جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از حجة الاسلام حسين بن محمد تبريزي ممقاني که در سه مقاله و يک خاتمه در اثبات مذهب شيخيه در برابر متشرع بنام ناصرالدين شاه در نهم رجب سال 1285 ساخته است و نخستين تحرير آن روز مبعث 1280 است. زمان تاليف: 1286 ه. ق؛ اهداء به: ناصر الدين شاه نويسنده مي گويد چون اين روزها شاه و بزرگان قوم را سر آنست كه بين مسلمانان صلح افكنند و همه را در راه برادري سوق دهند لذا درباره اختلاف: « بعضي از فضائل و مناقب و مقامات و مراتب جناب و لا يتمآب و سائر ائمه اطياب » نظر برين رفت كه كتابي نوشته شود در سه مقاله و يك خاتمه بدين شرح: مقاله اولي: درباره مرتبه نبوت و ولايت مطلقه و سلطنت كبري كه خداي واحد بيهمتا بجناب محمد مصطفي عطا فرموده است؛ مقاله ثانيه: در بيان منشاء نزاع؛ مقاله ثالثه: در بيان حكمت اختلاف؛ خاتمه: در پاره اي ازاخبار سني ها. (عبدالله انوار) از حسين بن محمد تبريزي ممقاني. رساله ايست در باره اختلافات شيخي و غير شيخي، نگارنده بدون ذك نام پادشاه وقت، ماموريت يافتن خود را از طرف او براي رفع غائله و كشت و كشتار بر سر اختلاف عقايد ذكر مي كند و در آن آمده: (از جانب سني الجوانب فرمان واجب الاذعان باحضار ايندعا گوي ... . خطاب باين دعا گوي خاكسار ... . جناب فضايل و كمالات اكتساب. . ميرزا محمد حسين حجة الاسلام موفق باشند سالهاست كه مي شنويم فما بين شيخي و غير شيخي در بعضي مسائل. . رساله در سه مقاله و يك خاتمه است: 1-در بيان محل نزاع و اختلاف 2-در بيان سبب و منشاء نزاع حضرات با اين فرقه محقه 3-در بيان حكمت اختلاف و ثمره است. از ميرزا محمد حسين بن محمد حجة الاسلام تبريزي ممقاني شيخي كه در 1285 پس از اينكه گروهي خواسته اند او را بكشند و از دست آنها رهيده بود و پس از اينكه شاه او را بتهران خواسته بود ساخته و از گروه شيخي دفاع كرده است. فرمان شاهانه در ديباچه هست. (محمد تقي دانش پژوه) در پي آشوبي كه ضد شيخيان در تبريز بر پا شد. مؤلف اين كتاب را در اثبات حقانيت و صحت اعتقادات اين گروه نگاشت و به پيروي از طريقه شيخ احمد احسائي انديشه هاي اعتقادي آنان را اثبات نمود. اين رساله به روز مبعث از ماه رجب 1285 پايان يافته و داراي سه مقاله و يك خاتمه مي باشد بدين تفصيل: مقاله اولي: در بيان محل نزاع و اختلاف. مقاله ثانيه: در بيان سبب و منشأ نزاع. مقاله ثالثه: در بيان حكمت اختلاف و ثمره آن. خاتمه: در بعضي اخبار و آثار از طريق سنيان. (سيد احمد اشكوري) در اين رساله مؤلف كه متمايل به عقايد شيخيه است از ايرادات وارده به آنها و خصوصاً شيخ احمد احسايي دفاع نموده و بدين وسيله مي خواهد بين مخالفان و موافقان شيخيه توافق ايجاد كند. (صدرائي خوئي، علي) آغاز كتاب: «الحمدلله الذي لم يجعلنا من المعاندين المنکرين ... و بعد اين رساله مختصر وسيله اي است كه اين حقير مقر بقصور و تقصير» . انجام كتاب: «اين همه را بي اختيار، و السلام علي من اتبع الهدي و خشي عواقب الردي ... » . [فهرست نسخه هاي خطي فارسي 976؛ مجلس 12/269 ش 4570؛ کتابخانه ملک 3/561؛ ملي 5/115؛ شخصي ميبدي 2/120؛ فهرست سلطنتي 1/826؛ دانشگاه تهران 14/3634؛ مجلس شورا 12/269؛ دارالحديث ص 246؛ شورا 1/120/33 و 1/158/33؛ فهرستواره منزوي 9/448]

