جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 66
بررسی و نقد تعارض عقل و نقل در دیدگاه ابن تیمیه
نویسنده:
مهدی نصرتیان اهور،محمدجواد حسین زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
درباره ابن تیمیه
چکیده :
پرسش دربارۀ امکان‌،‌ چگونگی و راه‌حل تعارض عقل و نقل‌،‌ قدمت دیرینه‌ای در محافل علمی دارد و هر کس به فراخور نظرگاهش به این مسئله پرداخته است. ابن‌تیمیه نیز از جمله کسانی است که به این موضوع به شکل مبسوطی پرداخته و تلاش کرده است ضمن انکارِ امکانِ تعارض میان عقل صریح و نقل صحیح‌،‌ راه‌حل فراگیری را برای مواردی که تعارض انگاشته می‌شود‌،‌ ارائه کند. راه‌حلی که او ارائه می‌کند هرچند در مرحلۀ نظریه‌،‌ صحیح به نظر می‌رسد‌،‌ در مرحلۀ تطبیق‌،‌ عملکردش به انکار بخشی از گزاره‌های آشکار عقلی و کنار گذاشتن بخشی از روایات صحیح می‌انجامد.
صفحات :
از صفحه 109 تا 122
مشخصات اثر
مبانی معرفت شناختی حجیت ادله نقلی در اعتقادات
نویسنده:
مهدی نصرتیان اهور
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
اعتقادات بخشی از دین است که به ادله نقلی و عقلی وابسته است. خدشه در منابع معرفتی نقل ممکن است معرفت بخش بودن نقل را زیر سوال ببرد در نتیجه پژوهش از مبانی معرفت بخشی این ادله و طرح دیدگاهها امری ضروری است. این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی برای رسیدن به مقصود خود بهره گرفته است. پذیرش رویکرد غیرتحویل گرایی از گواه، مهمترین دستاوردهای این پژوهش است. مطابق این رویکرد، گواهی منبع مستقل معرفت است و می تواند در باورنده معرفت تولید کند. ادله نقلی که حاکی از قول، فعل و تقریر معصوم است خود مهمترین و بارزترین فرد گواهی است. به همین جهت می توان در معرفت بخش بودن ادله نقلی تاکید نمود. حتی مطابق رویکرد تحویل گرایی و انکار معرفت بخش بودن گواه می توان حجیت ادله نقلی را ثابت دانست که در این صورت گواه صرفا منتقل کننده معرفت برآمده از وحی و حس است و در معرفت شناسی حجیت آن دو اثبات شده است.
مشخصات اثر
کاربست عقل ابزاری در روش نقلی کلامی با تکیه بر متون کلامی
نویسنده:
رضا برنجکار، مهدی نصرتیان اهور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
مقصود از روش عقلی و روش نقلی در این نوشتار منبع بودن عقل و نقل در کسب معرفت است؛ اما عقل گذشته از منبع بودن، در روش نقلی نیز نقش‌آفرینی می کند. بدیهی است در روش نقلی، عقل نیز کارایی دارد، ولی نه به‌منزله منبع بلکه به‌مثابه ابزاری در اختیار متن. کاربست عقل ابزاری در روش نقلی ـ کلامی به‌معنای نقش‌آفرینی عقل در استنباط و دفاع از نقل است. نشان دادن نحوه به‌کارگیری عقل در استفاده کردن از متون وحیانی در کسب معرفت یکی از ضرورت‌های این تحقیق است که در کتب کلامی کمتر به این امر مهم پرداخته و بیشتر به تبیین نقش‌های کلی عقل اشاره شده است. هدف از این نوشتار تبیین نقش‌های مختلف عقل به‌منزله ابزاری در اختیار نقل است. برای رسیدن به این هدف از روش توصیفی ـ تحلیلی بهره گرفته می شود. به همین جهت به کتب کلامی جهت یافتن نمونه‌های مختلف به‌کار گیری عقل در بهره‌بردن از نقل مراجعه می شود. نقش استنباطی، نقش تبیینی ـ دفاعی و نقش اعتبار بخشی از جمله کارکردهایی اند که در نوشته حاضر بدان ها اشاره شده است.
