جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور پدیدآورندگان
>
خالقیان, فضل الله (استادیار گروه کلام، پردیس تهران، دانشگاه قرآن و حدیث)
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
تعداد رکورد ها : 30
عنوان :
بررسی اندیشه های کلامی میرزا احمد آشتیانی درباره راهنما شناسی (نبوت،امامت)
نویسنده:
هادی پورحامد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
04. راهنماشناسی Spiritual Companionship
,
امامت
,
نبوت
,
کلام
,
عقل
,
نقل (معرفت شناسی)
,
میرزا احمد آشتیانی
چکیده :
چکیده مساله راهنما شناسی از جمله مباحثی است که در تاریخ همواره مورد بحث بوده است و میان دانشمندان ادیان مختلف بحث و اختلافات زیادی در باب آن وجود داشته است . این اختلافات در دنیای اسلام در مبحث امامت به نقطه اوج می رسدبه طوری که با نوع نگرشهر کدام از آن ها به مساله امامت ، دیگر مباحث دینی از جملهمباحث فقهی ، کلامی ، تفسیری و حدیثی نیزدستخوش تغییرات جدی می شود. در میان متکلمینشیعی متاخر، میرزا احمد آشتیاتی یکی از چهره هایی است که نام او کمتر شناخته شده اما با تدقیق درآثار وی می توان دریافتکه اوسخنان محکم و منسجمی در این وادی داشته است.روش کلامی میرزا احمد آشتیانی به شیوه اکثر متکلمین متاخر، فلسفی است و نقش عقل در مباحث آن کاملا مشخص است. اصولا وییک حکیم صدرایی بوده است اما هنگام اثبات موضوعات کلامی خود رانهایتا متعهد به نقل می بیند و حتی به جزیی ترین موضوعات نقلی ارزش فراوانی می دهد. بادقت و پژوهش درسخنانمیرزا احمد آشتیانی در موضوع راهنما شناسی به این نتیجه می رسیم که وی در موارد اندکی از جمله بحث اعجاز قرآن نوآوری هایی داشته است و سخنانی مطرح می کند که متقدمین کمتر به آن توجه داشته اند ولی بیشتر موضوعاتی را کهوی در موضوع راهنما شناسی مطرح کرده است متکلمین متقدمی همچون خواجه نصیرالدین طوسی در تجرید و علامه حلی در شرح تجرید آنها رابه نحوی بیان کرده بودند . در این پژوهشبه بررسی اندیشه های کلامی میرزا احمد آشتیانی در باره راهنما شناسی «نبوت وامامت» پرداخته و آرای وی در این زمینه ، تبیین ، طبقه بندی ، بررسی و تحلیل خواهد شد .کلیدواژه ها : میرزا احمد آشتیانی، عقل، نقل، کلام، راهنما شناسی، نبوت، امامت
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ترجمه بخش خطابه از منطق شفا و مقابله آن با خطابه ارسطو
نویسنده:
فضل الله خالقیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران: ,
زبان :
فارسی
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی مساله نسبت میان عقل و وحی در آثار آیت الله محمد باقر ملکی میانجی و آیت الله سید جعفر سیدان
نویسنده:
زهرا حاجی ابراهیم زرگر
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
عقل و وحی
,
مکتب تفکیک
,
عقل نوری
,
عقل اصطلاحی
,
محمد باقر ملکی میانجی
,
سید جعفر سیدان
,
عقل نوری
,
عقل اصطلاحی
,
محمد باقر ملکی میانجی
,
سید جعفر سیدان
چکیده :
