جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پیشینه آشنایی اروپاییان با اسلام بسی طولانی است و در این میان دسته ها، طیف ها و طبقات گونه گون با پیش فرض ها و معیارهای خویش هر کدام برداشتی خاص از اسلام داشته اند که در این میان طبقه روشنفکر و فرهیخته اروپایی نیز دیده می شود؛ در این دسته اخیر، گاه افرادی را می یابیم که چنان شیفته این دین و فرهنگ آن می شوند که جریان اصلی زندگی خویش را صرف استغراق در آن می کنند؛ بانو اوا دو ویتری از این دسته است. از این نویسنده فرانسوی که تاکنون بیش از چهل اثر به چاپ رسانیده و اینک یکی از پرآوازه ترین محققین فرانسوی در عرصه عرفان اسلامی و ترجمه آثار مولوی به فرانسه به شمار می رود در سال 1995م. در پاریس اثری انتشار یافت بنام «اسلام: چهره دیگر». سعی در این اثر توصیف چهره دگرگونه ای از اسلام است (بر گرفته از دریافت های باطنی و شخصی وی) که به عقیده او در هیاهوی روزنامه ها، مجلات و رسانه ها به درستی بدان پرداخته نمی شود ولی او آنرا بسیار جذاب یافته است ...

«ره بی بازگشت» دریچه ای است به افکار و زندگانی محیی الدین بن عربی، چهره پرآوازه عرفان اسلامی، نوشته کلود اداس. نام کلود اداس، بانون پژوهشگر انگلیسی زبان، در عرصه پژوهشهای اسلامی خاصه ابن عربی شناسی نامی آشناست؛ از وی چندی پیش نیز «در طلب گوگرد سرخ: زندگانی ابن عربی» به چاپ رسید (انجمن متون اسلامی، 1993م.).

انجام به موقع فرایض دینی امری لازم است. روزه نیز از جمله مهم ترین عبادات به شمار می رود. دانستن زمان آغاز و پایان ماه رمضان همواره یکی از مسایل مورد توجه و بحث انگیز بوده است. از جمله مسایل مطرح در این زمینه اعتبار یا عدم اعتبار محاسبات نجومی در ثبوت هلال است. از همان اوایل این مساله، موافقان و مخالفانی داشته است که با مرور زمان بر تعداد موافقان افزوده شده است.

از جمله قواعد حاکم بر فقه جزایی قاعده در است. به موجب این قاعده با وجود تردید در حرمت عمل یا وقوع یا انتساب آن به متهم یا تردید در علم متهم به حرمت عمل یا ماهیت موضوع یا اختیار وی درارتکاب عمل نمی توان حکم به مجازات کرد. اعتبار قاعده مستند به برخی اقوال مذکور در منابع حدیثی است؛ اقوالی که صحت انتساب هیچکدام از آنها به شارع معلوم نیست ولی کثرت طرق و وحدت مضمون مدارک منقول و هماهنگی مفاد با مقاصد شارع سبب استقبال عامه فقها از چنین قاعده ای و استعمال آن در تفسیر و تطبیق نصوص جزایی شده است. قاعده در تا آنجا که به تردیدهای عارض بر حاکم در خصوص اصل وجود نص یا مفهوم آن یا شمول آن به مورد، مربوط می شود قاعده ای تفسیری است و در حدود و قصاص و تعزیرات از اعمال اجتهادات زیانبار و تاویل های نامساعد علیه متهم ممانعت می کند. قاعده در از میان قواعد و ضوابط تفسیر در حقوق جزای عرفی با ضابطه تفسیر قانون مبهم به نفع متهم قابل مقایسه است. قاهده در با وجود توفیقی که در دفاع از متهمان و رهایی آنان از تقسیرهای نامساعد یا اساسا خروج آنان از قلمرو نصوص جزایی دارد، از جهت تزلزلی که در حتمیت اجرای نصوص و اعمال مجازات ایجاد می کند قابل انتقاد است.

یکی از دشوارترین مباحث دانش قرائت قرآن که از دیرباز تاکنون بین قاریان و کاتبان وحی مورد مناقشه و گفتگو بوده است، شیوه خواندن و نگاشتن کلمات همزه دار قرآن است. خاستگاه این تنازع دوران موسوم به جاهلیت اعراب و اندکی پیش از نزول قرآن است. بنابر گزارش های تاریخی، گویش قبیله های بزرگ قریش و تمیم در منطقه غربی حجاز و شرقی نجد جزیره العرب در شیوه تلفظ همزه متفاوت بوده است و با نزول قرآن که نمونه عالی زبان فصیح عربی یعنی زبان ادبی مشترک تلقی گردیده هر دو گویش قریش و تمیم در قرائت قرآن راه یافته است به طوری که گویش قریش که مبتنی بر تخفیف همزه بوده در قرائت منسوب به حجاز کاملا تاثیر گذارده و گویش تمیم که قایل به ادای کامل همزه با ویژگی «نبر» یا تحقیق همزه است در قرائت قاریان منسوب به کوفه و عراق نمایان گردیده است. از طرف دیگر ارزیابی آواشناسان از ویژگی آوایی همزه متفاوت است به طوری که مطالعات زبان شناسان معاصر پندارهای آواشناسان پیشین مسلمان مانند خلیل بن احمد و سیبویه را درباره ویژگی های آوایی همزه مورد تردید قرار داده است. البته استفاده از تکنولوژی پیشرفته در عرصه های زبان شناسی جدید در نتیجه این مطالعات بی تاثیر نبوده است. ما کوشیده ایم با ارائه دیدگاه های آواشناسان و تجویدپژوهان مسلمان و دیگر پژوهش گران معاصر درباره کیفیت آوایی همزه دو دلیل عمده اختلافاتی را که درباره این حرف پدید آمده مورد بررسی و ارزیابی قرار دهیم.

در این مقاله سعی بر آن است که ابتدا مرگ و زندگی براساس اعتقاد و پذیرش روح تعریف، سپس به بررسی حیات مستقر و غیرمستقر در فقه اسلامی پرداخته شود و ضمن بیان علایم آن در متون فقهی، با تعاریف موجود برای مرگ مغزی مقایسه گردد. از مطالعه معیارهای حیات مستقر و غیرمستقر و مقایسه آن با علایم مرگ مغزی چنین به دست می آید که تفاوتی ماهوی میان آنها وجود دارد، از آن جهت که در حیات ناپایدار قابلیت بدن برای تعلق روح از بین رفته، ولی در مرگ مغزی با وجود از کارافتادگی قشر و ساقه مغز به دلیل گردش خون و تنفس به دو صورت طبیعی و مصنوعی، این قابلیت باقی است. تفاوت میان این دو واقعه خود منشا تفاوت در آثار فقهی و حقوقی است. کسی که دچار مرگ مغزی شده از حیث احکام ارث، وصیت، دین، زوجیت و جنایت ملحق به افراد زنده است در حالی که شخص دارای حیات غیرمستقر در این گونه احکام در حکم مرده تلقی می شود.

مقاله حاضر کوشش تازه ای است در «دستور مقابله ای» میان فارسی و عربی که از چهار بخش تشکیل یافته. ابتدا در مورد لازم و متعدی و بعضی ناهمخوانی های میان این دو در عربی و فارسی صحبت شده. نیز به شماری از تفاوت هایی که میان انواع لازم و متعدی هست اشاره شده. پس از این اقسام لازم و متعدی آمده و در ضمن آن مقایسه هایی با افعال مشابه آن در فارسی شده. در بخش سوم در طی سیزده شماره وجوه اشتراک میان لازم و متعدی در فارسی و عربی بررسی شده. در بخش پایانی هم زیر عنوان تفاوتها در طی دو شماره پاره ای موارد اختلاف میان این دو آمده است.

شیوه شناسی یکی از مباحث مهم و از مبادی علوم متداول در عصر ما است. این نکته که روشهای تحقیق در هر علم بر چه پایه و اساسی استوار است، از عوامل موثرآن علم می باشد. به کار بستن طریقه دقیق تری در استنباطات فقهی به عنوان یک علم و استفاده از متخصصین متجزی در هر بخش از ابواب فقهی، اجتهاد را با تحولی عظیم روبرو می سازد. بحث تخصص در اجتهاد در تاریخ فقه، سابقه داشته و با عنوان تجزی در اجتهاد از سوی بزرگان فقها مطرح گردیده و مورد قبول اکثر علمای امامیه و اهل تسنن قرار گرفته است. توجه به این مساله در حال حاضر از ضروریات فقه محسوب می شود، همانگونه که مساله تقسیم در سایر علوم مطرح شده و علوم همواره به سوی جزیی تر شدن پیش می روند. تقسیم در علوم هم معلول تکامل علم است و هم علت آن و این طریقه در فقه، هیچ منافاتی با فقه اصیل ندارد.