جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
نقد ادبی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 102
نقد و تحلیل داستان‌های کودکان و نوجوانان با موضوع شخصیت‎های دینی (بین سال‌های 1380 تا 1385)
نویسنده:
نفیسه صادق‌پور معینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از انواع داستان، داستان تاریخی دینی است که در ادبيات هر ملتی، مملو از قهرمانانی است که هر یک در وجهی از شخصیّت خود، نمونه‌ای اعلی در میان مردم هستند و از این بابت، اسوه‌هایی مناسب برای تأثیرپذیری و سرمشق قرار گرفتن یا عبرت گیری کودکان و نوجوانان به شمار می‌روند. به همین سبب بررسی آثار روایی با بن‎مایه‌های داستانی- شامل حکایت، قصه، داستان و نمایشنامه- با محوریت شخصیّت‌های دینی برای کودکان و نوجوانان خلق شده، موضوع این تحقیق است. از آنجا که پس از انقلاب اسلامی و به‌خصوص در سال‌های اخیر، با توجه به سیاست‌های اتخاذ شده از سوی دولت، حجم این گونه آثار به طور چشمگیری زیاد شده است؛ به ناچار دوره‌ای 5 ساله -از 1380 تا 1385-انتخاب و آثاری که برای بار نخست بین این سال‌ها تألیف شده است، بررسی گردید. بدین منظور ابتدا تمامی آثار دینی کودک و نوجوان- با محوریت شخصیت‌های دینی- که برای نخستین بار در این سال‌ها به چاپ رسیده بود، بر اساس فهرست کانون پرورش فکری، استخراج شد که تعداد آن‌ها به 1220 کتاب رسید؛ از این تعداد، 478 کتاب مربوط به آثار داستانی است که 408 اثر تألیف(به زبان فارسی) و بقیه ترجمه بوده است. سپس طبقه‌بندی جدیدی از داستان‌های دینی کودک ارائه گرديد و با بررسی آثار در دو سطح ساختار و محتوا، کاستی‌های این آثار در بخش داستان‎پردازی و جذب مخاطب به دست آمد. برخی از نتایج به دست آمده به شرح زیر است: اکثر این آثار در اولي‎ترين اصول ظاهري كتاب آرايي حتي در بخش فهرست برگه نويسي و تنظيم شناسنامۀ کتاب دارای نقص هستند؛ به عنوان نمونه گروه سنی در اغلب این آثار درج نشده است. به علاوه در برخی از آن‎ها غلط‌های املایی و دستوری به چشم می‌خورد. نبودن تنوع موضوعی به‎خصوص در بخش داستان‌های قرآن و داستان‌های زندگی بزرگان؛ ناآگاهی مؤلف از علاقه‌مندی‌های مخاطب و متناسب نبودن موضوع داستان با گروه سنی مخاطب از دیگر کاستی-های این آثار محسوب می‌شود. استفاده از لحن و زبان نامأنوس به‎خصوص در ترجمۀ سخنان ائمه(ع)؛ استفاده از واژگان جدید و آیات و احادیث، بدون حرکت گذاری و ذکر معانی و استفاده از تصاویر نامناسب و نازیبا از جذابیت اغلب اين كتاب‌ها كاسته است.بررسي‌ها نشان مي‌دهد هدف اصلی مؤلفان از خلق این آثار، آشنا نمودن کودکان با سیره و اخلاق بزرگان دین و ارائۀ الگوهای رفتاری مناسب به این گروه‌های سنی بوده است، نه خلق يك سلسله آثار ادبي داستاني كه هدف خود را در لفافه بيان و القا می‌كنند و طبيعتاً تأثير عميق‎تري دارند. بیشترین الگوسازی‌هاي اين داستان‎ها مربوط به چهارده معصوم(ع) است و به ایمان، صداقت، صبر و مقاومت، عدالت، اطاعت نکردن از طاغوت و بخشندگی این بزرگان اشاره دارد.