اندیش? تفکیک یکی از اندیشههای نو در عرص? تفکر کلامی و دین پژوهی فرهنگ ماست و دارای آثار و نتایج مهمی بوده و بسیار مورد توجه واقع شده است. یکی از مسائل کلیدی در آثار علمای مکتب تفکیک، نسبت عقل و وحی است. رویکرد علمای متقدم و متأخر این مکتب در این خصوص متفاوت بوده و میتوان سیر تحولی را در آرای این علما شناسایی کرد. البته به دلیل حجم بالای آثار تمامی علمای مکتب تفکیک و عدم دسترسی به تعداد زیادی از آنها، دامن? تحقیق، به آثار آیت الله محمد باقر ملکی میانجی، به عنوان نمونهای از آرای علمای متقدم مکتب تفکیک، و آثار آیت الله سید جعفر سیدان، به عنوان نمونهای از آرای علمای متأخر مکتب تفکیک، منحصر شده است. در این پژوهش، دیدگاههای این دو بزرگوار از آثار ایشان و همچنین برخی از منابع مرتبط، استخراج شده است.در بخش اول کلیاتی در خصوص پیشین? عقل و وحی در اسلام، معرفی مکتب تفکیک و ادوار فکری آن، مطرح شده و به معرفی آیت الله میانجی و آیت الله سیدان پرداخته شده است.بخش دوم مشتمل بر آرای آیت الله میانجی در خصوص نسبت عقل و وحی است. تعریف ایشان از عقل، متکی بر جنب? وجود شناختی و هستی شناختی عقل است. ایشان عقل را نوری میدانند که خداوند بر ارواح انسانها افاضه میکند و از آن به عقل فطری یاد میکنند و آن را خارج از ذات انسان میدانند. لذا از نظر ایشان، عقل به این معنا با وحی در تضاد نبوده و با آن هماهنگ است. اعتقاد به عقل انواری در برابر عقل اصطلاحی و برهان منطقی در آثار ایشان، موجب شده تا در حوز? علوم قرآنی و عقاید که شامل مباحث خداشناسی و نبوت و معاد و عدل است، دیدگاههای ویژهای داشته باشند.بخش سوم بیانگر دیدگاه آیت الله سیدان دربار? نسبت عقل و وحی و مقایس? آرای ایشان با آیت الله میانجی است. از نظر ایشان حقیقت عقل هر چه که باشد مقصود از آن ما به الادراک و آن چیزی است که ادراک به آن است. تعریف ایشان از عقل با نظر به کارکرد آن است. عقل به معنای ذکر شده با وحی منطبق است و آن چیزی که منطبق نیست اثبات میشود که اصلا مدرک عقلانی نیست. رویکرد ایشان در نسبت عقل و وحی، موجب اتخاذ دیدگاههای خاصی در حوز? علوم قرآنی و عقاید، گشته است.مقایس? دیدگاههای این دو بزرگوار به عنوان دو نماینده از تفکیک متقدم و متأخر، گویای این مطلب است که دیدگاه تفکیک متقدم با شاخصههای خارج بودن حقیقت عقل از وجود انسان و برخورد با آرای فلاسفه و عرفا و دانشمندان علوم بشری، راه را برای گفت و گو با مخالفان و نقادان میبندد و منجر به این نتیجه میشود که دین و فلسفه در تعارضند، نه عقل فطری و وحی. دیدگاه تفکیکیان متأخر معتدلتر بوده و مبتنی بر جداسازی حوز? معرفت شناختی دین و فلسفه است. تفکیک اعتدالی در پی ارائ? نوعی روش شناسی جدید در مطالعات دینی است که متکی بر تعقل در وحی است و مسیری را برای تعامل با مخالفان باز میکند و این، همان روش فقها در فهم مسائل است. لذا توجه به استنباط معارف اعتقادی از قرآن و حدیث با تکیه بر روش اجتهادی، دغدغ? اصلی تفکیکیهای متأخر است و لازم است به آن عنایت ویژهای شود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مسئله نفس در آراء ابن سینا و دکارت
نویسنده:
فضل الله خالقیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معنی و چیستی حجت بالغه الهی و معیار آن.
