جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پایان‌نامه درصدد تبیین رنج‌ها و ناکامیابی‌ها در حکمت متعالیه و روان‌شناسی خوشبختی می‌باشد.توضیح‌این که رنج و به تعبیر حکمت متعالیه شر ادراکی، معانی و مصادیق متعددی دارد.مراد از رنج در‌این پایان‌نامه معنای وسیع آن است که شامل همه‌ی اقسام آن می‌شود.در‌ آیات قرآن مجید و روایات اسلامی‌رنج با تعابیر مختلفی به کار رفته است و وجودی بودن آن در‌این منابع‌امر مسلمی‌به نظر می‌رسد.حکیم ملاصدرا در تحلیل هستی‌شناختی رنج دچار‌تردید است. ‌ایشان در اکثر مولفات خود از نظریه‌ی نیستی انگارانه رنج دفاع کرده و آن را برهانی دانسته است. ولی از بعضی عبارات‌ایشان در شرح اصول کافی که به نظر می‌رسد جزء آخرین نوشته‌های او باشد از نظریه‌ی پیشین خود عدول کرده است و نه تنها عبارت‌ایشان ظهور در وجودی بودن رنج دارد بلکه تصریح می‌کند که جای هیچ‌گونه شک و‌تردیدی نیست.تلاش پیروان حکمت صدرایی مانند حاج‌ملاهادی سبزواری و علامه طباطبایی نیز در اثبات عدمی‌بودن رنج با‌اشکالاتی مواجه است. یکی از دلایل فیلسوفان الحادی در تشکیک اوصاف‌ الهی مانند عدل،علم،قدرت و خیرخواهی مسأله رنج‌های انسان است‌اما از دیدگاه حکمت متعالیه با توجه به‌این نکته که انسان مهره‌ای از مهره‌های جهان هستی به شمار می‌رود، شرّی وجود ندارد و اگر رنجی به انسان می‌رسد فردی و جزئی است.رنج‌های انسان لازمه‌ی طبیعت مادی وجود بشر بوده و در جهت تکامل و رشد و شکوفایی او، ‌آشتی با خود و خدا،تواضع و فروتنی،آزمایش و‌امتحان،پند و عبرت و صبر و استقامت لازم و ضروری به نظر می‌رسد.عوامل متعددی زمینه‌ی پیدایش رنج‌ها را برای انسان فراهم می‌کنند مانند هواخواهی،گناه،جهل و نادانی،تعلق خاطر،ناهماهنگی با قانون و نظم طبیعت،نابسامانی ذهنی و روانی،محرومیت از حقوق انسانی و منابع طبیعی.انسان متعالی با از میان برداشتن‌این زمینه‌ها می‌تواند رنج‌های ناشی از آن را کاهش دهد.علاوه بر‌این که به مقتضای عدل الهی هر رنجی که ناشی از اعمال دیگران باشد و خود انسان نقشی در تولید آن نداشته باشد،خداوند متعال عوض آن را در دنیا یا آخرت عنایت می‌کند.در علم روان‌شناسی نیز تلاش‌های زیادی در کاهش رنج‌های بشر،انجام شده است و مکاتب بزرگ آن مانند مکتب فیزیولوژیک،رفتارگرایی،انسان‌گرایی،شناختی و روان‌کاوی روش‌های مفید و موثری در‌این مسیر انجام داده‌اند و توفیقات قابل توجهی به دست آورده‌اند.اگر چه علم روان‌شناسی تاکنون به راه‌حل متقنی در‌این باب دست نیافته است ولی تلاش‌ها کماکان ادامه دارد.

