جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

كاربست عقل در فهم و استنباط دينی، چگونگی، ميـزان اعتبـار و پـيآمـدهای آن، پرسـش هـا و مسائل چندی را پديد آورده است؛ از جمله اينكه آيا عقل، توان فهم حقايق دينی و كشـف مـراد شارع را داراست و دريافت های آن در اين زمينه معتبر و حجت است؟ اعتبار عقل در فهـم ديـن، تنها در حد ابزار فهم متون است، يا منبع مستقلی در كنـار كتـاب و سـنت نيـز مـی باشـد؟نتـايج و برون دادهای اعتبار عقل در فهم دين چيست؟ به ياری خداوند، مقاله پيش رو ابتدا به بيان معنا و چيستی عقل در لغت و اصطلاح پرداخته و سپس جايگاه و كاركرد آن را، در حوزه فهم دين، ناظر به مسائل ياد شده پی می گيرد.

عرفان عملی يا سير و سلوك اساس عرفان و زيربنای آن است؛ چه اينكه عرفان نظـری بازتـاب و انعكاس عرفان عملی و تعبير و تفسير يافته ها و برون داد سلوك و شهود خواهد بود. عرفان عملی كه در آن، طی مقامات و منازل تا فـتح قلـه هـای بلنـد كمـال در جهـت قـرب و وصال صورت می گيرد، براساس آموزه های اسلام ناب محمـدی دارای مبـانی عقلـی اسـت كه علامه طباطبايی به استخراج و تبيين آنها پرداخته و در مقاله حاضر بر اسـاس ديـدگاه وی كـه در رساله الولايه انعكاس يافت، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است كه عبارتند از: امكـان راه- يابی به ملكوت، معرفت نفس شهودیی، ولايت گرايی و شريعتمداری براساس ظاهر و باطن آن.

مفهوم تصوری خدا به دليل مسامحه هايی كه در معرفی آن صورت گرفته، نيـاز بـه بررسـی دقيـق جدی دارد. در گام نخست بايد ثابت كرد كه شروع به بحث در اثبات وجود خدا، قبل از تحقيـق و بررسی مفهوم تصوری خدا، اشتباه فاحشی است؛ چراكه اولاً با این كار، ملاحظه ترتیب منطقی صورت نگرفته ست؛ ثانياً، موجب می شود تا از بسياری از اشـتباهات و خلـط هـا در امـان نباشـيم . افزون برآن، تفكيك مفهوم خدا در قبـل و بعـد از اثبـات وجـود او و نيـز اثبـات امتنـاع شـناخت حضوری در مورد خدا كه در نوشته های مربوط به كلام و فلسفه دین كمتر بـه آن توجـه شـده، از محورهای ديگر بحث می باشد. اين مقاله علاوه بر دستاوردهای فوق، می تواند دفاع جديدی برای برهان وجودی آنسلم مطرح گردد؛ چراكه مشخص می نمايد كه اشكالات وارده بر اساس يكی از دو تعريفی كه اواز مفهوم خدا ارائه داده، قابل طرح می باشد.

چکیده: اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله ربّ العالمین و الصلاه و السلام علی جمیع الأنبیاء و المرسلین سیّما خاتم الأنبیاء و خاتم الأوصیاء(علیهما آلاف التحیّه و الثناء) بهم نتولّیٰ و مِن أعدائهم نتبرّیءُ إلی الله. مقدم حضار بزرگوار و مهمانان گرانقدر این کنگره عظیم را ارج می‌نهیم و از بنیان‌گزاران این کنگره وزین حق‌شناسی می‌کنیم و از ذات اقدس الهی مسئلت می‌کنیم که کسانی که با ارائه مقال یا مقالت به این کنگره خدمت دینی و علمی کردند به احسن وجه بپذیرد و توفیق برگزارکنندگان این کنگره وزین را روزافزون کند! آنچه در محور قرآن‌پژوهی و سلامت مطرح است عبارت از آن است که قرآن عناصر چهارگانه را کاملاً در نظر دارد و سلامت آنها را تأمین می‌کند یکی بدن انسان است و دیگری جان انسان، سوم بدنه جامعه اسلامی و چهارم حکومت اسلامی و جان آن جامعه است. قرآن خاصیّتش این است که انسانیّتِ انسان را به او تفهیم می‌کند تا خود را از مرز حیوان جدا بداند وقتی خود را از مرز حیوان جدا دانست فکر می‌کند که هم باید بدن خود را سالم نگه بدارد و هم روح خود را که یک موجود ملکوتی است گاهی این قفس طبیعت را ترک می‌کند و از بدن فاصله می‌گیرد. همچنین آثار پژوهش قرآن این است که بدنه جامعه را سالم نگه می‌دارد و جان جامعه را که حکومت است و نظام است سالم نگه می‌دارد. طب کف دانشهای بشری است بشر دانشهای فراوانی دارد که کفی دارد و میانه‌ای و سقفی و بامی, حوزه نفوذ طب فقط همین بدن است و بس! همین که در تالار تشریح قطعه قطعه می‌شوند بعد هم در سردخانه می‌ماند بعد هم به گور می‌افتد و دیگر هیچ! اما آن مرغ باغ ملکوتی که انسان قفس طبیعت را می‌شکند و پرواز می‌کند آن در قلمرو طب نیست چون طب کاری با روح ندارد لذا وقتی از طبیب بپرسید این شخص منافق قلبش مریض است یا نه؟ می‌گوید من آزمایش کردم فشار سنجیدم درجات نبض را ارزیابی کردم این قلبش سالم است ولی محصول قرآن‌پژوهی این است که ﴿فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ این در اختیار طب نیست این طبّ روحانی است آن کسی که بداندیش است و نیّت پاک ندارد در فرهنگ قرآن قلبش مریض است ولی طب از تشخیص چنین بیماری ناتوان است یعنی حوزه دید او نیست. اگر از طب سؤال بکنید آن کسی که به نامحرم نگاه نامحرمانه می‌کند سالم است یا نه؟ او با فشارسنج و دماسنج و اینها بررسی می‌کند می‌بیند که این شخص مرضی ندارد ولی محصول قرآن‌پژوهی برابر آیات سورهٴ مبارکهٴ احزاب این است که به زنها دستور می‌دهد صدایشان را رقیق نکنند ﴿فَلاَ تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلاَ مَعْرُوفاً﴾ آن قدر مردی که قلبش مریض است نگاه نامحرمانه دارد و طمع نامحرمانه, طمع به نامحرم مرض است این مرض از حوزه تشخیص طب بیرون است.