نویسنده:
آرزو زارع زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
حجت الهی
,
علوم انسانی
,
مستضعفان
,
احتجاج
,
حجت
,
حجت بالغه
چکیده :
در این پایان نامه پس از بررسی معنای لغوی و اصطلاحی حجت و تحلیل آن در آیات و روایات به اثبات اتمام حجت از سوی پرودگار خواهیم پرداخت. بدین معنا که خداوند متعال در جهت هدایت انسانها در مسیر سعادت از هیچ کاری فروگذار نکرد و حجت بالغه خود را از طرق بسیاری محقق ساخت. به گونهای که با وجود این دلائل روشن و واضح، هیچ بندهای در روز قیامت بهانهای برای ضلالت و گمراهی خود نخواهد داشت و در واقع معنای حجت بالغه الهی این است که خداوند با بندگان خود احتجاج میکند؛ اما مجرمان هیچ راهی برای احتجاج و رهایی از عذاب الهی را نخواهند داشت. سچس حجتهای الهی را به تفصیل معرفی خواهیم کردو راه کارها و معیارهای به بلوغ رسیدن و کامل شدن حجتهای الهی را بیان میکنیم در پایان به وضعیت مستضعفانی که به دلائل مختلفی نتوانستند از حجتهای الهی بهره کافی ببرند نیز میپردازیم .
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جلوه های رحمت الهی در قیامت
نویسنده:
سیدهبینه موسوی گرگری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
رحمت
,
قیامت
چکیده :
در متون دینی، در خصوص رحمت الهی و بروز آن در روز قیامت بیانهای بسیاری وجود دارد؛ گونههای رحمت، مواقف بروز رحمت الهی، مشمولان و محرومان از آن از جمله موضوعاتی است که در این پایان نامه بدان پرداخته شده است.خداوند به صفت رحمت خود، به موجودات هستی عنایت فرمود و در این میان انسان را آفرید و به او قدرت و اختیار بخشید تا با اعمال خود در دنیا که بازار جمعآوری موجبات رحمت الهی است، خود را به رحمت بیمنتهای الهی و استقرار در آن موفق بدارد. قیامت جلوهگاه این رحمت الهی است و هر کس هر اندازه، موجبات رحمت الهی را کسب کرده باشد، به رحمت خداوند نائل میشود.گونههای بروز رحمت خداوند در روز قیامت، مغفرت، عفو و فضل الهی است. مغفرت الهی، پوشاندن و پاک کردن گناه است. عفو الهی، درگذشتن از گناه و از بین بردن اثر گناه و عقوبت است. فضل الهی، احسان و لطفی است که خداوند به انسانها ارزانی میدارد. خداوند از انسانها میخواهد علاوه بر سعی و تلاش در دنیا، رحمت را از خداوند درخواست کنند.رحمت الهی در مواقف قیامت از جمله در موقف حساب، میزان، صراط، حوض و اعراف جلوهگری دارد. خروج برخی از آتش بعد ازمدتی عذاب کشیدن هم، از جلوههای دیگر رحمت الهی در قیامت است. اگرچه در داخل جهنم هم رحمت خداوند شامل برخی افراد میشود. شفاعت هم از جمله جلوههای تام و تمام رحمت الهی در قیامت است، رحمتی که به واسط? شافعان به بندگان میرسد. بهشت و نعمتهای آن نیز، رحمت کامل خداوندی برای مومنان شایسته است.حسن ظن به خدا و باور صحیح داشتن به خداوند که موجب خوف و رجای واقعی به خداوند میشود، مهربانی به انسانها، شیعه بودن و ... از جمله موجبات اصلی رحمت الهی است و ناامیدی از رحمت الهی، نداشتن رحمت نسبت به انسانها، بغض و کینه نسبت به اهل بیت (علیهم السلام) و ... از جمله موجبات دوری از رحمت الهی است.