صفحات :
از صفحه 49 تا 66
مشخصات اثر
تقلید در اعتقادات؛ از انکار تا پذیرش
نویسنده:
رضا برنجکار، مهدی نصرتیان اهور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ طوسی‏: ابوجعفر محمد بن حسن , علامه حلی
چکیده :
اعتقادات از جمله مهم‌ترین بخش‌های هر دین به شمار می آید؛ زیرا فقه و اخلاق پس از اثبات اعتقادات قابل پایه‌ریزی است. به همین جهت در میان متکلمان بحث‌های بسیار دقیق و عمیقی در تعیین نوع شناخت اعتقادات صورت گرفته است. یکی از این بحث‌ها، امکان یا عدم امکان تقلید در اعتقادات است. به‌راستی آیا در اعتقادات می توان تقلید کرد؟ در صورت امکان، محدوده آن کجاست؟ در پژوهش پیش‌ رو به این مطلب مهم پرداخته شده و هدف از آن دستیابی به جمع‌بندی ای صحیح در باب امکان تقلید در اعتقادات، و تبیین حدود کاربست آن است. در مقاله حاضر از روش توصیفی تحلیلی بهره گرفته می شود. لذا نخست به نقل و توصیف دیدگاه‌های مطرح و ادله آنها، و سپس به نقد و بررسی آنها پرداخته خواهد شد. به نظر می رسد که در اعتقادات فرعی می توان تقلید را جایز دانست؛ هرچند که در آنها نیز وظیفه اولیه، استدلال و رجوع به نقل قطعی است
صفحات :
از صفحه 77 تا 94
مشخصات اثر
مولفه توجیه در معرفت نقلی اعتقادی
نویسنده:
مهدی نصرتیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
معرفت نقلی اعتقادی دارای سه رکن است: باور، صدق و توجیه. در تبیین مولفه توجیه معرفت اعتقادی نیز دیدگاهها و رویکردهای متفاوتی ارائه شده است. گاه از رویکرد درون گرایانه استفاده می شود که از دو نظریه مبناگروی و انسجام گرایی شکل گرفته است و گاه نیز از رویکرد برون گرایانه بهره برده می شود که خود متشکل از سه نظریه وثاقت گرایی، نظریه واقع گرایی مستقیم و نظریه علی است. در این نوشتار به تبیین مولفه توجیه پرداخته شد و در نهایت نیز با رویکرد وثاقت گرایی همراهی گردید. معرفت نقلی اعتقادی دارای سه رکن است: باور، صدق و توجیه. در تبیین مولفه توجیه معرفت اعتقادی نیز دیدگاهها و رویکردهای متفاوتی ارائه شده است. گاه از رویکرد درون گرایانه استفاده می شود که از دو نظریه مبناگروی و انسجام گرایی شکل گرفته است و گاه نیز از رویکرد برون گرایانه بهره برده می شود که خود متشکل از سه نظریه وثاقت گرایی، نظریه واقع گرایی مستقیم و نظریه علی است. در این نوشتار به تبیین مولفه توجیه پرداخته شد و در نهایت نیز با رویکرد وثاقت گرایی همراهی گردید.
صفحات :
از صفحه 101 تا 118
مشخصات اثر
روش‌شناسی تبیین اعتقادات در قرآن و حدیث
نویسنده:
علی عباس آبادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
دانش اعتقادات متکفّل استنباط، تبیین، اثبات و تنظیم آموزه‌های اعتقادی و نیز رد شبهات و رد مکاتب دیگر است. در این میان، تبیین اعتقادات از اصول ویژه‌ای پیروی می‌کند و بر روش‌هایی استوار است.اصول حاکم بر تبیین خود به چهار دسته‌ تقسیم می‌شوند و ذیل هر دسته، چند اصل کلی مورد بررسی قرار می‌گیرند.سپس، روش‌های تبیین اعتقادات در پنج دسته‌ طرح و بررسی می‌شوند.در نهایت، نتیجه‌گیری کلّی و مختصری از مجموعه‌ی تحقیق به عمل آمده است.
