جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مطالب اصلی این پژوهش درباره خشونت در چهار فصل آمده است. در فصل اول به بررسی معنای خشونت و مراتب آن و در فصل دوم به بررسی معادل های خشونت نظیر جبر، شدت، قاطعیت، مجازات، عذاب و ترور پرداخته شده است. در فصل سوم با عنوان زمینه های بروز خشونت از دعوت، تربیت، منع، تعدّی، فتنه گری، اباحی گری، پیمان شکنی و جز آنها سخن رفته است. در فصل چهارم با عنوان کاربردهای خشونت از جهاد، حکومت، قضاوت، اجرای عدالت، جدل، تجارت و غیر آنها بحث شده است

هدف پژوهش بررسی تاریخی - تحلیلی در علم رجال در دوره متقدمان شیعه است. بیش برداری مطالب به طریق کتابخانه ای و طبقه بندی مطالب و تحلیل و تدوین آنها صورت گرفته است. روش پژوهش مراجعه مستقیم به کتب رجالی و روائی و استفاده اس نرم افزارهای موجود و ابزار اندازه گیری از طریق کتب حدیثی٬ تاریخی و رجالی است. نتایج نشان می دهد که با بررسی و دقت نظر در کتب رجالی متقدمان دلایلی سبب می شود که نتوان در این کتابها به تحقیقات سندی اکتفا نمود.

ادیان توحیدی اسلام و یهودیت و نیز مسیحیت از آنجا که خاستگاه مشترک دارند و از منبع واحد سرچشمه گرفته اند، یکسانی در بسیاری از احکام و قوانین آنها ولو به اجمال دیده می شود. ولی اختلاف در برخی از آنها بدین علت است که احکام و قوانین کتاب مقدس به هدف تأمین نیازهای معنوی و تنظیم زندگی مخاطبان آن و با توجه به مقتضیات زمان صدور آنها و رویکرد معتقدان دین یهود صورت گرفته و زمینه هایی خاص داشته و مبتنی بر حکمت یا فلسفه‌ای ویژه بوده است. چنان که تشریع احکام و قوانین شرعی اسلام نیز ناظر به مقتضیات زمان خاص خود بوده است. لذا آن بخش از احکام و قوانین یهودیت که با احکام و قوانین اسلام اشتراک دارد، ممکن است در پاره‌ای از مقاصد تشریعی و اهداف تقنینی با هم مشترک باشند و هر آنچه از مقاصد و مصالح در امور مشترک بر احکام اسلامی مترتب است، بر احکام دین یهود نیز مترتب می باشد. شباهت های بسیار احکام در اسلام و یهودیت از جمله جرم انگاری و نحوه تعیین مجازات و ... بستری مناسب برای تطبیق و مقارنه میان دو نظام حقوقی این دو دین می باشد؛ زیرا قرآن کریم به عنوان آخرین کتاب آسمانی در آیات بسیاری به تاریخ، احکام و قوانین، شخصیت ها و رفتارهای اجتماعی بنی اسرائیل عصر نزول قرآن اشاره کرده و گاه آنها را به محاجه و مناظره دعوت کرده است.این رساله در چهار فصل سامان یافته است. در فصل اول پس از بیان کلیات و مفهوم شناسی برخی واژگان و اصطلاحات، به مباحث مقدماتی از قبیل تاریخ جمع و تدوین قرآن و کتاب مقدس و نیز وحدت طولی ادیان و اثبات تشریع در مسیحت آمده است. فصل دوم با عنوان قانونگذاری، از ضرورت، اهداف، منشأ و اعتبار قانون و قانوگذاری و انحصار حق قانونگذاری به خداوند، جایگاه نظریه منطقه الفراغ و کرامت ذاتی انسانی و مباحثی دیگر بحث شده است. در فصل سوم انواع احکام و قوانین، نقش مصالح و مفاسد در تشریع و تقنین، انواع علت احکام و هدف و فلسفه احکام و مجازات بحث شده است. همچنین در مبحث مبانی احکام و قوانینجزایی به اصل قانونی بودن جرم و مجازاتو شخصی بودن مسئولیت کیفری، قاعده درء، اضطرار و نقش توبه در اسقاط مجازات و تکرار جرم به اختصار تبیین شده است. در فصل چهارم رساله زمینه های احکام و قوانین مربوط به معرفی جرم ها و مجازات های آنها در دو بخش جرایم و مجازات های قصاص و حدّی بررسی شده است. قتل و قطع عضو و قصاص آن دو، بی احترامی به پدر و مادر، جرایم جنسی (زنا و ملحقات آن)، قذف و لعان، کفر و ارتداد، محاربه، سرقت و شهادت دروغ موارد است که به تفصیل مورد پژوهش قرار گرفته و برخی از رمینه های تشریع مجازات های خاص آنها بیان شده است.