رحمت الهی در دنیا و قیامت بسیار گسترده است. رحمت گسترد? خداوند شامل کسانی میشود که خود را در گستردگی آن قرار دهند و برای رسیدن به آن، تلاش کنند و هر قدر بیشتر طلب کرده، تلاش کنند، به همان میزان به رحمت الهی نائل میشوند.بیان و توجه به گستردگی رحمت الهی در قیامت، علاوه بر اصلاح باور و رویکرد نسبت به عقایدِ راستین، موجب امید و رجای واقعی نسبت به رحمت الهی و حسن ظن به خدا و ایجاد تعادل در امر خوف و رجا میشود.این تحقیق به صورت کتابخانهای در آیات قرآن، روایات، کتب معادی، حدیثی و تفسیری شیعه انجام شده است و به حوز? روایات اهل سنت ورودی صورت نگرفته است. در این پایان نامه تلاش شده است تا به عنوان اولین تحقیق به صورت خاص در زمین? رحمت الهی در قیامت، جوانب مختلف این مسأله را مورد بررسی قرار داده باشد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تبیین نحوه ظهور صفات الهی در انسان از منظر قرآن و سنت
نویسنده:
زهرا محسنیزاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ظهور
,
تبیین (منطق)
,
انسان
,
قرآن
,
معارف اسلامی
,
صفات خدا
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
قرآن
,
سنت
,
اصطلاحنامه عرفان
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
چکیده :
عالم هستی مظهر صفات الهی، عظمت وحکمت حق تعالی است و خداوند با آفریدههایش خود را به انسانها نمایانده است. در این میان انسان که در پایینتر نشئه جهان هستی و دارای تمام ویژگیهای این عوالم است، توان سیر در نشئههای دیگر و قرب به حق تعالی را دارا است. هدفی که با عنوان سعادت و کمال انسان همواره مورد جستجوی بشریت بوده و به صورت ویژه در مباحث عرفان اسلامی مطرح است که بر اساس آن انسان با سیر عمیق در عرفان نظری و سپری نمودن مراحل عرفان عملی میتواند به قرب حق تعالی، که همان کسب توانایی ظهور صفات الهی در خود است دست یابد، چرا که سعادت انسان در کسب برترین صفات است و منشأ و منتهای صفات الهی را نیز خداوند دارا است، در نتیجه سعادت انسان نیز تحقق و ظهور این صفات در خود است. در این میان میتوان در کنار نظام پیچیده عرفان نظری و عملی، از منظر آیات و روایات و نگاه "درون صفاتی" (صفات الهی) و "درون نگری به انسان" (سرشت الهی و استعدادهای درونی او) به این امر پرداخت. از منظر درون صفاتی، با ترتیب و چینش صفات خداوند و تبیین آنها میتوان به امکان، نحوه و میزان ظهور این صفات دست یافت. شیوهایی که کاربست آن در ایصال به قرب الهی برای عموم مردم راهگشاست. نحوه و چگونگی این ظهور، از یک سو به شرایط الهی باز میگردد. از منظر درون صفاتی، زمینه ظهور با افاضه خیر به انسانها و نصرت و یاری خاص آنان (که از آن با عنوان هدایت خاص الهی میتوان تعبیر نمود)، حلم و ربوبیت تام الهی که با دو صفت حکمت و رحمت عجین است، از سوی خداوند فراهم میشود. از سوی دیگر انسان که به فطرت الهی خلق شده و توانایی عبور از نشئههای برتر و بالاتر را داراست، با سعی در حفظ سلامت فطری، دوری از گناهان و ترک هرگونه انانیت، عجب و غرور، و عبادت و اخلاص و پایبندی به صفات نهفته در وجودش میتواند شرایط لازم را از درون جهت ظهور و بروز صفات و استعدادهای عالی نهفته در خود فراهم