خشوع و خضوع در قرآن و سنت از جایگاه ویژه ای برخوردا است که زیربنای آن را شناخت انسان از خود و جایگاه خویش در جهان هستی و رابطه اش با خالق تشکیل می دهد. روح عبادت و توحید، تذلل و فروتنی در برابر خداوند است که نتیجه ی آن فرمانبردای از فرامین الهی می باشد. ضرورت انجام تحقیق پیرامون این موضوع، با توجه به آنچه گفته شد و نیز آیات و روایات فراوانی که در تفاسیر و مجموعه های حدیثی قابل بررسی است و نیز تأکیداتی که علماء و بزرگان در کتب مختلف اخلاقی و عبادی و حتی رساله های عملیه نموده اند و با توجه به سیره ی معصومین علیهم السلام و بزرگان دین و نیز عدم دسترسی به نوشتار جامعی که به این موضوع اختصاص یافته باشد، مشخص می شود. والاترین مرتبه ی خشوع در برابر خداوند متعال است و سایر مراتب آن ( نست به اولیاء، والدین، استاد، فقراء و ...) که در علم اخلاق بیان شده ، باید رنگ الهی داشته باشد و نسبت به شأن متعلّق تواضع جانب تعادل در آن رعایت شود. قرآن در آیات، مختلف با موضوعات: خشوع و نماز، خشوع گناهکاران در قیامت، ارتباط خشوع با ایمان، قرآن سبب خشوع مؤمنین و کائنات و ... به بررسی این موضوع پرداخته است. از راههای تحصیل خشوع و خضوع می توان به توجه به بزرگی خدا، خوف از او، پرهیز از گناه، ایمان به معاد، تلاوت قرآن و ... اشاره نمود، علاوه بر آنکه پرهیز از مونع خشوع و خضوع نیز همچون؛ قساوت قلب، تکبر، و غرور و ... نیز از اهمیّت فراوانی برخوردار است. آثار خشوع در زندگی انسان بسیار فراوان است مثلاً، شناخت خدا، چشیدن لذّت مناجات با او، پاداش های اخروی، سلامت صدر، حق پذیر و پندپذیری، دل نبستن به دنیا و ... از آن جمله اند.

نظریه پردازان مدیریت معتقدند که رهبری، عامل اصلی موفقیت سازمان و جامعه است. در خصوص رهبری رویکردهای گوناگونی وجود دارد. یکی از این رویکرد ها که به تازگی مورد توجه صاحب نظران حوزه مدیریت قرارگرفته «رهبری خدمتگزار» است. هدف این رویکرد ایجاد بهبود در رهبری سازمانها و جوامع می باشد. رهبران موثر مشتاق خدمتگزاری هستند. آنان دارای ویژگیهایی چون همدلی، دوراندیشی، گوش دادن موثر و ... می باشند. در بین همه رهبران بزرگ، شاید کمتر کسی مانند امام علی (ع) را بتوان نام بردکه نمونه عملی یک رهبر خدمتگزار باشد. هدف پژوهش حاضر تعیین مولفه های رهبری خدمتگزار از دیدگاه اندیشمندان غربی، جستجوی این ویژگیها در گفتار و رفتار حضرت علی (ع) و طراحی مدل رهبری خدمتگزار بر اساس الگوی عملی رفتار و گفتار ایشان بوده است. این پژوهش از نوع تطبیقی بوده که در آن ویژگیهای رهبری خدمتگزار از دیدگاه اندیشمندان غربی با دیدگاه های حضرت علی (ع) مورد مقایسه قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که حضرت علی (ع) نه تنها ویژگی های چنین رویکرد رهبری را همواره به سایر مدیران و رهبران توصیه نموده اند بلکه خود دارای این ویژگیها بوده اند. سایر یافته های این پژوهش حاکی از آن است که آن حضرت به غیر از ویژگیهای رهبری خدمتگزار که از سوی اندیشمندان غربی مطرح شده است، دارای ویژگیهای دیگری چون ساده زیستی، اعتماد به نفس، صبر و استقامت، اشاعه معنویت، عدالت، نفوذ بر قلوب، خوش برخوردی، دوستی، برادری و ... می باشند. این رویکرد جدید در رهبری می تواند از زوایای مختلف، نقطه تبادل افکار و بررسی علمی محققان قرار گیرد.