جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مقصود دکتر نصر از علم، علوم تجربی رایج در غرب است که از سوی تفکر غربی اداره می شود. به اعتقاد وی، باید علوم تجربی با هویت سنتی تولید شوند. راه نقد غرب و مدرنیسم، در دست داشتن مبانی حکمت خالده و جایگزین کردن آن به جای تجدد غربی است. علم جدید مایه بحران های مختلف نظیر بحران زیست محیطی بوده است. علوم سنتی بر اصول ماوراء طبیعی بنا شده اند و عمیقا با پیش فرض های فلسفی علوم جدید تفاوت دارند. علوم جدید نه تنها ادراک دینی و فلسفی از نظام طبیعت را در غرب به افول کشانید، بلکه علوم سنتی را به کلی از میان برد. علم جدید باید در جایگاه شایسته ای که مابعدالطبیعه و حکمت جاویدان مشخص ساخته، قرار گیرد. علم قدسی، تابعی از «امر قدسی» به شمار می آید و امر قدسی با عالم روح کلی در ارتباط است، نه با نفس. حکمت خالده، مهم ترین مبنای علم قدسی است. مهم ترین تکیه گاه علوم مقدس، وحی است. هدف نهایی علوم سنتی هدف متعالی سنت یعنی «بازتاب سیمای معشوق کل» است.

‫برخي تجدد را به‌مثابه ساختار اجتماعي، فرهنگي دوراني خاص مي‌نگرند، و بعضي ديگر تجدد را به‌مثابه يک رويکرد فلسفي و جهان‌بيني خاص مورد توجه قرار مي‌دهند. به نظر مي‌رسد که مدرنيته يا تجدد، نوعي از انديشه است که ظهور و بروز آن در اروپا، پيامدهاي اساسي و مهمي را در تمام حوزه‌هاي اجتماعي، اقتصادي، سياسي و فرهنگ جوامع انساني به‌دنبال داشته و سراسر جهان را در بر گرفته است. کارآمدي در مطالعه طبيعت، ارتقاي سطح زندگي مادي، فناوري ماشيني، نوآوري در توليد صنعتي، ليبراليسم، فرهنگ دنيوي، فردگرايي، عقل‌گرايي و انسان‌گرايي از مهم‌ترين ويژگي‌هاي تجدد مي‌باشد. در مقابل آن، سنت قرار مي‌گيرد که آن نيز نوع خاصي از انديشه و جهان‌بيني بوده و بر عرف و عادت و آداب و رسوم خاصي تأکيد دارد که در اثر تجدد رو به ضعف نهاده است. اگرچه سنت و تجدد، ناسازگار به نظر مي‌رسند، اما در عمل مي‌توان جوامعي را مشاهده کرد که عناصري از سنت را در کنار تجدد حفظ کرده‌اند. دکتر طباطبايي که تمدن ايراني را در بن‌بست و انحطاط مي‌بيند، براي خروج از وضعيت موجود، شناخت سنت و نقادي ايدئولوژي را پيشنهاد مي‌کند. او با الهام از هگل، خواستار شناخت و در نهايت استحاله سنت مي‌باشد. از نظر او سنت متعلق به دوران گذشته بوده و با تجدد ناسازگار است. در مقابل، دکتر نصر که از مشهورترين سنت‌گرايان جهان است، درصدد نقد تفکر فلسفي معاصر غرب، بر اساس تعاليم سنت‌گرايانه برآمده است. او همچنين به‌دنبال ترسيم چهره واقعي اسلام و معرفي آن به جهان مي‌باشد. تعريف نصر از تجدد، سلبي است؛ او تجدد را بريدن و جداشدن از اصول عالي و بلندمرتبه‌اي مي‌داند که تغييرناپذير بوده، و از راه الهام يا وحي به‌دست آمده است. او براي خروج از بحران موجود، مسأله احياي سنت و اعاده تقدس به عالم و آدم، و اجراي دستورات مقدس دين را پيشنهاد مي‌کند.

---