نماید و با پیمودن درجات نفس، خود را به برترین درجه و وسعت وجودی که امکان دستیابی به آن وجود دارد برساند. علاوه بر این، اصل واسطه بودن انسان کامل در کسب فیض و تقرب به حق تعالی از جایگاه خاص و بیبدیل برخوردار است چرا که ایشان نمونه اتمّ ظهور صفات الهی بوده و واسطه دریافت و ارسال هرگونه فیض در سراسر جهان هستیاند. در این راه باید از موانع مختلف و مهمی که سدّ راه انسان در نیل به این هدف است دوری جست. نفسِ (دنیا طلبِ) انسان و شیطان، به عنوان دو مانع اصلی مطرحاند که به دلیل لزوم وجود آنان در ایجاد تضاد درونی در انسان و تعالی او، میتوان از آنان به عنوان فرصت در تعالی انسان بهره جست.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مقایسه جایگاه وعد و وعید در نزد امامیه با معتزله و اشاعره
نویسنده:
اعظم عظیمی کلیانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
امامیه
,
ثواب و عقاب
,
علوم انسانی
,
اشاعره (اهل سنت)
,
معتزله (اهل سنت)
,
وعد و وعید
,
مرتکب کبیره
چکیده :
از آنجایی که وعد و وعید یکی از مباحث مهم و بحث برانگیز کلامی در بین مکاتب و فرق کلامی بوده است. این رساله برآن است تا با مروری بر معنای لغوی و اصطلاحی وعد و وعید به پیشینه تاریخی موضوع بپردازد و جایگاه آن را به تفکیک در بین فِرق امامیه، معتزله و اشاعره بیان و در نهایت با مقایسهای جامع به نقاط اشتراک و افتراق این سه دیدگاه دست یابد.برای نیل به این مقصود در فصل اول «کلیات و مفاهیم» به معناشناسی واژ? وعد و وعید پرداخته شد. در فصل دوم «امامیه» بعد از معرفی فرق? امامیه و بیان اصول عقائد این فرقه اعتقادات خاص این گروه در باب وعد و وعید به تفصیل بیان شده است و در فصل سوم «معتزله» بعد از معرفی کلی فرق? معتزله و بیان تقسیمات داخلی و اختلافات فکری رهبران این گروه مبانی فکری و عقائد خاص این گروه بررسی و در باب عقید? به وعد و وعید که اصل سوم از اصول عقائد آنهاست به تفصیل بحث و بررسی صورت گرفته و موارد اختلاف و اشتراک عقائد آنها با فرق? امامیه بیان شده است. در فصل چهارم «اشاعره» طبق روال فصول گذشته بعد از معرفی و بیان عقاید و مبانی فکری و عقیدتی این گروه به آراء آنها در باب وعد و وعید و مقایسه آن با دو دیدگاه امامیه و معتزله پرداخته شد. در باب معنا شناسی، وعد به معنای وعده و نوید خیر، و وعید به مفهوم وعده شرّ و تهدید است. نتیجه وعده ها و وعیدهای قرآنی رساندن انسانها به ثواب و عقابی شایسته اعمال آنهاست. مباحث مربوط به وعد و وعید معمولاً در ارتباط با مطالبی چون عدل الهی، استحقاق پاداش و عذاب، خلود در جهنم، مرتکب کبیره، اجباط و تکفیر، توبه، عفو و شفاعت ... مطرح میشود. در میان فصول اصلی رساله آمده است که در میان عدلیه (امامیه و معتزله) اصل عدل و حسن و قبح عقلی و لزوم اعتقاد به آن زیر ساز اعتقاد به وعد و وعید و از مبانی آن میباشد. عدالت خداوند اقتضای این را دارد که گناه کار را مجازات و نیکوکاران را ثواب دهد. این اصل مستلزم آن است که خداوند آنچه به اطاعت کنندگان وعده داده عمل کند زیرا خُلف وعده، قبیح است، زیرا باعث وقوع کذب از طرف خداوند میشود و صدور آن از خداوند