جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«علة خلق الکافر» رساله‌ای کوتاه و پر محتواست که هر چند بهانه اصلی آن پاسخ به حکمت خلق کافر است، اما به تناسب به مهم ترین مباحث عدل الهی می پردازد و دیدگاه خویش را در این موضوعات با تکیه بر کتاب و سنت عرضه می دارد. شیخ حر به تفصیل و با ۱۲ دلیل، ادله جبرگرایان را ابطال و به اثبات قدرت و اختیار بندگان پرداخته است. همچنین با طرح روایات طینت، مشیت و اراده و قضا و قدر شبهه تعارض این روایات با اختیار را پاسخ داده و در خاتمه نیز به اهمیت موضوع بداء و نقش آن در حل مشکل جبر و اختیار پرداخته است. این رساله از آن رو اهمیت دارد که شیخ حر در سایر آثارش بدین روشنی مواضع خود را در باب محورهای افعال الهی و عدل بازگو نکرده است. این کتاب که از آثار ارزشمند شیخ حر عاملی است تا کنون تنها یک بار به شکل نامطلوب و همراه با اغلاط متعدد منتشر شده بود و اکنون بر پایه چندین نسخه و از جمله نسخه ای به خط مولف تحقیق و مقابله شده است. همچنین احادیث کتاب با متن مصادر آن مقابله و علاوه بر ذکر آدرس روایات در منابع، اختلافات موجود در پاورقی ذکر شده است. برخی از روایات که توسط مولف تقطیع شده به شکل کامل در پاورقی آمده است. آیات قرآن نیز تخریج شده است. همچنین توضیحات و شروحی که در ذیل روایات منقول در کتاب در آثار شیخ صدوق، سید مرتضی، علامه مجلسی و دیگر بزرگان امامیه وجود دارد و برای فهم بهتر روایت یا حل تعارضات به خواننده کمک می کند به صورت تعلیقه ای در پیوست کتاب آمده است. این اثر که توسط پژوهشگر ارجمند جناب آقای عبدالهادی سجاد المحمودی تحقیق و تصحیح شده، با نظارت گروه فقه العقاید پژوهشکده معارف اهل بیت علیهم السلام در ۲۱۵ صفحه به چاپ رسید و روانه بازار نشر شد.

به گفته مؤلف، انگيزه ايشان از نوشتن اين كتاب، كشيدن خط بطلان بر خيالبافى‌ها و امور محالى كه فرقه صوفيه بنا نهاده‌اند و همچنين نجات شیعیان از افتادن در دام اين بدعت‌گذاران در دين بوده است.

این کتاب در 12 فصل در باب جواز نام بردن نام مخصوص حضرت مهدی (عج) یا عدم جواز آن به زبان عربی نگاشته شده است. مولف، دلایل و روایات مختلف جواز وعدم جواز را جمع‌آوری کرده و به رد توجیهات عدم جواز پرداخته است. وی درنهایت اثبات می‌کند که هیچ‌گونه منعی در نام بردن نام مخصوص حضرت حجت (عج) در عصر غیبت کبری نیست.

الايقاظ من الهجعة بالبرهان على الرجعة اثر شيخ محمد بن حسن حر عاملى ، مجموعه‌اى روايى- استدلالى در اثبات «رجعت» و بازگشت امامان شيعه(ع) پس از قيام مهدى موعود(عج) و نقد آرا و نظارت مخالفان است كه به زبان عربى و در سال 1079ق نوشته شده است. انگيزه مؤلف، پاسخ به سنيان منكر رجعت و ردّ شبهات مطرح شده از سوى برخى از آن‌ها مى‌باشد. اين اثر جامع‌ترين و كامل‌ترين اثرى است كه به بيان آيات و روايات مرتبط با موضع رجعت و بررسى و تحليل آنها پرداخته است.

إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، از آثار شيخ حر عاملى، کتابى است حديثى، به زبان عربى و درباره اثبات امامت امامان دوازده‌گانه شیعیان(ع) از راه روايت‌هاى صريح پيامبر اسلام(ص) درباره ايشان و نص هر امام بر امام بعدى و از راه گزارش معجزات انجام‌يافته بر دست هركدام از ايشان. وى درباره موضوع بحث خود بيش از بيست هزار حديث را با نزدیک به هفتاد هزار سند از یک‌صدوچهل‌ودو کتاب بلاواسطه از علماى امامى و بيست‌وچهار کتاب از علماى اهل تسنن را ذكر كرده است. او همچنين از پنجاه کتاب شيعى و دویست‌وبيست‌وسه کتاب سنى به واسطه کتاب‌هاى پيش‌گفته نقل قول كرده و افزون بر این از کتاب‌هاى ديگرى سخن آورده است كه بيرون از این شمار است. وى در سال 1096 از نگارش آن فراغت يافته است.

إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، از آثار شيخ حر عاملى، کتابى است حديثى، به زبان عربى و درباره اثبات امامت امامان دوازده‌گانه شیعیان(ع) از راه روايت‌هاى صريح پيامبر اسلام(ص) درباره ايشان و نص هر امام بر امام بعدى و از راه گزارش معجزات انجام‌يافته بر دست هركدام از ايشان. وى درباره موضوع بحث خود بيش از بيست هزار حديث را با نزدیک به هفتاد هزار سند از یک‌صدوچهل‌ودو کتاب بلاواسطه از علماى امامى و بيست‌وچهار کتاب از علماى اهل تسنن را ذكر كرده است. او همچنين از پنجاه کتاب شيعى و دویست‌وبيست‌وسه کتاب سنى به واسطه کتاب‌هاى پيش‌گفته نقل قول كرده و افزون بر این از کتاب‌هاى ديگرى سخن آورده است كه بيرون از این شمار است. وى در سال 1096 از نگارش آن فراغت يافته است. جلد دوم درباره روايات وارده در باب دوازده امام می باشد.

إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، از آثار شيخ حر عاملى، کتابى است حديثى، به زبان عربى و درباره اثبات امامت امامان دوازده‌گانه شیعیان(ع) از راه روايت‌هاى صريح پيامبر اسلام(ص) درباره ايشان و نص هر امام بر امام بعدى و از راه گزارش معجزات انجام‌يافته بر دست هركدام از ايشان. وى درباره موضوع بحث خود بيش از بيست هزار حديث را با نزدیک به هفتاد هزار سند از یک‌صدوچهل‌ودو کتاب بلاواسطه از علماى امامى و بيست‌وچهار کتاب از علماى اهل تسنن را ذكر كرده است. او همچنين از پنجاه کتاب شيعى و دویست‌وبيست‌وسه کتاب سنى به واسطه کتاب‌هاى پيش‌گفته نقل قول كرده و افزون بر این از کتاب‌هاى ديگرى سخن آورده است كه بيرون از این شمار است. وى در سال 1096 از نگارش آن فراغت يافته است

إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، از آثار شيخ حر عاملى، کتابى است حديثى، به زبان عربى و درباره اثبات امامت امامان دوازده‌گانه شیعیان(ع) از راه روايت‌هاى صريح پيامبر اسلام(ص) درباره ايشان و نص هر امام بر امام بعدى و از راه گزارش معجزات انجام‌يافته بر دست هركدام از ايشان. وى درباره موضوع بحث خود بيش از بيست هزار حديث را با نزدیک به هفتاد هزار سند از یک‌صدوچهل‌ودو کتاب بلاواسطه از علماى امامى و بيست‌وچهار کتاب از علماى اهل تسنن را ذكر كرده است. او همچنين از پنجاه کتاب شيعى و دویست‌وبيست‌وسه کتاب سنى به واسطه کتاب‌هاى پيش‌گفته نقل قول كرده و افزون بر این از کتاب‌هاى ديگرى سخن آورده است كه بيرون از این شمار است. وى در سال 1096 از نگارش آن فراغت يافته است. جلد اول درباره پیامبر اکرم (ص) می باشد.