مشخصات اثر
ارزیابی و روش‌شناسی «الدیباج الوضی فی الکشف عن اسرار کلام الوصی»
نویسنده:
علی خنیفرزاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
میراث زیدیه یکی از منابع سودمند در پژوهشهای حدیثی و به خصوص نهج‌‌البلاغه‌پژوهی است که به رغم اهمیت، تاکنون کمتر به آن پرداخته شده است. یکی از آثار مهم زیدیه در حوزه نهج البلاغه کتاب «الدیباج الوضی فی الکشف عن اسرار کلام الوصی» است که عالم نامبردار زیدی، یحیی بن حمزه علوی در قرن هشتم نگاشته و طی آن به شرح و تبیین سخنان امام پرداخته است.این کتاب در تقسیم‌بندی اولیه شروح نهج البلاغه، در گروه شرح های ترتیبی قرار می‌گیرد که با رویکرد ادبی و زبانی نوشته است.در این پژوهش پس ازمعرفی مختصر نویسنده و حیات علمی وی، به ویژگی های این شرح نظیر نام و تاریخ نگارش و انگیزه‌ی مولف و ارتباط این شرح با شرح های پیشین و پسین نهج البلاغه پرداخته شده است.واژه شناسی، بهره‌گیری از دانش‌های زبانی همچون صرف و نحو و بلاغت، استشهاد به آیات قرآن و اشعار عرب، اشاره به دیگر‌سانی‌ها و تصحیف‌ها و استفاده از اقوال فقها، حکما و... از جمله مباحث فصل سوم و اصلی پژوهش است که «روش شناسی کتاب» نام دارد.
مشخصات اثر
ارزیابی تطبیقی روایات معصومین(ع) با اقوال لغویان پیرامون مفردات سوره ی حج
نویسنده:
امیر عزیزی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
نخستین چیزى که از علوم مختلف براى درک و فهم قرآن نیاز داریم و بایستى به آن پرداخته شود علوم الفاظ است و بخشى از این علوم علم تحقیق در الفاظ مفرد و تک واژه‏ها است. تحصیل و به دست آوردن معانى مفردات الفاظ در حقیقت نخستین یارى کننده براى کسى است که مى‏خواهد معانى قرآن را بفهمد و آنرا درک کند.از گذشته تاکنون تحقیقات متعددی در زمینه مفردات قرآنی صورت گرفته و کتب فراوانی در این زمینه نوشته شده است.محققان برای شناخت مفردات قرآن به سراغ فرهنگ لغت ها و معجمهای عربی وکتب لغوی نوشته شده در این زمینه می روند . رسول اکرم?و امامان معصوم ?که اولین مفسران و معلمان قرآن هستند به مناسبت های مختلف درباره مفردات قرآن بحث نموده اند.بنابراین برهر قرآن پژوهی برای شناخت و فهم صحیح قرآن و مفردات آن رجوع به روایات معصومین(ع) در کنار استفاده از کتب لغوی،امری ضروری می باشد.در این پژوهش،روایات معصومین?در کنار اقوال لغویان «در ذیل مفردات سوره ی حج»آورده و به ارزیابی تطبیقی میان آن دو پرداخته است. روش جمع آوری اطلاعات در این پژوهش از نوع کتابخانه ای است، و با توجه به موضوع مورد پژوهش ،ازنوع تطبیقی و تحلیلی است.در منابع لغوی به ذکر معنای لغوی ، اشتقاق ، اصل ، ریشه،منبع لغوی ،مصادیق معنایی متعدد برای یک واژه و.....پرداخته اند،امّا در روایات بیشتر به ذکر معنای اصطلاحی،مصادیق،وجه تسمیه واژه،بیان شأن نزول،ترسیم فضای نزول و ....پرداخته اند.و در برخی روایاتیبه معنای لغوی واژه ،اشاره داشته اند.
