جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تحلیل استنادی، یکی از روش‌های مهم در ارزیابی عملکرد و موفقیت پژوهش است. هدف تحقیق حاضر استفاده از این روش در بررسی مقاله‌های منتشرشده در فصلنامه مطالعات تفسیری، است. بر این أساس 28 شماره از این نشریه که حاوی 248 مقاله منتشرشده در سال‌های 91 تا 97 است، بررسی گردید. همه این مقاله‌ها تألیفی است و 444 نفر در نگارش آن مشارکت داشته‌اند؛ میزان مشارکت استادان معارف اسلامی در تألیف مقاله‌ها 186 نفر در 150 مقاله؛ یعنی 5/60% مقاله‌ها است. کل استنادها 9799 و میانگین آن برای هر شماره 78/349 و هر مقاله 74/39 استناد است که بیش از 96% آن به کتاب‌ها اختصاص دارد. بیش از 76% استنادها به منابع عربی است. پراستنادترین کتاب، پس از قرآن کریم، تفسیر المیزان با 222 استناد است، پراستنادترین مجله، نویسنده و مترجم نیز به‌ترتیب فصلنامه مطالعات تفسیری با 21 استناد، فضل‌ بن حسن طبرسی با 241 استناد و سید محمدباقر موسوی‌همدانی با 37 ترجمه است. میزان خوداستنادی 48 مورد است که سال 96 با 11 مورد، بیشترین فراوانی را داشته است. تمایل نویسندگان مقاله‌ها در این فصلنامه، بیشتر به‌سمت کار گروهی دونفره است. در پژوهش حاضر افزون بر موارد مذکور، تلاش شده تا میزان مشارکت براساس جنسیت، نوع مدرک، میزان مشارکت نویسندگان و محققان نیز مورد مداقه قرار گیرد.

یکی از روش‌های نوین در تفسیر قرآن کریم، روش تفسیر ساختاری است که در سال‌های أخیر توجه ویژه‌ای به آن شده است. روش تفسیر ساختاری بر مبنای نظریه هدفمندی سوره‌های قرآن اجرا می‌شود. برای ارائه تفسیر ساختاری یک سوره از قرآن کریم باید دو مرحله طی شود؛ در مرحله نخست باید با توجه به قواعد علمی، ساختار و غرض سوره را به روش استدلالی کشف کرد و محتوای سوره را فصل‌بندی نمود؛ در مرحله دوم با توجه به کیفیت ارتباط آیات در ساختار سوره و معنای تفسیری آیات، متن تفسیر ساختاری سوره را به روش پیوسته ارائه کرد. در این مقاله ابتدا ویژگی‌های تفسیر ساختاری و سپس قواعد کشف ساختار و غرض سوره‌های قرآن بیان شده است و در پایان سوره بیّنه مطابق دو مرحله فوق به روش ساختاری تفسیر شده است تا امتیازها و کارکردهای روش تفسیر ساختاری تبیین گردد و جهت‌گیری محتوایی سوره بیّنه آشکار شود.