در پاسخ پرسشهاي حكيم دانيال همداني، كه از همدان فرستاده بود و جناب مولانا آقا محمد تأكيد بر پاسخ دادن به آنها داشت. پاسخ 3 پرسش عقيدتي است كه در 16 شوال 1299ق به انجام رسانده است: 1. در تفسير لارطب و لايابس الا في كتاب مبين 2. در تفسير: قالت اليهود عزيز بن الله و قالت النصاري المسيح بن الله 3. در تفسير تنزل الملائكة و الروح فيها باذن ربهم من كل امر. (احمد منزوي) [دائرة المعارف بزرگ اسلامي 3/83]

رساله اي است درپاسخ از دوسؤال حاجي عبدالحميد قراباغي سؤال اول درکيفيت اصلاح نفس وسير سالک که جواب آن مفصل است وعمده رساله درتشکيل مي دهد و سؤال دوم درکيفيت استخراج ملائکه است از اسماء موضوعه درالواح. تأليف آن در25 صفر 1290ق به پايان رسيده است

رساله اي است در جواب يكي از پيروان فرقه شيخيه كه مدعي بود كامل ناطق در هر عصري بايد يكي باشد و همه بايد از او پيروي كنند، اما مؤ‌لف معتقد است كه در هر عصري ممكن است يك نفر باشد يا متعدد باشد و با مقدمه كوتاهي در اثبات نبوت پيامبر و امامت حضرت علي (ع) و يازده امام بعد از ايشان، بحث را خطاب به شيعيان اثني عشري ادامه مي دهد كه متأسفانه از اينجا به بعد از انجام افتادگي دارد كه بدين ترتيب معلوم نشد مؤلف از علماي شيخيه است كه در اين رابطه نظري ديگر دارد يا از مخالفان شيخيه. آغاز كتاب: «بسمله و صلي الله علي محمد و اله الطاهرين و لعنة الله علي اعدائهم اجمعين چون در اين شبها در مجلسي اتفاق افتاد حاضر بودم شخصي مدعي اين بود كه كامل ناطق در هر عصري بايد منحصر بفرد باشد و زياده از يك نفر جايز نيست و استدلالش اين بود كه ضرورت مذهب شيخيه اين است كه ... » انجام كتاب: «پس احتياج به ابطال فرقي كه غير كه غير از اثنا عشري عستند نيست چرا كه خداوند باطل كرده باينكه حق نيستند و عجالة حال هم روي سخن با آن جماعت هم نيست روي سخن با شيعه اثني عشري است ... » [رايانه ملي ص 850]

رساله در توضيح و بيان مراد سه مطلب از اقوال شيخ احمد احسائي است كه از مؤلف سئوال شده: 1- اكر بسيط الحقيقه كل الاشياء نباشد خلاف توحيد است 2- ترادف اسماءالله تعالي 3- نحوه ربط خلق بخالق چون قيام است بقائم، تاريخ فراغت از تأليف 12 ذيقعده 1286. (مهدي ولايي) آغاز كتاب: پس از تسميه و تحميد: كه بعضي از اعاظم قصبه نراق چند شبهه انجام كتاب: كه تو برو و قيام را بصراث «كذا» كن و السلام علي [فهرست آستان قدس 4/62؛ فهرستواره منزوي 6/130]

وي در اين وجيزه به سه سؤال و اشكال كه بر گرفته ملاصدرا در اسفار وارد شده پاسخ داده است اين پاسخها ملخص كتاب «تنظيم القلائد» خود اوست: السؤال الاول: ان الوجود في كل شئ امر حقيقي سوي الوجود الانتزاعي. السؤال الثاني: تمثيله لذات الباري بالنور في عالم المحسوسات و شبهه بنور الشمس. السؤال الثالث: ان بسيط الحقيقة وجوده في كل الاشياء لا كالأشياء. (غلامي مقدم، براتعلي) [جامع گوهرشاد 5/434]