مشخصات اثر
بررسی ادعیه‌ی امام سجاد علیه السلام براساس نقد کاربردی (دعای ابوحمزه ی ثمالی، مناجات خمس عشره)
نویسنده:
معصومه قربانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
دعا و مناجات، از زلال ترین چشمه هایی است که قطره ی ناچیز وجود انسان را به دریای لایتناهی وجود حق تعالی پیوند می دهد و زمانی که در بستر کلام انسان کامل، یعنی امام معصوم جاری می شود،ظرفیت گسترده ای می یابد. امام سجّاد علیه السلام در پر پیچ و خم ترین گذرگاه های تاریخ اسلام، برای رساندن بار سنگین امانت امامت و رهبری به سرمنزل مقصود، این ظرفیت را ـ به مقتضای شرایط زمان ـ به کار گرفتند. دعای ابوحمزه ی ثمالی و مناجات خمس عشر از جمله ادعیه ای هستند که با تأثیرگذاری عمیق و همه جانبه بر عواطف و عقاید و روح آدمی، بخشی از اهداف تربیتی و سیاسی امام را محقق نموده اند. در این پژوهش، می کوشیم تا با بررسی این ادعیه به شیوه ی توصیفی ـ تحلیلی، عوامل این تأثیرگذاری را دریابیم و گوشه هایی از زیبایی ها و برجستگی های ادبی آن را به نمایش بگذاریم. بدین منظور، به بررسی سه عنصر اسلوب، معنا و عاطفه، بر اساس نقد کاربردی پرداخته ایم. امام سجاد علیه السلام، این ادعیه را با اسلوب زیبا، مستحکم و خیال انگیز، معانی والا و عواطف عمیق و صادقانه، جاودانه ساخته اند. زیبایی اسلوب این ادعیه، حاصل بکار گیری انواع سجع، جناس، تکرار، و هم چنین تناسب الفاظ با فضای معنوی است. استحکام اسلوب، نتیجه ی استشهاد و استدلال به آیات قرآنی و بهره گیری از صور خیال است و وضوح اسلوب، حاصل دقت در انتخاب واژگان و بکارگیری متعادل آرایه های بدیع معنوی می باشد. تعالی معانی، در پرتو بهره گیری از مفاهیم والای قرآنی و تحریک انسان به سوی یک حیات متعالی، به ارمغان آمده و وضوح معانی، با تکرار مفاهیم، مقابله ی معانی و بهره گیری از اسلوبی روشن و واضح حاصل شده است. وحدت و بهم پیوستگی معانی که جلوه هایی از آن، در حسن مطلع، حسن تخلص و حسن ختام نمود دارد، به معانی این ادعیه برتری بخشیده است. عواطف عمیق و صادقانه ی امام سجاد علیه السلام، که با توصیف دقیق احساسات، تنسیق الصفات، طولانی کردن سخن درباره ی محبوب، تکرار و تاکید، استفهام و استدلال، نمایان می شود و عواطف خواننده را برمی انگیزد، از عوامل مهم تأثیرگذاری و طراوتو تازگی جاودانه ی این ادعیه به شمار می رود
مشخصات اثر
بررسی و نقد اندیشه های جلال الدین دوانی در تفسیر شعر حافظ
نویسنده:
ولی‌الله شرف
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر به نظرگاه فکری دوانی در شرح و تفسیر برخی اشعار حافظ پرداخته است. در این اثر بر آن بوده‌ایم که آرا و اندیشه‌های محقق دوانی را در تفسیر اشعار حافظ شیرازی توصیف و تحلیل کنیم. در تدوین این تحقیق ابتدا کلیه‌‌ی آثار پارسی و تازی چاپی دوانی را بررسی و از خلال مطالعه‌ی آنها اصول و مبانی اندیشه‌ی او را تعیین کرده‌ایم و سپس با استفاده از رساله‌هایی که وی در شرح اشعار حافظ نوشته و همچنین با مراجعه به دیگر آثار دوانی که در آنها از اشعار این شاعر نامور استفاده کرده است، به بررسی روش تفسیری و تفاسیر روشمند دوانی پرداخته‌ایم.جلال الدین محمد محقق دوانی (830-908ق) اولین شارح اشعار شمس الدین محمد حافظ شیرازی است که رساله‌هایی در شرح برخی اشعار او نوشته است. وی گذشته از ابیات فراوانی که از حافظ در کتب و رسایل و مکتوبات خود آورده، بر پاره‌ای از اشعار او نیز شرح نوشته است. با توجه به قرابت زمانی و وحدت مکانی دوانی با حافظ، شرح او بر حافظ از اهمیتی ویژه‌ برخوردار است و بی شک آشنایی با اندیشه‌های این مفسر شعر حافظ، می‌تواند زوایا و گوشه‌هایی پنهان از ذهن و زبان شاعر را برای ما روشن کند. بدین منظور پژوهش حاضر به نظرگاه فکری دوانی در شرح و تفسیر برخی اشعار حافظ پرداخته است. در این