نقدى جامع بر تصوف ترجمه‌ كتاب «رسالة الإثنى عشرية في الردّ على الصوفية» اثر شيخ حرّ عاملى (1033-1104ق) است كه توسط آقاى عباس جلالى از عربى به زبان فارسى ترجمه شده است. كتاب حاضر، حاوى مباحثى گرانمايه در ردّ و نقد فرقه صوفيه مى‌باشد. به گفته مؤلف، انگيزه ايشان از نوشتن اين كتاب، كشيدن خط بطلان بر خيالبافى‌ها و امور محالى كه فرقه صوفيه بنا نهاده‌اند و همچنين نجات شيعيان از افتادن در دام اين بدعت‌گذاران در دين بوده است. كتاب حاضر شامل يادداشتى از مترجم، و مقدمه‌اى از مؤلف است كه هدف از مباحث اين كتاب را يادآور شده است. كتاب شامل 12 باب است كه به موضوعاتى چون بطلان و نكوهش صوفى‌گرى، بطلان مسلك تصوف، خط بطلان بر اعتقاد به حلول و اتحاد و وحدت وجود، بطلان كشف، حصول كشف و اسقاط تكليف، چله‌نشينى، صوفيان و برترين عبادت، رقص و پايكوبى، كسب روزى و تحريم غنا پرداخته شده است. اين اثر به جهات مختلف، چه از نظر شيوه نگارش، چه نظم و ترتيب كتاب و چه بكار بستن روش‌هاى مختلف عقلى و نقلى، منبعى است عالى جهت مراجعه محققين. مؤلف در مقدمه كتاب بيان مى‌دارد كه: از آن‌جا كه تقدم دلايل عقلى بر نقلى ميان متأخرين معروف است، من نيز همين شيوه را برگزيدم، زيرا بحث و مناقشه با اين قبيل دلايل در حقيقت بر ضدّ مخالفان و با كسانى كه در اعتقادات زشت و ناپسند خود، با دشوارى به دستورات معصومين(ع) تن در مى‌دهند و به مراتب بدتر از مخالفانند، صورت مى‌پذيرد. كتاب حاضر، يكى از منظم‌ترين دسته‌بندى‌ها را در مباحث صوفيه دارا مى‌باشد به‌گونه‌اى كه ابواب كتاب بر مبناى عدد دوازده تنظيم گرديده است. مباحث داخل باب‌ها نيز با ارائه دوازده دليل عقلى و دوازده دليل نقلى، به تحرير در آمده است. نگارنده، در باب نخست كتاب، از ابطال و نكوهش صوفى‌گرى سخن رانده است؛ به اين معنا كه در آيين اسلام، انتساب به صوف «پشم» و صوفى «پشمينه پوش» مردود است و بر اين ادعا دوازده دليل اقامه مى‌كند. در باب دوم با يادآور شدن مسالك دوازده‌گانه تصوف و بيان رواياتى كه به صراحت يا كنايه تصريح بر كفر اينان مى‌كند، خط بطلانى بر مسلك تصوف مى‌كشد. در باب سوم با ارائه دوازده دليل عقلى، دوازده آيه، دوازده روايت با دلالت عقلى و دوازده روايت مرتبط، بار ديگر گامى در ابطال اعتقادات صوفيه و اين بار در اعتقاد به حلول و اتحاد و وحدت وجود، برمى‌دارد. در باب چهارم، ايشان با دوازده حجت، به ابطال كشف و عدم صحّت آن كه مورد ادعاى صوفيه است مى‌پردازد. در باب پنجم، بر اعتقاد صوفيان كه در صورت دست‌يابى به كشف مورد ادعاى خود، تكاليف را ساقط مى‌دانند، خط بطلان مى‌كشد. صوفيان به اين اعتقاد تصريح كرده و علما و دانشمندان با صراحت اين اعتقاد را به صوفيان نسبت داده و بسيارى از آنان را آشكار ساخته‌اند. از جمله، علامه در كتاب «نهج الحق و كشف الصدق» آن را يادآور شده است؛ عين عبارت وى و ديگر عبارات، در مبحث نكوهش سران آن‌ها، در اين باب آمده است. وى به ردّ عقيده اين طايفه مبنى بر اسقاط تكليف در صورت دستيابى به كشف مورد ادعاى خود، مبادرت مى‌ورزد و با اقامه دوازده دليل، حديث جعلى «من عرف الحق لم يعبدالحق» را مردود مى‌داند. در ششمين باب كتاب، نويسنده با دلايلى مستحكم، چله‌نشينى زمستانى صوفيان و رياضات و نخوردن گوشت و ديگر اختراعات آنان را بدعت دانسته و در اين راه رواياتى را با موضوع اهميت فرآورده‌هاى غذايى و گوشت ذكر مى‌كند. در باب هفتم با ارائه دوازده دليل، بر برترين عبادت صوفيان، يعنى حالات چرخيدن، به زمين افتادن و آشفتگى، خدشه وارد مى‌آورد. وى هشتمين باب را به ابطال اعمالى نظير رقص، دست افشانى و عربده كشيدن، اختصاص مى‌دهد و سخن خود را با دلايلى از قرآن و سنت، استحكام مى‌بخشد. نويسنده در باب نهم، عقيده منحرف صوفيان مبنى بر بيهوده دانستن تلاش براى كسب روزى و معاش و باز داشتن مردم از آن، را با دوازده دليل ارزنده مورد نقد قرار مى‌دهد. باب دهم، به بيان تحريم غنا، آن‌گونه كه در قرآن آمده و عقيده صوفيان مبنى بر حلال، بلكه عبادت دانستن آن، اختصاص يافته و رواياتى در اين خصوص بيان گشته است. نگارنده، در يازدهمين باب در انجام ذكر خفىّ و جلىّ و اختراعات صوفيان خط بطلان كشيده و خاطر نشان مى‌كند كه: قابل يادآورى است كه هر يك از امور دينى و دنيوى داراى سه مرحله‌اند: افراط، تفريط، اعتدال، به عبارت ديگر: زياده‌روى، كوتاهى كردن، ميانه‌روى. ترديدى نيست كه افراط و تفريط از ديدگاه عقل و شرع ناپسندند. بنابراين، زياده‌روى و كوتاهى نمودن در امور دينى و احكام شرع چون مستلزم مخالفت با شرع‌اند، حرام تلقى مى‌شوند. در آخرين باب كتاب، مؤلف، خط بطلانى بر شعار صوفيان مبنى بر دوستى با دشمنان خدا و دشمنى با دوستان خدا مى‌كشد. وى در نهايت، به معرفى برخى شخصيت‌هاى معروف صوفى مبادرت ورزيده، نكاتى مهم چون قطع رابطه با اهل بدعت و وجوب لعن بدعت‌گذاران در دين را يادآور مى‌شود.