همه مفسران شیعه وسنی، معتقد به عصمت پیامبران،در مرحله دریافت وابلاغ وحی می باشند. عموم شیعیان براساس آیات الهی که در آن، انبیاء،«مخلَصین» نامیده شده وبا اذن الهی باید مورد اطاعت واقع شوند وبه استناد سخنان صریح خود پیامبر(ص) واصحاب او وبهره مندی از براهین عقلی، انبیاء را مبرای از هر گونه گناه،خطا ونسیان در عمل، قبل از نبوت وبعد از آن، می دانند.اهل سنت، معتقد به عصمت عملی پیامبران، فقط از گناه کبیره وبرخی از صغائر، در زمان نبوت می باشندواشکالی در صدور خطا ونسیان از ایشان نمی بینند.بیشتراهل سنت با وجود اعتقاد به تاثیر علم انبیاء در عصمت ایشان ، ایرادی در صدور گناه صغیره واشتباه، از آنان نمی بینند، اما مفسران شیعه، تاثیر علم پیامبران همراه با توفیق الهی را با عث معصومیت ایشان از هر گناه وخطائی می دانند. اشاعره،در برخورد با آیات شبه انگیز عصمت ، معصیت واشتباه انبیاء را تلویحا قبول وآن را توجیه می کنندوطرفداران اختیاری بودن عصمت از اهل سنت ، در تفسیر آیات مذکور، به صراحت، صدور گناه وخطا از انبیاء را جائز می دانند، اما شیعیان با تاویل آیات فوق، پیامبران را از گناه وخطا ، تبرئه می نمایند.سیر تحول نو آوری مفسران در قرن اول و دوم با تغییر شکل تفسیر از حالت ساده و صرفا معنا شناسی واژه ها و گزیده گوئی، بهتفسیر در ابعاد گوناگون و اجتهاد در مسائل قرآنی و آغاز تدوین تفسیر بصورت مستقل و منظم، تحقق یافت. از قرن سوم تا هفتم، روش رایج عموم مفسران شیعه و سنی، در تفسیر آیات مربوط به عصمت انبیاء، استناد به روایات منقول از پیامبر (ص) بود. از قرن پنجم تا هفتم علاوه بر مستند ات روائی و معناشناسی واژه ها، استفاده از براهین و استدلالات عقلی و استفاده از آیات مشابه در تبیین آیات عصمت، باعث ایجاد تحول در تبیین آیات و ظهور تفاسیر جدید گردید. در این پژوهش، مقایسه نو آوری مفسران شیعه و سنی، از طریق معیار های؛ «وا کاوی و ظرفیت سنجی واژگان آیات»، « بازنگری و تحلیل لفظی آیات»،«کاربرد تأویلات معتبر» و« تحلیل نقلی وعقلی» آیات عصمت انبیاءصورت گرفته است که بیشترین سهم نوآوری، مربوط به مفسران شیعه می باشد. شاخص ترین مفسران اثر گذار در سیر تحولتفسیر آیات عصمت انبیاء در بین شیعیان، « طبرسی» صاحب« مجمع البیان»ودر بین اهل سنت « فخر رازی» صاحب «مفاتیح الغیب»می باشند.

از جمله مسائلی که در تاریخ پر فراز و نشیب بشر از چالش‌های همگانی و همه جایی بوده است اندیشه‌ی نجات و رسیدن به امنیت و آرامش در آخرالزمان بوده است، در بیشتر ادیان الهی مانند اسلام و مسیحیت با این اندیشه مواجه می‌شویم.در این میان نقش کتاب مکاشفات یوحنا، در پرداختن به دور نمایی از آینده جهان و ویژگی‌های آن از جایگاه ویژه ای برخوردار است. حال با بررسی و تبیین محتوای مکاشفات یوحنا و مقایسه‌ی آن با آیات قرآن کریم و روایات امامیه در مورد آخرالزمان می‌توان شباهت‌های زیادی را بین آنها مشاهده کرد، که این تشابهات، زمینه ای مناسب برای مقایسه‌ی دو دیدگاه می‌باشد، از جمله می‌توان به مباحث مشترکی مانند، ظهور و بروز پدیده‌های کیهانی و انسانی در آخرالزمان، ظهور مصلح و منجی، حکومت صالحان، خارج کردن شیطان از صحنه، شکست و نابودی نیروهای شرور، زندگی همراه با امنیت و آرامش اشاره کرد، صدور روایات فرجام شناسانه از یک منبع غیبی واحد و ابلاغ آنها بر پیامبران و مخاطبان خاص در ادیان آسمانی، باعث شده که بسیاری از این پیام‌های غیبی که در اصول معرفت و ارکان شریعت از همسانی و هم سخنی برخوردارند با همت پیروان ادیان الهی با گذشت زمان دستخوش تغییر جدی نگردیده و شکل کلی خود را حفظ کنند، در برخی موارد، که تفاوت‌های جزئی و اختلافات فرعی دیده می‌شود، این تمایزات ناشی از فرهنگ، اعتقادات و درک و فهم مخاطبان و مقتضیات زمان و مکان صدور، تصحیف و تحریف برخی از متون می‌باشد، در این بین آیات قرآن کریم و روایات امامیه به عنوان منابع متأخر و مکمل در سیر نزول معارف آخرت شناسی از جامعیت بیشتری برخوردار است.واژگان کلیدی: آخرالزمان، یوحنا، قرآن، شیعه، مکاشفه

ملاصدرا، در اسفار، برای تأیید دیدگاه های فلسفی ـ عرفانی خود و یا توضیح آنها، به بیش از 1100 آیه از آیات قرآن و 250 حدیث از احادیث منسوب به نبی اکرم صلی الله علیه و آله، اهل البیت علیهم السلام و صحابه استناد کرده است.هر چند که صدرا به اندیشه فلسفی بیشتر شناخته شده است، اما شرح ناتمام وی بر الکافی، شاهدی بر این است که او با علم حدیث و علوم مربوط با آن نیز آشنا بوده است. با وجود این، وی در انتخاب احادیث اسفار بخاطر جریان عرفان و تصوف رایج در جامعه و میل خود به آنها، در مسلک عرفانی خود بیشتر ظاهر شده؛ لذا طبق آمار به دست آمده حدود دو سوم احادیث موجود در این کتاب، از کتب اهل سنت و یا کتب خاص عرفاست.به غیر از آیات و روایات، منقولات بسیار دیگری - اگرچه به جهت نقد آنها - از فلاسفه متقدم و متأخر و صوفیه و عرفا آمده است که حضور منقولات شرعی را کم رنگ نموده است.از آنجاکه عرفا، کشف و شهود را یکی از طرق اعتماد و صحیح انگاشتن احادیث منقوله شان می شناسند؛ صدرا نیز در انتخاب احادیث، دقت یک محدث شیعی در نقل حدیث را به خرج نداده و بر آورده‌های دیگران اعتماد نموده است.گذشته از این گونه احادیث ضعیفی که در اسفار است، برخی استنباطات صدرا از بعضی روایات که در منابع معتبر شیعی هم آمده است، محل تأمل است.