اثر بر آن بوده‌ایم که آرا و اندیشه‌های محقق دوانی را در تفسیر اشعار حافظ شیرازی توصیف و تحلیل کنیم. در تدوین این تحقیق ابتدا کلیه‌‌ی آثار پارسی و تازی چاپی دوانی را بررسی و از خلال مطالعه‌ی آنها اصول و مبانی اندیشه‌ی او را تعیین کرده‌ایم و سپس با استفاده از رساله‌هایی که وی در شرح اشعار حافظ نوشته و همچنین با مراجعه به دیگر آثار دوانی که در آنها از اشعار این شاعر نامور استفاده کرده است، به بررسی روش تفسیری و تفاسیر روشمند دوانی پرداخته‌ایم. بدین ترتیب نوشته‌ی حاضر طی چهار فصل به مسائل ذیل اختصاص دارد: در فصل آغازین پس از اشاره‌ای مختصر به شرح زندگی و سرگذشت جلال ‌الدین دوانی، شخصیت علمی و ادبی او معرفی گردیده است. فصل دوم به افکار و اندیشه‌های دوانی اختصاص دارد. در این فصل کوشیده‌ایم آرا و عقاید کلامی و فلسفی و عرفانی او را تبیین کنیم و در آیینه‌ی آثارش جهان اندیشه‌‌اش را به تصویر کشیم. فصل سوم ناظر بر روش تفسیری دوانی است و در این فصل مبانی نظری شرح‌نویسی دوانی مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل چهارم نیز دیدگاه‌ها دوانی در تفسیر برخی ابیات حافظ تبیین و میزان هم‌خوانی آرا و افکار دوانی با مفاهیم و معانی اشعار حافظ تعیین شده است.
مشخصات اثر
دراسه أسلوبیه فی سوره الأنعام
نویسنده:
سمانه قلاوند
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهبررسی سبک شناختی در سوره ی انعامبه کوششسمانه قلاوندسبک شناسی یکی از شاخه های نقد ادبی است که از دانش زبانشناسی و بلاغت درتحلیل متن بهره می جوید و در بررسی نقدی و ادبی اثر برسه عنصر اصلی متن، نویسنده و مخاطب تکیه می کند. با توجه به اینکه سوره های قرآنی از فنی ترین متن های ادبی هستند، بهترین متن ها برای بررسی سبک شناختی هستند و سوره ی انعام به دلیل اینکه یک تابلوی زیبا از تصویرپردازی و انتخاب واژگان مناسب با بافت متن هست موضوع این پژوهش قرار گرفت. روش پژوهش هم روش تحلیلی توصیفی انتخاب شد.پژوهش حاضر پس از مقدمه به بررسی مبانی نظری سبک شناسی(الأسلوبیه) پرداخته و در آن از تاریخچه مطالعات سبک شناسی، تعریف سبک شناسی و ارتباط آن با بلاغت و نقد ادبی و علم زبانشناسی و روش های مشهور تحلیل سبک شناختی سخن به میان آورده است. در فصل سوم و چهارم به بررسی سبک شناسی سوره ی انعام پرداخته شده است. در این دو فصل از پیوندهای دلالی میان واژگان و عبارات که شامل چند معنایی و تقابل بین واژگان و بافت متن هست سخن رانده شده است. و نیز به بررسی سبک شناسی بلاغی در سوره پرداخته شده است که در آن از ظواهر سبک شناختی، سبک شناختی تصویر و بدیع و در پایان هم از هماهنگی فنی و موضوعی در سوره سخن گفته شده است.این سوره تابلویی زیبا از هنرنمایی زبانی و تصویری در کلام قرآنی است، این هنرنمایی فنی و زبانی در خدمت هدف دینی سوره بیان اصول سه گانه ی عقیده،توحید، نبوت و معاد قرار گرفته است. تکرار اولین ویژگیسبک شناختی در سوره است که به عنوان ابزاری برای تأکید توحید و یگانگی خداوند و دعوت مخاطب به سوی راه رستگاری به کار برده شده است. دومین ویژگی سبک‌شناختی تقابل و تضاد در سوره است که در قالب تضاد واژگان و تصویرهای ادبی در سوره نمودار می شود و سومین ویژگی هم کاربرد تصویرهای تشبیهی در سوره است که بیشتر این تشبیه هابه دلیل هماهنگی با روحیه و فکر مخاطب، ساده و محسوس است. و چهارمین ویژگی بارز سبک شناختی در سوره فواصل قرآنی آهنگین در سوره است که متناسب با وحدت موضوعی و موسیقیایی در سوره تکرار می‌شود.
مشخصات اثر
جایگاه شعر و شاعری در اندیشه ادبی مصطفی صادق رافعی
نویسنده:
دادخواه حسن, عبادی زکیه, سلیمی فاطمه
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
لطفا برای مشاهده چکیده فارسی و عربی به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.