مشخصات اثر
بررسی روش کلامی فاضل مقداد در استنباط و دفاع
نویسنده:
مهدی سالکی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
فاضل مقداد در استنباط آموزه‌های کلامی از دو منبع عقل و نقل استفاده کرده است. ایشان در استفاده از نقل معتقد است که در مباحثی می‌توان از نقل بهره برد که صحت نقل متوقف بر آن نباشد. ایشان به وفور از آیات قرآن استفاده می‌کند و علاوه بر نقل قطعی، خبر واحد را، در صورتی که از لحاظ سندی و دلالی صحیح باشد و مخالفت با عقل نداشته باشد، در مباحث فرعی کلامی معتبر می‌داند. در روش عقلی؛ ایشان از دو کارکرد منبعی عقل یعنی عقل نظری و عملی، استفاده می‌کند. پر کاربردترین روش عقل نظری در استنباط آموزه‌ها، کشف استلزامات، و در عقل عملی، حسن و قبح عقلی می‌باشد. فاضل مقداد در تبیین، از روش‌های متعددی همچون تعریف مفردات، ذکر تاریخچه، و برای مباحث عقلی از روش ذکر مثال و محسوس سازی معقولات استفاده می‌کند.. فاضل مقداد گاهی با توجه به تقدم و تأخر آموزه‌ها، تنظیم می‌کند و گاهی به لحاظ ترتیب منطقی. فاضل مقداد در محتوای استدلال از مقدمات عقل نظری و عملی و ادله نقلی و همچنین ترکیب بین این دو استفاده می‌کند, و در صورت؛ از روش‌های عمده استدلال مانند انواع قیاس و برهان ذوحدین و برهان سبر و تقسیم بهره می‌برد. برای پاسخ‌گویی به شبهات نیز از روش‌های متعددی مانند رد صورت استدلال شبهه‌گر و رد مبانی آن استفاده می‌کند. آخرین مرحله نیز، رد مکاتب معارض است که فاضل مقداد در این مرحله روش‌هایی را مانند رد لوازم دیدگاه و استفاده از مبانی طرف مقابل و نشان دادن تضاد در آن‌ها، به کار می‌گیرد.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی مساله جبر و اختیار در مدرسه حله و اصفهان با تکیه به آرای خواجه، علامه ، فیض و فیاض
نویسنده:
روح الله حاجی محمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
جبر در افعال و یا اختیار داشتن انسان در کارهایش از مسائل و دغدغه‌های بشر بوده است. متفکران شیعه با توجه گرایش های مختلف کلامی از این امر غافل نبوده و به تبیین آن پرداخته‌اند. بررسی تطبیقی جبر و اختیار از منظر اندیشمندان مدرسه حله (خواجه نصیرالدین و علامه حلی) و اصفهان ( فیض و فیاض) مسئله اصلی این پایان نامه است. با توصیف و تحلیل عبارت های این اندیشمندان و مقایسه آنها می توان به هدف مذکور دست یافت. در مدرسه حلّه خواجه با گرایشات کلامی و با پذیرش تنها برخی از اصول فلسفی از جمله اصل علیت، امر بین الامرین را به علت قریبه در افعال که از سوی انسان است و به علت بعیده که همان اسباب فعل و از سوی خداوند است، تفسیر نموده است ، ولی علامه حلّی با روشی متفاوت و متأثر از معتزله تنها اختیار را در افعال انسان عقلاً ثابت نموده و اشاره ای به امر بین الامرین نکرده است . در مدرسه اصفهان که کلام شیعه با فلسفه ترکیب شده و فلسفه بر آن غلبه یافته است ، شرایطی را فراهم نموده تا متکلمان این مدرسه نیز با اصول و مبانی فلسفی به تقریر امر بین الامرین بپردازند . فیاض با تبعیت از خواجه ، امر بین الامرین را به علت قریبه و علت بعید در افعال تقریر نموده است ولی در نوع علت قریبه با خواجه تفاوت نظر دارد . ایشان علت قریبه را علت معده فعل قلمداد می‌کند که نتیجه آن فاعلیت معده برای انسان است. فیض با مشرب عرفانی همچون استادش ملاصدرا به تلفیق عرفان و فلسفه و کلام با روایات برآمده است و بنابر مبنای وحدت وجود، انسان را تجلی و ظهور خداوند می‌داند . در نتیجه فعل انسان را نیز تجلی فعل خداوند دانسته و فاعل حقیقی را خداوند می داند.واژگان کلیدی: مدارس کلامی، جبر ، اختیار ، امر بین الامرین ، خواجه نصیر الدین طوسی، علامه حلی، فیض کاشانی، فیاض لاهیجی
مشخصات اثر
آرا و اندیشه های کلامی شیخ مفید «ره» در عدل الهی
نویسنده:
محبوبه پورمحمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش پیش رو به بررسی آرا و اندیشه های کلامی شیخ مفید پیرامون عدل الهی می پردازد. شیخ مفید دانشمند عقل گرا ی شیعه که به عنوان پایه گذار اندیشه کلامی امامیه شناخته می‌شود، علاوه بر دسترسی به تمامی میراث نقلی شیعه به علوم عقلی برون دینی نیز تسلط داشته است و با ادبیات علمی رایج جهان اسلام در قرن چهارم هجری قمری به پایه گذاری و تدوین اصولی کلام امامیه می پردازد. در این تحقیق برای درک صحیح از اندیشه شیعه در مبحث عدل الهی، به بازخوانی آرای شیخ مفید در این موضوع خواهیم پرداخت. شیخ مفید، ضمن تعریف عدل به «جزا دادن به قدر استحقاق عمل»، اغلب موارد مواجهه خداوند با افعال آدمی را فراتر از عدل، بلکه بر اساس فضل بی انتهای خداوند می داند. وی که قائل به حسن و قبح عقلی ذاتی است، و ساحت قدسی خداوند را از ارتکاب به هرنوع فعل قبیح و یا فروگذار کردن از فعل واجب منزه می داند، دیگر قواعد کلامی از جمله قاعده لطف و اصلح را بر مبنای قاعده حسن و قبح عقلی و برپایه جود و کرم خداوند تعریف و تبیین کرده است. ایشان، مسائل کلامی مرتبط با عدل الهی را نیز با استفاده از قاعده حسن و قبح عقلی و در ارتباط با افعال آدمی تبیین کرده است. در مساله جبر و اختیار، ضمن نقد جبرگرایی و تکفیر جبرگرایان، و تعریف تفویض شرعی در این مبحث، به تبیین دیدگاه اهل بیت علیهم السلام در قالب نظریه الامر بین الامرین پرداخته است؛ و در بحث قضا و قدر با تقسیم افعال به فعل خدا و فعل بنده، مراتب قضا و قدر را در هر یک تشریح کرده است.وی اگرچه دلیل عقلی برای بدا نیافته است اما به استناد روایات اهل بیت علیهم السلام به دفاع از آموزه بدا و تشریح صحیح این آموزه پرداخته است.کلیدواژه ها: شیخ مفید، عدل الهی، قاعده حسن و قبح، قاعده لطف، جبر و اختیار، قضا و قدر، بدا.
مشخصات اثر
بررسی آرا و اندیشه های توحیدی علامه جعفری
نویسنده:
جواد نظری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه جعفری: محمدتقی جعفری
چکیده :
مبحث توحید اساسی‌ترین محور اعتقادات است و از طرفی دیگر علامه جعفری ازجمله متفکران تأثیرگذار و دارای نوآوری‌هایی درزمینهٔ دینی و اعتقادی است به‌گونه‌ای که ایشان یکی از چهره‌های مشهور مشرق زمین در جامعه علمی غرب و شرق محسوب می‌شود. در این پایان‌نامه به توصیف و تحلیل دیدگاه‌های ایشان در مبحث توحید پرداخته می‌شود.از دستاوردهای این پایان‌نامه اثبات و کشف جایگاه عقل و نقل به‌عنوان دو منبع مهم و تأثیرگذار در استنباط و فهم مسائل توحیدی است و باید میان خدایابی (که بدیهی و با رجوع به قلب و فطرت پاک انسانی صورت می‌گیرد) با خداشناسی فرق گذاشت، قلب و معرفت قلبی نقش مهمی در مباحث خدایابی دارد و در مبحث صفات باید ذات الهی را با صفاتش متحد دانسته و از عینیت ذات و صفات پیروی نمود.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 66