انبیا در دعوت خود روشهای مختلفی را بکار گرفته اند که حکمت موعظه حسنه و جدال محورهای کلی آنست و در شرایط خاص می تواند از برخورد قهرآمیز بهره گرفته شود. در مقابل نیز ائمه کفر، ملا، مترف و عوام نادان به مقابله پرداخته و از شیوه هایی چون بی اعتنایی، جنگ روانی، تهمت، جلوگیری از تبلیغ، ششکنجه، تبعید و قتل استفاده کرده اند.

این رساله در صدد پاسخگویی به این پرسش اساسی است که جایگاه تقلید و تحقیق از نگاه قرآن چیست ؟برای پاسخ به این مسئله پژوهش حاضر از سه فصل تشکیل شده است که در فصل نخست آن به کلیات یعنیمباحث عمده تحقیق ، تقلید و دلیل اشاره شده است. در فصل دوم بطور مبسوط به مبحث تحقیق پرداخته وطرق نیل و دستیابی به آن را بیان می کند.تقلید و مواردی که تقلید در آنجا جایز است و افرادی که مجوز تقلید از آنها صادر شده است مباحثی است کهدر فصل سوم پژوهش به آنها اشاره شده است.حاصل کلام آنکه راه تحقیق با توجه به فرمایشات قرآن باز است و هر صاحب خردی توان دست یابی به آن رادارد ، اما از آنجا که حقیقت و معرفت مراتبی دارد و توان همه افراد یکسان نیست و درجاتی که به آن دستمی یابند متفاوت است و در مواردی که راه رسیدن به حقیقت برای برخی مشکل است و قدرت کشف آنراندارند مجوز تبعیت از راه یافتگان به حقیقت صادر شده است. پیروی اگر کورکورانه و بدون علم و دانشصورت گیرد ، گمراهی و ضلالت تالی فاسد این تقلید خواهد بود و این پیروی راهی به کمال نخواهد داشت.اما اگر تقلید و تبعیت بر اساس علم و از افراد عالم و خبره باشد غایت آن کمال مطلوبی است که سعادتواقعی و پایدار انسان در آن است که دین و عقل امر بدان کرده اند.کلید واژه : تحقیق ، تقلید ، دلیل ، قرآن ، عقل ، معرفت ، ظن ، یقین

این تحقیق با هدف بررسی تطبیقی میان آیات قرآن کریم و ادعیه و زیارات و کشف مشترکات لفظی و معنوی میان آنها به انجام رسیده است. مهم ترین زیارات و ادعیه ای که در این تحقیق مورد بررسی مقایسه ای قرار گرفته، زیارت جامعه و دعای ابوحمزه ثمالی است

این تحقیق در شش فصل با این مباحث تنظیم و تدوین شده است: فصل اول، بررسی واژه حج از جهت لغت و اصطلاح و همچنین نام های کعبه در قرآن و وجه تسمیه آن، نام های مکه در قرآن و وجه تسمیه آن؛ فصل دوم، تاریخچه خانه کعبه از دیدگاه قرآن و روایت؛ فصل سوم، سیر تاریخی حج از زمان قبل از بعثت حضرت ابراهیم و بعد از آن تا ظهور اسلام و از زمان ظهور اسلام تاکنون؛ فصل چهارم، ویژگی های کعبه؛ فصل پنجم، آثار و برکات حج و تأثیر آن در پیوندهای اجتماعی مسلمانان: بعد اجتماعی حج و آثار و منافع آن، ابعاد عرفانی و معنوی و اقتصادی و اخلاقی و اعتقادی حج. فصل آخر به نتیجه گیری از مباحث فصول قبل اختصاص یافته است