مشخصات اثر
تباین و تنش در ساختار شعر«نشانی»
نویسنده:
پاینده حسین
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
مشخصات اثر
تاویل غزلی از مولانا بر اساس نظریه یونگ
نویسنده:
زرقانی سیدمهدی
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
در این مقاله برآنیم تا بر مبنای روان شناسی تحلیلی یونگ یکی از غزلیات دیوان شمس مولانا را تحلیل کنیم. یونگ شخصیت آدمی را به دو منطقه کلی «ضمیر خودآگاه» (ego) و «ضمیر ناخودآگاه» (self) تقسیم می کند. ضمیر خودآگاه همان شعور ظاهر است که از حساسیت و خاطره ها و افکار و تمایلات و عواطف و به طور کلی از هر آنچه که معلوم شخص است، یا می تواند باشد تشکیل یافته است. ضمیر ناخودآگاه از دو بخش فردی و جمعی تشکیل می شود. بخش نخست، شامل کیفیات و خصوصیات است که زمانی خود آگاه بوده و به دلایلی واپس زده و یا فراموش شده اند اما بر رفتار و پندار مستقیم یا غیر مستقیم دارند. ناخودآگاه جمعی، شامل عصاره ای است از تجربیات نیاکان و اجداد ما مه در تاریکترین بخش وجودمان جریان دارد و ما آنها را در رویاها به شکل صور سمبلیک مشاهده می کنیم. در این مقاله سعی کرده ایم ایده یونگ را بر روی یکی از غزلیات مولانا پیاده کنیم و نشان داده ایم که بسیاری از غزلیات مولانا و سایر عرفا در حقیقت بیانی شاعرانه است از واقعه دیدار با همین ناخودآگاه جمعی و فردی که به شکل سمبلیک بر آنها ظاهر شده است.
صفحات :
از صفحه 95 تا 114
مشخصات اثر
بررسی قصه های «دیوان» در شاهنامه فردوسی (بر اساس نظریه ریخت شناسانه ولادیمیر پراپ)
نویسنده:
روحانی مسعود, عنایتی قادیکلایی محمد
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
امروزه نقدهای زیادی وجود دارند که بر کارکردهای ساختاری استوارند. ساختارگرایان همواره در پی آن بودند که به الگوهای روایتی مشخص دست یابند تا به کمک آنها، قصه ها و داستان ها را مورد بررسی قرار دهند. از بین آثار به وجود آمده، کار ولادیمیر پراپ از همه مهمتر بود؛ وی با تجزیه و تحلیل قصه های روسی پریان، نموداری شامل سی و یک خویشکاری ارایه کرد و معتقد بود، این الگو را می توان در مورد سایر قصه های عامیانه و حتی رمان ها به کار برد. روش پراپ بعدها توسط محققان دیگر مورد استفاده قرار گرفت و گاهی نقدهایی بر آن وارد شد.شاهنامه فردوسی از جمله آثاری است که در آن داستان ها و داستان واره های فراوانی دیده می شود. از جمله آنها، داستان-هایی است که در آنها دیوان از نقش ورزان اصلی هستند. در این مقاله سعی شد تا نمودار خویشکاری های پراپ و روش ریخت شناسانه وی در داستان های دیوان پیاده شود تا مشخص گردد، نظریه پراپ تا چه اندازه بر این داستانها انطباق دارد. بررسی ها و تجزیه و تحلیل این داستان ما را به این نتایج رسانده است که قصه های دیوان در شاهنامه قابل بررسی با کارکردهای ریخت شناسانه پراپ است و توالی کارکردهای مورد نظر پراپ نیز در این داستانها دیده می شود. حرکت های موجود در این داستانها از نظر موضوع و محتوا، بیشتر از نوع اول حرکت های پراپ یعنی بسط از طریق خویشکاری ( H-Iجنگ و کشمکش) هستند و خویشکاری «طلسم» یا «افسون» در اکثر داستانها حضور دارد. در برخی داستانهای دیوان، بعضی کارکردها تکرار شده اند که این امر علاوه بر تاکید بر اهمیت حادثه ای که رخ می دهد و توانایی های خاص قهرمان، نوعی حالت تعلیق در قصه به وجود می آورد.
صفحات :
از صفحه 105 تا 122
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 102