محال است،ولی خُلف وعید از نظر امامیه در مواردی، نه تنها قبیح نیست بلکه حُسن هم دارد چون این کار تفضّل است. معتزله خلف وعید را جایز نمیدانند ومعتقدند تهدیدهایی که خداوند در مورد عاصیان بیان داشته، حتماً محقق خواهد شد و تخلّف در این موارد نیز بر خداوند جایز نیست. اشاعره با پذیرش حسن و قبح شرعی معتقدند خداوند هر آنچه انجام دهد عین عدل است؛ پس میتواند شخص مطیع را در آتش جهنم بیفکند و در آن مخلّد سازد یا اینکه شخص گناهکار را به بهشت وارد کند. در نظر متکلمان امامیه اعطای ثواب نوعی تفضّل است زیرا احسان و تفضّل براى خداوند حسن عقلى دارد، نه وجوب عقلى. ولی گناهکاران را مستحق عقاب و کیفر الهی میدانند. در نقط? مقابل معتزله ثواب و عقاب را ناشی از استحقاق عبد میدانند نه تفضّل و معتقدند بر خداوند عقلاً واجب است که نیکوکار را ثواب دهد و معصیتکار را عقاب نماید. اما اشاعره اساساً برآنند که استحقاقی در کار نیست زیرا خداوند میتواند از اعطای ثواب سر باز زند و یا از عقاب در گذرد و هیچ امری بر خداوند واجب نیست. اعطای ثواب و عقاب مبتنی بر ایمان است. تمامی فرق و متکلمان در این نکته اتفاق نظر دارند که، کفّار و مشرکان برای همیشه در آتش دوزخ به سر میبرند و عذاب آنها جاودانی است و مومنان و نیکوکاران ثواب دائم دارند و در بهشت مخلّد هستند ولی گروه سومی هم وجود دارد که با وجود ایمان در مواردی از فرمان الهی سرپیچیده و گرفتار معصیت میشوند، اینها فاسق یا مرتکب کبیره نامیده میشوند، و متکلمان احکام و شرایط خاصی را برای این گروه قائلند. هم? گروهها متفقند که با توبه، تمام گناهان (حق الله) حتی کفر و شرک بخشودنی است. اختلاف نظر آنجاست که کافر، مشرک ومومن مرتکب کبیره در صورتی که توبه نکرده باشد با او چگونه رفتار میشود؟متکلمان اشاعره و امامیه علی رغم اختلافات بنیادینی که در مسائل مختلف دارند، در این مسأله با هم در مقابل معتزله اتفاق نظر دارند. هر دو گروه قائلند خلود در عذاب مختصّ کفار و مشرکینی است که توبه نکردهاند؛ اما مرتکب کبیره حتی اگر توبه نکرده باشد، ممکن است با بخشش و عفو الهی یا شفاعت از عذاب رهایی یابد. به این صورت که ابتدا براى معصیتى که انجام داده است، به دوزخ مى رود و سپس از آن خارج و وارد بهشت مى گردد. پس امامیه در مقام رهایى از مشکل جمع بین دو استحقاق (عقاب دائم و ثواب دائم)، عقاب را دائم نمى دانند و از این رو، اعتقادی بر نظری? احباط ندارند؛ در مقابل معتزله به خلود مرتکب کبیره و به بیان دیگر خلود تمام کسانی که تهدید به خلود در عذاب شدهاند، اعتقاد دارند. زیرا هر دو استحقاق (ثواب و عقاب) را دائم میدانند و معتقدند استحقاق ثواب و عقاب با هم امکانپذیر نیست بدین ترتیب از قائلان احباط و تکفیر میباشند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اندیشه: هدایت و اضلال الهی
نویسنده:
فضل الله خالقیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی مناسبات علم و دین از قرن هفدهم تا بیستم (2)
نویسنده:
فضل الله خالقیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
تعداد رکورد ها : 30
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید