو شاعر درباره ی مرگ نشان‌دهنده‌ی این نکته است که اگرچه هر دو در برخی مسائل، مانند همگانی دانستن مرگ برای همه ی افراد، سرگشتگی دو شاعر در برابر مرگ، تأکید بر ناتوانی بشر از ارائه ی راه چاره برای مرگ و... اندیشه های همگون دارند، در برخی موضوعات نیز با یکدیگر اختلاف دیدگاه دارند؛ برای نمونه عطار افزون بر مرگ طبیعی، به دو نوع مرگ ارادی و مرگ عارفانه‌ عاشقانه قائل است؛ نومیدی مطرح‌شده در اشعار خیام، در اندیشه ی عطار جایگاهی ندارد؛ مرگ‌اندیشی عطار بیشتر التزام به توبه و به‌ندرت، التزام به لذت جویی را بایسته میداند، در حالی که در اندیشه ی خیام، بیشتر تأکید بر لذت جویی و کمتر التزام به توبه است.

صفحات :

از صفحه 113 تا 136

مشخصات اثر

عنوان :

روش فناي في الله

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی

پاسخ تفصیلی:

در ابتدا به شما پرسشگر محترم براي توفيق يافتن انجام عبادات (نماز شب) تبريك مي گوييم و اميدواريم در اين مسير به لطف الهي موفق و پيروز باشيد. صبر و استقامت يك از مسائل بسيار مهم در انجام مستحبات و سير وسلوك، استقامت و پايداري در اين راه است. آيت الله ن بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

فناي کامل و انقطاع الي الله

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی

پاسخ تفصیلی:

در پاسخ به مطالب زير توجه كنيد : 1. كمال الانقطاع اليك, همان توحيد و فناي في الله است. يعني از همه چيز فارغ شوم و به تو بپردازم. يعني خدامحوري كامل در زندگي. روش آن هم اين است كه انسان مومن خداي متعال را محور تمامي انديشه ها و اخلاق و رفتار خود كند و بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی تطبیقی فقر در حکمت متعالیه و عرفان

نویسنده:

مرتضی حسینی شاهرودی، فاطمه فرضعلی

نوع منبع :

مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

تحلیل فلسفی فنای فی الله از منظر صدرالمتألهین : دوره 14، شماره 53 : فصلنامه اندیشه دینی

نویسنده:

مهدی عبداللهی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

کلیدواژه‌های اصلی :

ملاصدرا , اتصال نفس به عقل فعال , کمال نهایی انسان , فنای فی الله , علم حضوری به خداوند

کلیدواژه‌های فرعی :

اتصال نفس به عقل فعال , سالک , رفع حجب حق , علم بسیط , علم مرکب , عقل نظری و عملی , وحدت شهود , مرگ ارادی , وحدت ‌وجود , مراتب توحید , توحید قلبی , فنای علمی , فنای وجودی , تفسیر فنا , حجاب بین خدا و انسان , اهل دنیا , توحید لسانی , توحید برهانی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

فیلسوفان اسلامی در جست‌وجوی کمال خاص انسانی، به سراغ بعد عقلانی وی رفته، آن را به عقل عملی و نظری تقسیم نموده‌اند. به‌ اعتقاد ایشان، رهاورد تکامل عقل عملی و تسلط عقل بر قوای حیوانی، تنها آن است که راه را برای استکمال حقیقی انسان باز می‌کند؛ اما تکامل حقیقی انسان در بعد عقل نظری وی رخ می‌دهد که پس از طی مراتب عقل هیولانی، بالملکه و بالفعل، در نهایت، به درجه‌ی عقل مستفاد رسیده، صورت تمامی عالم در وی نقش می‌بندد. اما صدرالمتألهین معتقد است که نفس، پس از وصول به مرتبه‌ی‌ عقل مستفاد، با عقل فعال متحد می‌شود، سپس تکامل خود را ادامه می‌دهد تا به «فنای فی الله» دست یابد که همان ادراک عین ربط بودن حقیقت نفس است. وی به مدد مبانی فلسفی خود، به‌ویژه نظریه‌ی «فقر وجودی معلول» نشان می‌دهد که سالک الی الله، در این مرتبه‌، با ادراک حقیقت وجودی خویش، علم حضوری به حق‌تعالی نیز پیدا می‌کند و چون در این حالت، فقر محض خود و استغنای بی‌منتهای حق‌تعالی را به قدر وسعت وجودی خویش ادراک می‌کند، از آن به «فنای فی الله» یاد می‌شود. به ‌گفته‌ی ملاصدرا، وجود موهوم انسان او را از شهود خداوند متعال بازمی‌دارد و برای دستیابی به فنای فی الله، باید این حجاب را کنار بزند.

صفحات :

از صفحه 139 تا 160

مشخصات اثر

عنوان :

رویکرد عرفانی به اخلاق در مقایسه با رویکرد روایی

نویسنده:

مهدی افتخار,عاطفه بانک

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

فنای فی الله , اخلاق عرفانی , عرفان عملی , اخلاق روایی , کرامت نفسانی , اخلاق روایی , کرامت نفسانی , مقایسه اخلاق و عرفان , اخلاق عرفانی

چکیده :

از ابتدای اسلام دو رویکرد مشخص حدیثی و عرفانی به اخلاق وجود داشته است. مسئله مورد توجه این مقاله، مختصات رویکرد اهل عرفان به اخلاق و تفاوت آن با مختصات رویکرد محدثان به اخلاق است. تفاوت های این دو رویکرد عبارتند از: ۱. هدف از اخلاقیات در رویکرد اول لذت های مادی بهشت است اما در رویکرد دوم هدف معرفت حق و تجلیات صفات اوست. ۲. رعایت اخلاق در عرفان عملی برای تحقق سالک به اخلاق الله مطرح می شود. ۳. در رویکرد اول اخلاقیات صفاتی تلقی می شود که در تصحیح روابط اجتماعی اثر مثبت دارد، اما در رویکرد دوم اهمیت اخلاق به خاطر تأثیر آن در رسیدن به معرفت الهی است. ۴. اخلاق حسنه از دید اخلاق روایی کرامت های نفسانی هستند. اما از دید اهل عرفان، اخلاق حسنه اخلاق الهی و ظهور صفات خداوند در فرد می باشند. ۵. در رویکرد اول خودبینی مطلقا نفی نمی شود ولی در عرفان عملی افنای نفس مطرح می گردد. ۶. در اخلاق حدیثی همیشه با عقل سر و کار هست ولی در عرفان عملی عشق الهی و جذبه کارگشا محسوب می شود. ۷. اعتدال مورد نظر در عرفان عملی به خلاف علم اخلاق اعتدال قوا نیست بلکه اعتدال در ظهور صفات الهی است. در برخی موارد نیز اعتدال تعریف نمی شود.

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید